Προς υλοποίηση ο ΧΥΤΥ Μήλου και η μονάδα κομποστοποίησης

Με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, εγκρίθηκαν τα πρακτικά της αρμόδιας Επιτροπής Διαγωνισμού, για τον ορισμό του προσωρινού αναδόχου του έργου κατασκευής του ΧΥΤΥ Μήλου και της μονάδας κομποστοποίησης βιοαποβλήτων.

Ένα πολυαναμενόμενο έργο για την τοπική κοινωνία της Μήλου, που πρόθεση όλων των εμπλεκόμενων φορέων είναι να λύσει οριστικά το πρόβλημα της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων στο νησί, παίρνει το δρόμο της υλοποίησης.

Με την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ορίστηκε ο προσωρινός ανάδοχος του έργου κατασκευής του ΧΥΤΥ Μήλου, αλλά και της μονάδας κομποστοποίησης βιοαποβλήτων, ενώ στην περίπτωση που δεν υπάρξουν ενστάσεις, η σύμβαση με τον ανάδοχο και η εκκίνηση των εργασιών για το έργο, αναμένονται στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Υφιστάμενη κατάσταση

Όπως είναι γνωστό, αυτή τη στιγμή τα απορρίμματα της Μήλου αποκομίζονται, με ευθύνη του Δήμου, από τους κάδους που βρίσκονται σε όλη την έκταση του νησιού. Ωστόσο, δεδομένου ότι το νησί δεν διαθέτει κάποια μονάδα υγειονομικής ταφής ή διάθεσης απορριμμάτων, τα απορρίμματα αυτά δεματοποιούνται και φυλάσσονται σε περιφραγμένο χώρο.

Αξίζει να σημειωθεί, πως η συσσώρευση απορριμμάτων, έστω και δεματοποιημένων, εγκυμονεί κινδύνους αφενός για φαινόμενα αυτανάφλεξης, που στο παρελθόν κυρίως εμφανίζονταν συχνότερα απ’ όσο τα τελευταία χρόνια, ενώ αφετέρου, για τον εμποτισμό του εδάφους από τα στραγγίσματα των απορριμμάτων αυτών, καθώς σύμφωνα, τουλάχιστον, με τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ΧΥΤΥ, δεν υπάρχει επαρκής στεγανοποίηση του χώρου.

Αποτέλεσμα των παραπάνω, είναι ο χώρος συλλογής και συσσώρευσης των απορριμμάτων, να θυμίζει περισσότερο ΧΑΔΑ.

Να υπενθυμιστεί, πως ο αγώνας για τη δημιουργία μονάδας ΧΥΤ στο νησί έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου μία δεκαετία, ωστόσο οι συνεχείς καθυστερήσεις λόγω ενστάσεων για τη χωροθέτηση του  έργου, αλλά και οι δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται για μία τόσο μεγάλη και περιβαλλοντικά επιβαρυντική υποδομή, οδήγησαν το Δήμο στην «προσωρινή» λύση της δεματοποίησης. Όπως η Τήνος, έτσι και η Μήλος, εγκλωβίστηκαν για αρκετά χρόνια στη συσσώρευση δεματοποιημένων απορριμμάτων, προκειμένου να αποκατασταθούν οι παράνομοι πλέον ΧΑΔΑ.

Πλέον, τόσο για την Μήλο, όσο και για την Τήνο, προχωρούν με ορίζοντα άμεσης υλοποίησης τα έργα κατασκευής Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), καθώς και μονάδες κομποστοποίησης βιοαποβλήτων, με παράλληλη ανάπτυξη των δράσεων ανακύκλωσης, ώστε το υπόλειμμα που θα καταλήγει στις μονάδες των ΧΥΤ να είναι το ελάχιστο δυνατό.

