Δυναμική υπεράσπιση της μικρής ιδιοκτησίας

Υπερασπιστικά προς την ιδιωτική ιδιοκτησία των νησιωτών που απειλείται ευθέως από το Δημόσιο μετά την ανάρτηση και την κύρωση των δασικών χαρτών σε Σύρο και Κυκλάδες στέκονται τα μέλη του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων, τα οποία προέβησαν σε παρέμβαση εντός του Δημοτικού Συμβουλίου.

Κατόπιν απόφασης της Δημοτικής Αρχής, ο νέος πρόεδρος του Συλλόγου, Μηνάς Μπουγιούρης συμμετείχε στην πρόσφατη συνεδρίαση του ανώτατου συλλογικού οργάνου του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, μέσω τηλεδιάσκεψης, προκειμένου να ενημερώσει σχετικά με τις διεκδικήσεις των μελετητών μηχανικών όσον αφορά την υπόθεση των δασικών χαρτών.

Με δεδομένη την επικαιροποίησή τους και την εκ νέου ανάρτησή τους το προσεχές διάστημα, ο ίδιος εξήγησε πως ο Σύλλογος ζητά – πρωτίστως - να υπάρξει επαρκές χρονικό περιθώριο για την κατάθεση των ενστάσεων, προκειμένου ιδιωτικές εκτάσεις που χαρακτηρίστηκαν δασικές ή χορτολιβαδικές, να αποδειχθεί πως δεν ανήκουν στο Δημόσιο.

Ο κ. Μπουγιούρης αναφέρθηκε αναλυτικά στις προτάσεις του Συλλόγου, τονίζοντας πως δυστυχώς οι πολίτες καλούνται να αποδείξουν πως τους ανήκει η περιουσία τους, ενώ τόνισε την αξία της στήριξης των θέσεων του Συλλόγου από πλευράς Δημοτικής Αρχής αλλά και των βουλευτών.

Στην ίδια συνεδρίαση τοποθετήθηκε αναλυτικά και η δικηγόρος Κατερίνα Στεφάνου, η οποία έχει αναλάβει και γνωρίζει σε βάθος σχετικές υποθέσεις στα νησιά της Σύρου, της Πάρου, της Σίφνου και της Μήλου.

Σε απόλυτη συμφωνία με τον Σύλλογο Μελετητών Μηχανικών τόνισε ουσιαστικά πως πρέπει να υπάρξει λύση απέναντι στην προσπάθεια υφαρπαγής και απαξίωσης της μικρής ιδιωτικής περιουσίας, για την οποία μέχρι σήμερα, οι ιδιοκτήτες της επιβαρύνονται με φορολογία, ΕΝΦΙΑ κ.α..

Κατόπιν της πρότασης του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, Γιάννη Κεράνη, αποφασίστηκε να εκδοθεί ένα ψήφισμα από το Δημοτικό Συμβούλιο, το περιεχόμενο του οποίου θα βασίζεται στις θέσεις των μελετητών μηχανικών για την υπόθεση των δασικών χαρτών.

Ιστορικό και ενέργειες από τον Δήμο

Τη συζήτηση άνοιξε ο Δήμαρχος πραγματοποιώντας μία σύντομη αναδρομή για το σοβαρό θέμα που απασχολεί πάρα πολλούς νησιώτες τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με όσα υπενθύμισε, “Οι δασικοί χάρτες είχαν δημοσιευθεί το 2017 και είχαν ένα μικρό χρονικό περιθώριο για ενστάσεις. Από την προηγούμενη Δημοτική Αρχή δεν είχαν υποβληθεί ενστάσεις και στο επόμενο διάστημα είχε γίνει η κύρωση των δασικών χαρτών”. Στη συνέχεια, με φόντο την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ο κ. Λειβαδάρας είχε προχωρήσει στην προσπάθεια συγκερασμού όλων των θέσεων των Δήμων σε επίπεδο ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, προκειμένου να αποσταλεί ένα έγγραφο με προτάσεις και παρατηρήσεις προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ όπως πρόσθεσε, “είχε ζητήσει από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Δήμου να ενημερωθεί για την περιουσία του Δήμου, η οποία είχε συμπεριληφθεί στις δασικές εκτάσεις”.

