«Να περιφρουρήσουμε την κληρονομιά μας»

Με πρωτοβουλία της μείζονος μειοψηφίας και με την κινητοποίηση της Δημοτικής Αρχής, ξεκινούν οι διεργασίες, προκειμένου να διασωθεί ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς τόπους της Πάρου, των Κυκλάδων και της χώρας γενικότερα, αυτός των αρχαίων μεταλλείων.

Με αφορμή τα πορίσματα των ημερίδων, που είχαν ως θέμα τη συζήτηση, τον προβληµατισµό και την πρόταση λύσεων, για τη δημιουργία προγράμματος δράσης για την προστασία και ανάδειξη των αρχαίων λατομείων της Πάρου, που διοργανώθηκαν στην Αθήνα από το Σωματείο “Φίλοι της Πάρου” σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, την Εφορεία Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Κυκλάδων και τελούσαν υπό την αιγίδα του Δήμου Πάρου, στο δημοτικό συμβούλιο ήλθε, έπειτα από πρόταση της παράταξης της μειοψηφίας, Λαϊκής Συσπείρωσης Πάρου, το θέμα.

Οι φορείς της Πάρου αποφάσισαν να δράσουν πλέον, καθώς εντείνεται το χρονίζον πρόβλημα της εγκατάλειψης και σταδιακής φθοράς του τόπου, απ' όπου εξορύσσονταν το παγκοσμίως γνωστό παριανό μάρμαρο, που τόσα μεγάλα έργα τέχνης έχουν σμιλευτεί από αυτό, όπως επίσης και οι καταστροφές που συνεχίζει να υφίσταται, λόγω των σύγχρονων εργασιών εξόρυξης από ιδιωτική επιχείρηση στην περιοχή.

Αξίζει να σημειωθεί, πως τόσο ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης, όσο και ο Δήμαρχος Πάρου, είχαν εκ των προτέρων συζητήσει και συμφωνήσει σε πολλά σημεία “κλειδιά” αναφορικά με την εισήγηση, την οποία και το Σώμα ενέκρινε ομόφωνα.

«Τα αρχαία λατομεία αποτελούν τη διαχρονική ταυτότητα της Πάρου»

Κατά τη διάρκεια του Δημοτικού Συμβουλίου, το οποίο συγκλήθηκε μετά από πρωτοβουλία της Λαϊκής Συσπείρωσης, καθώς η παράταξη έθεσε πολλά θέματα στην ημερήσια διάταξη, ο λόγος δόθηκε στον επικεφαλής της μειοψηφίας, κ. Κώστα Ροκονίδα, ο οποίος σημείωσε, πως «το θέμα των αρχαίων λατομείων είναι ένα θέμα που πονάει και χρονίζει στον τόπο μας. Διαχρονικά, οι ευθύνες της Δημοτικής Αρχής – όχι της τωρινής μόνο, αλλά και αυτής της Δημοτικής Αρχής – είναι τεράστιες, τόσο για τη διάσωση όσο και για τη διαφύλαξη των στοών, όσο και για τη διεκδίκηση της επίλυσης των προβλημάτων που έχουν να κάνουν με το ιδιοκτησιακό, την προστασία και την ανάδειξη».

Μάλιστα υποστήριξε, πως «χαρακτηριστικό της υποταγής – και αυτό χρεώνεται στην προηγούμενη δημοτική αρχή – ότι έχει υποταχτεί σε συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή, ήταν η παραίτηση της εντεταλμένης θυμίζω στους παλαιότερους Συμβούλους του Δημάρχου της κυρίας Αικατερίνης Πατέλη την προηγούμενη πενταετία, όταν τελικά διαπίστωσε ότι το έργο το οποίο είχε ξεκινήσει ήταν ένα έργο το οποίο εμποδίζονταν και κάποιοι το σαμποτάρανε».

Ο κ. Ροκονίδας υπογράμμισε προς όλους, πως «τα αρχαία λατομεία αποτελούν τη διαχρονική ταυτότητα της Πάρου, κατά τη δική μας την άποψη, από την αρχαιότητα μέχρι τη Βυζαντινή περίοδο και την πολιτιστική μας κληρονομιά, η οποία σήμερα είναι διάσπαρτη με έργα του λυχνίτη στα περισσότερα μουσεία της Ευρώπης. Θεωρούμε ότι είναι χρέος στον τόπο, ότι είναι χρέος στους εαυτούς μας, στα παιδιά μας, να σώσουμε αυτή την κληρονομιά, να την περιφρουρήσουμε, να την αναδείξουμε και να την αξιοποιήσουμε».

Επίσης, ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης τόνισε, πως «οι στοές, αν καταστούν επισκέψιμες με τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και την αξιοποίηση των βιομηχανικών κτιρίων της Βελγικής Εταιρείας, μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό έργο πολιτισμού, βιωματικής εκπαίδευσης, μουσειακού και εκθεσιακού χώρου που θα αποδώσει στο νησί μας τη δική του φυσική ταυτότητα. Γιατί εμείς δεν είμαστε ούτε Μύκονος, ούτε Σαντορίνη. Είμαστε η Πάρος με τα αρχαία λατομεία της».

Κοινή εισήγηση των επικεφαλής

Καταλήγοντας, ο κ. Ροκονίδας σημείωσε, ότι «μετά τις πρόσφατες πρωτοβουλίες των φορέων, εννοώ του Αρχιλόχου, των Φίλων της Πάρου, της Ομοσπονδίας των Παριανών Συλλόγων και του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας Πάρου, που σαν αποτέλεσμα είχαν τη διοργάνωση των δύο ημερίδων, η μία στις 16 και η άλλη στις 30 Νοεμβρίου στην Αθήνα, θεωρούμε ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος, ώστε να πορχωρήσουμε στη συγκρότηση κάποιων Επιτροπών, για να μπορέσουμε να αναδείξουμε το ζήτημα αυτό, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη λύση των προβλημάτων που αποτελεούν εμπόδια για όλα αυτά που προαναφέραμε, δηλαδή την επίλυση του ιδιοκτησιακού, την προστασία και την ανάδειξη των αρχαίων λατομείων».

