Προϋπολογισμός, κράτος δικαίου, κλίμα: συζήτηση για τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής

Την Τετάρτη, οι ευρωβουλευτές χαιρέτισαν τις συμφωνίες για το ΠΔΠ, το ταμείο ανάκαμψης και το κλίμα, προειδοποιώντας ότι αναμένουν αυστηρή εφαρμογή του μηχανισμού για το κράτος δικαίου.

«Εργαστήκαμε σε εικοσιτετράωρη βάση. Οι διαπραγματεύσεις ήταν έντονες αλλά αναλάβαμε την ευθύνη, ξεπεράσαμε τα εμπόδια και ενωθήκαμε για το καλό της Ευρώπης», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel. «Η συμφωνία αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου. Έχουμε πλέον τους αναγκαίους πόρους, ενισχύσαμε το κράτος δικαίου με νέα και αποτελεσματική νομοθεσία και συμφωνήσαμε να εντείνουμε τους στόχους μας για το κλίμα για το 2030». Τόνισε επίσης την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την καταπολέμηση της πανδημίας, τον εμβολιασμό και την οικονομική ανάκαμψη. «Η Ευρώπη είναι ισχυρότερη και μεγαλώνει στην πρόκληση της νόσου COVID-19», πρόσθεσε.

Η πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen τόνισε ότι το πρόγραμμα Next Generation EU «θα οδηγήσει στην πιο φιλόδοξη αναμόρφωση που έχει υποστεί η ευρωπαϊκή οικονομία εδώ και δεκαετίες». Όσον αφορά τον μηχανισμό για το κράτος δικαίου, υπογράμμισε ότι η συμφωνία με το Κοινοβούλιο παραμένει ως έχει και ότι τα συμπεράσματα του Συμβουλίου «δεν αλλάζουν τη νομοθεσία». Η πρόεδρος της Επιτροπής επαίνεσε επίσης τον στόχο μείωσης κατά 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Όσον αφορά τις μελλοντικές σχέσεις ΕΕ - Ηνωμένου Βασιλείου, υπογράμμισε ότι δεν μπορεί να πει «αν θα υπάρξει συμφωνία ή όχι, αλλά υπάρχει ένας δρόμος προς μια συμφωνία - στενός μεν, αλλά υπάρχει», παρά τις διαφορές που εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την αλιεία. Όσον αφορά τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19, δήλωσε ότι το πρώτο εμβόλιο αναμένεται να εγκριθεί εντός μίας εβδομάδας και στόχος είναι να ξεκινήσουν εμβολιασμοί την ίδια ημέρα σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Εκ μέρους της Γερμανικής Προεδρίας του Συμβουλίου, ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Michael Roth δήλωσε ότι η Ευρώπη έχει αντλήσει διδάγματα από το παρελθόν: «Η αλληλεγγύη είναι η μόνη έξοδος από την κρίση, δεν αφήνουμε κανέναν πίσω». Τόνισε ότι η Ευρώπη είναι πολλά περισσότερα από μια απλή κοινή αγορά. Υπογράμμισε ότι «καμία λέξη δεν έχει αλλάξει σε ό,τι είχε αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης» στον κανονισμό για το κράτος δικαίου. Όσον αφορά το ΠΔΠ και το ταμείο ανάκαμψης, δήλωσε ότι από το επόμενο έτος τα χρήματα μπορούν να φτάσουν στους ανθρώπους και τις περιφέρειες που έχουν πληγεί και ότι η Ευρώπη «τηρεί στις υποσχέσεις της».

Ο Manfred Weber (ΕΛΚ, Γερμανία) εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. «Έχουμε τώρα πολλά χρήματα στο τραπέζι. 1,8 τρισ. ευρώ, πρώτα απ’ όλα, θα χρησιμοποιηθούν για αλληλεγγύη». Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για τον μηχανισμό του κράτους δικαίου, σύμφωνα με τον οποίο «για πρώτη φορά, έχουμε σύνδεση της χρηματοδότησης από την ΕΕ και του σεβασμού των βασικών αρχών της. Αναμένουμε τώρα από την Επιτροπή να είναι έτοιμη να εφαρμόσει ανεξάρτητα τους κανόνες αυτούς από τις 1 Ιανουαρίου, με βάση τα πραγματικά δεδομένα».