Τα βασικά στοιχεία που αφορούν στον νέο ΧΥΤΥ

Για τη Μήλο, το έργο αφορά στην κατασκευή του ΧΥΤΥ, χωρητικότητας τουλάχιστον 100.380 κυβικών μέτρων και διάρκειας ζωής τουλάχιστον 20 ετών, για τις ανάγκες τελικής διάθεσης των μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων/υπολειμμάτων του Δήμου Μήλου, καθώς και στην κατασκευή μονάδας κομποστοποίησης προδιαλεγμένου οργανικού υλικού, δυναμικότητας 300 τόνων ανά έτος.

Το έργο θα υλοποιηθεί εντός γηπέδου έκτασης 64.768 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο βρίσκεται στη θέση «Άγιοι Θεόδωροι – Μπραντόνι» του Δήμου Μήλου.

Η διάρκεια κατασκευής του έργου, συμπεριλαμβανομένης της 6μηνης δοκιμαστικής λειτουργίας του έργου, ανέρχεται σε 19 μήνες και περιλαμβάνει τις ακόλουθες εργασίες – στάδια κατασκευής:

• Χωματουργικές εργασίες για τη διαμόρφωση του ενεργού ΧΥΤ, του χώρου εγκατάστασης της μονάδας κομποστοποίησης, της εσωτερικής οδοποιίας, καθώς και εργασίες επιχώσεων.
• Η διαμόρφωση χώρου και κατασκευή δαπέδου, εντός του γηπέδου που θα κατασκευαστεί ο ΧΥΤ, κατάλληλου για την εγκατάσταση του εξοπλισμού της μονάδας κομποστοποίησης.
• Εργασίες στεγανοποίησης του ΧΥΤ: Συμπύκνωση του ενεργού χώρου, κατασκευή του τεχνητού γεωλογικού φραγμού του πυθμένα, διάστρωση των γεωσυνθετικών υλικών, κατασκευή της στρώσης προστασίας, κατασκευή της στρώσης αποστράγγισης και του γεωϋφάσματος.
• Έργα εσωτερικής οδοποιίας.
• Έργα διευθέτησης των όμβριων υδάτων.
• Έργα συλλογής και επεξεργασίας στραγγισμάτων: Έργα συλλογής στραγγισμάτων, εκσκαφές και συμπύκνωση χώρου Εγκατάστασης Επεξεργασίας Στραγγισμάτων, οικοδομικές εργασίες ΕΕΣ.
• Κατασκευή των κτιριακών έργων και των στεγάστρων του ΧΥΤ και εγκατάσταση του μηχανολογικού εξοπλισμού εντός των κτιρίων.
• Προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού διαχείρισης του βιοαερίου.
• Έργα Η/Μ: Το σύνολο των ηλεκτρομηχανολογικών της εγκατάστασης και των δικτύων του συνόλου του έργου.
• Έργα παρακολούθησης: Γεωτρήσεις υπογείων υδάτων, τοποθέτηση ανιχνευτών βιοαερίου και του αντίστοιχου εξοπλισμού.
• Λοιπά έργα υποδομής: Όλες οι εργασίες για τα έργα υποδομής του έργου και για όλες τις κτιριακές εγκαταστάσεις που θα κατασκευαστούν.
• Έργα φυτεύσεων και συστήματος άρδευσης: Δενδροφυτεύσεις και άρδευση που θα λάβουν χώρα στο έργο και θα πραγματοποιηθούν σταδιακά. Η πρώτη εργασία αυτής της ομάδας εργασιών είναι η περιμετρική δενδροφύτευση που θα ξεκινήσει αφότου ολοκληρωθεί η κατασκευή της περίφραξης του χώρου και οι εργασίες διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου.
• Προμήθεια του κινητού εξοπλισμού.
• Προμήθεια εξοπλισμού μονάδας κομποστοποίησης.
• Δοκιμαστική λειτουργία.

