Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του τουρισμού

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η διημερίδα με θέμα: “Βιώσιμος τουρισμός στα νησιά του Αιγαίου” που πραγματοποιήθηκε στις 7 & 8 Νοεμβρίου στη Σύρο, με στόχο τη διερεύνηση δυνατοτήτων ως προς τη βιωσιμότητα του κλάδου του τουρισμού και την στροφή προς μια πιο κυκλική οικονομία, μέσα από την ανταλλαγή εμπειριών και την παρουσίαση βέλτιστων πρακτικών μείωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε τουριστικές επιχειρήσεις. Κατά τη διάρκεια του διημέρου παρουσιάστηκαν επίσης καλές πρακτικές από φορείς που δραστηριοποιούνται στη συλλογή και την ανακύκλωση θαλάσσιων αποβλήτων, καθώς και στην παραγωγή νέων προϊόντων από πλαστικά κυρίως απορρίμματα που καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες. Τη διημερίδα συντόνισε το “Κέντρο βιώσιμης και κυκλικής βιοοικονομίας, παρουσιάζοντας τις άμεσα συσχετιζόμενες υπο-δράσεις “Hotel Footprinting – Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των τουριστικών επιχειρήσεων” και “REproduct- Ανακύκλωση υλικών και παραγωγή νέων βιώσιμων προϊόντων” και τα αποτελέσματά τους.

Επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού έργου “Κέντρο βιώσιμης και κυκλικής βιοοικονομίας – Αegean Bioeconomy” είναι ο αναπληρωτής καθηγητής Τομέα Περιβαλλοντικής Μηχανικής και Επιστήμης του Παν/μίου Αιγαίου, Δημήτριος Λέκκας και την ομάδα του τμήματος που συμμετέχει στο πρόγραμμα, από τη Σύρο, αποτελούν οι: Παρασκευάς Παπανίκος (αναπληρωτής καθηγητής), Ειρήνη Ρηγοπούλου (Αναπληρώτρια καθηγήτρια), Νικόλαος Χαζαρόπουλος (μόνιμος λέκτορας) και Κωνσταντίνος Μπάιλας (εργαστηριακός διδάσκων ΕΔΙΠ).

Το πρόγραμμα της διημερίδας

Το καλωσόρισμα στην εκδήλωση ανέλαβε ο Δ. Παπαγεωργίου, Αντιπρύτανης Διοικ. Υποθέσεων – Οικονομικών, Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Παν/μίου Αιγαίου ενώ χαιρετισμό απηύθυναν ο Παναγιώτης Κουτσαμπάσης (πρόεδρος Τμ. Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων Παν/μίου Αιγαίου), η Έλλη Χωριανοπούλου (Έπαρχος Π. Ε. Μήλου) και η Αγγελική Πρίντεζη, (Αντιδήμαρχος καθαριότητας Δήμου Σύρου – Ερμούπολης). Την κεντρική ομιλία με θέμα “Τουριστική ανάπτυξη και περιβαλλοντική προστασία: Ευκαιρία ή αδιέξοδο;” παρουσίασε η Aγγελική Κοσμοπούλου (εκτελεστική διευθύντρια, Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη). Στη συνέχεια, έγινε η παρουσίαση του Κέντρου Βιώσιμης και Κυκλικής Βιοoικονομίας και της δράσης Hotel_ Footprinting από τον Δημήτρη Λέκκα, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιο Αιγαίου και την Ελ. Ψώμου, υποψήφια διδάκτωρ, ομάδα έργου Hotel_ Footprinting.

Ακολούθησαν οι “Προκλήσεις και ευκαιρίες της κυκλικής οικονομίας για τις τουριστικές επιχειρήσεις της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου” με συντονιστές τους : Ι. Μαρδίκης (Circular Economy and Climate Change Institute, EPLO), Ν. Μπάρτζος (Κυκλαδική Εταιρεία Ανάπτυξης – ΚΕΤΑΝ), Γ. Λεονταρίτης (Κ2 Αναπτυξιακός Οργανισμός Περιφέρειας Ν. Αιγαίου), Γ. Πετράκος (Ινστιτούτο Τουριστικών Μελετών και Προβλέψεων – ΙΤΕΠ) , Ι. Σπιλάνης (Παρατηρητήριο βιώσιμου τουρισμού Αιγαίου), Α. Παπαθεοδώρου (Τμήμα Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού, Πανεπιστήμιο Αιγαίου).

Στο κλείσιμο της ημέρας, σε ένα πάνελ με τη συμμετοχή εκπροσώπων της επιχειρηματικής και ερευνητικής κοινότητας, παρουσιάστηκαν οι “Καλές πρακτικές μείωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε τουριστικές επιχειρήσεις” με συντονιστές τους: Ελευθερία Κλώντζα (ερευνητική συνεργάτιδα στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου), Π. Ευμορφίδης, (γενικός διευθυντής COCO-MAT), Αν. Σπανέλη (διευθύντρια ELYSION Hotel, Λέσβος), Μ. Χαλκιαδάκη (Metaxa Hospitality Group), Μ. Τζαγκαράκης (διευθυντής marketing και επικοινωνίας Super Market Χαλκιαδάκης), Μ. Τριανταφυλλοπούλου (Atlantica Thalassa Hotel, Κως).

