Επιστημονική απάντηση για τη ρύπανση στο λιμάνι Ερμούπολης

Απαντήσεις που θα εδράζονται σε επιστημονικά συμπεράσματα για το θέμα της θαλάσσιας ρύπανσης στο λιμάνι της Ερμούπολης επιδιώκουν να δώσουν προσεχώς προς την τοπική κοινωνία, η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης, μέσω μελέτης που αποφάσισαν να εκπονήσει το Πολυτεχνείο Κρήτης.

Η θετική εξέλιξη έρχεται σε συνέχεια της συμφωνίας ανάμεσα στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και τον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης, προκειμένου να μπει τέλος στην εφιαλτική διάσταση που έχουν λάβει οι αναφορές περί ύπαρξης βαρέων μετάλλων σε υψηλές τιμές στον βυθό του λιμένα Ερμούπολης και οι οποίες διχάζουν την τοπική κοινωνία.

Ειδικότερα, η απαραίτητη μελέτη που θα εκπονηθεί από το Πολυτεχνείο Κρήτης, θα προκύψει μετά από υπογραφή προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στο ίδιο το Πανεπιστήμιο με τις πλευρές της Περιφέρειας και του Λιμενικού Ταμείου Σύρου.

Η “ιστορική απόφαση” όπως χαρακτηρίστηκε χθες από τον Αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων, Γιώργο Λεονταρίτη και τον Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης, Νίκο Λειβαδάρα προκύπτει μετά από τη μη ανταπόκριση του Υπ. Περιβάλλοντος να αναλάβει μία τέτοια ενέργεια – όπως έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα – και σε συνέχεια της ανάγκης αντιμετώπισης οποιασδήποτε ενδεχόμενης ανησυχητικής κατάστασης διαπιστωθεί στο θαλάσσιο περιβάλλον της Σύρου και συγκεκριμένα της Ερμούπολης.

Η χρηματοδότηση της μελέτης τονίσθηκε πως θα καλυφθεί από την πλευρά της ΟΝΕΧ, η οποία δια του προέδρου της, Πάνου Ξενοκώστα και δημοσίως, είχε εκφράσει την πρόθεση να συνδράμει οικονομικά για την εκπόνηση μίας επιστημονικής μελέτης από ανεξάρτητο φορέα, ενώ όπως τόνισε ο Αντιπεριφερειάρχης, για λόγους διαφάνειας ο Δήμος και η Περιφέρεια θα αποδεχθούν οποιαδήποτε πρόταση άλλης πλευράς ζητήσει να συμμετάσχει οικονομικά.

Η εν λόγω σύμβαση εκτιμάται πως θα υπογραφεί εντός Μαΐου, ενώ σημειώνεται πως πέραν των ανωτέρω, γνωστοποιήθηκε χθες και η απόφαση τοποθέτησης υπερσύγχρονου μηχανήματος για την καταγραφή ρύπων στην ατμόσφαιρα της Ερμούπολης.

Τέλος στον διχασμό της τοπικής κοινωνίας

Προλογικά της απόφασης σχετικά με την υπογραφή σύμβασης με το Πολυτεχνείο Κρήτης για τον έλεγχο του θαλάσσιου περιβάλλοντος στον λιμένα Ερμούπολης, ο Γιώργος Λεονταρίτης υπήρξε σαφής: “Σήμερα φέρνουμε στο προσκήνιο ένα θέμα που αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού για πάρα πολλά χρόνια στο νησί. Αφορά την υποτιθέμενη ρύπανση που προέρχεται από τη λειτουργία του ναυπηγείου στο νησί μας. Και λέω υποτιθέμενη γιατί ακόμη και αυτοί οι οποίοι ισχυρίζονται - και τους οποίους δεν επιθυμώ να αναιρέσω -, ότι μπορεί να υπάρχει ρύπανση, κανείς δεν μπορεί να το ισχυριστεί με βεβαιότητα, αν δεν έχει τα επιστημονικά στοιχεία”.