Ο Δήμαρχος γνωστοποίησε πως “πρόταση του προϊσταμένου της Τεχνικής Υπηρεσίας ήταν πως θα έπρεπε να προσληφθεί ένας εξειδικευμένος δασολόγος” και σύμφωνα με αυτήν προβλέφθηκε τελικά ένα κονδύλι ύψους 4.000 ευρώ για τη συγκεκριμένη υπηρεσία. Κατόπιν της επιγραμματικής αναφοράς του στις ενέργειες του Δήμου, ο ίδιος υπενθύμισε πως “ο Σύλλογος Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων είχε υποβάλει σχέδιο τροπολογίας για το συγκεκριμένο θέμα, παραμονές των εθνικών εκλογών του 2019”, ωστόσο, όπως σημείωσε, καταλήγοντας, “γι αυτόν τον λόγο δεν συζητήθηκε και έχουν επανέλθει (σ.σ. οι Μηχανικοί) ξανά με την πρότασή τους προς την παρούσα κυβέρνηση”.

Λύση με νομοθετική ρύθμιση

Εν συνεχεία, τη νομική ματιά επί του θέματος ανέπτυξε προς το σώμα του Δημοτικού Συμβουλίου η δικηγόρος, Κατερίνα Στεφάνου, η οποία είχε τοποθετηθεί και στο παρελθόν, όταν είχε ανακύψει για πρώτη φορά το πρόβλημα.

“Με την ανάρτηση των δασικών χαρτών είχαμε μιλήσει για τον τρόπο που αντιμετωπίζονται αυτά τα ακίνητα και τους κινδύνους που διατρέχει το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους. Τότε είχαμε το Κτηματολόγιο υπέρ μας” ανέφερε μεταξύ άλλων, σημειώνοντας πως αυτό δεν ισχύει σήμερα.

Η ίδια συμπλήρωσε παρακάτω πως, “Πριν να συμβεί αυτό με τις αγωγές του Ελληνικού Δημοσίου, ο ιδιοκτήτης είχε τη δυνατότητα - την ευχέρεια - να εγείρει εκείνος αγωγή και να ζητηθεί να αναγνωριστεί η κυριότητά του”.

Οι συγκεκριμένες αγωγές όμως, πρόσθεσε πως απαιτούσαν μεγάλη δαπάνη αλλά και χρόνο.

“Τώρα με τις αγωγές του Ελληνικού Δημοσίου πάλι η ίδια απαξίωση χαρακτηρίζει την αντιμετώπιση του κράτους προς αυτές τις ιδιοκτησίες και εμπλέκονται οι ιδιοκτήτες πάλι σε έναν δικαστικό δαίδαλο ο οποίος τους οδηγεί στο να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες” επεσήμανε συμπληρωματικά, λέγοντας μάλιστα πως, πλέον “Το Ελληνικό Δημόσιο αμφισβητεί ανεξάρτητα της ύπαρξης τίτλου, την ταυτότητα των ακινήτων”.

Αφού επανέλαβε πως δυστυχώς οι ιδιοκτήτες αναγκάζονται να σηκώσουν μία τεράστια δαπάνη για να υπερασπιστούν την περιουσίας τους, την ίδια στιγμή που πληρώνουν κανονικά τους φόρους, σχολίασε σε απόλυτο τόνο τα εξής: “Με φόντο την αμφισβήτηση που δημιουργείται από τις αγωγές που ασκεί το Ελληνικό Δημόσιο κατά των ιδιωτών, για ποια αξιοποίηση των ακινήτων αυτών μπορούμε να μιλάμε; Για ποια ασφάλεια δικαίου μπορούμε να μιλάμε; Για ποια εμπιστοσύνη του πολίτη απέναντι στο κράτος μπορούμε να μιλάμε, το οποίο εισπράττει τους φόρους; Για ποια χρηστή διοίκηση μπορούμε να μιλάμε και κυρίως για ποια ανάκαμψη των τοπικών οικονομιών με την αξιοποίηση αυτών των ακινήτων;”.

