1η Συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠΕΠ Ν. Αιγαίου 2021 - 2027

Ως ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα ανάπτυξης και προοπτικής που έρχεται να υπηρετήσει και να εκφράσει τη σημερινή ταυτότητα του Νοτίου Αιγαίου, μια ταυτότητα υπερηφάνειας και αυτοπεποίθησης, παρουσίασε το νέο Περιφερειακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2021- 2027, ο Περιφερειάρχης και Πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος, Γιώργος Χατζημάρκος ανοίγοντας την σημερινή, πρώτη πανηγυρική συνεδρίαση της Επιτροπής, που σηματοδοτεί την έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου για το Νότιο Αιγαίο, μιας προγραμματικής περιόδου σημαντικά αυξημένων ευρωπαϊκών πόρων, ύψους 285,4 εκατ. ευρώ. 
Παράλληλα ο κ. Χατζημάρκος έδωσε το στίγμα της λειτουργίας όλων των φορέων που εμπλέκονται στην υλοποίηση του Προγράμματος, τονίζοντας ότι εκφράζουν το πιο δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας «αυτό το οποίο βάζει μπροστά τη λογική και όχι το θυμικό, αυτό που λειτουργεί με σχέδιο και όχι πυροσβεστικά,  με επιχειρήματα και όχι με συνθήματα».
Η Επιτροπή Παρακολούθησης συνεδριάζει από το πρωί σήμερα στο ξενοδοχείο Rodos Palace, στην Ρόδο, υπό την προεδρία του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, με την συμμετοχή των 39 τακτικών μελών της Επιτροπής και εκπροσώπων  της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 
Ο κ  Χατζημάρκος, κατά την εναρκτήρια ομιλία του, μίλησε για μια μεγάλη μέρα για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Είναι μεγάλη μέρα, ιδιαίτερα σημαντική για την Περιφέρεια μας,  για τα νησιά μας, είναι μια νέα σελίδα, μια σελίδα δημιουργίας, η οποία έρχεται μετά από πάρα πολύ σκληρή δουλειά, μετά από πολύ αγώνα.  Πριν από μερικά χρόνια αυτή η μικρή χώρα που βασανιζόταν από το τέλμα στο οποίο είχε περιέλθει, μπόρεσε και μάζεψε τα συντρίμμια της, στάθηκε ξανά στα πόδια της, έγινε η πρώτη χώρα η οποία πέτυχε την έγκριση του προγράμματος της και αυτό μας δίνει τη χαρά και την ικανοποίηση ότι μπορούμε εργαζόμενοι όλοι με αφοσίωση να ανασυνταχθούμε και να πάρουμε πίσω ακριβώς αυτές τις δυνάμεις, τις οποίες χρειαζόμαστε. Είναι μεγάλη μέρα για τα νησιά μας. Τα νησιά τα οποία βασανίζονταν δεκαετίες από την υποχρηματοδότησή τους. Είναι μεγάλη μέρα για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, γιατί αυτό το Πρόγραμμα είναι σχεδόν διπλάσιο από το Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2014-2020».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Χατζημάρκος στη νέα αντίληψη με την οποία διοικούνται πλέον τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου. Με αναφορές στα καινοτόμα παραδείγματα της Αστυπάλαιας, της Τήλου, της Χάλκης, της Νάξου, της Σύρου και της Ρόδου, μίλησε για «νησιά πρώτης γραμμής» και πρόσθεσε ότι αυτή τη νέα ταυτότητα του Νοτίου Αιγαίου έρχεται να υπηρετήσει και να εκφράσει το νέο ΠΕΠ:
«Το νέο Πρόγραμμα θα έρθει να υπηρετήσει την προσωπικότητα,  τον χαρακτήρα της περιοχή, την ταυτότητα του κάθε νησιού. Τι έχει γίνει τα τελευταία χρόνια σε αυτά τα νησιά; Γιατί πρέπει να διαβάσουμε σωστά το περιβάλλον μέσα στο οποίο βρισκόμαστε και να έρθουμε να βάλουμε κάτω το σχέδιο που θα υπηρετήσει το αύριο που ονειρευόμαστε. Τα χρόνια της μεγάλης αφθονίας σε όλα τα επίπεδα, ηρεμίας, ειρήνης και αφθονίας, τα νησιά ήταν οι λεγόμενοι μόνιμοι "φτωχοί συγγενείς". Ήταν τα νησιά της άγονης γραμμής, ήταν τα παραπονούμενα νησιά. Σήμερα μέσα στην πιο δύσκολη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας, τα νησιά αυτά έχουν μετατρέψει το περιβάλλον τους, που είναι η θάλασσα που τα περικλείει, σε μία θάλασσα δημιουργίας και καινοτομίας. Δεν είναι πια τα νησιά της άγονης γραμμής, είναι τα νησιά της πρώτης γραμμής, της καινοτομίας. Αυτή είναι η σημερινή ταυτότητα του Νοτίου Αιγαίου. Είναι μία ταυτότητα περηφάνιας, αυτοπεποίθησης, είναι μία ταυτότητα που χτίστηκε από ανθρώπους οι οποίοι είπαν ότι μέσα σε αυτό το κλίμα του αρνητισμού, της γκρίνιας, της μιζέριας και του μηδενισμού, αντιτάσσουμε τον πιο δημιουργικό εαυτό μας, πολεμάμε όλο αυτό το τοξικό κλίμα που όλοι βλέπουμε να υπάρχει και βλέπουμε ότι δεν είναι μόνο στη χώρα μας, αλλά δυστυχώς σε όλη την Ευρώπη.  Είναι ένα ζήτημα σήμερα το οποίο χρήζει άμεσης διαχείρισης, για να μην υπονομεύσει καθοριστικά το μέλλον όλων.  Είναι χρέος αυτού του κομματιού της κοινωνίας που είναι σήμερα εδώ.  το πιο δημιουργικό κομμάτι της, αυτό το οποίο βάζει μπροστά τη λογική και όχι το θυμικό και αυτό που λειτουργεί με επιχειρήματα και όχι με συνθήματα». 
Ο Περιφερειάρχης επεσήμανε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, για το Νότιο Αιγαίο δεν είναι απλά ένας χρηματοδοτικός οργανισμός. Είναι οικογένεια, που δίνει την δυνατότητα σχεδιασμού ενός πιο αισιόδοξου μέλλοντος, ενώ αναφέρθηκε και στον αγώνα που έδωσε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, για να αλλάξουν τα κριτήρια κατάταξης των Περιφερειών, ώστε το Νότιο Αιγαίο να αυξήσει σημαντικά το ύψος του νέου ΠΕΠ. 
«Δεν είναι τα χρήματα ο αυτοσκοπός, για όλους εμάς που διαχρονικά έμειναν σταθεροί στη μεγάλη ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα σχεδιάζουμε το μέλλον με βάση δυνάμεις που αντλούμε μέσα από την οικογένεια αυτή. Ο στόχος και σκοπός είναι ένας: να υπηρετήσουμε πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, να βελτιώσουμε τις σχέσεις των μελών αυτής της κοινωνίας μεταξύ τους, να βελτιώσουμε τη ζωή τους, την ποιότητα της ζωής τους. Να συγκλίνουμε κιόλας, γιατί όλο αυτό είναι στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής που έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Και εδώ ξεκίνησε και ο αγώνας ο μεγάλος να ανατρέψουμε αυτό το οποίο στερούσε από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου πόρους αναγκαίους για δράσεις, έργα και πρωτοβουλίες στα νησιά. Η Περιφέρειά μας δεν είναι πια στην κατηγορία των «πλούσιων» Περιφερειών και αυτό όχι γιατί έπεσε το ακαθάριστο κατά κεφαλήν εισόδημα -  η  Περιφέρειά μας στην οικονομία της έχει πολύ καλά αποτελέσματα - αλλά γιατί πείστηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι ο τρόπος με τον οποίο γινόταν η κατάταξη των Περιφερειών στο παρελθόν, είχε πάρα πολλές στρεβλώσεις. Και έτσι έγιναν πλουσιότερα τα κριτήρια και οι παράγοντες οι οποίοι έμπαιναν μέσα στην εξίσωση για την κατάταξη αυτή. Μία νίκη σημαντική, η οποία ήρθε βεβαίως και προφανώς μέσα από ένα συλλογικό αγώνα και με πολλές άλλες ευρωπαϊκές Περιφέρειες, αφού χτίστηκαν αυτές οι συμμαχίες που έπρεπε να χτιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και είναι μία νίκη η οποία δίνει ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον. Ελπίδα και αισιοδοξία, η οποία για να μετατραπεί από ελπίδα να μετατραπεί σε χειροπιαστό αποτέλεσμα» ανέφερε. 