Ο κ. Ροκονίδας, αλλά και ο Δήμαρχος Πάρου, κ. Μάρκος Κωβαίος, πρότειναν από κοινού, μετά από μεταξύ τους συνεννόηση όπως διευκρινίστηκε, τη συγκρότηση μίας Συντονιστικής Επιτροπής, αλλά και μίας διεπιστημονικής επιτροπής για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομίας της Πάρου.

Επιπλέον, προτάθηκε και η δημιουργία υποστηρικτικής ομάδας για τα λατομεία, αποτελούμενη από εθελοντές των τοπικών φορέων και στελεχών του Δήμου, που να ενδιαφέρονται για την ανάδειξη του χώρου και να μπορούν να συμβάλλουν ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα για τον ευπρεπισμό του χώρου.

Συνηγορώντας, ο Δήμαρχος ενημέρωσε πως είχε επαφές με το Σωματείο “Φίλοι της Πάρου, το Ινστιτούτο Αρχιολογίας, αλλά και την ΕΦΑ Κυκλάδων, με τον προϊστάμενό της, κ. Αθανασούλη, να δέχεται ευχαρίστως να συμβάλει η Εφορεία Αρχαιοτήτων στο πόνημα αυτό. Επίσης, ο Δήμαρχος αναφέρθηκε και στη συμβολή της Επίτιμης Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Πολιτισμού, κ. Κόρκα, η οποία επίσης θα βοηθήσει στην προσπάθεια.

Η σύνθεση των επιτροπών

Μετά τη σχετική εισήγηση του Δημάρχου Πάρου, κ. Κωβαίου, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα τη συγκρότηση Συντονιστικής Επιτροπής για τα αρχαία λατομεία λυχνίτη στην περιοχή του “Μαραθιού” Πάρου αποτελούμενη από το Δήμαρχο, τον επικεφαλής της μειοψηφίας, τον Έπαρχο Π.Ε. Πάρου, εκπρόσωπο του συλλόγου Φίλων της Πάρου, εκπρόσωπο του ΜΕΑΣ Αρχίλοχος, εκπρόσωπο της ΟΠΑΣ, εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας, εκπρόσωπο του Συλλόγου Μαραθίου-Βουνιών Πάρου, και την κ. Παπαδοπούλου Ζώζη της ΕΦΑ.

Σκοπός της παραπάνω επιτροπής είναι η επίτευξη της προστασίας και της ανάδειξης των αρχαίων λατομείων μαρμάρου Πάρου. Θα προτείνει σχετικές ενέργειες και το στρατηγικό σχεδιασμό ενώ παράλληλα θα εποπτεύει και θα συντονίζει τις απαιτούμενες δράσεις για την υλοποίησή τους πάντα σε συνεργασία με την αρμόδια Εφορεία.

Σε αυτό το πλαίσιο συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά οι παρακάτω ενέργειες:

• Ψηφιακή αποτύπωση των στοών

• Μελέτες στατικότητας και έκθεση κατάστασης των στοών και των αιτιών που έχουν προκαλέσει τα υφιστάμενα προβλήματα

• Μετρήσεις και έρευνα για πιθανές επιπτώσεις από τη λειτουργία των σύγχρονων λατομείων

• Πρόταση και λήψη μέτρων για τη συντήρηση των στοών

• Γεωλογική έρευνα με σύγχρονα μέσα για τον εντοπισμό όλων των στοών και των σημείων εξόρυξης στην περιοχή

• Σταδιακή αγορά ή απαλλοτρίωση όλης της έκτασης του αρχαιολογικού χώρου

• Δημιουργία ιστορικού αρχείου σχετικά με τη λειτουργία των λατομείων

• Δημιουργία αρχείου σχετικά με τα έργα που έχουν δημιουργηθεί από παριανό μάρμαρο

• Συμμετοχή σε εθνικού και διεθνούς επιπέδου προγράμματα και εκδηλώσεις για την προβολή του μνημίου

• Μελέτη για τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου

• Δημιουργία φορέα διαχείρισης του πάρκου και σχεδιασμός της στρατηγικής του αρχαιολογικού πάρκου για την επίτευξη του οποίου, η Συντονιστική Επιτροπή θα μπορεί να δημιουργεί ομάδα με εθελοντική εργασία από τους φορείς, με μέλη εκπροσώπους του Δήμου και των τοπικών φορέων, οι οποίοι θα συνεργάζονται με την επιστημονική κοινότητα, τους ειδικούς και σχετικούς τομείς με με εμπειρία στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς

Επίσης, η Συντονιστική Επιτροπή θα συνεργάζεται με την Επιτροπή ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς του Δήμου Πάρου, η οποία θα έχει πλέον ευρύτερη γκάμα αρμοδιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων και των αρχαίων λατομείων, ενώ θα υποβληθεί και σε τροποποίηση των μελών της.

Επιπλέον ομόφωνα αποφασίστηκε και η συγκρότηση Επιστημονικής Επιτροπής για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Πάρου αποτελούμενη από τον Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας Πάρου και Κυκλάδων, εκπρόσωπο του ΙΓΜΕ, σύμβουλο πολιτιστικής διαχείρισης, σύμβουλο ψηφιακής αποτύπωσης και τον ακαδημαϊκό Κορρέ Εμμανουήλ.