Η ίδια έκλεισε την τοποθέτησή της, σημειώνοντας πως η ελπίδα των Συριανών και των Κυκλαδιτών είναι να υπάρξει λύση μέσω νομοθετικής ρύθμισης.

Μ. Μπουγιούρης: Οι ιδιοκτήτες μικρών περιουσιών βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα

Σε σύντομη πλην όμως περιεκτική τοποθέτηση προχώρησε ο νέος πρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων, εξηγώντας πρωτίστως πως το πρόβλημα αφορά σε μεγάλη έκταση του νησιού της Σύρου.

“Για τη Σύρο αφορά όλη την έκταση εκτός από τους οικισμούς και την Ερμούπολη” σχολίασε αρχικά, προσθέτοντας μάλιστα πως, “Στη Σύρο οι χορτολιβαδικές εκτάσεις το θέμα που μας καίει, με πολύ πρόχειρο τρόπο είναι γύρω στα 12.000 με 14.000 στρέμματα, ένα ποσοστό πολύ μεγάλο”. Στα παραπάνω πρόσθεσε δε, πως, ακόμη κι αν λάβει υπόψιν κάποιος ότι “έχουμε πρόβλημα με τις μικτές εκτάσεις, το ποσοστό αυτό μπορεί να υπερβαίνει ακόμη και το 20 – 25% της έκτασης του νησιού”. Ως εκ τούτου, τόνισε πως, “το πρόβλημα είναι τεράστιο και είναι ένα μεγάλο “αγκάθι””.

Προτού αναφερθεί συγκεκριμένα στις προτάσεις του Συλλόγου, ο ίδιος θέλησε να συμπληρώσει πως οι δασικοί χάρτες μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο “εργαλείο”, υπό την προϋπόθεση πως αποτυπώνονται σωστά.

“Αν γίνει με ορθό τρόπο – και όχι με στρεβλό όπως πάει να γίνει – αποτελεί ένα σημαντικό “εργαλείο” για όλους μας και θα συμβάλλει στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας και κατ΄ επέκταση στην αναπτυξιακή προοπτική του νησιού μας που το θέλουμε. Όμως βλέπουμε όλοι ότι ταλαιπωρούμαστε αφάνταστα αυτά τα τρία χρόνια” δήλωσε προς το σώμα, επισημαίνοντας προς τη Δημοτική Αρχή πως πρέπει να μεριμνήσει και για τη Γυάρο και για τον Πολιτιστικό χώρο του Μάνου Ελευθερίου. “Δυστυχώς και ο πολιτιστικός χώρος προς τιμήν του Μάνου Ελευθερίου έχει πρόβλημα καθώς ανήκει στις εν γένει δασικές εκτάσεις. Επομένως κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου στο Δημοτικό Συμβούλιο πριν κάνει έργα, να διαλευκανθεί εκεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Όπως επίσης να υπάρξει μέριμνα κιαι για τη Γυάρο” ανέφερε ο ίδιος, κλείνοντας τον σχολιασμό του και λέγοντας πως, δυστυχώς “οι μικροιδιοκτησίες είναι στο μάτι του κυκλώνα”.

Οι προτάσεις του Συλλόγου

Συγκεκριμένα, οι προτάσεις του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών ν. Κυκλάδων όπως αναφέρθηκαν παρακάτω από τον κ. Μπουγιούρη έχουν ως εξής: “Α. Για τις περιπτώσεις του άρθρου 67 του Ν.998/79 (Δασωμένοι Αγροί) προκειμένου να αναγνωριστούν ως ιδιωτικές εκτάσεις να μην λαμβάνονται υπόψιν ως κύριο θέμα το αν καλλιεργούνταν το 1945 αλλά το αν από την σημερινή αυτοψία και τις διαχρονικές αεροφωτογραφίες αποδεικνύεται ότι οι εκτάσεις αυτές ήταν καλλιεργούμενες πριν το 1945, έστω αν και κατά το έτος αυτό λόγω της εγκατάλειψης φιλοξενούνταν δασική βλάστηση οποιασδήποτε πυκνότητας.