Ο κ. Χατζημάρκος τόνισε ιδιαιτέρως το υψηλό επίπεδο συνεργασίας της Περιφέρειας με τους Δήμους του Νοτίου Αιγαίου, το υψηλότερο που έχει επιτευχθεί ποτέ στη χώρα και που είχε ως αποτέλεσμα τις θεαματικές επιδόσεις στην υλοποίηση του τρέχοντος Προγράμματος και στην απορρόφηση των πόρων, δεδομένου και του γεγονότος ότι το Νότιο Αιγαίο βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ελλάδα, μεταξύ των 13 Περιφερειών, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά: 
«Ο  μεγαλύτερος δικαιούχος του προγράμματος και καθημερινός συνεργάτης μας είναι ο Α' βαθμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στο πρόσωπο του Προέδρου της ΠΕΔ και Δημάρχου Ρόδου,  Αντώνη Καμπουράκη, θέλω να τον ευχαριστήσω προσωπικά και όλο το Α' Βαθμό Αυτοδιοίκησης, γιατί στο Νότιο Αιγαίο επετεύχθη ο μεγαλύτερος βαθμός συνεργασίας που έχει επιτευχθεί μεταξύ Α' και Β' βαθμού Τ. Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, στην ιστορία της. Οι αυξημένοι πόροι του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος 2021-27 της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, βρίσκουν σύμμαχο την ακόμα πιο αυξημένη όρεξη για δουλειά που υπάρχει από άκρη σε άκρη στην Περιφέρειά μας και σε όλα τα νησιά για την πραγματική αξιοποίησή τους»  ανέφερε.
 Ο Περιφερειάρχης έκλεισε την ομιλία του με μια δέσμευση:
«Είμαστε σήμερα εδώ για να συνεργαστούμε. Τον μεγάλο σταυρό του Νοτίου Αιγαίου τον σηκώνουμε με αγάπη,  με πάθος με αφοσίωση. Μέχρι σήμερα έχουμε φέρει υπέροχα αποτελέσματα. Δεσμευόμαστε σήμερα εδώ ότι κανένα πολιτικό  τάκλιν δεν θα επιτρέψουμε να υπονομεύσει ξανά το μέλλον που τα νησιά μας είχαν και έχουν ανάγκη.  Σε μία Ευρώπη η οποία μετά την ενεργειακή, την πολιτική και γεωπολιτική κρίση έχει βρεθεί σε ένα καινούργιο σταυροδρόμι,  σε ένα άλλο σταυροδρόμι επίσης πολύ ενδιαφέρον ιστορικά,  αυτό του Νότου Αιγαίου,  της νοτιοανατολικής Μεσογείου,  η σημερινή συνάντηση στέλνει ένα υπέροχο μήνυμα  αισιοδοξίας και ανάτασης,  η οποία προκύπτει μέσα από μία συγκεκριμένη διαδρομή:  ζωή με λογική και όχι με θυμικό, διοίκηση με σχέδιο και όχι πυρόσβεση, διάλογος με επιχειρήματα και όχι με συνθήματα».

Σημειώνεται πως το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2021 – 2027, ύψους 285,4 εκ. €, είναι ένα από τα πρώτα που εγκρίθηκαν για τη χώρα μας. 

Κατά τη σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης παρουσιάστηκε η εξειδίκευση των πρώτων δράσεων, ο προγραμματισμός των προσκλήσεων για το επόμενο διάστημα και τα κριτήρια για την αξιολόγηση και την επιλογή πράξεων προς ένταξη και υλοποίηση.
Προτεραιότητα δίνεται σε μεταφερόμενα ή συνεχιζόμενα έργα, έργα δηλαδή που ξεκίνησαν στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, αλλά και εκεί όπου υπάρχουν ώριμα έργα.