Στο ξεκίνημα της δεύτερης ημέρας, παρουσιάστηκε από τον Π. Παπανίκο, αναπληρωτή καθηγητή του Παν/μίου Αιγαίου, η δράση Reproduct του “Κέντρου βιώσιμης και κυκλικής βιοoικονομίας”. Ακολούθησε η ομιλία “Εισάγοντας την κυκλικότητα στο σχεδιασμό και την παραγωγή: Μετάβαση στην κυκλική οικονομία στα νησιά του Αιγαίου” με συντονιστές τους: N. Αλεξόπουλο (Ομάδα έργου REproduct, αναπλ. καθηγητή Παν/μιου Αιγαίου), Σ. Πόνη, (καθηγητή, Σχ. Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ), Π. Γεροντόπουλο (Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος – ΣΒΠΕ), Ρ. Μαρίνη (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης – ΕΟΑΝ), Κ. Κομνηνό (γενικό διευθυντή Δικτύου Αειφόρων Νήσων – ΔΑΦΝΗ).

Η δεύτερη ημέρα των εκδηλώσεων έκλεισε με το θέμα “Ανακύκλωση και βιώσιμος τουρισμός: Ορθές πρακτικές και κοινωνικός αντίκτυπος” όπου παρουσιάστηκαν μέθοδοι μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τουρισμού μέσω της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και καλές πρακτικές από επιχειρήσεις και φορείς που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια. Συντονιστές ήταν οι: Ηώ Σταυρίδη (πρόεδρος Κοιν.Σ.Επ. «Απάνω Μεριά»), ο Ν. Θεράπος (Enaleia), ο Α. Φιλιππίδης (OZON), ο F. Vargas (BlueCycle) και η Σ. Σπυρίδη (πρόεδρος Κοιν.Σ.Επ. «Aegean Ecoplastics»).

Η δράση Hotel Footprinting

Οι υπηρεσίες τουρισμού ασκούν περιβαλλοντικές πιέσεις τόσο στο φυσικό, όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον, όπως την κατανάλωση νερού και ενέργειας και την παραγωγή υγρών και στερεών αποβλήτων. Η δράση που στοχεύει στην ανάπτυξη πρακτικών μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος προσδίδοντας παράλληλα προστιθέμενη αξία στο τουριστικό προϊόν και συμβάλλοντας σημαντικά στην αναπτυξιακή προοπτική και την ανταγωνιστικότητα της τουριστικής βιομηχανίας, περιλαμβάνει τα ακόλουθα ερευνητικά πεδία:

Μελέτη της δυνατότητας χρήσης αεριοποίησης αποβλήτων αγροδιατροφής/ βιομάζα για την μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος και των εκπομπών άνθρακα, μείωση υδατικού αποτυπώματος των ξενοδοχειακών μονάδων μέσω του σχεδιασμού πρακτικών εξοικονόμησης νερού, χαρτογράφηση αποβλήτων της τουριστικής βιομηχανίας και προτάσεις για τη μείωση και την ορθολογική διαχείριση τους, ανάπτυξη συστήματος υπολογισμού της περιβαλλοντικής απόδοσης των ξενοδοχειακών μονάδων, δημιουργία ενός ευέλικτου, κινητού και πλήρως εξοπλισμένου επιστημονικού εργαστηρίου για τη χαρτογράφηση περιβαλλοντικού θορύβου και ήχου και μελέτη της ηχορύπανσης στα τουριστικά καταλύματα.

ReProduct – Aνακύκλωση υλικών και παραγωγή νέων προϊόντων

Η δράση βασίζεται στην προσέγγιση της κυκλικής οικονομίας και στόχος της είναι να ανακτηθούν και να αξιοποιηθούν υλικά που δεν ανακυκλώνονται εύκολα, είτε λόγω προσμίξεων ή λόγω φθοράς, όπως τα θαλάσσια απορρίμματα. Περιλαμβάνει τη συλλογή και προεπεξεργασία θαλάσσιων πλαστικών αποβλήτων, τη διεργασία έγχυσης, την αξιολόγηση των παραχθέντων υλικών, τον έλεγχο και την ανάλυση για παραγωγή. Τελικό στάδιο είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή καλουπιού για την παραγωγή ενός νέου προϊόντος. Η αξιοποίηση των υλικών αυτών θα μπορέσει να συμβάλει στην προώθηση της καινοτομίας και της αφομοίωσης των υλικών αυτών στην περιοχή, μέσω πρακτικών εφαρμογών και με τη συμμετοχή φορέων.