Σύμφωνα με όσα εξήγησε, “Είναι ένα θέμα πραγματικά δύσκολο που μπορεί να αποτελούσε αντικείμενο προβληματισμού και συζήτησης, αλλά κανείς δεν τολμούσε να το αγγίξει”. Ο ίδιος θέλησε να σημειώσει δε, πως, “η πλειοψηφία του κόσμου το έχει προσεγγίσει με ανιδιοτελή κριτήρια και κριτική, υπάρχουν όμως και μικρές μειοψηφίες, οι οποίες για λόγους που δεν επιθυμώ να σχολιάσω, δημιουργούν εντάσεις στην τοπική κοινωνία και τις έχουμε ζήσει όλα αυτά τα χρόνια”. Ως εκ τούτου, υπογράμμισε πως η τοπική κοινωνία της Σύρου “πρέπει επιτέλους και το δικαιούται, να λειτουργήσει σε συνθήκες που θα τις επιτρέψουν να χτίσει τη Σύρο του μέλλοντος” και για να γίνει αυτό, θα πρέπει “να υπάρξει απόλυτη κοινωνική συνοχή”.

Με φόντο λοιπόν, την περιβαλλοντική ανησυχία που εκφράζει αρκετός κόσμος πέρα και μακριά από διχαστικές λογικές, ο ίδιος πρόσθεσε πως η Περιφέρεια με τον Δήμο θα προχωρήσουν στη συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης, για να αποκτηθεί μία μελέτη που θα αποτυπώνει επιστημονικά τι συμβαίνει. Άλλωστε, εξήγησε πως το θέμα που έχει αναπτυχθεί, ξεκίνησε από ατεκμηρίωτη βάση, καθώς ορισμένες πλευρές στηρίχθηκαν σε δειγματοληψίες χωρίς μεθοδολογία, οι οποίες λήφθηκαν από μη εγκεκριμένο και πιστοποιημένο φορέα.

“Θέλουμε να έχουμε στα χέρια μας τεκμηριωμένη άποψη, από επίσημους φορείς” επανέλαβε, γνωστοποιώντας στη συνέχεια πως οι πλευρές του Δήμου και της Περιφέρειας είχαν και επαφές με το Νεώριο και την ONEX ώστε να μπορέσουν να δουν “πώς θα χειριστούμε αυτήν την υπόθεση για το καλό της Σύρου συνολικά”.

“Καταλήξαμε ότι η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου θα προβεί σε σύναψη σύμβασης με έναν δημόσιο φορέα ο οποίος ασχολείται με το υδάτινο περιβάλλον. Να κάνει μελέτη επιστημονικά τεκμηριωμένη, η οποία δεν θα μπορεί να αμφισβητηθεί από καμία πλευρά και από κανέναν. Γι αυτό αποφασίσαμε να απευθυνθούμε σε δημόσιο φορέα, αξιόπιστο, να υπογράψουμε μαζί του προγραμματική σύμβαση και να μας δώσει τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης. Είναι κάτι που ζητά πάρα πολύ κόσμος στη Σύρο, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Στη σύμβαση θα συμμετέχει και το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο δεδομένου ότι το λιμάνι της Σύρου είναι στην αρμοδιότητα του ίδιου” δήλωσε παρακάτω ο Γιώργος Λεονταρίτης.

Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος, σε παρόμοιο τόνο έκανε λόγο για “αγαστή συνεργασία με την Περιφέρεια”, υπενθυμίζοντας μάλιστα πως αυτή η απόφαση είναι η πλέον σωστή καθώς “εδώ και έναν χρόνο από τη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε το πρόβλημα έχουμε συζητήσει πάρα πολλές φορές και έχουμε κάνει πάρα πολλές ενέργειες και οι δύο πλευρές. Όμως, επειδή δεν είχαμε κάποιο απτό αποτέλεσμα, φτάσαμε το τελευταίο διάστημα να συζητάμε για μία λύση η οποία πρέπει να δοθεί γιατί είναι γεγονός και δικαιολογημένα για εμένα η αγωνία των συμπολιτών μας εντείνεται συνέχεια με αποτέλεσμα να έχει κάποιες παραμέτρους όχι τόσο ορθόδοξες”.

Σχολιάζοντας μάλιστα πως μέχρι στιγμής στοχοποιείται χωρίς τεκμήρια το Νεώριο, ο ίδιος εξήγησε πως αυτή η μελέτη θα προσδιορίσει τόσο τις πηγές της ρύπανσης εάν αυτή διαπιστωθεί, όσο όμως και την χρονολογία των όποιων ευρημάτων. Υπενθύμισε μάλιστα πως το λιμάνι της Ερμούπολης είναι γνωστό πως για πολλές δεκαετίες δεχόταν όλα τα απόβλητα και τα λύματα πολλών εργοστασίων και όχι μόνον.