Β. Για τις ΜΗ ΔΑΣΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ εκτάσεις, όταν έχουμε κυρωμένο δασικό χάρτη να μην υπάρχει δυνατότητα επανεξέτασης του χαρακτήρα της εν λόγω έκτασης. (Επιγενόμενη Δάσωση).

Γ. Στο τέλος της παρ. 5 του ά. 20 του ν. 3889/2010 προστίθενται εδάφια ως εξής:

"Στις περιοχές του δευτέρου εδαφίου του ά. 62 του ν. 998/1979, επιτρέπεται η σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων με αντικείμενο την μεταβίβαση ή την σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα, που έχουν εν όλω ή εν μέρει το χαρακτήρα έκτασης των παραγράφων 5α) ή 5β) του άρθρου 3 του παραπάνω νόμου, καθώς και η μεταγραφή ή εγγραφή τους στα οικεία βιβλία μεταγραφών του αρμόδιου Υποθηκοφυλακείου ή η καταχώρισή τους στα οικεία φύλλα του αρμόδιου Κτηματολογικού γραφείου, ανεξαρτήτως της, υφ’ οιονδήποτε τρόπο, προβολής δικαιωμάτων διεκδίκησης των ακινήτων αυτών εκ μέρους του Δημοσίου.

Δ. Σε περίπτωση ακινήτου, που κρίθηκε τελεσίδικα ότι έχει εν μέρει αγροτικό χαρακτήρα και εν μέρει χαρακτήρα δάσους ή δασικής έκτασης ακόμη και χωρίς να έχει εκδοθεί διοικητική πράξη ή τελεσίδικη δικαστική απόφαση, με την οποία να αναγνωρίζεται ότι το τμήμα του με τον χαρακτήρα δάσους ή δασικής έκτασης ανήκει σε ιδιώτη και όχι στο Δημόσιο, επιτρέπεται η κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων για το αγροτικό τμήμα του ακινήτου χωρίς την τήρηση των υποχρεώσεων της παρ. 3 του άρθρου 280 του Δασικού Κώδικα (ν.δ 86/1969). Στην παραπάνω περίπτωση για την εφαρμογή των πολεοδομικών διατάξεων το αγροτικό τμήμα του ακινήτου θεωρείται ότι δημιουργήθηκε κατά το χρόνο κατάρτισης του νομίμως μεταγραφέντος παλαιότερου τίτλου, στον οποίο περιλαμβάνεται και το τμήμα αγροτικού χαρακτήρα και το τμήμα δάσους ή δασικής έκτασης. Τα παραπάνω ισχύουν και σε περίπτωση που μετά την κατάρτιση συμβολαιογραφικής πράξης για το έχον αγροτικό χαρακτήρα τμήμα του εκδοθεί διοικητική πράξη ή τελεσίδικη δικαστική απόφαση, με την οποία αναγνωρίζεται ότι το τμήμα του με τον χαρακτήρα δάσους ή δασικής έκτασης ανήκει σε ιδιώτη.

Ε. Έξι (6) μήνες αρχικά να είναι η περίοδος κατάθεσης ενστάσεων μετά την ανάρτηση των Δασικών Χαρτών με δυνατότητα παράτασης σε αυτό το χρονικό διάστημα”.

