Μία Ναξιώτισσα μαθήτρια στη Βουλή των Εφήβων

Στις δύσκολες υγειονομικές συνθήκες που βιώνουμε μαθητές και μαθήτριες Λυκείων και Ε.ΠΑΣ από όλη την Ελλάδα, καθώς και ελληνικών σχολείων της Γερμανίας και της Νότιας Αφρικής έκαναν τα δικά τους βήματα δημοκρατίας.

Οι Ομάδες Συμμετοχικής Δράσης των σχολείων που έλαβαν μέρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Βουλής των Εφήβων για το σχολικό έτος 2020-2021 «Βήματα Δημοκρατίας: Κάνοντας πράξη τη συμμετοχή» προβληματίστηκαν, μελέτησαν και ερεύνησαν θέματα σχετικά με το περιβάλλον τους, τον τόπο τους, τον κόσμο τους.

Το πρόγραμμα διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Βασικοί στόχοι του είναι η εξοικείωση των εφήβων με τις αρχές και αξίες της δημοκρατίας, με τον τρόπο λειτουργίας και τον ρόλο του Κοινοβουλίου, καθώς και η άσκηση των εφήβων σε δημοκρατικές πρακτικές και η ενεργοποίησή τους σε ζητήματα που απασχολούν το σχολείο, την κοινότητα, την κοινωνία.

Το πρόγραμμα προσέφερε στους μαθητές και τις μαθήτριες, εκτός από γνώση, βήμα για προσωπική έκφραση και δημιουργικότητα, ευκαιρίες για προβληματισμό, διάλογο και συμμετοχή. Οι έφηβοι βουλευτές επιλέχθηκαν από ομάδες μαθητών και μαθητριών - Ομάδες Συμμετοχικής Δράσης - που ανέπτυξαν δραστηριότητες κοινωνικού ενδιαφέροντος στα σχολεία και στις κοινότητές τους.

Το Γενικό Λύκειο Τραγαίας Νάξου αποτελεί το μοναδικό σχολείο των Κυκλάδων που συμμετείχε στη φετινή Βουλή των Εφήβων. Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ομάδας Συμμετοχικής Δράσης του σχολείου δημιούργησαν παρουσιάσεις για το φυσικό περιβάλλον της Νάξου, καθώς και για άλλα θέματα που τους απασχόλησαν, όπως οι κοινωνικές ανισότητες, οι νέες τεχνολογίες. Υπεύθυνη του προγράμματος ήταν η καθηγήτρια Μαρία Καλτσά.

Περιβάλλον και κοινωνικές ανισότητες

Η αξία του καθαρού, πόσιμου νερού, η άνιση κατανάλωσή του, καθώς και τα μεγάλα ποσοστά υποσιτισμού που καταγράφονται παγκοσμίως αναδείχθηκαν μέσα από την εργασία του σχολείου με θέμα το περιβάλλον και τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από την άδικη «κατανομή» του. Την εργασία υπογράφουν οι μαθήτριες: Ελένη Βαθρακοκοίλη Ελένη, Λιανή Βασιλάκη, Πετρούλα Θεολογίτου, Μεριλίνα Ιωάννου και Μαριάννα Καλκάνη.

Το νερό αποτελεί αδιαμφισβήτητα το πιο πολύτιμο αγαθό στον πλανήτη, αφού, χωρίς νερό, δεν υπάρχει ζωή. Το ανθρώπινο σώμα μπορεί να λειτουργήσει εβδομάδες χωρίς τροφή, αλλά μόνο λίγες ημέρες χωρίς νερό. Όμως, ενώ για εμάς η πρόσβαση σε αυτό θεωρείται δεδομένη, χιλιάδες παιδιά και ενήλικες πεθαίνουν καθημερινά εξαιτίας της έλλειψης του. Ως εκ τούτου, κρίνεται αξιέπαινη η προσπάθεια των διεθνών οργανισμών και των εθελοντών να βοηθήσουν για να βελτιωθεί αυτή η θλιβερή κατάσταση.

