Προσφορά ανεκτίμητης αξίας

Έγκριση φιλοξενίας ομάδας μεταπτυχιακών φοιτητών για την ταξινόμηση του

Την ταξινόμηση του αρχειακού υλικού των πρώην Δήμων Σύρου θα αναλάβει, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, υπό την εποπτεία του καθηγητή Νεότερης Ιστορίας Χρήστου Λούκου.

Η εθελοντική αυτή προσπάθεια ξεκίνησε το 2009, όταν ο τέως Δήμος Άνω Σύρου φιλοξένησε αντίστοιχη ομάδα, με στόχο την καταγραφή και ταξινόμηση σημαντικού μέρους του δημοτικού αρχείου του.

Το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς, η ταξινομική ομάδα επεχείρησε μια πρώτη παρουσίαση της ιστορικής αξίας του υλικού και εξέθεσε αντιπροσωπευτικό δείγμα των εγγράφων και των καταστίχων που προέκυψαν από τις εργασίες.

Το πλούσιο αυτό αρχείο ξεκινά από τα τέλη του 18ου αιώνα και φτάνει ως τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Οι πολλαπλές πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό, σκιαγραφούν μια συνολική εικόνα για τον κοινωνικό σχηματισμό της Άνω Σύρου, καθώς και ενός μεγάλου τμήματος της υπαίθρου.

Ανάδειξη της συνολικής ιστορίας του νησιού

Στηρίζοντας τέτοιες εθελοντικές προσπάθειες που φέρνουν στο φως σπάνια ιστορικά στοιχεία που συνθέτουν και αναδεικνύουν τη συνολική ιστορία του νησιού, αλλά και των Κυκλάδων γενικότερα, ο ενιαίος Δήμος Σύρου – Ερμούπολης συνέχισε τη συνεργασία του με το Πανεπιστήμιο της Κρήτης και κατά τα έτη 2011 – 2012. Ωστόσο, σημειώνεται ότι έχει απομείνει ένα μεγάλο και σημαντικό αρχειακό υλικό από την περίοδο του μεσοπολέμου μέχρι και τη μεταπολίτευση (1950 – 1974), με το οποίο η ομάδα προτίθεται να ασχοληθεί την τρέχουσα θερινή σεζόν.

Κρίνοντας αξιόλογο το έργο της για την περαιτέρω ανάπτυξη του πολύτιμου αρχειακού υλικού του δήμου, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την υποδοχή και τη φιλοξενία της ομάδας για μία ακόμη χρονιά.

Αξιόλογο έργο δύο εβδομάδων

Στην εισήγησή του, ο αντιδήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης Φώτης Ξαγοράρης επεσήμανε ότι η προσφορά της εργασίας από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές θα είναι εθελοντική. Για το χρονικό διάστημα 15 ημερών, η ομάδα 12 – 15 ατόμων θα φιλοξενηθεί δωρεάν στο Ισιδώρειο Ορφανοτροφείο Αρρένων. Τα έξοδα διατροφής τους, τα οποία υπολογίζονται στο ποσό των 5.000 ευρώ, θα αναλάβει ο δήμος. Η διάθεση των πιστώσεων θα καλυφθεί από τα χρήματα που υπάρχουν στον δημοτικό προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2013 και συγκεκριμένα στο ΚΑ006433 με τον τίτλο «Τιμητικές διακρίσεις, αναμνηστικά δώρα και έξοδα φιλοξενίας φυσικών προσώπων και αντιπροσωπειών».

Επένδυση στον επιστημονικό τουρισμό

Πρόταση του κ. Λούκου παραμένει η μελλοντική στέγαση του αρχειακού υλικού των τριών πρώην δήμων σε έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα θα αρχίσει οσονούπω να καταλογογράφει το αρχείο του αειμνήστου Μάρκου Φρέρη, καθώς η προσωπική βιβλιοθήκη του Συριανού διανοουμένου έχει περιέλθει στο Δήμο.

Όπως εκτιμάται, η επιστημονική της προσέγγιση αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος στη Σύρο, προβάλλοντας αποτελεσματικά στον κύκλο της διανόησης τον ερευνητικό τουρισμό. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, η ομάδα ταξινομεί ετησίως γύρω στους 500-600 φακέλους, σε διάστημα μόλις δύο εβδομάδων.

Ο πυρήνας του αρχειακού υλικού

Υπενθυμίζεται ότι, ο πυρήνας του αρχειακού υλικού, που απόκειται στα Γ.Α.Κ. - Αρχεία Nομού Κυκλάδων, είναι το αρχείο του Δήμου της Ερμούπολης με έγγραφα και κατάστιχα από τη δεκαετία 1820, που φυλάσσονταν στις αποθήκες στις αποθήκες και στους «πύργους» του δημαρχιακού μεγάρου.

Το καλοκαίρι του 1975, ο κ. Λούκος εντόπισε το αρχείο και την ίδια χρονιά, η Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού δέχτηκε να αναλάβει την ταξινόμησης του δημοτικού αρχείου. Στα τέλη του 1976, η Εταιρεία ζήτησε από το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας και εγκρίθηκε η χρηματοδότηση του προγράμματος. Η «ομάδα Σύρας» , όπως ονομάστηκαν τα μέλη που αποτέλεσαν την ειδική επιτροπή ταξινόμησης , εργάστηκε το καλοκαίρι του 1977 και 1978.

Το 1982 αναγνωρίστηκε ως Μόνιμο Τοπικό Ιστορικό Αρχείο Κυκλάδων. Τη φύλαξη του ταξινομημένου αρχείου εξακολουθούσε να έχει ο Στέλιος Αλεξάνδρου. Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας υπάχθηκε στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Το 1987 δημοσιεύτηκε ο έντυπος «Οδηγός του Δημοτικού Αρχείου Ερμούπολης 1821-1949» των Χρήστου Λούκου-Πόπης Πολέμη από την Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού. Πέρα από το Δημοτικό Αρχείο, φυλάσσονται επίσης έγγραφα της Δημογεροντίας (1825-1835), το Αρχείο των Ιταλικών Αρχών Κατοχής και το Αρχείο Παλαιών Συμβολαιογράφων. Περίοπτη θέση κατέχουν, μεταξύ άλλων, τα αρχεία του Πρωτοδικείου Σύρου, των Ειρηνοδικείων Σύρου και Τήνου, των σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπ/σης, του Νοσοκομείου, του Πτωχοκομείου και του Εμπορικού Επιμελητηρίου.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το υλικό που έχει ταξινομηθεί είναι αναρτημένο στην διαδικτυακή πύλη του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών της Κρήτης και οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετηθούν ηλεκτρονικά.