Το μέλλον του ευρωπαϊκού γεωργικού μοντέλου και ο παγκόσμιος κίνδυνος από τις αυξανόμενες τιμές τροφίμων

Το επισιτιστικό συνοψίζεται ως ένα πρόβλημα με σημαντική αρνητική μελλοντική διάσταση! Οι Ουκρανοί δεν προλαβαίνουν και δε θα σπείρουν τα εδάφη που παράγουν σιτηρά και ελαιούχους σπόρους. Δε θα γίνονται εξαγωγές αμμωνίας και καλίου, βασικά συστατικά του λιπάσματος, τόσο από τη Ρωσία, όσο και από την Ουκρανία. Δεν είναι δυνατή η αναπλήρωση από κανένα παραγωγό λιπασμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Άρα η παραγωγικότητα μειώνεται και η συνολική παραγωγή ακόμη και αν φυτευτούν τα ίδια εδάφη (πράγμα ανεδαφικό με τις παρούσες συνθήκες) θα μειωθεί κάτω του μισού. Πράγμα που θα επιτείνει την επισιτιστική ανασφάλεια και θα οδηγήσει σημαντικά τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού, κυρίως τους πλέον ευάλωτους σε καταστάσεις λιμού. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ θα επηρεαστεί επίσης, καθώς η Ρωσία και η Ουκρανία συνέβαλαν σχεδόν στο 20 τοις εκατό των συνολικών προϊόντων διατροφής που προμηθεύτηκε το 2020.

Τα δεδομένα που είχαμε την ευκαιρία να δημοσιοποιήσουμε στα προηγούμενα σημειώματά μας κατέδειξαν με σαφήνεια ότι η πολιτική που ακολούθησε η χώρα μας, σε εφαρμογή των κανόνων που υιοθετούνται από ένα άτυπο διευθυντήριο στην ΕΕ, δήθεν και με δική μας συμμετοχή, μας έχει οδηγήσει σε κατάσταση αδυναμίας κάλυψης ων αναγκών, τουλάχιστον για τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς της χώρας μας, θέση που στηρίζεται στη σοβαρή μείωση τόσο των καλλιεργούμενων εδαφών, όσο και των ποσοτήτων που παράγονται. Η θέση αυτή παίρνει υπόψη της, όπως έχουμε περιγράψει σε προηγούμενα σημειώματά μας, στην αύξηση των εισαγομένων προϊόντων, την ενεργειακή αύξηση και την αύξηση των καυσίμων. Οι κυβερνητικοί λειτουργοί δεν εμπλέκονται στην δυσχερή αυτή κατάσταση μη θέλοντας να ξεκαθαρίσουν μια κατάσταση που σέρνεται τα τελευταία σαράντα χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες θα επιβαρυνθούν πολύ περισσότερο στη διατροφή τους απ’ ότι οι λοιποί πληθυσμοί της ΕΕ. Όπως πληρώνουμε πολύ ακριβά την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας και τις τιμές των καυσίμων, η ίδια διαδικασία θα χτυπήσει βασικά τα ευάλωτα νοικοκυριά και στην ουσία, ακόμη και τους περισσότερο εύπορους. Και πιστεύω ότι γίνεται κατανοητό, ότι η Γερμανία, γνωστή ως ατμομηχανή της ΕΕ δεν μπορεί πλέον να πληρώνει έστω και μέρος από τις δαπάνες που απευθύνονται σε ευάλωτες ομάδες της ΕΕ. Αυτό μας οδηγεί σε ένα πρόσθετο φόβο, με την ελπίδα να μας διαψεύσουν οι εξελίξεις: Διαγράφονται ακόμη πιο μαύρες προοπτικές, αν αναλογισθεί κανείς ότι υπάρχουν σκέψεις για αναδιάταξη του μακροχρόνιου προϋπολογισμού της ΕΕ, που καλύπτει την περίοδο 2021 – 2027

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει μια συζήτηση για το αν πρέπει η ΕΕ να εκδώσει νέο κοινό χρέος για να αντιμετωπίσει τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες του πολέμου. Οι υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι το εκτιμώμενο δημοσιονομικό κόστος του πολέμου θα είναι πολύ υψηλό για να το καλύψει η ΕΕ μέσω των υφιστάμενων κοινοτικών μέσων, δηλαδή του σχεδίου ανάκαμψης 800 δισεκατομμυρίων ευρώ που εγκρίθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid και του πολυετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Άλλοι απορρίπτουν την ιδέα της έκδοσης νέου ευρωπαϊκού χρέους. Πράγμα που σημαίνει ότι είναι δρομολογημένη η αναδιάταξη των δαπανών, με καταστροφικά αποτελέσματα για όλους όσους περίμεναν να επιδοτηθούν από σημαντικά κονδύλια για αντιμετώπιση της μείωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας λόγω της πανδημίας.

