“Το στοίχημα της επόμενης ημέρας είναι ο βιώσιμος τουρισμός”

Την προσαρμογή της Ελλάδας στα νέα δεδομένα που διαμορφώνει στον τουρισμό η πανδημία παγκοσμίως, υπογραμμίζει ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ, Δημήτρης Φραγκάκης, στο πλαίσιο της συνέντευξης που παραχώρησε αποκλειστικά στην “Κοινή Γνώμη”, κατά την ολιγοήμερη παραμονή του στη Σύρο.

Ο κ. Φραγκάκης αξιολόγησε θετικά την ανταπόκριση της χώρας κατά τη φετινή τουριστική περίοδο, σημειώνοντας όμως παράλληλα, πως, το υψηλό τουριστικό ρεύμα που καταγράφηκε στη χώρα την καλοκαιρινή σεζόν, οδηγεί την Ελλάδα να αντιμετωπίσει και να αναμετρηθεί με τις αδυναμίες της, προκειμένου να βαδίσει πιο συγκροτημένα στην παγκόσμια τουριστική αγορά.

Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει, “το μεγαλύτερο στοίχημα της χώρας για την επόμενη ημέρα είναι ο βιώσιμος τουρισμός” και αυτό “αγγίζει” κάθε περιοχής της Ελλάδας, αλλά κυρίως τις Κυκλάδες, που είναι συνδεδεμένες άρρηκτα με αυτό το κομμάτι της οικονομίας.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο της συνέντευξης που παραχώρησε στην εφημερίδα, ο Γ.Γ. του ΕΟΤ τοποθετήθηκε για την ενίσχυση και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος των Κυκλάδων, για τον ρόλο του ΕΟΤ σε επίπεδο συνεργασίας και στήριξης, καθώς επίσης έδωσε απαντήσεις για το αν ήταν αποτελεσματικά τα μέτρα για το άνοιγμα του τουρισμού, καθώς διαπιστώθηκαν και μίνι lockdown σε άκρως τουριστικά νησιά στην “καρδιά” της τουριστικής περιόδου.

Ο ίδιος τοποθετήθηκε και για άλλα σημαντικά θέματα που επηρεάζουν και επηρεάζονται από τον τουρισμό, όπως οι υποδομές και το φυσικό περιβάλλον, ενώ τέλος, απάντησε και για την περίπτωση της Σύρου, με φόντο την πρόθεσή της να αναπτυχθεί τουριστικά.

Σημειώνεται πως ο κ. Φραγκάκης επισκέφθηκε τη Σύρο τέλος της περασμένης εβδομάδας και πραγματοποίησε επαφές με τον Διευθυντή του ΕΟΤ στις Κυκλάδες, Μιχάλη Παράβαλο, τον Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης, Νίκο Λειβαδάρα και τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννη Ρούσσο.

• Οι Κυκλάδες είναι η περιοχή της Ελλάδας που είναι ιδιαιτέρως συνυφασμένη με τον τουρισμό. Είναι το πιο αξιοποιήσιμο τοπίο από πλευράς προβολής προς τις διεθνείς αγορές. Οι Κυκλάδες ναι μεν “πουλάνε” από μόνες τους, όμως αυτό αν δεν ενισχυθεί και δεν υποστηριχθεί κάποια στιγμή θα αρχίσει να “υπολειτουργεί” σχετικά με την τουριστική αποδοτικότητα. Για να προλάβει η χώρα όλο αυτό, θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρχει μία μεθοδευμένη προσέγγιση του τρόπου που προωθείται αυτό το τουριστικό προϊόν;

  “Ο ΕΟΤ αυτό που κάνει μαζί με το Υπουργείο Τουρισμού είναι η τουριστική στρατηγική της χώρας. Πιο εξειδικευμένα, ο ΕΟΤ κάνει παράλληλα και τη στρατηγική προβολή της χώρας συνολικά. Πέρυσι, φτιάξαμε ένα 3ετές στρατηγικό σχέδιο προβολής και επικοινωνίας του ελληνικού τουρισμού στο εξωτερικό σε συνεργασία με την αγορά. Έγινε μία ευρύτατη διαβούλευση και καταλήξαμε όλοι μαζί σε ένα σχέδιο προβολής για το οποίο δεν υπήρξε καμία αντίρρηση ουσιαστικά. Παρατηρήσεις υπήρξαν και ενσωματώθηκαν, αλλά όχι ουσιαστικές διαφωνίες.

