Σέριφος: Τουριστική πίεση και διαχείριση

Με σκοπό την υλοποίηση του ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Βιώσιμη ανάπτυξη στην Σέριφο υπό την αυξανόμενη τουριστική πίεση: μια ολοκληρωμένη προσέγγιση», ο Δήμος Σερίφου

και ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου προχώρησαν σε συνεργασία, στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης.

Στόχος της προγραμματικής σύμβασης είναι να αποκτήσει η Σέριφος τα εργαλεία εκείνα που θα της επιτρέψουν να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τη φήμη της όπως αποτυπώνεται από την αύξηση των τουριστικών ροών των τελευταίων χρόνων και να την διαχειριστεί-ενισχύσει με τρόπο που να μεγιστοποιεί τα οφέλη για τη τοπική κοινωνία και τη συνολική βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού παράγοντας και διακινώντας ένα ή περισσότερα τουριστικά προϊόντα αντίστοιχης ποιότητας και διαφοροποίησης.

Αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης και στάδια υλοποίησης

Αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί η συνεργασία των συμβαλλομένων μερών ώστε με την παροχή των υπηρεσιών και ενεργειών του καθενός να εκπονηθεί εμπειρογνωμοσύνη με αντικείμενο «Βιώσιμη ανάπτυξη στην Σέριφο υπό την αυξανόμενη τουριστική πίεση: μια ολοκληρωμένη προσέγγιση». Το αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης περιλαμβάνει τρεις φάσεις, οι οποίες οδηγούν σε τρία διακριτά παραδοτέα. Συγκεκριμένα οι φάσεις αναλύονται ως εξής:

Α' φάση: Προετοιμασία και καθορισμός της διαδικασίας σχεδιασμού

Αφορά στην προετοιμασία και τον καθορισμό της διαδικασίας του σχεδιασμού και περιλαμβάνει τη σύσταση της Ομάδας Έργου, τη συγκρότηση της Ομάδας Εργασίας Ενδιαφερόμενων Μερών (με την επιλογή περιορισμένου αριθμού αντιπροσωπευτικών εκπροσώπων από το σύνολο των ενδιαφερόμενων φορέων του προορισμού), τον προσδιορισμό της διαδικασίας σχεδιασμού και την αποτύπωση των βασικών στοιχείων (προφίλ) του προορισμού. Η Ομάδα Εργασίας Ενδιαφερομένων Μερών (ΟΕΕΜ), θα βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με την Ομάδα Έργου (ΟΕ), ενώ το σύνολο των εκπροσώπων θα αποτελούν τον πυρήνα των δημόσιων διαβουλεύσεων. Σε αυτή τη φάση θα δημιουργηθεί το προφίλ του προορισμού με τα διαθέσιμα δεδομένα ώστε να υπάρξει πρώτη εκτίμηση των αναγκών του σχεδιασμού.

Β’ φάση: Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης

Περιλαμβάνει τη καταγραφή και την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, η οποία αποτυπώνει τη θέση στην οποία βρίσκεται η Σέριφος τη δεδομένη χρονική στιγμή. Στη φάση αυτή, προτείνεται η χρήση μιας σειράς από εργαλεία που σκοπό έχουν να περιγράψουν το «μίκρο» και «μάκρο» περιβάλλον του προορισμού, την οικονομία του νησιού με έμφαση στον τουρισμό, καθώς και τις υφιστάμενες πολιτικές και στρατηγικές που επηρεάζουν τον τοπικό σχεδιασμό μέσα από το φίλτρο της νησιωτικότητας (μικρό μέγεθος, απομόνωση και περιφερειακότητα, μοναδικοί αλλά εύθραυστοι πολιτιστικοί και περιβαλλοντικοί πόροι, ιδιαίτερη βιωματική ταυτότητα).

Γ΄ φάση: Διαμόρφωση της στρατηγικής με χρήση σεναρίων

Η τρίτη φάση αφορά στη διαμόρφωση της στρατηγικής. Οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία, έχοντας ολοκληρώσει την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, έχουν πλέον στη διάθεσή τους όλη την απαιτούμενη πληροφορία, καλούνται για να αποφασίσουν τη μελλοντική εξέλιξη του νησιού. Η χρήση του εργαλείου των σεναρίων ως εργαλείο βοηθά ώστε να αποτυπωθούν και να αξιολογηθούν από τους άμεσα ενδιαφερόμενους -με την υποστήριξη της μελετητικής ομάδας- οι πιθανές εναλλακτικές διαδρομές, τα εναλλακτικά οράματα. Στη συνέχεια γίνεται σαφέστερη διατύπωση του τελικά επιλεγμένου οράματος για τον προορισμό και συνεχίζει στο ζητούμενο που δεν είναι άλλο από τη διαμόρφωση των στρατηγικών στόχων. Η τρίτη φάση του σχεδιασμού απαιτεί τη συνθετική ικανότητα των εμπλεκομένων και δεδομένου ότι περιλαμβάνει αποφάσεις για στόχους και στρατηγικές, έχει σαφώς πολιτικό χαρακτήρα και οφείλει να τεκμηριώσει σαφώς τους στρατηγικούς στόχους που επιλέγει.

Προϋπολογισμός και διάρκεια προγραμματικής σύμβασης

Ο συνολικός προϋπολογισμός για την εκτέλεση του έργου ανέρχεται στο ποσό των 31.000 ευρώ.

Ο Δήμος Σερίφου θα καταβάλλει με την έναρξη του έργου 4.340 ευρώ, με την παραλαβή της Α’ φάσης του έργου το ποσό των 8.680 ευρώ, με τη παραλαβή της Β’ φάσης θα καταβάλλει το ποσό των 8.680 ευρώ και τέλος με τη παραλαβή της Γ’ φάσης και του έργου συνολικά θα καταβάλει το ποσό 9.300 ευρώ.

Η σύμβαση διαρκεί 18 μήνες, από την υπογραφή της, χρονικό διάστημα που καλύπτει την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου και την παραλαβή των ενδιάμεσων παραδοτέων. Το έργο που περιλαμβάνεται στη σύμβαση αυτή θα πραγματοποιηθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη κατά τα ακόλουθα χρονικά διαστήματα, εντός 3 μηνών από την υπογραφή της Σύμβασης θα έχει ολοκληρωθεί η Α’ φάση, εντός 9 μηνών θα έχει ολοκληρωθεί η Β’ φάση και εντός 9 μηνών θα έχει ολοκληρωθεί η Γ’ φάση.

Τι ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού

Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού για να χαρακτηριστεί ένας προορισμός βιώσιμος θα πρέπει αρχικά να έχει ένα σύστημα συμμετοχικής τουριστικής διακυβέρνησης που να περιλαμβάνει την ύπαρξη στρατηγικής βασισμένη στην καταγραφή και ανάλυση δεδομένων, την οποία αναλαμβάνει να υλοποιήσει ειδικός φορέας και η οποία αξιολογείται δημόσια και επικαιροποιείται σε τακτικά διαστήματα.

Παράλληλα θα πρέπει να προσβλέπει στη συνεχή βελτίωση των οικονομικών ωφελειών για τη τοπική κοινωνία και την ελαχιστοποίηση των αρνητικών, όπως επίσης και στη μεγιστοποίηση των κοινωνικών και πολιτιστικών ωφελειών για τις τοπικές κοινωνίες και τους επισκέπτες. Τέλος οφείλει να προσβλέπει στη μεγιστοποίηση των ωφελειών για το περιβάλλον και την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων.