Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος του Σωτήρος

Ονομάστηκε βαπτιστής από τους τόσους, πάρα πολλούς ανθρώπους που τον πλησίασαν για να τους βαπτίσει και φυσικά όλοι οι Χριστιανοί γνωρίζουν ότι ο Άγιος Ιωάννης εβάπτησε τον Ιησούν Χριστόν. Ονομάστηκε Πρόδρομος γιατί εκείνος προηγήθηκε και προπαρασκεύασε το σπουδαίο και σημαντικό έργο της βάπτισης.

Από το Ευαγγέλιο του Λουκά εμφανίζεται ότι ο Ιωάννης ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρίου και της Ελισάβετ, η οποία ήταν συγγενής, εξαδέλφη (έχουν γράψει ιστορικοί) της Θεοτόκου Μαρίας και γεννήθηκε στην Ιουδαία. Όταν ο Ιωάννης μεγάλωσε και έγινε τριάντα χρονών, εμφανίστηκε στην έρημο της Ιουδαίας, στην περιοχή που ήταν ο Ιορδάνης ποταμός της χώρας και τότε άρχισε να κάνει κήρυγμα, δυνατές ομιλίες και να προσκαλεί τους ανθρώπους, με ιδιαίτερη φροντίδα να πλησιάσουν στον ποταμό και να υποδεχθούν την βάπτιση.

Όταν ο Ιωάννης βάπτιζε τον Ιησού, κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεράς και ταυτόχρονα ακούστηκε από τον ουρανό η φωνή που έλεγε: “Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα”.

Για τη μοναδική αυτή εμφάνιση του Πατήρ, Υιού και Αγίου Πνεύματος, η εορτή αυτή ονομάστηκε Θεο+Φάνια, καθώς ο Θεός εμφανίστηκε στη γη.

ΘΕΟ+ΦΑΝΙΑ!

Όπως αναφέρεται στα κείμενα των ειδικών, κατά τον 4ο αιώνα η εορτή των Θεοφανείων άρχισε να γιορτάζεται με λαμπρότητα σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος, απ' όπου και τα “Φώτα” ή η εορτή “των Φώτων” (έχει αναφέρει στα κείμενά του ο Γρηγόριος Νανζιαζηνός).
Πολλά έθιμα και παραδόσεις αναβιώνουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδος κατά τον εορτασμό των Θεοφανίων. Μικρές παρέες παιδιών, την παραμονή της εορτής, ψάλλουν τα... “Κάλαντα των Φώτων”
Σήμερα τα Φώτα κι οι φωτισμοί
και χαρές μεγάλες και αγιασμοί.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθεται η Κυρά μας η Παναγιά.
Σπάργανα βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αι – Γιάννη παρακαλεί:
- Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή,
δύνασαι βαπτίσεις Θεού παιδί;
- Δύναμαι και θέλω και προσκυνώ
και τον Κύριό μου παρακαλώ.
Ν' ανέβω πάνω στον ουρανό,
Να μαζέψω ρόδα και λίβανο.
- Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή,
έλα να βαπτίσεις Θεού παιδί.
Ν' αγιάσουν οι κάμποι και τα νερά,
Ν' αγιαστεί κι ο αφέντης με την κυρά.
Ανήμερα των Φώτων γίνεται ο αγιασμός των υδάτων. Σε κάθε Ελληνική πόλη και χωριό οι κάτοικοι μαζεύονται στο λιμάνι, εκεί όπου ο ιερέας θα ρίξει στη θάλασσα τον Τίμιο Σταυρό. Ας σκεφτούμε, εμείς που ζούμε στα υπέροχα κυκλαδονήσια, πως βλέπουμε και παρακολουθούμε τόσο παιδιά και μεγαλύτερους νέους, βουτούν στη θάλασσα, ακόμη και στα παγωμένα νερά της για να πιάσουν τον Σταυρό και να δεχθούν την ευλογία του ιερέα. Παράλληλα είναι πολλοί οι άνθρωποι που με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ευχαριστούν και εύχονται κάθε καλό στα παιδιά που θέλησαν να τιμήσουν αυτή την άγια ημέρα.
Υπάρχουν, βέβαια, πολλές περιοχές της χώρας μας, πόλεις και χωριά που δεν υπάρχει κοντά τους θάλασσα, ούτε σε μικρή απόσταση.
Σε όλες αυτές τις περιοχές, τις χωρίς θάλασσα, ο αγιασμός των υδάτων γίνεται σε ποτάμια, (όπου υπάρχουν), ακόμη και σε πηγές που τρέχει κάθετα το νερό, αλλά είναι πολλά τα χωριά της Βόρειας Ελλάδας και όχι μόνο, που βρίσκονται σε τόση απόσταση από τη θάλασσα και έχουν γροντίσει να δημιουργήσουν μια μικρή λίμνη που τιμάται και αγιάζεται από τον Τίμιο Σταυρό.
Πόλεις της Ελλάδας χωρίς θάλασσα
Καστοριά και Δράμα. Οι κάτοικοι, πολλοί νέοι, τρέχουν γύρω, τριγύρω στις μικρές πόλεις και τα χωριά φορώντας μάσκες και με τα κουδούνια τους ενημερώνουν τους ανθρώπους ότι έδιωξαν το κάθε κακό από την πόλη. Οι κάτοικοι δέχονται τα κουδουνίσματα και τα λόγια των νέων και τους ακολουθούν έως ότου επισκεφθούν τις εκκλησίες και παραλάβουν λίγο νερό από τον αγιασμό των Ναών.
Στην Χαλκιδική, στην Καβάλα, στη Θεσσαλία και σε άλλες πόλεις και χωριά της χώρας μας τα Θεοφάνια εορτάζονται με ιδιαίτερο σεβασμό και οι κάτοικοι φροντίζουν να έχουν ελάχιστο νερό, σ' ένα μικρό μπουκαλάκι, που ο κάθε ιερέας φρόντισε να αγιασθεί. Σύμφωνα με την λαϊκή πίστη, η κατάδυση του Σταυρού στο νερό προσφέρει “εξυγιαντικές και καθαρτικές” ιδιότητες στους ανθρώπους.
Σε όλες τις περιοχές της χώρας μας οι κάτοικοι παίρνουν μαζί τους το αγιασμένο νερό, το τόσο λίγο, αν δεν είναι της θάλασσας και καθαρίζουν τα μάτια τους για να έχουν υγεία και φώτιση.
Είναι πολλοί οι αγρότες που προσφέρουν μια σταγόνα αγιασμένο νερό στα αγροτικά εργαλεία, στα εικονίσματα του σπιτιού τους, σε μια γωνία του σπιτιού τους.
Όλοι οι Χριστιανοί παρακαλούν να αγιαστεί η χώρα τους και οι κάτοικοί της!

Χρόνια πολλά, με Υγεία, σε όλους τους άνδρες και τις γυναίκες που έχουν βαπτιστεί με το όνομα του Αγίου Ιωάννη.