“Σύμφωνο της Μυτιλήνης” και νησιωτική επιχειρηματικότητα

Ζητήματα και θέματα που απασχολούν τη νησιωτική επιχειρηματικότητα ανέπτυξαν στον μεταξύ τους διάλογο τα Νησιωτικά Επιμελητήρια της χώρας με τον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλη Κουτουλάκη, στην πρόσφατη συνεργασία τους στη Μυτιλήνη, σε συνέχεια της πραγματοποίησης της Γενικής Συνέλευσης της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος.

Κύριο μέλημα των νησιωτικών Επιμελητηρίων, όπως αυτό εκφράστηκε στη συνάντηση με τον κ. Κουτουλάκη είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου που θα προωθηθεί σε εθνικό και κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διαμόρφωση ενιαίων πολιτικών υπέρ της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, εν όψει μάλιστα της ανάληψης της προεδρίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την Ισπανία και τη Σουηδία.

Στο κτίριο της Γενικής Γραμματείας συμφώνησαν όλοι οι εκπρόσωποι των νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ελλάδος στο “Σύμφωνο της Μυτιλήνης” που όπως εξήγησε ο κ. Κουτουλάκης, “αποτελεί το πολιτικό βήμα που αποδεχθήκαμε όλοι ότι πρέπει να κάνουμε για να χαράξουμε τον οδικό χάρτη για τη διαμόρφωση εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών για την ανάδειξη και υποστήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας”.

Για όλα τα παραπάνω καθώς και αναλυτικά για τα θέματα που τέθηκαν επί τάπητος, παραχώρησε συνέντευξη στην “Κοινή Γνώμη”, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννης Ρούσσος.

“Σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από τον μεγάλο προβληματισμό που έχουν οι επιχειρήσεις από την ενεργειακή κρίση και όχι μόνον, υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από όλους ως προς το πώς θα εξελιχθεί η επόμενη κατάσταση. Εν όψει της Ισπανικής και Σουηδικής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2023 θεωρούμε ότι είναι μία ευκαιρία που έχουμε να διατυπώσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, όλα τα θέματα που μας απασχολούν με ξεκάθαρο τρόπο, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις και οι ευκαιρίες για την αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων της νησιωτικής επιχειρηματικότητας” δήλωσε πρωτίστως ο κ. Ρούσσος.

Ισχυρή παρουσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Προλογικά για την ατζέντα της συζήτησης με την αρμόδια Γενική Γραμματεία, ο κ. Ρούσσος σχολίασε θετικά πως αναγνωρίζεται ο ρόλος των νησιωτικών Επιμελητηρίων και των σχετικών Δικτύων, εξέλιξη αισιόδοξη για το μέλλον και την υποστήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

“Σε αυτή τη συνάντηση υπήρχαν κάποιες ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις. Για πρώτη φορά βλέπουμε να υπάρχει αναγνώριση της σπουδαιότητας που διατελεί το Δίκτυο Νησιωτικών Επιμελητηρίων Ελλάδας και κατ΄επέκταση το INSULEUR, το Δίκτυο Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρώπης, αφού πλέον πάνω σε αυτό στηρίζεται μία πολιτική του Υπουργείου για την ανάδειξη στα ευρωπαϊκά όργανα με πιο συστηματικό τρόπο της ανάγκης να ασχοληθεί η Ευρώπη με πολιτικές σχετικές με τη νησιωτικότητα” ανέφερε, προσθέτοντας ακόμη πως, “Αναγνωρίστηκε ο σοβαρός ρόλος, αυτό που κι εμείς ως Επιμελητήριο έχουμε δηλώσει. Και μάλιστα έχουμε και μία εξέλιξη ότι ο ΟΟΣΑ ήδη θα χρηματοδοτήσει μελέτη σχετική με τη νησιωτικότητα”.

Σχετικά με την εν λόγω μελέτη, ο κ. Ρούσσος τόνισε ξεκάθαρα πως “το χαρακτηρίζουμε ως σοβαρό γιατί πρέπει να γνωρίζουμε ότι αν δεν υπάρχουν εγκεκριμένες μελέτες με τις οποίες διεκδικείς από την Ευρώπη, δεν έχεις εύκολο αποτέλεσμα”.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων επεσήμανε ως παραδείγματα τα εξής: “Το πώς κατάφερε το Υπουργείο να εντάξει σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για πρώτη φορά και έχει σχέση και άμεσα με τις άγονες γραμμές που μας απασχολεί, χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα αυτό που επί πολλά χρόνια λέγαμε ότι δεν γίνεται, να υπάρχουν πόροι ευρωπαϊκοί που αυτή τη στιγμή αφορούν άμεσα, τη διασύνδεση των νησιών μας.