Μάλιστα, τολμώ να διατυπώσω την υπόθεση ότι ορισμένα κονδύλια, ακόμη και από την ΚΓΠ μπορούν με συγκαλυμμένο τρόπο να οδηγηθούν σε χρήσεις που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα που γεννήθηκαν από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. Κανένα στοιχείο δεν προδικάζει ξεκάθαρες καταστάσεις. Στην ουσία, ενώ δεσμευόμαστε από το κοινοτικό κεκτημένο, δε δεσμεύεται η καλολαδωμένη μηχανή της ΕΕ νε βοηθήσει τις πλέον ευάλωτες οικονομίες. Και σε περιπτώσεις όπου υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, όπως στη χώρα μας η μόνιμη πλέον τουρκική απειλή οι άμεσες απαντήσεις είναι «ήξεις αφίξεις» και μόνο αν πιέσουν οι αρμόδιοι, τότε οι υπεύθυνοι ψελλίζουν και λίγα λόγια για την προστασία των συνόρων που είναι και κοινοτικά, ή αναφέρονται στην ορθή δέσμευση του διεθνούς δικαίου.

Σε αυτό το σκηνικό, στο οποίο και η χώρα μας έχει μπλέξει, όπως και ολόκληρη η ΕΕ, και η Ρωσία είναι προδικασμένες περιοχές όπου η Μονσάντο η παγκόσμια αυτή δύναμη των ΓΤΟ, όπως γράψαμε στο τελευταίο μας σημείωμα, δε θα παύει να επιχειρεί την ανατροπή της άρνησης για να επιτραπούν νομίμως οι σπορές με ΓΤΟ!

Από την πλευρά εφαρμογής της πρότασης της Κομισιόν «από το αγρόκτημα στο πιάτο» εκφράζονται εδώ και 2 μήνες περίπου αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του σχεδίου. Ακόμη και ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς, υπερασπίστηκε τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στη γεωργική πολιτική της ΕΕ παρά τις εκκλήσεις να δοθεί προτεραιότητα στην ασφάλεια των τροφίμων μετά από προβλήματα εφοδιασμού που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Όμως έχουν φτωχύνει τα επιχειρήματα και η κατάσταση είναι πλέον δυσδιάκριτη.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, υποστηρίζει ότι οι παγκόσμιες τιμές των βασικών τροφίμων έκαναν σημαντικό άλμα τον Μάρτιο του 2022 για να φτάσουν στα υψηλότερα επίπεδά τους, αυξάνοντας κατά 12,6% μόνο το Μάρτιο, ενώ το στάρι πήρε αύξηση κατά 20% και τα φυτικά έλαια κατά 23,2% και τα δημητριακά κατά 20,4%.

Σε ειρηνικούς καιρούς η Ουκρανία συγκομίζει 80 εκατομμύρια μετρικούς τόνους (MMT) σιτηρών. Η Ρωσία και η Ουκρανία παρέχουν περισσότερο από το 25% του παγκόσμιου σιταριού. Η Ρωσία ξεπέρασε πρόσφατα τις ΗΠΑ και τον Καναδά και έγινε η πρώτη χώρα εξαγωγής σιταριού στον κόσμο. Η Ουκρανία είναι ο 6ος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο.

Αν συνυπολογισθεί ότι η γεωργία των ΗΠΑ βασίζεται σε δύο κύριες εισροές: τη μεταναστευτική αγροτική εργασία και τη μονοκαλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού, σόγιας και άλλων καλλιεργειών που έχουν σχεδιαστεί για να ανέχονται — και επομένως να είναι κορεσμένες με — το καρκινογόνο ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsanto, που επίσης και άλλα φυτοφάρμακα και φαρμακευτικά προϊόντα από άλλες ίδιες εταιρείες όπως η Bayer, η DuPont, η Novartis, η BASF μπορούν να κρύψουν την αλήθεια σχετικά με τους κινδύνους των προϊόντων τους.

Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναλύσουμε περιληπτικά ορισμένα άλλα στρατηγικά προϊόντα που έχουν υποστεί σοβαρές επιπτώσεις, κυρίως λόγω της αύξησης των τιμών.