Εχθρός ο εαυτός μας

Με νέες απώλειες για τις παραλίες των Κυκλάδων ανακοινώθηκαν το Σάββατο από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), εθνικό διαχειριστή του προγράμματος, τα αποτελέσματα της φετινής χρονιάς για τις «Γαλάζιες Σημαίες». Μία ημέρα νωρίτερα δόθηκαν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα της παρακολούθησης των νερών κολύμβησης των ακτών, σύμφωνα με τα οποία 2.009 ακτές στην Ελλάδα διαθέτουν νερά «εξαιρετικής ποιότητας». Παρόλα αυτά, στις Κυκλάδες βραβεύτηκαν μόλις 16 ακτές, παρά το γεγονός ότι ο νομός βρίσκεται πολύ υψηλά στις μετρήσεις για νερά εξαιρετικής ποιότητας.

Η «Γαλάζια Σημαία» αποτελεί ένα διεθνές σύμβολο ποιότητας, το οποίο θεωρείται το πιο γνωστό περιβαλλοντικό σύμβολο στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987 στις ακτές και μαρίνες οι οποίες, εκτός από εξαιρετική ποιότητα νερών κολύμβησης πρέπει να πληρούν και μια σειρά 31 αυστηρών κριτηρίων σχετικά με την καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και ταυτόχρονα περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.

393 σημαίες στην Ελλάδα

Με 393 βραβευμένες ακτές, μία λιγότερη σε σχέση με τα αποτελέσματα του 2012, η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 49 χώρες. Η Διεθνής Επιτροπή του προγράμματος βράβευσε φέτος 3.103 ακτές και 626 μαρίνες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Οι νομοί-«πρωταθλητές» του προγράμματος που απέκτησαν φέτος τις περισσότερες «Γαλάζιες Σημαίες» στις ακτές τους είναι το Λασίθι, η Κέρκυρα και η Χαλκιδική. Τέταρτος στην κατάταξη είναι ο νομός Δωδεκανήσων στον οποίο απονεμήθηκαν 25 Γαλάζιες Σημαίες, με το νησί της Ρόδου να κρατά τα σκήπτρα με 20 παραλίες να πληρούν όλα τα κριτήρια του προγράμματος. Μάλιστα, ο Δήμος Ρόδου είναι ο τρίτος Δήμος στην Ελλάδα με τις περισσότερες «Γαλάζιες Σημαίες» στις ακτές του.

Χιλιάδες ακτές «εξαιρετικής ποιότητας» χωρίς αντίκρισμα

Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η οποία πριν από δύο χρόνια δημιούργησε το «Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης», που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας από την κοινοτική νομοθεσία. Μέσω του Μητρώου παρακολουθούνται συστηματικά οι ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν αισθητικό αλλά και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Η ίδια Υπηρεσία πραγματοποιεί κάθε χρόνο τις δειγματοληψίες ελέγχου της ποιότητας των νερών κολύμβησης, που συνδυάζεται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής και αποδίδει τον επίσημο χαρακτηρισμό των εθνικών υδάτων σε εθνικό επίπεδο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προγράμματος για την παρακολούθηση των νερών κολύμβησης, συνολικά τέθηκαν υπό παρακολούθηση 2.155 σημεία εκ των οποίων τα 2.149 βρίσκονται σε παράκτια ύδατα και τα υπόλοιπα 6 σε εσωτερικά ύδατα (λίμνες). Σύμφωνα με την επεξεργασία των αποτελεσμάτων, 2.009 σημεία (93,2%) ταξινομούνται στην κατηγορία «εξαιρετικής ποιότητας», 114 σημεία (5,3%) χαρακτηρίζονται ως «καλής ποιότητας», 26 σημεία (1,2%) χαρακτηρίζονται ως «επαρκούς ποιότητας» και 6 σημεία (0,3%) ως «ανεπαρκούς ποιότητας».

Σημειώνεται ότι, για την απόδοση της Γαλάζιας Σημαίας σε μία ακτή, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ποιότητα νερών σε αυτήν, με βάση τον παραπάνω επίσημο χαρακτηρισμό, να είναι «Εξαιρετική». Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και ικανοποιητική, δεν είναι αποδεκτή για το πρόγραμμα.

