Χρηματοδότηση του ΕΧΣ Θήρας

Ένα χρόνιο αίτημα του Δήμου Θήρας φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά, μετά και την απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, να προτείνει τη χρηματοδότηση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου της Σαντορίνης από το Πράσινο Ταμείο Ανάπτυξης.

Την ένταξη του έργου της μελέτης «Ειδικό Χωρικό Σχέδιο Σαντορίνης» στον Α.Π. 3: «Λοιπές Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του χρηματοδοτικού προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» που έχει εγκριθεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενέκρινε ομόφωνα η διοίκηση του Πράσινου Ταμείου, εγκρίνοντας τη διάθεση συνολικού ποσού 310.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ (250.000,00 €, πλέον ΦΠΑ) για την υλοποίηση του έργου, το οποίο θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Πράσινου Ταμείου οικονομικού έτους 2020.

Σύμφωνα με την εκτίμηση του Ταμείου, εντός του τρέχοντος έτους πρόκειται να εκταμιευθεί από το συνολικό ποσό, δαπάνη ύψους έως και 50.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.

Χρηματοδοτήσεις 8 εκ. Ευρώ από το Πράσινο Ταμείο

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης της διοίκησης του Πράσινου Ταμείου, ελήφθη υπόψιν το σχετικό έγγραφο από πλευράς του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο οποίο υποβλήθηκε αναμορφωμένο αίτημα, για την έγκριση χρηματοδότησης μίας σειράς αναγκαίων μελετών ή παροχής υπηρεσιών πολεοδομικού και χωροταξικού αντικειμένου.

Όπως τονίζεται, οι δράσεις αυτές έχουν υψηλή πολιτική προτεραιότητα, και σε αρκετές περιπτώσεις έχει ληφθεί και δημοσίως σχετική δέσμευση για την προώθησή τους, ωστόσο «με τα σημερινά δεδομένα δεν υπάρχει άλλη πρόσφορη πηγή για τη χρηματοδότησή τους».

Αξίζει να αναφερθεί, ότι το σύνολο των δράσεων, μαζί με τον τίτλο, την περιγραφή και το σκεπτικό τους επισυνάπτονταν σε σχετικό πίνακα, ενώ το συνολικό κόστος όλων των δράσεων ανέρχεται σε περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ, πλέον ΦΠΑ. Για το 2020, το Πράσινο Ταμείο θα κληθεί να εκταμιεύσει για το σύνολο των δράσεων περίπου 3,5 εκατομμύρια ευρώ.

Επισημαίνονται επίσης οι δράσεις εξαιρετικά υψηλής προτεραιότητας και επαρκούς ωριμότητας, που θα ήταν επιθυμητό να προωθηθούν άμεσα, με συνολικό κόστος 1.605.000 (πλέον ΦΠΑ) και εκτιμώμενες εκταμιεύσεις εντός του 2020, 788.333 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).

Τοπική και υπερτοπική οργάνωση με το ΕΧΣ

Σε ό,τι αφορά στη Σαντορίνη, το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο περιλαμβάνεται στον συνημμένο πίνακα των αιτούμενων χρηματοδοτήσεων και μάλιστα στις δράσεις εξαιρετικά υψηλής προτεραιότητας. Υπενθυμίζεται, πως τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και ο υπουργός Τουρισμού, έχουν συμφωνήσει με τη νέα διοίκηση του Δήμου, πως απαιτείται η εκπόνηση του ΕΣΧ, προκειμένου ο Δήμος να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την διαχείριση των τουριστικών ροών, αλλά και στον έλεγχο της παράνομης δόμησης.

Σύμφωνα με το σκεπτικό, «τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια (ΕΧΣ) του ν. 4447/2016 επιτρέπουν τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων που μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας, ή για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους».

