Δύο γλυκόλαλα αηδόνια δίνουν χρώμα στο γκρίζο

Αφετηρία για νέα ξεκινήματα, πολλά υποσχόμενες συνεργασίες και ειλικρινή συμμετοχή στην προσπάθεια του πολιτισμού να βάλει σε σειρά τα κομμάτια του και να ανακάμψει δυναμικά, αποτέλεσε μία ξεχωριστή μουσική βραδιά στην Έπαυλη Τσιροπινά – φωτεινή αχτίδα σε έναν γκρίζο ουρανό που αναμένει με ανυπομονησία το ουράνιο τόξο.

Οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι Ποσειδωνίας και Χρούσσων ένωσαν τις δυνάμεις τους και δύο αηδόνια της Σύρου που έχουν ανοίξει τα φτερά τους, χαρίζοντας το γλυκόλαλο κελάηδημά τους και πέρα από τη ζεστή και φιλόξενη «φωλιά» τους, ένωσαν τις φωνές τους σε μια μαγική και συμβολική συναυλία με την οποία έπεσε η αυλαία του φετινού καλοκαιριού.

Η Ελπίδα Γαδ και η Χρυσούλα Κεχαγιόγλου έδωσαν τα χέρια για μια «Κοινή Αφετηρία», πλαισιωμένες από ένα σχήμα εξαίρετων μουσικών, τον Πέτρο Καπέλλα στο μπουζούκι, τη Λένα Χατζηγρηγορίου στο βιολί και τη φλογέρα, τον Δημήτρη Πάντα στην κιθάρα και τη φωνή, τον Γιάννη Ανδρειωμένο στο κοντραμπάσο και τον Υussef Beaton Viton στα κρουστά.

Στην έναρξη της βραδιάς, οι πρόεδροι των δύο Συλλόγων, Μάρκος Ρούσσος και Νίκος Κοντιζάς τόνισαν ότι ο τίτλος της εκδήλωσης σημαίνει πολλά για το σήμερα και το αύριο του τόπου μας, καθώς σηματοδοτεί την αφετηρία για συνεργασίες, άκρως απαραίτητες σε μια περίοδο όπου τα περιθώρια για τον πολιτισμό έχουν στενέψει πολύ με τις συνεχείς ακυρώσεις αλλά και την έλλειψη χρηματοδότησης από την τοπική αυτοδιοίκηση.

Σε συνέντευξή τους στην «Κοινή Γνώμη», η Ελπίδα Γαδ και η Χρυσούλα Κεχαγιόγλου μίλησαν για την αρχή της συνεργασίας τους, την αγάπη τους για τη μουσική και το τραγούδι που τις έφερε πολλές φορές κοντά τόσο στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, όσο και στα πέρατα του κόσμου, αλλά και για τις δύσκολες στιγμές που περνά σήμερα ο πολιτισμός.

Ο όρος «αφετηρία» επιδέχεται διττή ερμηνεία. Αποδίδεται, κυριολεκτικά, ως σημείο εκκίνησης και συμβολικά, ως κίνητρο, όχημα για μία νέα προσπάθεια. Η Σύρος και η αγάπη σας για τη μουσική αποτέλεσαν τη βάση για τη δική σας κοινή αφετηρία;

Ελπίδα Γαδ: «Έτσι ακριβώς! Και όχι απλά η Σύρος, αλλά και το ίδιο χωριό, η Ποσειδωνία, που όπου και αν πάμε, όσο μακριά και αν είναι αυτό χιλιομετρικά και νοητά, πάντα θα έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας και θα το στηρίζουμε όπως άλλωστε μας στηρίζει και αυτό έμπρακτα σε κάθε βήμα μας, όπως φάνηκε και στη συναυλία. Αφετηρία λοιπόν κυριολεκτική, γιατί από το μέρος αυτό ξεκίνησαν όλα, αφετηρία μιας ώριμης πια και επαγγελματικής συνεργασίας που γεννήθηκε μέσα στις αλλόκοτες φετινές συνθήκες, και αφετηρία και για την συνεργασία δυο συλλόγων του νησιού, που προσωπικά πιστεύω είναι κάτι που το χρειαζόμαστε και μελλοντικά!».