Ήδη σε λίγες μέρες θα γίνει η δημοσιοποίηση των 4 πρώτων προσκλήσεων, συνολικού ύψους 18 εκ. ευρώ, με τις οποίες το Πρόγραμμα θα μπει άμεσα σε τροχιά υλοποίησης και θα φέρουν άμεσα τις πρώτες δαπάνες.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό προσκλήσεων, μέχρι τον Μάιο του 2023 προγραμματίζεται η δημοσίευση 26 προσκλήσεων,  συνολικού προϋπολογισμού 67 εκ. ευρώ, ενεργοποιώντας σχεδόν το ένα τέταρτο των πόρων του Προγράμματος. 

Σημειωτέον ότι πέρα από τους πόρους του νέου ΠΕΠ,  τα νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου θα ωφεληθούν και μέσω των Τομεακών Προγραμμάτων (Το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, το Πρόγραμμα Πολιτική Προστασία, το Πρόγραμμα Περιβάλλον - Κλιματική Αλλαγή, το Πρόγραμμα Μεταφορές), των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και φυσικά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ειδικότερα για το πρόγραμμα του Περιβάλλοντος, ο κ. Χατζημάρκος αναφέρθηκε στην λειτουργία του ΦΟΔΣΑ, ως καταλύτη για να πάρει η χώρα επιπλέον πόρους από την ΕΕ: 
«Χαίρομαι πάρα πολύ, γιατί ένα από τα βασικά επιχειρήματα,  όπως έχει δημόσια λεχθεί από κυβερνητικά χείλη, που η χώρα μας είχε για να εξασφαλίσει ένα ισχυρό πρόγραμμα περιβάλλοντος και στο ΕΣΠΑ 2021-2027,   ήταν η δράση του ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου. Ένα πολύ δύσκολο επίσης πολιτικό εγχείρημα. Συνευρέθη ο Α' βαθμός Αυτοδιοίκησης με το Β' βαθμό Αυτοδιοίκησης, για να δώσει λύσεις σε θέματα τα οποία ήταν για πάνω από 20 χρόνια σε αδράνεια και ακινησία. Η δουλειά που έχει γίνει ειδικά τους τελευταίους 18 μήνες,  νομίζω αποδεικνύει και την ορθότητα της κυβερνητικής απόφασης να ιδρύσει τον ΦΟΔΣΑ, αλλά και πώς μέσα από αφοσίωση, καθαρό μυαλό και συνεργασία μπορεί η ζωή μας να πάει μπροστά»

Όσον αφορά το Πρόγραμμα της τρέχουσας περιόδου που λήγει στις 31/12/2023, έχει ήδη ολοκληρωθεί με ποσοστό απορρόφησης 105,5%. 
Ειδικότερα, από την έναρξη του Προγράμματος μέχρι σήμερα:
έχουν ενταχθεί 4.519 έργα και δράσεις με συνολικό προϋπολογισμό 264,1 εκ. €  
οι συμβάσεις που έχουν υπογραφτεί φτάνουν συνολικά σε 230,7 εκ. € και
οι πραγματοποιθείσες δαπάνες φτάνουν σε 163,3 εκ. €, με ποσοστό απορρόφησης 105,5%
Όπως τόνισε ο Περιφερειάρχης, «διασφαλίσαμε συνεπώς ότι στο τέλος της προγραμματικής αυτής περιόδου -δηλαδή στο τέλος του 2023- το Πρόγραμμα πετυχαίνει στο ακέραιο τους στόχους του και δεν θα χαθεί ούτε ευρώ από τους πόρους που είχαμε στη διάθεσή μας. Και το γεγονός αυτό, το ότι έχουμε εξασφαλίσει το κλείσιμο του Προγράμματος,  μας προσφέρει το πλεονέκτημα να ασχοληθούμε με λιγότερο άγχος με το Πρόγραμμα της νέας περιόδου».
Η πρόοδος του τρέχοντος Προγράμματος θα παρουσιαστεί κατά την συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Νότιο Αιγαίο 2014 – 2020, σήμερα το απόγευμα, στο Rodos Palace.