Αυτό το σχέδιο λοιπόν, έχει δύο πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας είναι πως η Ελλάδα δεν είναι μόνον ήλιος – θάλασσα. Η Ελλάδα είναι ένας τόπος που μπορείς να δεις και να κάνεις πράγματα όλες τις εποχές του χρόνου. Αυτό είναι κάτι που το συζητούσαμε για πάρα πολλά χρόνια, όμως, δεν είναι κάτι που έχουμε καταφέρει να το προωθήσουμε ακόμη επαρκώς προς τα έξω. Και δεν είναι και εύκολο.

Ο δεύτερος πυλώνας είναι πως θα πρέπει να επενδύσουμε στην αυθεντικότητα και την ιδιαίτερη ταυτότητα της χώρας. Οι Κυκλάδες έχουν μία πολύ συγκεκριμένη ταυτότητα που χαρακτηρίζει το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Μπορεί φαινομενικά να πουλάνε “ήλιο – θάλασσα”, αλλά επί της ουσίας, δεν πουλάνε μόνον αυτό.

Έχουμε ξεκινήσει ήδη να αναδεικνύουμε το γεγονός πως η Ελλάδα και οι Κυκλάδες δεν πουλάνε μόνον ήλιο και θάλασσα. Ο ΕΟΤ δεν κάνει προβολή συγκεκριμένων προορισμών, αυτό το κάνουν οι ίδιοι οι προορισμοί. Ο ΕΟΤ δίνει τις κατευθύνσεις. Δίνει τη στρατηγική, δηλαδή προς τα πού πρέπει να κινηθούμε.

Κάθε τόπος έχει ιδιαιτερότητες. Θα συμφωνήσει εσωτερικά τί είναι αυτό που θέλει να τονίσει. Εμείς, εκτός από τη στρατηγική, μπορούμε να βοηθήσουμε στο να ανοίξουμε τα κανάλια και τους διαύλους επικοινωνίας στο εξωτερικό και τα έχουμε ευτυχώς σε όλον τον κόσμο.

Αυτή είναι η μεγάλη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει ο ΕΟΤ στις Κυκλάδες. Να ανοίξει τους δρόμους, να δείξει στρατηγική και να βοηθήσει σε όλα τα επίπεδα που μπορεί σε όλες τις εκφάνσεις του τουριστικού προϊόντος”.

• Θα εμπλουτιστεί το τουριστικό προϊόν; Επειδή ο κορεσμός μπορεί να προκαλέσει “απώλειες”. Επιπλέον, η πανδημία έχει αλλάξει τα δεδομένα.

"Πήραμε πολλά μαθήματα από την πανδημία. Ο κορωνοϊός θα αλλάξει αρκετά πράγματα στον τουρισμό. Ήδη αυτό φαίνεται από φέτος και από πέρυσι. Νομίζω πως κάθε τόπος πρέπει να καθίσει να συμφωνήσει – πρώτα και κύρια με τον εαυτόν του – τί είναι αυτό που θέλει να κάνει όσον αφορά το τουριστικό προϊόν και τί είναι αυτό που θέλει να κάνει όσον αφορά τον ίδιο τον προορισμό. Πώς θα ενισχύσει τις υποδομές, τί είναι αυτό που θέλει να βγάλει προς τα έξω, τί θέλει να προστατέψει, πώς μπορεί να δείξει προς τα έξω την ιδιαίτερη ταυτότητά του χωρίς να την αλλοιώνει. Αυτά είναι θέματα που θα τα λύσουν οι τοπικές κοινωνίες. Δεν είναι πάντα εύκολο αυτό. Το γνωρίζω. Εμείς, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τις βοηθήσουμε στον τρόπο που θα το κάνουν. Γι αυτό υπάρχει και νομοθετική ρύθμιση που είναι προς ψήφιση στη Βουλή το επόμενο διάστημα. Αφορά τους οργανισμούς τους τοπικούς που θα μπορούν να “ντύνουν” το προϊόν και ταυτόχρονα να κάνουν και τις κινήσεις εκείνες που χρειάζονται για να εμπλουτιστεί το προϊόν. Και σε επίπεδο προβολής, αλλά και σε επίπεδο ουσίας”.

