Που οφείλονται οι ανατιμήσεις

Οι αυξητικές τάσεις των τιμών πραγματικότητα. Μετά τον βρόγχο της ελληνικής οικονομίας από την πανδημική κρίση με απότοκο τα λουκέτα, την οικονομική δυσπραγία στην Αγορά και την μέγγενη στα βαλάντια των νοικοκυριών, η μετά lock Down πραγματικότητα, δεν προϊδεάζει άμεσα για ευνοϊκότερες συνθήκες.

Η Ρωσία κλείνει τις στρόφιγγες πετρελαίου και φυσικού αερίου και η Ελλάδα θα ανοίξει και πάλι τα ορυχεία λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα, ενώ σε αναμονή επαναλειτουργίας και λιγνιτωρυχεία στην Μεγαλόπολη.

Η απολιγνιτοποίηση φαίνεται πως πάει πίσω λόγω ειδικών συνθηκών.

Είναι φαινόμενο που αφορά την ιδιοσυγκρασιακή δομή της ελληνικής οικονομίας; Που οφείλεται το μπαράζ αυξήσεων στις τιμές των προϊόντων; Η αύξηση στις μεταφορές και στην ενέργεια; Στις επιπτώσεις από την πανδημική κρίση; Στη αύξηση τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου; Γιατί υπάρχει έλλειμμα και αυξήθηκαν ξαφνικά οι τιμές στα πετρελαιοειδή; Απαντά στην «Γ» ο Καθηγητής Οικονομετρίας και Πρόεδρος στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστήμιου Πατρών Ιωάννης Βενέτης.

«ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΠΑΝΔΗΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ»

Στην παγκοσμιότητα του φαινομένου που συμπαρασύρει εύλογα και την ελληνική οικονομία αποδίδει τις αυξήσεις τιμών ο Καθηγητής Οικονομετρίας του Πανεπιστήμιου Πατρών Ιωάννης Βενέτης, επιμερίζοντας το φαινόμενο σε τέσσερις παράγοντες:

1ον Στην διαταράξεις που επέφερε η πανδημία με την μειωμένη ζήτηση άρα και παραγωγή προϊόντων, 2ον στην άρνηση των χωρών που παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο Ρωσία και Ιράν να αυξήσουν την παραγωγή τους 3ον λόγω κλιματικών αλλαγών στην μειωμένη παραγωγή γεωργικών προϊόντων με χαρακτηριστικότερο το αλεύρι και 4ον στη ζήτηση/δέσμευση μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου από την Κίνα λόγω μείωσης της παραγωγής της σε κάρβουνο αλλά και αλεύρου και στην προαγορά από κερδοσκόπους πετρελαιοειδών και σιτηρών.

«ΡΩΣΙΑ, ΙΡΑΝ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΑΥΞΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ»

«Η πανδημία δημιούργησε ισχυρούς κλυδωνισμούς στην παγκόσμια οικονομία και επέφερε σημαντικές διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα», επισημαίνει ο Καθηγητής Βενέτης. «Η μειωμένη ζήτηση πετρελαίου στην περίοδο της πανδημίας επέβαλε την διατήρηση των ήδη χαμηλών τιμών στα πετρέλαιο , «χασούρα» που απέφερε μειωμένα κέρδη στις Πετρελαϊκές επιχειρήσεις λόγω και του ανταγωνισμού με το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τώρα που η ζήτηση επανήλθε ο ΟΠΕΚ και οι κύριες χώρες παραγωγής Ρωσία και Ιράν δεν φαίνονται διατεθειμένες να αυξήσουν άμεσα την παραγωγή σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο για αυτό έπεσε και στο κενό η έκκληση Μπαϊντεν στον ΟΠΕΚ. Να σημειωθεί ότι η Ε.Ε. στην πλειονότητα της, εν μέρει και η Ελλάδα εξαρτώνται από το φυσικό αέριο. Η Ρωσία προφανώς δείχνει απροθυμία γιατί τα πετρελαιοειδή αποτελούν πολιτικό χαρτί και θέλει να αποκομίσει εναλλακτικά οφέλη με τους αγωγούς αφού ξέρει ότι τροφοδοτεί το 40% της Ε.Ε, σε φυσικό αέριο και πρέπει να ισοφαρίσει αφού η κρίση λόγω πανδημίας αφαίρεσε από την Ρωσία κέρδη και είχε μείωση στο εργατικό δυναμικό της.Συνακόλουθα αυξάνονται και οι τιμές στον τομέα της ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα για να εξασφαλίσει την επάρκεια της σε ενέργεια (ηλεκτροδότηση) ανοίγει και πάλι τα ορυχεία λιγνίτη».

Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ

Δεν φτάνουν όλα τα προαναφερθέντα που ερμηνεύουν την άνοδο των τιμών, το πρόβλημα επιφορτίζεται από τον ρόλο των μεγάλων κερδοσκόπων. «Είναι προφανές ότι με την επιστροφή στην ομαλότητα και την αύξηση της ζήτησης που ήρθε και πάλι σε φυσιολογικά επίπεδα μπαίνει σε εφαρμογή η μεγάλη μπάγκα της κερδοσκοπίας. Στο παιχνίδι λοιπόν κάποιοι «έχοντες» με αφορμή την ύφεση αγοράζουν σε τεράστιες ποσότητες κάθε μορφής προϊόν ώστε να υπάρξει περαιτέρω έλλειψη και μοιραία να αυξηθούν οι τιμές. Συμπερασματικά, η κατάσταση είναι ασταθής παγκόσμια και η επιστροφή στην ομαλότητα μετά την πανδημική κρίση έρχεται αντιμέτωπη με μια άλλου είδους κρίση που είναι εύλογο ότι χρειάζεται χρόνο σταθεροποίησης και λεπτούς χειρισμούς», αναφέρει ο καθηγητής.

Γιατί ακριβαίνει το αλεύρι

Ένας σημαντικός παράγοντας στην ακρίβεια πετρελαίου, φυσικού αερίου και βεβαίως των ειδών πρώτης ανάγκης όπως είναι τα τρόφιμα και ειδικότερα το αλεύρι, είναι σύμφωνα με τον κ. Βενέτη η μείωση της παραγωγής όλων των ειδών λόγω κλιματικής αλλαγής και ακραίων φαινομένων. «Η μειωμένη παραγωγή κάρβουνου στην Κίνα την ανάγκασε να «κλείσει» μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου αλλά και κυρίως να προκλείσει τεράστιες ποσότητες από αλεύρι ενώ το ίδιο έκανε και το Πακιστάν. Παράλληλα η κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα μείωσαν την παραγωγή σε σιτάρι αλλά και άλλα γεωργικά προϊόντα με αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών. Επομένως η αύξηση των τιμών των ειδών του super market είναι αποτέλεσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας από την μείωση της παραγωγής τους έως την αύξηση των μεταφορικών τους».