Ερώτηση για τα πολεοδομικά προβλήματα της Ερμούπολης και τις υπέρμετρες καθυστερήσεις

Το σοβαρότερο και χρόνιο πρόβλημα της Ερμούπολης Σύρου αναφορικά με την υπέρμετρη καθυστέρηση αδειοδότησης μελετών, οικοδομικών αδειών και τακτοποίησης αυθαιρέτων ανάδειξε ο Βουλευτής Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας, Φίλιππος Φόρτωμας, με σχετική ερώτηση που κατέθεσε προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας Κωνσταντίνο Χατζηδάκη και την Υπουργό Πολιτισμού Στυλιανή Μενδώνη.

Ως χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός, αλλά και ιστορικός τόπος, η Ερμούπολη υπάγεται σε ειδικές αυστηρές διατάξεις της πολεοδομικής και χωροταξικής νομοθεσίας, με βάση τις οποίες, για κάθε αδειοδότηση μελετών, κατασκευών και τακτοποίησης αυθαιρέτων απαιτείται η γνωμοδότηση οργάνων του Υπουργείου Πολιτισμού.

Όπως σημείωσε ο κ. Φόρτωμας, κατά την εφαρμογή της διαδικασίας παρουσιάζεται έντονη δυσλειτουργία στη συγκρότηση των επιτροπών του Υπουργείου Πολιτισμού, γεγονός το οποίο επιφέρει τεράστιες καθυστερήσεις στη χορήγηση εγκρίσεων των αδειών. Οι επιπτώσεις δε, έχουν μετακυλήσει στην τοπική οικονομία και κοινωνία και κυρίως, στην οικοδομική δραστηριότητα με αναστολή επενδύσεων και αδυναμία αποκατάστασης επικίνδυνων κτιρίων που απειλούν τη δημόσια ασφάλεια.

Επιπρόσθετα, παρουσιάζονται νομοθετικά εμπόδια στη διαδικασία τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, όπου οι καθυστερήσεις οδηγούν σε σοβαρές αγκυλώσεις μεταβιβάσεων και δωρεών ακινήτων.

Στην ερώτηση που κατάθεσε, ο Βουλευτής Κυκλάδων ζήτησε να ενημερωθεί: α) για τις ενέργειες και πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν ώστε να βελτιωθεί, να λειτουργήσει αποτελεσματικά και να απλουστευθεί η αδειοδότηση και έγκριση μελετών, β) για τις νομοθετικές ή και κανονιστικές πρωτοβουλίες που θα παρθούν στη διαδικασία τακτοποίησης αυθαίρετων κτισμάτων σε ιστορικούς τόπους, με στόχο να αντιμετωπισθεί η παρούσα κατάσταση «παγώματος» κατασκευών και μεταβίβασης κτιρίων.  

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωνσταντίνο Χατζηδάκη και την Υπουργό Πολιτισμού κ. Στυλιανή Μενδώνη

Θέμα: Αντιμετώπιση υπέρμετρων καθυστερήσεων στην αδειοδότηση μελετών και την τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών σε θεσμοθετημένους «ιστορικούς τόπους» όπως η Ερμούπολη Σύρου

Η Ερμούπολη Σύρου είναι μία πόλη με σημαντική ιστορική σημασία και μεγάλο πολιτιστικό πλούτο. Για το λόγο αυτό, εύλογα, έχει θεσμικά χαρακτηρισθεί παραδοσιακός οικισμός καθώς επίσης και «ιστορικός τόπος», σύμφωνα με τις διατάξεις της πολεοδομικής και χωροταξικής νομοθεσίας. Για τους θεσμοθετημένους ιστορικούς τόπους ορίζονται στη νομοθεσία ειδικές διοικητικές διαδικασίες (α) για την αδειοδότηση μελετών κατασκευής καθώς επίσης και (β) για την τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών. Στις διαδικασίες αυτές προβλέπεται γνωμοδοτική αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) μέσω του εκάστοτε ειδικού συμβουλίου ή ειδικής επιτροπής, όπως προβλέπεται αντίστοιχα στους Νόμους 4258/2014 (για την αδειοδότηση μελετών) και 4495/2017 (για τις τακτοποιήσεις αυθαίρετων κατασκευών).