Με ειδικό δασολόγο για τις ενστάσεις

Στο πλαίσιο των ερωτήσεων, δόθηκαν απαντήσεις και σε ορισμένες ερωτήσεις. Ειδικότερα, σχετικά με την αξιοποίηση ειδικού δασολόγου με φόντο το γεγονός πως ο χάρτης της Σύρου είναι κυρωμένος, ο κ. Μπουγιούρης υπήρξε σαφής: “Ο κυρωμένος χάρτης δεν θα είναι σε λίγο καιρό κυρωμένος. Θα ξεκινήσει η διαδικασία των δασικών χαρτών αφού πρώτα επικαιροποιηθούν, μία εργασία που ήδη έχει ξεκινήσει”. Ο ίδιος συμπλήρωσε μάλιστα πως, “Η δική μου αίσθηση είναι ότι από τον Δεκέμβριο ως τον Ιανουάριο του 2021 θα έχουμε ξανά ανάρτηση των δασικών χαρτών και στη Σύρο, οπότε μετά την ανάρτηση θα έχουμε ένα τετράμηνο για νέες ενστάσεις”. Όπως επανέλαβε, “πρότασή μας είναι να υπάρξει τουλάχιστον εξάμηνο διάστημα για να εξετασθούν ουσιαστικά οι ενστάσεις”. Σε παρόμοιες διευκρινίσεις προέβη και ο Δήμαρχος, επαναλαμβάνοντας πως, “Η ανάρτηση ξανά των δασικών χαρτών θα μας δώσει το διάστημα να λειτουργήσει ο ειδικός δασολόγος”.

Βάζουν στο μάτι τη μικρή ιδιοκτησία

Πριν την ομόφωνη απόφαση των συμβούλων για έκδοση ψηφίσματος υποστήριξης στον Σύλλογο, αιρετά πρόσωπα προχώρησαν σε τοποθετήσεις.

“Ο Δήμος με ανακοινώσεις να αναδείξει το θέμα, να φροντίσει για τους δημότες και την πληροφόρησή τους και να εξετάσει πώς μπορεί ο κόσμος να έχει νομική υποστήριξη” ανέφερε μεταξύ άλλων το μέλος της μείζονος αντιπολίτευσης, Θωμαή Μενδρινού, γνωστοποιώντας μάλιστα τις δικές της ενέργειες για τον πολιτιστικό χώρο “Μάνος Ελευθερίου”.

“Όταν παλαιότερα είχαμε ενημερωθεί για τη συγκεκριμένη εξέλιξη, με έγγραφο προς τη νομική Υπηρεσία του Δήμου είχαμε ενημερώσει γι αυτό το γεγονός και είχαμε ζητήσει να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες. Ο σύμβουλος μου είχε πει ότι δεν μπορεί να πάει μεμονωμένα, αλλά για το σύνολο της ιδιοκτησίας του Δήμου που αμφισβητείται από το Δημόσιο” ανέφερε η ίδια, ενώ παρακάτω η σύμβουλος της πλειοψηφίας, Κανδιώ Μαραγκού υπογράμμισε πως πρέπει να δοθεί έμφαση και στο “κομμάτι” της μεταβίβασης που έχει παγώσει αναφορικά με τις μικτές εκτάσεις (τμήμα τους χαρακτηρισμένο δασικό ή χορτολιβαδικό).

“Είναι ένα θέμα που έχει ξαναέρθει. Η άποψή μου είναι ότι υπάρχει μία πολύ συγκεκριμένη στόχευση απέναντι στην πολύ μικρή ιδιοκτησία” υποστήριξε από την πλευρά του ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης, Νικόλας Καΐλης, αναφέροντας πως, “Οι δασικοί χάρτες όντως – όπως είπε ο κ. Μπουγιούρης – θα μπορούσαν να είναι ένα πολύ χρήσιμο “εργαλείο”, αλλά το κακό με τα “εργαλεία” είναι ότι η χρησιμότητά τους έγκειται στο πώς τα χρησιμοποιεί κάποιος”.

Σύμφωνα με όσα πρόσθεσε, “Οι συγκεκριμένοι χάρτες έχουν καταρτιστεί με τέτοιο τρόπο και με τέτοια πολιτική στόχευση, ώστε να χτυπηθεί η πολύ μικρή ιδιοκτησία”.

Ως εκ τούτου, τόνισε πως ο Δήμος σε συνεργασία με τους Μηχανικούς οφείλει να εξετάσει πως ο ίδιος αλλά και οι μικροί ιδιοκτήτες θα βγουν από αυτήν τη μέγγενη.