Επίσης, για πρώτη φορά από εθνικούς πόρους, ειδικά στα μικρά νησιά των Κυκλάδων έγιναν χρηματοδοτήσεις, κλείνοντας θέματα πολύ μεγάλης σημασίας για τις ανάγκες των νησιών που δεν έχουν σχέση μόνο με την επιχειρηματικότητα, αλλά και με την καθημερινότητα των πολιτών, ακόμη και ως λιμενικά έργα, αφαλατώσεις. Ακόμη, για πρώτη φορά έγιναν χρηματοδοτήσεις ειδικά για τις Μικρές Κυκλάδες, απευθείας από το Υπουργείο Ναυτιλίας που συμπληρωματικά έλυσαν προβλήματα”.

Μεταφορικό Ισοδύναμο, καθυστερήσεις και απαίτηση ανταπόκρισης

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης θέμα με ξεχωριστή σημασία αποτέλεσε το Μεταφορικό Ισοδύναμο και τα προβλήματα που το συνοδεύουν όσον αφορά την ανταπόκριση και τις πληρωμές σε επιχειρηματίες και νησιώτες κατοίκους γενικότερα.

“Συζητήθηκε από όλους το φλέγον θέμα του Μεταφορικού Ισοδυνάμου, όπου ως γνωστόν έχουν γίνει καθυστερήσεις με αποτέλεσμα αυτή τη δύσκολη περίοδο που καλείται ο πολίτης και ο επιχειρηματίας να καλύψει υπέρογκα κόστη από την αύξηση του ενεργειακού, να μην έχει εισπράξει. Ταυτόχρονα και αυτά που έχει πληρώσει και που είχε προϋπολογίσει ότι θα λάβει από τη συμμετοχή του κράτους στο Μεταφορικό Ισοδύναμο” σχολίασε ο κ. Ρούσσος, μιλώντας παρακάτω για θετικές εξελίξεις σε επίπεδο ανταπόκρισης απέναντι στα... αυτονόητα.

“Το νέο είναι πως μετά από μία μεγάλη κυβερνητική σύσκεψη που προκλήθηκε από το Υπουργείο Ναυτιλίας, μέχρι τέλος του χρόνου, θα εξοφληθούν όλες οι υποχρεώσεις του κράτους προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, για το 2021. Αυτό σημαίνει ότι κλείνει αυτή η μεγάλη περίοδος που ταλαιπώρησε πολλούς κατοίκους και επιχειρηματίες και που δεν μπόρεσαν να προγραμματίσουν πότε θα πάρουν τα χρήματά τους και αμέσως με την αλλαγή του χρόνου, θα γίνουν οι διαδικασίες από τον Ιανουάριο για την εξόφληση του α΄ εξαμήνου του 2022” πρόσθεσε, ενώ συμπλήρωσε ακόμη πως, ταυτόχρονα “λύνονται και κάποια θέματα που έχει διεκδικήσει και το Επιμελητήριό μας. Δηλαδή να είναι σε λειτουργία η πλατφόρμα που γίνονται οι καταχωρήσεις των δικαιολογητικών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ξέρει ο καθένας τί χρήματα περιμένει και να μπορεί να τα προϋπολογίσει και να μην μένει στο περίπου”. Σύμφωνα με τον ίδιο τον πρόεδρο, “Κι αυτό λύνεται ώστε να μπορεί έγκαιρα να είναι κατοχυρωμένα όλα και να γνωρίζει ο καθένας τί περιμένει και να ξέρει και το κράτος τί οφείλει να δώσει. Υπήρχε κενό και σε αυτό το θέμα”.

Με στοιχεία και μελέτες οι διεκδικήσεις

Μιλώντας αναλυτικότερα για το σοβαρό θέμα της απόκτησης στοιχείων με ολοκληρωμένο τρόπο που θα αποτυπώνουν την κατάσταση της νησιωτικής επιχειρηματικότητας και θα αποτελέσουν “εργαλείο” διεκδικήσεων ανάπτυξης νησιωτικών πολιτικών, ο Γιάννης Ρούσσος δήλωσε τα εξής.