• Αναφερθήκατε στην Covid-19 και σε όλες τις αλλαγές που έχει επιφέρει. Ερχόμαστε από μία δύσκολη περυσινή περίοδο τουλάχιστον τουριστικά και μπήκαμε σε μία περίοδο, η οποία έδωσε θετικά σημάδια φέτος. Όμως θα πρέπει να κοιτάξουμε και τη βιωσιμότητα των υποδομών. Πώς τοποθετείστε επί αυτού του θέματος;

“Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Να μην ξεχνάμε πως ακόμη είμαστε σε κρίση Covid-19, αν και θέλω να πιστεύω πως βαδίζουμε στο τέλος. Φέτος είχαμε δύο στόχους. Ο πρώτος στόχος ήταν να ανοίξουμε την τουριστική σεζόν με ασφάλεια, αλλά και να συνεχίσουμε την τουριστική σεζόν με ασφάλεια. Το καταφέραμε σε πολύ μεγάλο βαθμό με τα πρωτόκολλα, με τις ταξιδιωτικές ρυθμίσεις και διαδικασίες, με τη βοήθεια όλων των παραγόντων του τουρισμού.

Ο δεύτερος στόχος ήταν να μπορέσουμε να έχουμε μία σεζόν πολύ καλύτερη από αυτήν που είχαμε πέρυσι, όσον αφορά τις αφίξεις.

Ευτυχώς όλα λειτούργησαν σωστά, το σχέδιο το οποίο είχαμε λειτούργησε καλά και όλοι βοήθησαν σε αυτό. Αυτοδιοίκηση, ιδιωτικός τομέας, εργαζόμενοι, οι πάντες. Έτσι φτάνουμε και νομίζω μπορούμε να ξεπεράσουμε το 50% των αφίξεων του 2019. Ειδικά όσον αφορά τα έσοδα, θα είναι εξίσου καλά αφού βλέπουμε ότι η κατά κεφαλήν δαπάνη έχει αυξηθεί ανά επισκέπτη. Σχεδόν 20 – 25%. Μπορεί να έχει αυξηθεί και παραπάνω. Είναι νούμερα της Τράπεζας της Ελλάδος για τον Ιούνιο. Άρα, αν ο Ιούνιος πήγε τόσο καλά, οι επόμενοι μήνες πήγαν ακόμη καλύτερα. Αυτό όμως θα το κάνουμε “ταμείο” τον Νοέμβριο – Δεκέμβριο.

Η φετινή χρονιά λοιπόν, πού μας οδηγεί; Στο να αναμετρηθούμε με τις αδυναμίες μας. Η μετά Covid-19 εποχή θα είναι πάρα πολύ διαφορετική στον τουρισμό και επιταχύνει τις εξελίξεις και μας ωθεί να αναμετρηθούμε με τις αδυναμίες μας. Μία από τις βασικές αδυναμίες μας είναι το κομμάτι των υποδομών. Το πώς δηλαδή ένας τόπος είναι σχεδιασμένος ή δεν είναι να δεχθεί το κύμα του τουρισμού. Να μπορέσει να ανταποκριθεί βιώσιμα στις απαιτήσεις των επισκεπτών και φυσικά στις ανάγκες των κατοίκων. Το πιο σημαντικό είναι αυτή η ισορροπία. Αν αυτή διαταραχθεί, θα χάσουν όλοι. Θα χάσει η τουριστική βιομηχανία και οι επισκέπτες δεν θα ευχαριστηθούν και δεν θα έρθουν ξανά.

Δυστυχώς φέτος σε κάποιες περιπτώσεις το είδαμε να συμβαίνει και στις Κυκλάδες και σε άλλες περιοχές της χώρας.

