Προστασία της παράκτιας πολιτιστικής κληρονομιάς

Η καθαριότητα των ακτών από τα πλαστικά και ο πολύτιμος χρόνος που χρειάζεται η θαλάσσια ζωή για την αναπαραγωγή της, αποτελούν τους δύο βασικούς σκοπούς του προγράμματος συλλογής πλαστικών και παλαιών αλιευτικών διχτυών «Αμοργόραμα», το οποίο προχωρά σε φάση υλοποίησης.

Το πρόγραμμα στηρίζει και απαρτίζει ο Επαγγελματικός Αλιευτικός Σύλλογος Αμοργού που αποτελείται από 40 περίπου ψαράδες του νησιού και στοχεύει στην οργάνωση της αλιείας με βιώσιμο τρόπο για τη θαλάσσια ζωή, καθώς και για τους ανθρώπους που εργάζονται στις αλιευτικές βιομηχανίες.

Σοβαρή ανησυχία των ψαράδων αποτελεί η κίνηση ενάντια στην ελληνική παράδοση και τον πολιτισμό της αλιείας, που επιδοτεί τους ψαράδες για να καταστρέψουν τα καΐκια τους (το παραδοσιακό ελληνικό αλιευτικό σκάφος), με πρόσχημα την υπεραλίευση στη Μεσόγειο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επισημανθεί ότι σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), τα σκάφη της παράκτιας αλιείας αποτελούν το 96,5% του ελληνικού αλιευτικού στόλου, αλλά αλιεύουν μόνο το 40% του συνόλου των ψαριών στη χώρα. Αντίθετα, τα σκάφη της μέσης αλιείας, όπως οι μηχανότρατες και τα γρι-γρι, αποτελούν το 3,5% της αλιευτικής βιομηχανίας αλλά αλιεύουν το 60% του συνόλου των ψαριών (ΕΛΣΤΑΤ, 2019).

Επομένως, ένας από τους στόχους του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού, είναι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της παράκτιας αλιείας και ταυτόχρονα η αντίδραση στην τρέχουσα κατάσταση της υπεραλίευσης και της ρύπανσης της θάλασσας με πιο στοχαστικό τρόπο, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους για τη θάλασσα, την τοπογραφία, και βέβαια τα καΐκια τους, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στο διαρκώς μεταβαλλόμενο -και απειλούμενο- περιβάλλον, που καθορίζει μεγάλο μέρος της ζωής στα νησιά της χώρας.

Το όραμα για μια καλύτερη ζωή γίνεται πράξη

Η συνδρομή των μελών του Συλλόγου στη διεξαγωγή του προγράμματος που διοργανώνεται για πρώτη φορά στην Αμοργό θα είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Πάνω από το 50% των επαγγελματιών αλιέων της Αμοργού, θα απέχουν όσο περισσότερο δυνατόν από τις αλιευτικές τους δραστηριότητες για τον μήνα Απρίλιο και Μάιο, περίοδο αναπαραγωγής ψαριών, και θα χρησιμοποιήσουν τα καΐκια τους για να συλλέγουν πλαστικά και κάθε λογής άλλα απορρίμματα που βρίσκονται στις βορεινές ακτές και στη θάλασσα του νησιού. Επίσης θα δημιουργηθούν τρία  σημεία συλλογής στο νησί όπου οι παράκτιοι αλιείς θα απορρίπτουν τα δίχτυα τους μετά το πέρας χρήσης τους.

Τα συλλεγόμενα πλαστικά θα μεταφερθούν σε έναν ειδικά τοποθετημένο κάδο στα Κατάπολα, ώστε όλα τα υλικά να οδηγηθούν με οργανωμένο τρόπο στην ανακύκλωση. Τα δίχτυα που θα συλλεχθούν θα υποστούν ειδική επεξεργασία, θα ενταχθούν στην κυκλική οικονομία με σκοπό την δημιουργία νέων βιώσιμων προϊόντων.

