Ερώτηση του ΚΚΕ για τις εξελίξεις με την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στη μαρτυρική Γυάρο

Εγκρίθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Νοτίου Αιγαίου η εγκατάσταση ανεμολογικού ιστού από την «Αιολική Ολύμπου Εύβοιας ΑΕ» στη μαρτυρική Γυάρο «για τη μέτρηση των ανεμολογικών δεδομένων σε κατά τεκμήριο δημόσια χορτολιβαδική έκταση», στο πλαίσιο υλοποίησης έργου παραγωγής αιολικής ενέργειας. Η απόφαση αυτή, παρά τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί γύρω από το θέμα από αντιστασιακές οργανώσεις, χιλιάδες λαού, ακόμα και από το Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου, δίνει το «πράσινο φως» για αλλοίωση του ιστορικού τόπου. Ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για σχεδιασμούς και ενέργειες επιχειρηματικών ομίλων, με τη στήριξη και της σημερινής κυβέρνησης, ώστε να μετατραπεί η Γυάρος σε πεδίο κερδοφορίας για το κεφάλαιο.
Η συγκεκριμένη απόφαση δεν είναι «κεραυνός εν αιθρία». Εδώ και χρόνια μεθοδεύονται ο αποχαρακτηρισμός του νησιού και η προώθηση επενδύσεων για αιολικά πάρκα στο νησί, καθώς εξαιτίας του αιολικού δυναμικού του και της σχετικά μικρής απόστασης από την ηπειρωτική Ελλάδα θεωρείται «φιλέτο» από τις εταιρείες των αιολικών. Θυμίζουμε ότι πριν από 20 χρόνια η Γυάρος κηρύχθηκε ιστορικός τόπος και τα κτίρια της διατηρητέα, καθώς αποτελεί σημαντικό χώρο ιστορικής μνήμης που έχει αναπόσπαστα συνδεθεί με την Ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Κι όμως, αυτά τα είκοσι χρόνια, με ευθύνη όλων διαδοχικά των κυβερνήσεων, δεν έχει υπάρξει καμία μέριμνα για το πώς θα προστατευτεί και θα αναδειχθεί η Ιστορία του τόπου. Αντίθετα, το 2011 με Υπουργική Απόφαση «οριοθετείται» ο ιστορικός τόπος στα κτίρια των φυλακών και στις εγκαταστάσεις και κατασκευές που βρίσκονται στους πέντε όρμους.
Σε αυτή τη βάση, το ΚΚΕ κατέθεσε Ερώτηση προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την οποία υπογράφουν οι βουλευτές του Διαμάντω Μανωλάκου, Θανάσης Παφίλης και Μαρία Κομνηνάκα, με θέμα «Να αποτραπεί η εγκατάσταση ανεμολογικού ιστού στη Γυάρο, να μην εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες, να διατηρηθεί ο χαρακτήρας της ως Ιστορικού Τόπου και Προστατευόμενης Περιοχής».
Στην Ερώτηση σημειώνεται:
«Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Νοτίου Αιγαίου ενέκρινε την εγκατάσταση ανεμολογικού ιστού στο πλαίσιο εγκατάστασης ανεμογεννητριών για την παραγωγή αιολικής ενέργειας από την "Αιολική Ολύμπου Εύβοιας ΑΕ", μέλος του ομίλου "Ελλάκτωρ", στη μαρτυρική Γυάρο, η οποία έχει κηρυχθεί Ιστορικός Τόπος το Δεκέμβρη 2001 με απόφαση του τότε υπουργού Πολιτισμού Ευ. Βενιζέλου (ΦΕΚ 1680/17-12-2001, τεύχος Β') και τα κτίριά της διατηρητέα.
Η απόφαση έλεγε χαρακτηριστικά: "Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50, τη νήσο Γυάρο ή Γιούρα που βρίσκεται στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων και διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Ανω Σύρου, διότι αποτελεί σημαντικό χώρο ιστορικής μνήμης που έχει αναπόσπαστα συνδεθεί με την Ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Αποτελεί ζωντανή μαρτυρία των αγώνων του ελληνικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία, σύμβολο καταδίκης των βασανιστηρίων και του περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών. Επίσης, χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία το κτίριο των φυλακών, καθώς και όλα τα κτίρια, εγκαταστάσεις και κατασκευές, που βρίσκονται στις περιοχές των πέντε (5) όρμων στη νήσο Γυάρο".
Η Γυάρος έχει ενταχθεί επίσης το 2011 στο πανευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 και θεσμοθετήθηκε το 2019 ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή.
Η έγκριση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Νοτίου Αιγαίου έρχεται σε αντίθεση και με την απόφαση χαρακτηρισμού της Γυάρου ως Ιστορικού Τόπου και με γνωμάτευση της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής που υπογραμμίζει ότι στο νησί δεν γίνεται να υπάρχει "οποιαδήποτε επιχειρηματική - οικονομική εκμετάλλευση", καθώς και ότι επιβάλλεται "αποφυγή κάθε «εξωραϊσμού» του χώρου. Διατήρηση μόνο της τοπικής πανίδας και χλωρίδας και διατήρηση της αγριότητας του τοπίου". Ερχεται επίσης σε αντίθεση με την ένταξή της στο δίκτυο Natura και τη θεσμοθέτησή της ως Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής.
Η εγκατάσταση του ανεμολογικού ιστού στο νησί, που ζητά σήμερα η εταιρεία, και στη συνέχεια η τοποθέτηση αγνώστου αριθμού ανεμογεννητριών, μαζί με την κατασκευή έργων εξυπηρέτησης της επιχειρηματικής εκμετάλλευσης, π.χ. διάνοιξη δρόμων, κατασκευή εγκαταστάσεων, θα επιφέρει ανεπανόρθωτη καταστροφή και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού, αποσπώντας το από την Ιστορία του.
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Νοτίου Αιγαίου εγκρίνει την εγκατάσταση ανεμολογικού ιστού στη Γυάρο, σε αντίθεση και με την απόφαση χαρακτηρισμού της Γυάρου ως Ιστορικού Τόπου, παρά το ότι: "Η Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης) έχει απορρίψει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα νησιά Κούνουποι, Σύρνα, Πλακίδα, Μεσονήσι, Μεγάλο Σοφράνο, Παχειά Ανάφης, Μακρά, Λιάδι, Κίναρος, Λέβιθα, Οφριδούσα, Κανδελιούσα, Περγούσα, Παχειά Νισύρου, των Δήμων Νισύρου, Λέρου, Αστυπάλαιας και Ανάφης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Α.Π.: οικ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/38606/2627, με ημερομηνία 24/5/2021)".
Στην επιδίωξη της κυβέρνησης για μετατροπή της Γυάρου σε πεδίο κερδοφορίας για το κεφάλαιο, που αλλοιώνει τον χαρακτήρα της ως Ιστορικού Τόπου, έχουν αντιδράσει αντιστασιακές οργανώσεις όπως η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ), η Πανελλήνια Ένωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ), ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αγωνιστών 1967 - 1974 (ΣΦΕΑ), όπως επίσης το Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου και το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου.
Ερωτάται ο κ. υπουργός τι μέτρα θα λάβει ώστε να αποτραπεί η εγκατάσταση ανεμολογικού ιστού στη Γυάρο, να μην εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες, να διατηρηθεί ο χαρακτήρας της ως Ιστορικού Τόπου και Προστατευόμενης Περιοχής».