Είναι κατανοητό ότι σκοπός της προβλεπόμενης γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του ΥΠΠΟ στις ειδικές διοικητικές διαδικασίες είναι η προστασία της πολιτιστικής αξίας του κτιριακού πλούτου της Ερμούπολης, όπως και κάθε θεσμοθετημένου ιστορικού τόπου. Ωστόσο, κατά την εφαρμογή της διαδικασίας στην πράξη, λόγω καθυστερήσεων ή/και δυσχερειών στη συγκρότηση των αρμοδίων επιτροπών του ΥΠΠΟ, δημιουργούνται αγκυλώσεις. Η χορήγηση των σχετικών εγκρίσεων και αδειών καθυστερεί υπέρμετρα με σημαντικές επιπτώσεις για την τοπική κοινωνία και οικονομία.

Οι καθυστερήσεις στην έγκριση μελετών έχουν επιπτώσεις στην ασφάλεια πολλών κτιρίων, στα οποία απαιτείται στατική αποκατάσταση κι εν τέλει επιπτώσεις στην ασφάλεια συνολικά του οικισμού. Επιπτώσεις έχουν οι καθυστερήσεις και στην οικονομική δραστηριότητα της Σύρου γιατί αναπόφευκτα οδηγούν σε αναστολή νέων επενδύσεων. Είναι επιτακτικό να βελτιωθεί η προβλεπόμενη διοικητική διαδικασία ώστε να ολοκληρώνεται σε αυστηρά δεσμευτικούς χρόνους, ενδεχομένως επανεξετάζοντας τη σύνθεση ή/και τον τρόπο συγκρότησης των αρμοδίων συμβουλίων και επιτροπών.

Επιπλέον, απαιτείται νομοθετική βελτίωση και για τη διαδικασία τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, όπου οι καθυστερήσεις οδηγούν σε «πάγωμα» μεταβιβάσεων και δωρεών ακινήτων. Οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να προβούν σε διάθεση ή σύσταση οποιουδήποτε εμπράγματου δικαιώματος ενώ παράλληλα δεν μπορούν να εκδώσουν οικοδομική άδεια για την επισκευή, ενίσχυση ή/και προσθήκη στο ακίνητο τους. Παράλληλα προκαλείται απώλεια εσόδων για το κράτος. Στην πράξη, η Επιτροπή που προβλέπεται στο άρθρο 116 του Ν.4495/2017 δεν έχει λειτουργήσει αποτελεσματικά, με συνέπεια την αναστολή των εγκρίσεων αιτήσεων τακτοποίησης που έχουν υποβληθεί. Διαπιστώνεται ότι το προϊσχύσαν καθεστώς υπό τους νόμους 4014/2011 και 4178/2013 δεν εμφάνιζε τις δυσλειτουργίες αυτές. Ενόψει της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί ανακοινώθηκε πρόσφατα από την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος ότι το ζήτημα αναμένεται να λυθεί σύντομα.

Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται αναγκαία η λήψη νομοθετικών ή κανονιστικών πρωτοβουλιών.

Ερωτώνται οι κκ Υπουργοί,

1. Ποιες νομοθετικές ή/και κανονιστικές πρωτοβουλίες έχετε πρόθεση να αναλάβετε για την ειδική διοικητική διαδικασία τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών σε θεσμοθετημένους ιστορικούς τόπους με διπλό χαρακτηρισμό (παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος), όπως η Ερμούπολη της Σύρου, ώστε να αντιμετωπισθεί η παρούσα κατάσταση «παγώματος» κατασκευών και μεταβιβάσεων κτιρίων;
2. Ποιες ενέργειες και πρωτοβουλίες έχετε πρόθεση να αναλάβετε ώστε να βελτιωθεί και να λειτουργήσει αποτελεσματικά η ειδική διοικητική διαδικασία αδειοδότησης μελετών σε θεσμοθετημένους ιστορικούς τόπους με διπλό χαρακτηρισμό για την επιτάχυνση των σχετικών εγκρίσεων μελετών για την αποκατάσταση ή την κατασκευή κτιρίων;

Σύρος, 14 Φεβρουαρίου 2020