“Αυτό πρέπει να γίνει από έναν επίσημο φορέα με συγκεκριμένη μεθοδολογία που θα πάρει τα δείγματα, από διάφορα σημεία για να είναι αντικειμενικό, ούτως ώστε αν υπάρχει πρόβλημα, να προταθεί και η πρόταση απορρύπανσης του λιμανιού μας” ανέφερε ο κ. Λειβαδάρας, υπενθυμίζοντας ακόμη πως και προεκλογικά ο ίδιος είχε υποστηρίξει τα εξής: “Είχα πει ότι το ναυπηγείο είναι ένας οικονομικός παράγοντας του νησιού και σαφώς στηριζόμαστε πάνω του και το στηρίζουμε, όμως και το ναυπηγείο θα πρέπει να εναρμονιστεί με τους περιβαλλοντικούς όρους, ούτως ώστε στο κομμάτι που του αντιστοιχεί η ρύπανση του περιβάλλοντος, να την περιορίσει. Κι αυτό γιατί δεν θεωρώ σωστό να στοχοποιείται μία επιχείρηση από ένα δείγμα, το οποίο δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα της ρύπανσης εάν υπάρχει στο λιμάνι μας”.

Ο Δήμαρχος έκλεισε τη συγκεκριμένη αναφορά του, λέγοντας πως, “Καταλήξαμε πως θα πρέπει να είμαστε ο μεσάζων που θα προχωρήσει μία μελέτη γιατί ο καιρός περνά και αποτέλεσμα δεν υπάρχει”.

Σχετικά με τον χρόνο υπογραφής της σύμβασης, ο κ. Λεονταρίτης εκτίμησε ότι, “αρχές με μέσα Μαΐου μπορεί να έχουμε ξεπεράσει τα διαδικαστικά για να υπογράψουμε και να ξεκινήσει αυτή η μελέτη”.

Παρακολούθηση ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Επιπλέον, ο χωρικός Αντιπεριφερειάρχης έκανε αναφορά και στη δυνατότητα παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. “Υπάρχει και μία άλλη συζήτηση που γίνεται και αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση στο νησί. Ένα θέμα που θίγουν φορείς, Σύλλογοι, πολίτες εδώ και αρκετά χρόνια. (...) Σήμερα θέλουμε να σας ανακοινώσουμε ότι θα τοποθετηθεί μηχάνημα μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από οποιαδήποτε ρυπογόνο εστία. Αυτό το μηχάνημα κάνει μέτρηση οποιασδήποτε ρυπογόνου εστίας προκαλεί ατμοσφαιρική ρύπανση και σε πραγματικό χρόνο. Είναι ένα υπερσύγχρονο μηχάνημα που θα δίνει στοιχεία” ανέφερε, εξηγώντας παρακάτω πως αυτά τα στοιχεία θα λαμβάνονται απευθείας από το αρμόδιο Τμήμα της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και παρόλο που το Νεώριο έχει προμηθευτεί το μηχάνημα, δεν έχει δυνατότητα επέμβασης.

“Η παρακολούθηση αυτών των στοιχείων θα γίνεται από μία Επιτροπή τελείως ανεξάρτητη, διότι κανείς δεν μπορεί να επηρεάσει τη συνείδηση, την επαγγελματική συμπεριφορά και την επιστημονική συγκρότηση των ανθρώπων που θα την αποτελούν. Η παρακολούθηση αυτού του μηχανήματος θα γίνεται από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου χωρίς να συμμετέχουν πολιτικά πρόσωπα” εξήγησε ο Γιώργος Λεονταρίτης, επαναλαμβάνοντας πως τόσο η Περιφέρεια, όσο και ο Δήμος “δεν θέλουμε να έχει καμία άλλη συμμετοχή η εταιρεία (ONEX) ούτε στην επιλογή φορέα (σ.σ. για τη μελέτη), ούτε στην επιλογή των προσώπων για τις Επιτροπές Παρακολούθησης”.

Ολοκληρώνοντας τις δηλώσεις του για το μηχάνημα, διευκρίνισε πως, “Θα τοποθετηθεί στην Ερμούπολη, όχι σε σημείο που θα υποδείξει η ίδια η εταιρεία, αλλά σε σημείο που θα υποδείξει η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, η οποία ήδη έχει κάνει ενέργειες προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης για να μας υποδείξει ποιο είναι το κατάλληλο σημείο για να εγκατασταθεί το μηχάνημα, το οποίο είναι ήδη στη Σύρο”. Σύμφωνα με όσα πρόσθεσε, πρόκειται για ένα υπερσύγχρονο μηχάνημα που θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση και 365 ημέρες τον χρόνο και τα στοιχεία θα μπορούν να γνωστοποιούνται σε όποιον επίσημο φορέα τα ζητά.