Χρυσούλα Κεχαγιόγλου: «Σε αυτήν την περίοδο που διανύουμε, εγώ προσωπικά έχω την αίσθηση ότι πολλά πράγματα είναι σα να ξεκινούν από την αρχή! Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις όπως ο εγκλεισμός μας στην καραντίνα, η δημόσια απαξίωση των καλλιτεχνιών από το κράτος, ή μάσκα που ξαφνικά γίνεται πανταχού παρούσα στις ζωές μας, η απαγόρευση του αγγίγματος των αγαπημένων μας... Είναι εμφανές ότι θα αλλάξουν πάρα πολλά πράγματα γύρω μας και μέσα μας. Η "Αφετηρία" του τίτλου λοιπόν, είχε και αυτήν την έννοια. Από την άλλη, αντιπροσώπευσε και για εμένα και για την Ελπίδα την αρχή της συνεργασίας δύο ανθρώπων που έζησαν στο ίδιο χωριό, στο ίδιο νησί, έχουν κοινή αντίληψη της τέχνης και κοινό στόχο - την ειλικρινή συμμετοχή τους σε όλο αυτό που γινεται, με όλη τους την καρδιά! Κοινή αφετηρία, λοιπόν, με πολλαπλές έννοιες!».

Σε κάθε ταξίδι ανοίγονται πολλά και διαφορετικά μονοπάτια. Σε ποια από αυτά έχουν διασταυρωθεί οι δρόμοι σας και ποια η προσωπική σχέση που έχετε οικοδομήσει στο πέρασμα των ετών;

Χρυσούλα Κεχαγιόγλου: «Με την Ελπίδα έχουμε ταξιδέψει πολύ μέσω της Ομάδας Καβάφη - καλλιτεχνικό "τέκνο" του αγαπημένου μας Μπάμπη Κουλούρα. Μέσα από τις αγωνίες και τις χαρές αυτών των ταξιδιών (έχουμε βρεθεί με την Ελπίδα στη Ρωσία, στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ και σε διάφορα άλλα μέρη του κόσμου!) είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω πόσο ευγενής, έξυπνη και ανοιχτόμυαλη είναι αυτή η κοπέλα που γνωρίζω από τότε που ήταν έφηβη! Η Ελπίδα είναι ένας δοτικός, καθόλου ανταγωνιστικός άνθρωπος, γεμάτος αγάπη για τη μουσική και τη ζωή. Είναι ευλογία να είσαι γύρω της».

Ελπίδα Γαδ: «Ομολογώ πως με την Χρυσούλα, είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε επαγγελματικά, και απορώ γιατί δεν το είχαμε κάνει νωρίτερα! Όμως, είχα την τύχη να την συναντήσω πολύ νωρίς στην πορεία μου, ταυτόχρονα στην Ορχήστρα των Κυκλάδων και κυρίως στην Ομάδα Καβάφη.. όπου εκεί έχουμε μοιραστεί πολλές εμπειρίες, ταξίδια και εργατοώρες τραγουδιού, αλλά κυρίως έχουμε μοιραστεί "το μικρόφωνο". Εκείνη δηλαδή.. γιατί προϋπήρχε στην ομάδα, με καλοδέχτηκε και ουσιαστικά μου έδειξε για πρώτη φορά τι θα πει ευγενής άμιλλα σε έναν χώρο, που δυστυχώς το συναντάμε σπάνια».