Σύμφωνα με τη Μελέτη περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, η οποία ήταν συνημμένη στα τεύχη του διαγωνισμού, επιβάρυνση στο περιβάλλον, πέραν από τις υπόλοιπες δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στο νησί της Μήλου, εντοπίζεται και στο χώρο ανεξέλεγκτης διάθεσης στερεών αποβλήτων, καθώς αυτά συγκεντρώνονται και αποτίθενται χωρίς τη λήψη ιδιαίτερης μέριμνας, με αποτέλεσμα η θέση αυτή απόθεσης, να αποτελεί πηγή ρύπανσης του περιβάλλοντος και ταυτόχρονα να προσβάλλει αισθητικά το τοπίο.

Το γήπεδο για την εγκατάσταση του ΧΥΤΑ Μήλου βρίσκεται σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων από τις θεσμοθετημένες περιοχές προστασίας στη Μήλο και σε μεγάλη απόσταση από όλες τις λοιπές περιοχές με αξιόλογα οικοσυστήματα, με  αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι δεν αναμένονται να υπάρξουν δυσμενείς επιπτώσεις από το έργο σε αυτές. Επιπλέον, λόγω της απόστασης από κατοικημένες περιοχές ο χώρος παρουσιάζει πλήρη οπτική απόκρυψη και κάλυψη. Το έργο θα αξιοποιήσει το φυσικό ανάγλυφο, με τη λογική πλήρωσης των χαμηλότερων υψομέτρων, έτσι ώστε μετά την κατασκευή και ολοκλήρωσή του να βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερο υψόμετρο από αυτό των περιμετρικών φυσικών υψωμάτων της υφιστάμενης λεκάνης.

Μονάδα κομποστοποίησης

Εντός του χώρου του ΧΥΤΥ, σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, θα τοποθετηθεί ο εξοπλισμός της μονάδας κομποστοποίησης του προδιαλεγμένου οργανικού υλικού.

Ο εξοπλισμός αυτός αποτελείται από:

• Έναν κινητό τεμαχιστή πράσινων αποβλήτων
• Έναν μικρό αναστροφέα σειραδιών
• Ένα κόσκινο ραφιναρίας
• 600 τ.μ. μεμβράνης κομποστοποίησης.

Η δυναμικότητα της μονάδας, όπως προαναφέρθηκε, θα είναι 300 τόνοι ανά έτος.

Ο όρος «κομποστοποίηση» αναφέρεται στην ελεγχόμενη, αερόβια, βιολογική, οξειδωτική διαδικασία αποικοδόμησης και σταθεροποίησης οργανικών υλικών, που λαμβάνει χώρα υπό συνθήκες που οδηγούν στην ανάπτυξη θερμοκρασιών της θερμόφιλης περιοχής. Το τελικό προϊόν της κομποστοποίησης, το κομπόστ, πρέπει να είναι αρκετά σταθεροποιημένο για αποθήκευση και εφαρμογή στο έδαφος χωρίς ανεπιθύμητες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Κατά συνέπεια, η κομποστοποίηση αποτελεί εξειδικευμένη μορφή βιοσταθεροποίησης αποβλήτων.

Προκειμένου να λάβει χώρα η κομποστοποίηση, πρωτίστως τα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα ζυγίζονται. Στη συνέχεια, τα ογκώδη, ξυλώδη υλικά τεμαχίζονται, στον ειδικό εξοπλισμό. Η επεξεργασία/κομποστοποίηση γίνεται σε οριζόντια σειράδια, όπου καλύπτονται με ειδική μεμβράνη για καλύτερο έλεγχο της διαδικασίας και προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Η συνολική παραμονή των υλικών στα σειράδια υπολογίζεται σε τουλάχιστον 1 μήνα. Τέλος, μετά την ολοκλήρωση της ωρίμανσης, το υλικό διέρχεται από κόσκινο, ώστε να απομακρυνθούν εναπομείνασες προσμίξεις, ώστε το παραγόμενο κομπόστ να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό υψηλής ποιότητας. Το λεπτόκοκκο υλικό από τη ραφιναρία αποτελεί και το τελικό εμπορεύσιμο προϊόν.