Γ. Λεονταρίτης: Χρηματοδότηση από την ONEX. Δεκτή όποια άλλη πρόταση

Σε επίπεδο υλοποίησης της απόφασης εκπόνησης της μελέτης για τη θαλάσσια ρύπανση, ο Αντιπεριφερειάρχης έκρινε ιδιαιτέρως θετικά το γεγονός πως η ONEX είχε εκφράσει την πρόθεσή της να στηρίξει οικονομικά την προσπάθεια.

“Δεν θα μπορούσε να μην είναι παρούσα η επιχείρηση σε αυτήν την διαδικασία για πάρα πολλούς λόγους. Ο πρώτος, καθώς και η ίδια έχει δηλώσει επανειλημμένα δια του προέδρου της του κ. Ξενοκώστα και σε μία συνέντευξη Τύπου που είχε δημοσιευθεί, ότι η πρόθεση της Διοίκησης είναι το ναυπηγείο να λειτουργεί με τους καλύτερους περιβαλλοντικούς όρους. Επίσης, έχει δηλώσει ότι ήρθε εδώ για να χτίσει μία επιχείρηση με μέλλον και δεν ήρθε περιστασιακά” και κυρίως, όπως ανέφερε καθώς “στο πλαίσιο αυτών των δηλώσεων μου δόθηκε η δυνατότητα να προσεγγίσω την επιχείρηση και να ζητήσω συμμετοχή σε αυτήν τη διαδικασία ώστε να αποδειχθεί ότι όχι μόνον με εξαγγελίες, αλλά και στην πράξη είναι δίπλα στους Συριανούς”.

Συμπλήρωσε μάλιστα πως, ως εκ τούτου, “αξιοποιήσαμε την πρόθεση της ONEX να χρηματοδοτήσει αυτή τη μελέτη και την αγορά του μηχανήματος. Βέβαια δεν έχουμε καμία αντίρρηση, αν εμφανιστεί οποιοσδήποτε άλλος και θέλει να χρηματοδοτήσει τη μελέτη. Είμαστε ανοικτοί σε οποιαδήποτε πρόταση θέλει να χρηματοδοτήσει τη μελέτη που θα αναθέσουμε σε δημόσιο φορέα”.

Τα παραπάνω διευκρίνισε ο Γιώργος Λεονταρίτης θέλοντας να μην αφήσει περιθώριο αναφορών περί αδιαφάνειας, απαντώντας παρακάτω και σε ερώτηση της εφημερίδας σχετικά με την πρόθεση του κ. Ξενοκώστα για – συγχρηματοδότηση και όχι για χρηματοδότηση -, προκειμένου να μην μπορεί να δεχθεί το Νεώριο νέα πυρά. Ειδικότερα, ερωτηθείς αν η Περιφέρεια ή ο Δήμος θα συμμετέχουν οικονομικά, υπήρξε σαφής: “Ο κ. Οικονόμου (σ.σ. πρώην Υφ. Περιβάλλοντος) τον Μάρτιο του 2020 είχε πει ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος θα αναλάβει αυτό το θέμα. Τα πράγματα πήγαν όπως πήγαν στο κράτος και τη δημόσια διοίκηση, περνά ο χρόνος και γι αυτό, αφού από την πλευρά του Υπ. Περιβάλλοντος δεν ανάβει το “πράσινο φως”, αποφασίσαμε να αναζητήσουμε άλλους τρόπους επίλυσης”. Σε αυτήν την κατεύθυνση εξήγησε πως κινήθηκε η επαφή με το Νεώριο, τονίζοντας πως η πλευρά της Περιφέρειας δεν θα μπορούσε να αναλάβει ένα τέτοιο κόστος. “Ας σκεφτούμε για κάθε νησί, αν έρθει η όποια περιβαλλοντική ομάδα και μας ζητήσει να κάνουμε κάτι αντίστοιχο. Θα χρειαστούμε έναν προϋπολογισμό 330 εκ. ευρώ για να πληρώσουμε τις μελέτες σε όλο το Ν. Αιγαίο. Να είμαστε ρεαλιστές. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει μία Περιφέρεια” ξεκαθάρισε, λέγοντας παρακάτω πως, πρόκειται για “μία ιστορική στιγμή” καθώς ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε διοίκηση του Νεωρίου που ήθελε να είναι μέρος της λύσης του προβλήματος. “Θεωρώ ότι αυτή η στάση της ONEX είναι πάρα πολύ υπεύθυνη” επανέλαβε ο Αντιπεριφερειάρχης.