“Ξεκινά μία διαδικασία που δήλωσαν όλοι την ικανοποίησή τους όσον αφορά τη δημιουργία μελετών που για πρώτη φορά θα καταγράψουν – και μη μας τρομάζει η λέξη μελέτη αν γίνει με σωστούς όρους – γιατί για να έχουμε αποτέλεσμα και δουλειά, χρειαζόμαστε να στηριχθούμε σε κάποια στοιχεία. Σε στοιχεία που δεν έχουμε τώρα. Θα καταγράψουν για παράδειγμα το προφίλ του νησιώτη επιχειρηματία αλλά και της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, ποιο είναι το κόστος για να ασκήσει κάποιος την επιχειρηματικότητα στα νησιά. Κι εδώ πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας ότι υπάρχουν πολλές ταχύτητες. Άλλο το κόστος σε ένα μικρό νησί, άλλο σε ένα μεσαίο και άλλο κοντά στην Αττική”.

Άρα, για την προσπάθεια που ξεκινά το Υπουργείο Ναυτιλίας σε συνεργασία με όλα τα νησιωτικά Επιμελητήρια, ώστε να δοθεί έμφαση στην απαιτούμενη υποστήριξη για τη νησιωτική επιχειρηματικότητα, ο κ. Ρούσσος δηλώνει τα εξής: “Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί αυτή η διαφοροποίηση σε κάνει να αιτηθείς και να ζητήσεις να καλυφθεί η ανισότητα που υπάρχει σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα επί συγκεκριμένων στοιχείων. Μόνον αν διεκδικείς με συγκεκριμένα στοιχεία έχεις αποτέλεσμα. Και όχι μόνον αυτό, τα συγκεκριμένα αυτά στοιχεία οδηγούν στον καταρτισμό προγραμμάτων, οδηγούν στο να έχει ακριβή εικόνα η πολιτεία για τις διαφοροποιήσεις που υπάρχουν στις επιχειρήσεις τις δικές μας”.

Η νησιωτικότητα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2023

Όλο το πλαίσιο που συναποφασίζεται θα προωθηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με τον κ. Ρούσσο, αυτό είναι θετικό καθώς η ανάληψη της προεδρίας από την Ισπανία και τη Σουηδία, λογικά θα ευνοήσει την ανάπτυξη διαλόγου και πολιτικών(!) για τη νησιωτικότητα.

“Σε γενικές γραμμές είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνουμε την καθολική αποδοχή όλων των πρωτοβουλιών που έχει πάρει ο Γενικός Γραμματέας κ. Κουτουλάκης από το σύνολο 100% των παρευρισκομένων οι οποίοι περιέγραψαν για τις περιοχές δράσης και ευθύνης τους και μία ενέργεια που είχε οδηγήσει σε αποτέλεσμα την δραστηριοποίηση του Γενικού Γραμματέα, Μανώλη Κουτουλάκη. Με βάση αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης που έχει δημιουργηθεί, έγινε μία συμφωνία που τη βάφτισαν αυθόρμητα όλοι το Σύμφωνο της Μυτιλήνης, βάσει του οποίου ετοιμάζεται ένας “οδικός” χάρτης για τη διαμόρφωση εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών με στόχο την ανάδειξη και υποστήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας”.

Πρόσθεσε δε, πως, “Εν όψει της Ισπανικής και Σουηδικής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2023 θεωρούμε ότι είναι μία ευκαιρία που έχουμε να διατυπώσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, όλα τα θέματα που μας απασχολούν με ξεκάθαρο τρόπο, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις και οι ευκαιρίες για την αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων της νησιωτικής επιχειρηματικότητας”.

Ικανοποίηση από το Επιμελητήριο Κυκλάδων

Με φόντο όσα αναλύθηκαν στην συνάντηση συνεργασίας με τον κ. Κουτουλάκη, ο πρόεδρος εξέφρασε την ικανοποίηση του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.