Στο πλαίσιο της ίδιας πρωτοβουλίας, κατά την περίοδο αλλαγής των διχτυών αλιείας τον μήνα Σεπτέμβριο, οι παράκτιοι αλιείς θα προμηθευτούν νέα δίχτυα με μεγαλύτερα «μάτια», ώστε να αλιεύουν μεγαλύτερα ψάρια, με σκοπό την αύξηση των ιχθυαποθεμάτων.

«Το όραμα για μια καλύτερη ζωή δεν μπορεί να γίνει πράξη χωρίς μια θάλασσα αμόλυντη, με πλούσια ζωή και καθαρές ακτές. Ο Δήμος Αμοργού στηρίζει το σχέδιο των Αλιέων του νησιού μας για να αντιμετωπίσουμε την ολοένα αυξανομένη ρύπανση των ακτών» δήλωσε ο Δήμαρχος Αμοργού Λευτέρης Καραΐσκος.

Η πρωτοβουλία ΑΜΟΡΓΟΡΑΜΑ υποστηρίζεται από τον Δήμο Αμοργού, το  Ίδρυμα Cyclades Preservation Fund και την περιβαλλοντική οργάνωση Εναλεία. Παράλληλα, έχει δημιουργηθεί πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding) ώστε το πρόγραμμα να στηριχθεί και από ιδιώτες και επιχειρήσεις που επιθυμούν να συμβάλλουν σε μια συμβολική και σημαντική προσπάθεια για καθαρές ακτές, περισσότερα ψάρια και ένα υγιές περιβάλλον.

Εν δράσει

Οι πρώτες αποστολές για συλλογή σκουπιδιών σε βόρειες παραλίες του νησιού με τη συμμετοχή εθελοντών ξεκίνησαν το περασμένο καλοκαίρι.

Συγκεκριμένα, στις 7 Ιουλίου 2020, μια ομάδα εθελοντών μαζί με ένα αλιευτικό σκάφος του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού επισκέφθηκαν παραλία μήκους 25 μέτρων στην περιοχή της Περιβόλας και συγκέντρωσαν περισσότερες από 40 μεγάλες σακούλες σκουπιδιών. Μεταξύ των σκουπιδιών, βρήκαν εκατοντάδες πλαστικά μπουκάλια και σακούλες, εξοπλισμό ψαρέματος, παπούτσια και άλλα. Εκτός από τις σακούλες σκουπιδιών, συλλέχθηκαν και μεταφέρθηκαν μεγάλα αντικείμενα όπως ένα ψυγείο, σχοινιά φορτηγών πλοίων, ελαστικά κ.λπ. στο λιμάνι των Καταπόλων. Από εκεί παραλήφθηκαν από τον Δήμο Αμοργού.

Η δεύτερη δράση πραγματοποιήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2020, αμέσως μόλις κόπασαν τα μελτέμια του καλοκαιριού, στην περιοχή Μακρύ. Σε μια ακτή μήκους 25 περίπου μέτρων, εθελοντές μαζί με καΐκι του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού μάζεψαν 30 σακούλες σκουπίδια. Στην πλειονότητά τους περιελάμβαναν δίχτυα ανεμότρατας, μπουκάλια, μπιτόνια και άλλα πλαστικά είδη. Τα σκουπίδια μεταφέρθηκαν με το καΐκι στο λιμάνι των Καταπόλων απ’ όπου συλλέχθηκαν από το Δήμο Αμοργού.

Οι επόμενες στοχευμένες δράσεις του προγράμματος θα πραγματοποιηθούν τον Απρίλιο και το Μάιο και θα ανακοινώνονται εκ των προτέρων μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έτσι ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν όσοι/όσες το επιθυμούν. Ο Επαγγελματικός Αλιευτικός Σύλλογος Αμοργού ευελπιστεί ότι με τη σταδιακή συγκέντρωση πόρων, οι δράσεις θα πολλαπλασιάζονται έτσι ώστε να καταφέρουν να πετύχουν τον στόχο τους.