Στη συνείδηση των Συριανών είστε δύο πρόσωπα, δύο καλλιτέχνες που δεν εγκατάλειψαν ποτέ ούτε τα όνειρά τους, αλλά ούτε και τον τόπο τους που πίστεψε στο άστρο τους και ήταν διαχρονικά κοντά τους. Ανεξάρτητα από την πορεία που έχει χαράξει η καθεμία προσωπικά, η Σύρος θα αποτελεί πάντα ένα κοινό σημείο συνάντησης;

Ελπίδα Γαδ: «Φυσικά! Και αυτό αποτελεί προσωπικό μου στόχο και φαντάζομαι και της Χρυσούλας! Η Σύρος έχει να δώσει πολλά στον πολιτισμό ..έχει πολύ δυναμικό και μεγάλη δραστηριότητα… έτσι μάθαμε εμείς.. μέσα σε ένα μουσικό μωσαϊκό, από το ρεμπέτικο και τον Μάρκο Βαμβακάρη, μέχρι την ποίηση και τον Μάνο Ελευθερίου. Έτσι ξεκινήσαμε και έτσι πορευτήκαμε.. όποια και να είναι η πορεία όμως, και όπου και να φτάσεις, για εμένα πάντα πρέπει να θυμάσαι από που ξεκίνησες...γιατί 'δίχως ρίζες, στον ουρανό δεν φτάνεις'».

Χρυσούλα Κεχαγιόγλου: «Η Σύρος για μένα, και πιστεύω και για την Ελπίδα, είναι η υπέρτατη αφετηρία. Εδώ ερχόμαστε για να πάρουμε κουράγιο όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, εδώ χαιρόμαστε διπλά τις επιτυχίες μας! Όσον αφορά τη δική μου σύνδεση με τη Σύρο, ισχύουν τα εξής: Από το 1982 που ήρθαμε με την οικογένεια μου πρώτη φορά στο νησί, οι άνθρωποι της έχουν υπάρξει μια κανονική οικογένεια για εμάς. Ήταν υποστηρικτικοί απέναντι μου σε όλες τις φάσεις της επαγγελματικής μου ζωής, ότι πείραμα κι αν έκανα, ότι μουσικό κι αν παρουσίαζα, πάντα παρόντες και συμμέτοχοι. Πιστεύω ότι για την Ελπίδα, που είναι και Φραγκοσυριανή, η αίσθηση πρέπει να είναι η ίδια. Μια αγκαλιά και μια αποδοχή». Η πορεία χαράζεται ακόμα, έχουμε και οι δύο πολλά να δώσουμε, αλλά η Σύρος για εμένα είναι η αφετηρία και θα ήθελα πολύ να είναι και η κατάληξη. Επιθυμώ πολύ να καταφέρω κάποια στιγμή να ζω στο νησί και να δουλεύω σε όλο τον κόσμο! Είναι δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο!».

Το φετινό καλοκαίρι αποδείχθηκε δύσκολο και επίπονο για τον πολιτισμό, ο οποίος προσπαθεί ακόμα να βάλει σε μία σειρά τα κομμάτια του. Πώς βιώνετε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση και πώς οι ραγδαίες αλλαγές διαμόρφωσαν τα προσωπικά σας βήματα και σχέδια;