“Το Επιμελητήριο Κυκλάδων στην τοποθέτησή του, εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί η έλλειψη στοιχείων είναι κάτι που πολλά χρόνια το απασχολεί και δεν έχει και τους πόρους να συγκεντρώσει τα στοιχεία. Θα έπρεπε ήδη να έχουμε βρει τον τρόπο να καταγράψουμε στις Κυκλάδες στοιχεία για την επιχειρηματικότητα. Δεν έτυχε η ευκαιρία μέχρι τώρα. Ελπίζουμε αυτό να συμβεί” ανέφερε, λέγοντας ακόμη πως, “Επίσης εκφράζουμε την ικανοποίησή μας που αναγνωρίζεται ο ρόλος των νησιωτικών φορέων και ως παράδειγμα αναφέραμε την επιτυχία που είχαμε ως χώρα εξαιτίας του INSULEUR και της εισήγησης του Επιμελητηρίου Κυκλάδων για τον ΦΠΑ όταν η επιμονή και η διεθνοποίηση του προγράμματος οδήγησε τον Πρωθυπουργό στο να ενεργήσει άμεσα και ακαριαία, στέλνοντας την τότε Γενική Γραμματέα, για να έχει τη δυνατότητα αυτή τη στιγμή η χώρα, όταν αλλάξει η ευρωπαϊκή οδηγία (1/1/2025) να μπορεί να επαναφέρει τον ΦΠΑ και να μην χαθεί αυτή η δυνατότητα, αν μέχρι τότε δεν έχει γίνει η επαναφορά”.

Κλείνοντας τις δηλώσεις του στην “Κοινή Γνώμη” ο Γιάννης Ρούσσος εστίασε στο επόμενο βήμα. “Είμαστε ικανοποιημένοι που τώρα η Ισπανική προεδρία θα ασχοληθεί με νησιωτικές πολιτικές και πρακτικές που έχει η χώρα μας. Θέλουμε να αξιοποιήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε τα “εργαλεία” μας”.

Μ. Κουτουλάκης: Ιστορική στιγμή για τη νησιωτική επιχειρηματικότητα

Με θετικά λόγια τοποθετήθηκε δημοσίως ο Γενικός Γραμματέας, Μανώλης Κουτουλάκης αναφορικά με τη συνάντηση που υπήρξε με τα νησιωτικά Επιμελητήρια.

Δεσμευόμενος πως θα δώσει τον αγώνα που απαιτείται για την προώθηση της νησιωτικότητας στην πράξη και την υποστήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, δήλωσε τα εξής: “Μια ιστορική στιγμή για τη σχέση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής με τα Νησιώτικα Επιμελητήρια της χώρας και τους θεσμικούς εταίρους και φορείς εκπροσώπησης τους.

Το «Σύμφωνο της Μυτιλήνης» αποτελεί το πολιτικό βήμα που αποδεχθήκαμε όλοι ότι πρέπει να κάνουμε για να χαράξουμε τον οδικό χάρτη για τη διαμόρφωση εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών για την ανάδειξη και υποστήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας. Η Σουηδική και Ισπανική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2023, είναι η ευκαιρία που έχουμε να διατυπώσουμε το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο για υιοθέτηση μιας κοινής Νησιωτικής Πολιτικής με ξεκάθαρες πρωτοβουλίες και αναγνώρισης της ιδιαιτερότητας της νησιωτικής επιχειρηματικότητας.

Πρόεδροι και μέλη διοίκησης από 21 Επιμελητήρια, η Διοίκηση του Επιμελητηριακού Συνδέσμου Ανάπτυξης Ελληνικών Νησιών (ΕΟΑΕΝ), εκπρόσωπος του Επιμελητηριακού Σύνδεσμου Μεταφορών (ΕΣΥΜ), εκπρόσωποι του INSULEUR (του ευρωπαικου φορέα που εκπροσωπεί τα επιμελητήρια), το ΚΕΠΕ (υπό το συντονισμό του Καθηγητή Λιαργκοβα και επιστημονική εποπτεία του Δρ. Θοδωρη Τσέκερη), η ερευνητική ομάδα του Καθηγητή κ. Καβρουδακη από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στελέχη απο τις Διευθύνσεις της Γενικής Γραμματείας.

Όλοι οι παραπάνω συμμετέχοντες συνέθεσαν μια εικόνα, αλλά κυρίως μια «αλυσίδα» για τον τρόπο που στο νησιωτικό χώρο δύναται να παραχθεί πολιτική και ετέθησαν οι βάσεις και οι προτεραιότητες για μια ουσιαστική νησιωτική διακυβέρνηση, ως την πρώτη σημαντική κατάκτηση για να επιτυχείς οποιοδήποτε στόχο τεθεί.

Μιλήσαμε για τα τρέχοντα και σημαντικά, αλλά και για τις εκκρεμότητες που κλείνουν, όμως σε κλίμα συνεργασίας και διεκδίκησης για το κοινό νησιωτικό καλό”.