Ν. Λειβαδάρας: Αποφασιστικότητα για προστασία του περιβάλλοντος

Δεδομένης της αποφασιστικότητας που επέδειξαν ο Δήμαρχος και ο Αντιπεριφερειάρχης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου σχετικά με την απόκτηση μίας επιστημονικά ορθής μελέτης σχετικά με την κατάσταση του λιμένα Ερμούπολης, ρωτήθηκαν από την εφημερίδα, αν όταν λάβουν τα αποτελέσματα αυτής, θα επιδείξουν στον ίδιο βαθμό αποφασιστικότητα για την προστασία του περιβάλλοντος, με όποιους τρόπους υποδειχθούν από το περιεχόμενό της.

“Είναι κοινή επιθυμία όλων να δοθεί μία σαφή λύση στο πρόβλημα” ανέφερε ο Δήμαρχος, συμπληρώνοντας σε απόλυτο τόνο τα εξής. “Εάν δεν γινόταν αυτό, θα πηγαίναμε να κουκουλώσουμε μία κατάσταση. Νομίζω ήταν πολύ ξεκάθαρος και ο κ. Αντιπεριφερειάρχης, ότι θα υπάρξει πλήρης διαφάνεια με σκοπό να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε, αν υπάρχει πρόβλημα. Γι αυτόν τον λόγο γίνεται και όχι για να έχουμε μία μελέτη στα χέρια μας. Γίνεται επί της ουσίας”. Με τα παραπάνω εξέφρασε την πλήρη συμφωνία του ο Γιώργος Λεονταρίτης.

Η συμβολή του Νεωρίου σε “εποχή” πανδημίας

Τέλος, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός πως και οι δύο υπογράμμισαν τη σημασία της ομαλής επαναλειτουργίας του Νεωρίου υπό την ONEX, υπογραμμίζοντας μάλιστα τη συμβολή του στην τοπική οικονομία κατά την περίοδο της πανδημίας.

“Έχουμε την τύχη, στην πανδημία, να έχουμε μία επιχείρηση η οποία αυτή τη στιγμή απασχολεί περίπου 500 – 600 άτομα. Εάν το βάλουμε σε αναλογία πληθυσμού είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση στην Ελλάδα. Αν σκεφθούμε ότι σε ένα νησί 20.000 ανθρώπων υπάρχει αυτή η επιχείρηση με αυτό το δυναμικό σε αναλογία πληθυσμού, βλέπουμε πως πραγματικά είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση σε όλη την Ελλάδα” σχολίασε ο Αντιπεριφερειάρχης, εξηγώντας παράλληλα πως, “Το ναυπηγείο όχι μόνον έχει επαναλειτουργήσει, αλλά έχει φτάσει πλέον σε τέτοια ζηλευτά επίπεδα που το εισόδημα το οποίο αφήνει στο νησί και το διαπιστώσαμε και στη μεγάλη οικονομική κρίση, είναι πάρα πολύ μεγάλο. Άρα, είναι ένας οικονομικός πυλώνας που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανένας”.

Σε παρόμοιο τόνο μίλησε και ο Δήμαρχος, επισημαίνοντας τα ακόλουθα. “Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει νομίζω, με την κατάσταση της πανδημίας πόσο τυχεροί σταθήκαμε που έχουμε πέρα από τον τουρισμό και κάτι άλλο, το οποίο οικονομικά μπορεί να στηρίξει το νησί. Γιατί βεβαίως τον τουρισμό τον θέλουμε, τον στηρίζουμε, κανένας δεν διαφωνεί και προς τα εκεί βαδίζουμε, προσπαθούμε να τον αναπτύξουμε, όμως, οποιαδήποτε δραστηριότητα είναι “μονοπώλιο”, κατανοούμε τι γίνεται. Είδαμε σε τουριστικά νησιά πολύ μπροστά από εμάς, τί έχουν αντιμετωπίσει σε οικονομικό επίπεδο”.

Η συνέντευξη Τύπου έκλεισε με τα δύο πρόσωπα να εκφράζουν την αισιοδοξία τους για την υλοποίηση της μελέτης από το Πολυτεχνείο Κρήτης.