Επιπλέον, έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι η ποιότητα του νερού, ακόμα και στις ανεπτυγμένες χώρες, ανησυχεί τους ειδικούς. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής: ενός φαινομένου του οποίου οι επιπτώσεις θα πλήξουν με οδυνηρό τρόπο την ανθρωπότητα στο άμεσο μέλλον. Οπότε, προκύπτει το συμπέρασμα ότι πολλοί άνθρωποι παγκοσμίως έχουν την ψευδαίσθηση ότι έχουν νερό, ενώ στην πραγματικότητα πίνουν, και όχι μόνο, μολυσμένο.

Σύμφωνα με την έρευνα της ομάδας, τον 21ο αιώνα, 1.600 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από ασθένειες, γιατί δεν έχουν κάτι τόσο απλό όπως το καθαρό νερό! Τα δεδομένα που αφορούν τα παιδιά παγκοσμίως είναι είτε πολύ περιορισμένα είτε κακής ποιότητας, διαπιστώνει η UNICEF και καλεί τους παγκόσμιους ηγέτες να επενδύσουν σε καλύτερα στοιχεία, ώστε να παρακολουθήσουν με ακρίβεια τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια παιδιά για να ελέγχουν την πρόοδο ως προς την επίτευξη των στόχων.

Όπως υπογραμμίζεται, οι ανησυχίες για την ασφάλεια του νερού αυξάνονται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Όταν το νερό δεν επαρκεί κατά τη διάρκεια ξηρασιών, οι πληθυσμοί καταφεύγουν σε μη ασφαλή επιφανειακά ύδατα. Από την άλλη μεριά, οι πλημμύρες καταστρέφουν εγκαταστάσεις νερού και αποχέτευσης και εξαπλώνουν τα λύματα, προκαλώντας πολύ συχνά αύξηση των ασθενειών που μεταδίδονται από το νερό όπως η χολέρα και η διάρροια. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή πρόκειται επίσης να αυξήσουν τη συχνότητα εμφάνισης ασθενειών που σχετίζονται με το νερό όπως η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός(ιογενής τροπική ασθένεια που μεταδίδεται από κουνούπια και εκδηλώνεται με πυρετό κλπ) - και τώρα ο Ζίκα (παρόμοιος με τον δάγκειο πυρετό)- καθώς οι πληθυσμοί των κουνουπιών αυξάνονται και η γεωγραφική τους εμβέλεια επεκτείνεται.

Ασθένειες που εξαπλώνονται λόγω αδυναμίας πρόσβασης σε καθαρό νερό και λόγω κακών συνθηκών προσωπικής υγιεινής αποτελούν την 5η μεγαλύτερη αιτία θανάτου γυναικών παγκοσμίως, προκαλώντας περισσότερους θανάτους από το AIDS, τον διαβήτη και τον καρκίνο του στήθους, σύμφωνα με έρευνα από τον οργανισμό WaterAid. Συγκεκριμένα, περίπου 800.000 γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρές τουαλέτες και καθαρό νερό, βάσει των στοιχείων που ανέλυσε ο οργανισμός από μεγάλη έρευνα του Ινστιτούτου Health Metrics στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Οι μόνες ασθένειες που είναι πιο θανατηφόρες για τις γυναίκες από την έλλειψη αξιοπρεπούς υγιεινής είναι η καρδιακή νόσος, το εγκεφαλικό επεισόδιο, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

Στο πλαίσιο της εργασίας τους, οι μαθήτριες του Γενικού Λυκείου Τραγαίας στάθηκαν και στον τομέα της διατροφής. Διατροφή και κλίμα αλληλοσυνδέονται και αλληλοεπηρεάζονται περισσότερο ίσως από ότι νομίζουμε. Αρκετές τριτοκοσμικές παρουσιάζουν χαμηλή παραγωγή κρέατος λόγω μη κατάλληλων συνθηκών και έλλειψης πόρων. Παράλληλα ,όμως, παρατηρούμε μια αύξηση στην παραγωγή των βασικών τροφίμων όπως τα δημητριακά, πρωτεϊνούχα φρούτα. Παρόλα αυτά ακόμη  και η βασική αυτή τροφή δεν αρκεί για να θρέψει τον πληθυσμό των τρίτων χωρών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να μην λαμβάνουν τις απαιτούμενες θερμίδες για μια «κανονική» ζωή κι έτσι οδηγούνται στον υποσιτισμό.