Φτωχός απολογισμός

Έβδομος στην Ελλάδα, μαζί με την Καβάλα, είναι ο νομός Κυκλάδων, όπου φέτος βραβεύτηκαν 16 παραλίες, τέσσερις λιγότερες σε σχέση με την περσινή χρονιά. Στη Σαντορίνη «Γαλάζια Σημαία» θα κυματίζει και φέτος στις παραλίες Περίσσα και Καμάρι 1, Καμάρι 2 και στην Ίο στον Όρμο, τον Μυλοπόταμο και το Μαγγανάρι. Παραμένει στη Σίφνο το σύμβολο ποιότητας στις παραλίες Καμάρες και Πλατύς Γιαλός, ενώ στην Πάρο, η οποία πέρυσι είχε βραβευτεί με τέσσερις «Γαλάζιες Σημαίες» κρίθηκε ότι το σύνολο των κριτηρίων του προγράμματος πληρούν οι παραλίες Λογαράς, Τσερδάκια και Πούντα. Αγία Άννα, Άγιος Γεώργιος και Άγιος Προκόπιος βραβεύτηκαν και φέτος στη Νάξο και στη Μύκονο παραμένει στη λίστα των καλύτερων η παραλία του Καλαφάτη. Ο Κούνδουρος στην Κέα συμπληρώνει τη λίστα των 16 παραλιών του νομού, που, σύμφωνα με το πρόγραμμα αξίζουν τη «Γαλάζια Σημαία». Το 2012 είχαν επίσης βραβευτεί στην Άνδρο οι παραλίες Μπατσί, Άγιος Πέτρος και Χρυσή Άμμος, από τις οποίες, όμως, η Γαλάζια Σημαία στη συνέχεια αποσύρθηκε.

Χαμένη ευκαιρία για τις Κυκλάδες

Είναι γνωστό ότι το βραβείο ποιότητας «Γαλάζια Σημαία» αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών, καθώς τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε αυτό όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, επιμένοντας στις καλές υπηρεσίες που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος. Ο απολογισμός των 393 ελληνικών ακτών που βραβεύτηκαν φέτος φαίνεται έτσι, εντελώς δυσανάλογος με τα 2.009 σημεία που διαθέτουν, βάσει μετρήσεων, κολυμβητικά νερά εξαιρετικής ποιότητας, ενώ οι μόλις 16 «Γαλάζιες Σημαίες» που αποτελούν τη συγκομιδή των Κυκλάδων μοιάζει τρομερά απογοητευτική. Την ώρα που όλοι οι φορείς έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους για ανάκαμψη και τόνωση της τοπικής οικονομίας στον τομέα του τουρισμού και διατείνονται πως έχουν προσανατολίσει όλους τους μηχανισμούς τους στην ανάπτυξη και βελτίωση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών, φαντάζει εντελώς άτοπη η μη συμμετοχή στο πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες» περισσοτέρων ακτών.

Το παράδειγμα των 20 παραλιών της Ρόδου που βραβεύτηκαν φέτος, θα έπρεπε τουλάχιστον να προκαλεί ερωτηματικά στους τοπικούς φορείς των Κυκλάδων, οι οποίοι επέλεξαν να μην καταθέσουν αιτήματα υποψηφιότητας για να κριθούν οι ακτές τους στο πρόγραμμα. Η απροθυμία των τοπικών φορέων δεν αποτελεί νέο φαινόμενο. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2010 βραβεύτηκαν στον νομό 22 ακτές και 24 το 2011. Οι επόμενες δύο χρονιές χαρακτηρίζονται από πτωτική πορεία με 20 ακτές να βραβεύονται το 2012 και 16 φέτος, την ώρα που, ουσιαστικά, οι θάλασσες και οι ακτές των νησιών των Κυκλάδων αποτελούν το βασικό τουριστικό προϊόν μέσω του οποίου επιχειρείται η προσέλκυση επισκεπτών, και, εσχάτως, η ανάκαμψη από την ύφεση.