«Η πανδημία COVID-19 μας ανάγκασε να επαναπροσδιορίσουμε τους εαυτούς μας», δήλωσε η Iratxe García Pérez (Σοσιαλιστές, Ισπανία). Πρόκειται για πρωτοφανή επιτεύγματα, δήλωσε, αναφερόμενη στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και στον μηχανισμό για το κράτος δικαίου, που «καθιστά τις αξίες μας ισχυρότερες». Επίσης, χαιρέτισε το «πρώτο σύστημα κοινωνικών πριμοδοτήσεων» της ΕΕ και το ταμείο ανάκαμψης. «Έχουμε μάθει από τα διδάγματα της κρίσης του 2008: η λιτότητα δεν μπορεί να είναι η λύση, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε εκείνους που μας χρειάζονται περισσότερο».

Ο Dacian Cioloş (Renew, Ρουμανία) δήλωσε ότι το 2020 αποκάλυψε τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Υπήρξε έλλειψη συντονισμού και αλληλεγγύης, τα σύνορα έκλεισαν. Ωστόσο, η Ευρώπη εργάστηκε σκληρά για να ανταποκριθεί στην κρίση, όπως δείχνει το ταμείο ανάκαμψης και η ανάπτυξη του εμβολίου. «Έχουμε αποδείξει ότι είμαστε πιο αποτελεσματικοί όταν είμαστε ενωμένοι και όταν έχουμε κοινές προτεραιότητες», τόνισε. Όσον αφορά το κράτος δικαίου, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δήλωση της προέδρου της Επιτροπής ότι ο νόμος υπερισχύει των δηλώσεων.

Ο Marco Zanni (ID, Ιταλία) άσκησε κριτική όσον αφορά τον μηχανισμό του κράτους δικαίου, λέγοντας ότι «η συμφωνία είναι διφορούμενη και υποκειμενική, και ο πανηγυρικός τόνος της απολυταρχικής ΕΕ σε αυτή της συζήτηση, είναι άστοχος. Οι απειλές κατά της εθνικής κυριαρχίας είναι εξαιρετικά ανησυχητικές. Η ομοφωνία είναι ο μόνος τρόπος έκφρασης της δημοκρατίας σε αυτή τη δομή».

Η Ska Keller (Πράσινοι, Γερμανία) δήλωσε: «Είναι καλό που βλέπουμε ότι, έστω λίγο πριν το τέλος , το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έδωσε πράσινο φως για τη στήριξη των πολιτών και των οικονομιών που επλήγησαν σοβαρά από την πανδημία». Ωστόσο, «υπάρχουν ορισμένες ανησυχητικές τάσεις πίσω από αυτές τις αποφάσεις. Οι κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, τις τελευταίες εβδομάδες, παρακωλύουν τις διαδικασίες προσπαθώντας να πάρουν όμηρο το ταμείο ανάκαμψης για τους δικούς τους αντιδημοκρατικούς στόχους». Η Keller αναφέρει επίσης ότι «ο στόχος των δράσεων για το κλίμα για το 2030 εξακολουθεί να υπολείπεται κατά πολύ αυτού που απαιτείται σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα».

Ο Johan Van Overtveldt (Συντηρητικοί, Βέλγιο) εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σχετικά με το ΠΔΠ, υποστηρίζοντας ότι οι προτεραιότητες του ΕΚ εντάχθηκαν στο τελικό κείμενο. «Θα μπορούσαμε, ωστόσο, να κάνουμε περισσότερα για να επικεντρώσουμε τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο μέλλον, ενώ το κόστος της πανδημίας και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν συνυπολογίζονται επαρκώς.»

Η Manon Aubry (Συντηρητικοί, Γαλλία) δήλωσε ότι «ο λύκος Orbán έφαγε την κοκκινοσκουφίτσα ΕΕ», εκφράζοντας τη λύπη της για το γεγονός ότι οι πράξεις της ΕΕ δεν συνάδουν με τις δεδηλωμένες φιλοδοξίες της, για παράδειγμα όσον αφορά την προστασία της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή του κλίματος. Επέκρινε τη μακροπρόθεσμη συμφωνία για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, δεδομένου ότι κατέληξε να μειωθεί κατά περισσότερα από 200 δισ. ευρώ σε σχέση με την αρχική θέση του ΕΚ, με αποτέλεσμα λιγότερες επενδύσεις στους τομείς της γεωργίας, της εκπαίδευσης, της έρευνας, του περιβάλλοντος και της υγείας.