Πιστεύω πως αυτό συνέβη επειδή σίγουρα πρέπει να βελτιωθούν οι υποδομές, αλλά και επειδή είχαμε μία απότομη αύξηση των τουριστικών ροών τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ήταν κάτι πρωτοφανές, μέσα σε τόσο λίγο διάστημα να έχουμε τόσον κόσμο. Δεν αντέχουν πολλές περιοχές της Ελλάδας αυτήν την απότομη αύξηση. Επειδή όμως μπορεί να το συναντήσουμε και του χρόνου αυτό, πρέπει να δούμε κάποια πράγματα μεσοπρόθεσμα όσον αφορά τις υποδομές, αλλά και μακροπρόθεσμα. Και κυρίως πρέπει να προστατέψουμε το φυσικό περιβάλλον, το οποίο μας δίνει το συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων. Και αυτό πουλάμε. Το μεγαλύτερο στοίχημα της επόμενης ημέρας είναι ο βιώσιμος τουρισμός”.

• Αναφερθήκατε στο φυσικό περιβάλλον και πολλά θα μπορούσαν να σχολιαστούν. Αν σταθούμε στις πρόσφατες απαιτήσεις του ΠΟΞ για τον αιγιαλό και τις μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις σχετικά με τη νομιμοποίηση κατασκευών σε αυτόν, τί έχετε να σχολιάσετε;

“Νομίζω πως η κυβέρνηση μέχρι τώρα έχει αποδείξει ότι προφανώς είναι μία φιλοεπενδυτική κυβέρνηση, μία κυβέρνηση η οποία θέλει να έρθουν επενδύσεις στη χώρα και δίνει κίνητρα σε αυτό, αλλά ταυτόχρονα έχει αποδείξει ότι μπορεί να διατηρήσει με τις αποφάσεις της, την ισορροπία μεταξύ των επενδύσεων και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Προφανώς ο αιγιαλός είναι ένα θέμα που το εξετάζουμε πολύ σοβαρά γιατί είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα.

Να πω το εξής εδώ: Από τα μεγαλύτερα διαρθρωτικά ζητήματα του ελληνικού τουρισμού την επόμενη δεκαετία είναι η διάβρωση των ακτών. Είναι ο πρώτος και κύριος κίνδυνος για το τουριστικό προϊόν. Όλη η χώρα έχει ζήτημα διάβρωσης ακτών λόγω κλιματικής αλλαγής, λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων στο κομμάτι των αιγιαλών και της παραλίας και αυτό πρέπει να το προσέξουμε πάρα πολύ. Διότι Ελλάδα, μία τουριστική χώρα, χωρίς παραλίες και ακτές, δεν γίνεται”.

• Πραγματοποιήθηκε το άνοιγμα του τουρισμού με συγκεκριμένα πρωτόκολλα και ελέγχους. Διαπιστώθηκε όμως, πως αυτά τα μέτρα δεν απέδωσαν όπως θα έπρεπε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα νησιά, που είχαμε κάποια λίγα κρούσματα και φθάσαμε τον Ιούνιο να κλείσει η Πάρος, να “κλειδώσει” η Μύκονος γιατί αυξήθηκε πολύ ο αριθμός τους. Είδαμε νούμερα που τα νησιά δεν ήταν συνηθισμένα σε αυτά. Τελικά, αυτό έδειξε ότι ο έλεγχος που γινόταν, ίσως δεν ήταν επαρκής;

“Πρώτα απ΄ όλα γνωρίζαμε ότι το άνοιγμα της οικονομίας συνολικά, το οποίο έγινε τον Μάιο, προφανώς επειδή θα αυξανόταν η κινητικότητα, θα επηρέαζε και τα κρούσματα. Επίσης, τον Μάιο ήμασταν σε διαφορετικό επίπεδο εμβολιασμών στην Ελλάδα, συγκριτικά με το που βρισκόμαστε σήμερα.

Μιλώντας για τον τουρισμό, πρέπει επίσης να σας πω ότι τα πρωτόκολλα που εφαρμόστηκαν από τις τουριστικές επιχειρήσεις, εφαρμόστηκαν σε γενικές γραμμές πάρα πολύ καλά. Σε κάποιες περιοχές δεν εφαρμόστηκαν όπως έπρεπε. Κι εκεί λίγο πήγε να ξεφύγει η κατάσταση και έγιναν τα μίνι lockdown. Επί της ουσίας ήταν επιπλέον περιοριστικά μέτρα και όχι lockdown.