Φυσικά τοπία και ομορφιές της Νάξου

Τα χωριά, αλλά και φυσικές ομορφιές του νησιού τους όπως ο καταρράκτης της Ρουτσούνας στην Κεραμωτή και το βουνό Ζας, την ψηλότερη κορυφή των Κυκλάδων που συνδέεται με τη λατρεία του Δία αναδεικνύουν μέσα από την εργασία τους οι μαθητές του ΓΕΛ Τραγαίας Νάξου, Κυριάκος Ισπανόπουλος, Αγαπητός Ανδρής και Κωνσταντίνος Κορρές.

Η Νάξος με έκταση 429,79 τ.χλμ. και απέχει 103 ναυτικά μίλια από τον Πειραιά. Αποτελεί το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, στο Αιγαίο πέλαγος. Κατά την παράδοση, οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Θράκες και οι Πελασγοί. Αργότερα ήρθαν οι Κάρες, με αρχηγό τον Νάξο, στον οποίο και αποδίδεται το όνομα του νησιού. Υπήρξε το κέντρο του αρχαϊκού κυκλαδικού πολιτισμού.Το νησί είναι γνωστό ως πηγή σμύριδας, ενός πετρώματος πλούσιου σε κορούνδιο, το οποίο μέχρι τη σύγχρονη εποχή ήταν ένα από τα καλύτερα διαθέσιμα λειαντικά.

Χλωρίδα της Νάξου

Το κίτρο, οι πατάτες, τα αμπέλια διάφορων ποικιλιών και οι ελιές αποτελούν την κύρια χλωρίδα της Νάξου.

Στη Νάξο, για τρεις τουλάχιστον αιώνες, πριν τη μεταπολεμική βαθμιαία μείωσή της, ανθούσε η καλλιέργεια του κιτρόδεντρου  και η εμπορία του καρπού του, που εξάγονταν σε μεγάλες ποσότητες αποτελούσε σημαντικό κομμάτι της αγροτικής οικονομίας. Σύμφωνα με επίσημες μαρτυρίες το λικέρ από φύλλα κιτριάς «Κίτρο Νάξου», άρχισε να παράγεται τουλάχιστον 2 αιώνες πρίν και η πρώτη εξαγωγή του λικέρ από κίτρο έγινε το 1928. Σήμερα το «Κίτρο Νάξου», παράγεται παραδοσιακά και αποκλειστικά στην Ελλάδα – στη Νάξο.

Αν και η καλλιέργεια της πατάτας άρχισε στη Νάξο από τα τέλη του 18^ου αιώνα, μόνο στα 1830 η καλλιέργειά της εξαπλώθηκε στην πεδινή Νάξο και αποτέλεσε ένα από τα βασικότερα προϊόντα του νησιού, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία των αγροτών. Στο πέρασμα των χρόνων, η ναξιώτικη πατάτα έγινε γνωστή πανελλαδικά για την ποιότητα και τη γεύση της, απόρροια της σύστασης του εδάφους και των κλιματολογικών συνθηκών.

Το δένδρο της ελιάς αποτελεί σύμβολο όλης της Μεσογείου, και όχι άδικα. Είναι συνδεδεμένο με τη μεσογειακή διατροφή αλλά μπορεί να πει κανείς με την ίδια την επιβίωση των κατοίκων της περιοχής. Έτσι τα αγροτικά-ταπεινά αυτά κτίρια, που στην λαϊκή γλώσσα ονομάζονται λιοτρίβια, αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων της υπαίθρου. Τα καταγεγραμμένα παλαιά ελαιοτριβεία της Νάξου ανέρχονται περί τα 90. Αρκετά από αυτά δεν σώζονται ή έχει μετατραπεί η χρήση τους (κατοικίες).Τα περισσότερα βρίσκονται στην κεντρική και ορεινή Νάξο, μια και η παραγωγή ελαιόλαδου εκεί ήταν μεγαλύτερη.

Με το θέμα αυτό ασχολήθηκαν οι μαθητές: Νικόλας Κοττάκης, Κώστας Δέτσης, Βούλα Κώτσου, Αντώνης Απειρανθίτης, Χρήστος Μαγκανάρης και Φώτης Κάβουρας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τακτικό μέλος της Βουλής των Εφήβων από το Γενικό Λύκειο Τραγαίας Νάξου είναι η μαθήτρια Μαργαρίτα Σιδερή.