Χρυσούλα Κεχαγιόγλου: «Είμαι πολύ περήφανη για το πόσα πράγματα έγιναν στο νησί, την ίδια στιγμή που σχεδόν παντού στην Ελλάδα ακυρώθηκαν τα πάντα, συνήθως με πολύ φτηνές δικαιολογίες εκ μέρους τόσο του κράτους, όσο και των τοπικών αρχών. Στη Σύρο οι ιδιώτες και οι Σύλλογοι κράτησαν το επίπεδο όσο ψηλότερα ήταν επιτρεπτό. Με οικονομικό κόστος, με κόπο και συνεχείς αλλαγές, προσπάθησαν προσφέρουν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Γενικότερα, για να βάλει τα κομμάτια του σε σειρά ο πολιτισμός χρειάζεται η πολιτεία να τον δει όπως είναι, μια πολύ σοβαρή πηγή εσόδων για το κράτος και τους πολίτες. Χρειάζεται κατάλληλα νομοθετική αντιμετώπιση, σεβασμό και οικονομική στήριξη. Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε διενέργεια μια έρευνα σχετική με τους λαϊκούς μουσικούς που ελπίζουμε να δώσει κάποια πρώτα στοιχεία σχετικά με την πραγματικότητα της δουλειάς μας και να γίνει αφορμή για συγκεκριμένες διεκδικήσεις. Υπάρχει φοβερή άγνοια εκ μέρους του κράτους και των θεσμών για τους καλλιτέχνες στην Ελλάδα κι αυτό φάνηκε στην εντελώς ελλιπή κι ακατάλληλη αντιμετώπιση μας εν μέσω της πανδημίας. Σε καθαρά προσωπικό επίπεδο, εγώ έχω ένα ολόκληρο δίσκο που αναμένει να ετοιμαστεί μέσα στο χειμώνα, με το γυναικείο μου συγκρότημα «Chrysoula K. & Púrpura». Όλα τα άλλα είναι, όπως είναι κατανοητό, σε αναμονή. Αναμονή μέτρων, εμβολίων, οδηγιών και λοιπών εξωγενών παραγόντων!».

Ελπίδα Γαδ: «Η αλήθεια είναι πως ό,τι κι αν είχαμε σαν πρωταρχικό πλάνο, τροποποιήθηκε ή αναβλήθηκε. Μπήκε ένα φρένο  απότομο, αυτό συμβαίνει όμως σε όλη την ανθρωπότητα αυτή την στιγμή. Οπότε με μια δεύτερη ματιά, ενεργοποιήθηκε το εφεδρικό σχέδιο που λέμε, πράγματα δηλαδή που άλλη χρονιά δεν θα καταφέρναμε να υλοποιήσουμε. Κάποια τραγούδια που ήταν στο συρτάρι, κάποια αφιερώματα και συναυλίες που σε διαφορετική στιγμή δεν θα είχαμε τον χρόνο να προετοιμάσουμε και σίγουρα βρέθηκε λίγος ελεύθερος χρόνος για να αδειάσει το μυαλό, να ξεκαθαριστούν πράγματα και να ληφθούν αποφάσεις! Οπότε, τελικά φέτος το καλοκαίρι, το αντίδοτο σε όλη αυτή την όντως πρωτόγνωρη κατάσταση που ζήσαμε , ήταν η παραπάνω δημιουργικότητα και τα παραπανήσια μπάνια».

Ακόμη και σε γκρίζους καιρούς, όπως αυτοί που διανύουμε, η μουσική είναι μια αχτίδα φωτός στην ψυχή του καθενός μας;

Χρυσούλα Κεχαγιόγλου: «Αναμφισβήτητα. Η μουσική και κάθε μορφή τέχνης έχει δύο πολύ βασικά χαρακτηριστικά που βοηθούν τον άνθρωπο: πρώτον, επιστρατεύουν το δυνατό κομμάτι μας, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα μας! Με το τίποτα, ο άνθρωπος φτιάχνει ένα ολόκληρο σύμπαν. Δεύτερον, είναι πάντα εκεί».

Ελπίδα Γαδ: « Έτσι πρέπει να είναι κανονικά. Δε θα πω ψέματα, πάντα στην αρχή μουδιάζεις. Σκέφτεσαι γκρίζα, έως και μαύρα, γιατί αυτό είναι το ανθρώπινο. Πρέπει όμως να βρει ο καθένας μας την κινητήριο δύναμη του. Αυτό που τον εμπνέει, να βασιστεί από αυτό, και να πάει παρακάτω όπως μπορεί. Η κινητήριος αυτή δύναμη, για πολύ κόσμο είναι η μουσική. Είτε παίζεις μουσική, είτε γράφεις, είτε απλά ακούς, μαλακώνει κάτι μέσα σου, δεν μπορεί! Και φέρνει και κάτι ελπιδοφόρο.. γιατί το γκρίζο απ' το λευκό, μια ελπίδα δρόμος!».