Επίσης, σημειώνεται, πως «με ΕΧΣ μπορεί να καταρτιστούν και για προγράμματα αστικής ανάπλασης ή και περιβαλλοντικής προστασίας ή αντιμετώπισης των συνεπειών από φυσικές καταστροφές».

Για την έγκριση ΕΧΣ απαιτείται ένα σύνολο επιμέρους μελετών (κύρια πολεοδομική μελέτη, στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γεωλογική μελέτη, ενδεχομένως μελέτη υδατορεμάτων, και κατά περίπτωση και άλλες μελέτες), όπως σημειώνεται.

Σύμφωνα με το σκεπτικό, «όπως είναι γνωστό, η νήσος Σαντορίνη παρουσιάζει κατά τα τελευταία χρόνια πολύ ισχυρή τουριστική ανάπτυξη (συμπεριλαμβανομένων και ειδικότερων συνιστωσών όπως ο τουρισμός κρουαζιέρας και ο τουρισμός διαμοιρασμού), συγκεντρώνει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά υφίσταται και συνέπειες του φαινομένου που συνοπτικά αποδίδονται με τον όρο "υπερτουρισμός". Τίθενται μείζονα θέματα επιβάρυνσης των μεταφορικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών υποδομών, της αγοράς κατοικίας, της αγροτικής δραστηριότητας (αμπελοκαλλιέργεια για οινοπαραγωγή), φέρουσας ικανότητας ζωνών με αυξημένη ευαισθησία κλπ».

Υποστηρικτικές μελέτες όπως η χωροθέτηση νέου λιμένα

Στην απόφαση διευκρινίζεται, πως «αποτελεί απόφαση της Κυβέρνησης να υπάρξει διυπουργικό πρόγραμμα για την προσαρμογή της Σαντορίνης στις πιέσεις αυτές. Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η πολεοδομική αναδιοργάνωση του νησιού μέσω επανακαθορισμού χρήσεων γης, όρων δόμησης και άλλων παραμέτρων, δεδομένου ότι το σήμερα ισχύον πολεοδομικό καθεστώς έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις».

Παράλληλα, όπως σημειώνεται, «το καταλληλότερο εργαλείο σχεδιασμού για την περίπτωση είναι το ΕΧΣ, γιατί αφενός διαθέτει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον προσδιορισμό των ορίων της περιοχής επέμβασης σε σύγκριση με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια (πχ. ενδεχομένως να απαιτηθεί κάλυψη από το σχεδιασμό και ορισμένων ακατοίκητων νησίδων), και αφετέρου γιατί διαδικαστικά αναπτύσσεται σε ένα ενιαίο στάδιο και συνεπώς μπορεί να ολοκληρωθεί ταχύτερα από ένα ΤΧΣ, κάτι που αποτελεί αναγκαιότητα λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης ταχείας αντιμετώπισης των προαναφερόμενων θεμάτων».

Μάλιστα, επισημαίνεται, ότι «το ΕΧΣ θα υποστηριχθεί από ορισμένες άλλες τεχνικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη ή προγραμματίζονται (κυρίως για τη χωροθέτηση νέου λιμανιού, για ΧΥΤΑ, και για το οδικό δίκτυο)».

Στο πλαίσιο αυτό, ζητήθηκε από το Πράσινο Ταμείο να εξετάσει τη δυνατότητα χρηματοδότησης με το ποσό των 250.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, μιας μελέτης ΕΧΣ για το νησί της Σαντορίνης, που θα διερευνήσει τη αναγκαιότητα κάλυψης και ορισμένων νησίδων, η οποία θα συμπεριλάβει ως επιμέρους συνιστώσες της τις κατηγορίες μελετών που προαναφέρονται, καθώς και υποστηρικτική κυκλοφοριακή μελέτη.

Σημειώνεται επίσης, ότι η αναγκαία προετοιμασία για την προώθηση του ΕΧΣ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τον αρμόδιο για το Συντονισμό του Κυβερνητικού Έργου Υφυπουργό, καθώς και με τον Δήμο Θήρας.