Αυτό που πρέπει να πω είναι ότι οι εισερχόμενοι επισκέπτες μας, ευθύνονταν ελάχιστα για την αύξηση των κρουσμάτων. Και αυτό επειδή από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που γίνονταν στις πύλες εισόδου, τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και μέχρι τα τέλη Αυγούστου περίπου, η θετικότητα των εισερχομένων ήταν 0,07%”.

• Υποστηρίζετε ότι τα κρούσματα “ανακυκλώθηκαν” από τον εσωτερικό τουρισμό;

“Όχι. Τα κρούσματα σε κάποια νησιά αυξήθηκαν επειδή αυξήθηκε η κινητικότητα, πήγαν εργαζόμενοι, ειδικά ανεμβολίαστα άτομα από την ηπειρωτική Ελλάδα στα νησιά για να δουλέψουν. Αυξήθηκε προφανώς η κινητικότητα, χαλάρωσε η κατάσταση μετά από 6-7 μήνες lockdown. Ήταν φυσιολογικό, χωρίς να ξεφύγει η κατάσταση ποτέ. Η χώρα μας άνοιξε τον τουρισμό πρώτη απ΄ όλες τις άλλες χώρες και ήταν αυτή που διατήρησε σε πολύ καλό επίπεδο τα γενικά κρούσματα.

Δεν φτάσαμε σε υψηλό και ανησυχητικό αριθμό κρουσμάτων γιατί βοήθησαν όλοι να τηρήσουμε τα μέτρα. Οι επισκέπτες ήταν προσεκτικοί, το ίδιο και οι επιχειρήσεις.

Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να ξέφυγε λίγο και πήγαμε στα επιπλέον περιοριστικά μέτρα”.

• Επισκεφθήκατε τη Σύρο και ήρθατε σε επαφή με αρκετούς φορείς. Είναι ένα νησί αστικό και λιγότερο τουριστικό. Όμως ευελπιστεί να κάνει ένα καλό άνοιγμα στον τουρισμό. Από την εικόνα που σχηματίσατε για τη Σύρο, ποια θεωρείτε ότι είναι η τουριστική προοπτική της;

“Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι στη Σύρο, αλλά η πρώτη φορά που έρχομαι με τη σημερινή ιδιότητά μου. Η Σύρος είναι κάτι μοναδικό στον ελλαδικό χώρο. Έχει μία καταπληκτική αρχιτεκτονική. Έχει πολλά διαφορετικά στοιχεία από άλλα νησιά και διαφοροποιείται. Από μόνη της έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Είδα με χαρά και συζήτησα με το Επιμελητήριο Κυκλάδων και με συγκεκριμένους επιχειρηματίες για την πορεία του τουρισμού φέτος και είναι ευχαριστημένοι, έστω και αν αυτό συνοδεύτηκε από πολλές δυσκολίες.

Υπάρχει μία φλόγα σε αυτούς τους ανθρώπους και μας απασχολεί πάρα πολύ κι εμάς, το πώς θα μπορέσει η Σύρος να πρωταγωνιστήσει αυτόνομα στο διεθνές τουριστικό γίγνεσθαι.

Δεν είναι πάρα πολύ εύκολο αυτό γιατί θέλει χρόνο, θέλει βάσεις και θέλει και αεροδρόμιο. Αυτό νομίζω πως το κατανοούν όλοι. Για να αναπτυχθεί τουριστικά μία περιοχή, χρειάζεται εύκολη πρόσβαση. Και κυρίως αν θέλεις να κάνεις επέκταση της τουριστικής περιόδου. Άρα, νομίζω πως το ζήτημα του αεροδρομίου πρέπει να τεθεί σε προτεραιότητα. Δεν ξέρω τις τεχνικές δυσκολίες που υπάρχουν και δεν είμαι ειδικός. Αλλά το αεροδρόμιο θέλει δουλειά για να μπορεί να δεχθεί πτήσεις.

Από την άλλη πλευρά, η Σύρος ως τουριστικό προϊόν, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους μεγάλους και πολύ σημαντικούς, τρανταχτούς τουριστικούς προορισμούς των Κυκλάδων. Το αντίθετο μάλιστα. Για την ανάπτυξή της τουριστικά, θέλει σχέδιο και χρόνο. Ο ΕΟΤ είναι εδώ για να βοηθήσει”.