Το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Μικρές Πράξεις, Μεγάλα Εγκλήματα» στη Νάξο

Το πολύ σημαντικό και διεθνών προδιαγραφών περιβαλλοντικό πρόγραμμα σχετικό με την αλόγιστη απόρριψη των αποτσίγαρων «Μικρές Πράξεις, Μεγάλα Εγκλήματα» επεκτείνεται και στη Νάξο.

Το πρόγραμμα είχε εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην περιοχή της Ραφήνας, με σπουδαία αποτελέσματα, και πλέον φτάνει και στο νησί των Κυκλάδων και η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί συνεργασία του Δήμου, της Aegean Rebreath και της BAT Hellas και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Στο πλαίσιο του προγράμματος προβλέπεται η τοποθέτηση ειδικά σχεδιασμένων συλλεκτήρων για τα αποτσίγαρα και η υλοποίηση δράσεων, όπως η ειδική σηματοδότηση για την ευαισθητοποίηση των κατοίκων και των επισκεπτών, με στόχο τη μείωση του αριθμού των αποτσίγαρων που απορρίπτονται στο έδαφος.

Σκοπός του προγράμματος

Το πρόγραμμα θεμελιώνεται στη συνεργασία τοπικών αρχών, της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα και φιλοδοξεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, ο οργανισμός Aegean Rebreath υλοποίησε αρχικά σε συνεργασία με τον Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου, τον Οργανισμό Λιμένος Ραφήνας και την υποστήριξη της ΒΑΤ Hellas ένα ολιστικό πρόγραμμα αντιμετώπισης του προβλήματος. 'Ένα πρόγραμμα που αναπτύχθηκε πάνω στο δεδομένο ότι η θαλάσσια ρύπανση ξεκινά πρωτίστως από τη στεριά όπως και στη θεμελιώδη αρχή ότι η προστασία του περιβάλλοντος αφορά τον κάθε πολίτη. Για το λόγο αυτό, η πρωτοβουλία αυτή εισάγει ένα φάσμα δράσεων πρόληψης, απορρύπανσης, εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης και παραγωγής πρωτογενών δεδομένων για την ανάπτυξη στοιχειοθετημένων προτάσεων. Αξιοποιεί καινοτόμες πρακτικές και εισάγει ένα νέο μοντέλο δράσης, με στόχο να αποτελέσει μια καλή πρακτική που δύναται να αποτελέσει οδηγό σε εθνικό επίπεδο.

Οι φάσεις υλοποίησης του προγράμματος

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαφορετικές φάσεις υλοποίησης προκειμένου να δρομολογηθεί η ενεργή συμμετοχή της τοπικής και όχι μόνο κοινωνίας, στο σύνολο του πλαισίου παρεμβάσεων. Παράλληλα, επικοινωνεί το βασικό μήνυμα πως οι συνεργαζόμενοι φορείς δεν αποσκοπούν στην υλοποίηση πρωτοβουλιών αποσπασματικού χαρακτήρα αλλά σε ένα πλαίσιο δομικών παρεμβάσεων.

Η αρχή του προγράμματος, που υλοποιήθηκε αρχικά στην Ραφήνα, περιελάμβανε την τοποθέτηση μιας πρωτότυπης κατασκευής στην κεντρική πλατεία της περιοχής, μιας εικονικής «σκηνής εγκλήματος», όπου δίπλα στα θύματα όπως ψάρια και χελώνες, τοποθετήθηκε το πιστό αντίγραφο ενός γιγαντιαίου αποτσίγαρου, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Στόχο της συγκεκριμένης κατασκευής ήταν η προετοιμασία της τοπικής κοινωνίας σχετικά με την υλοποίηση και τη λογική του προγράμματος που επιδιώκει την προβολή της ατομικής ευθύνης και την ανάδειξη των συνεπειών από την ανεξέλεγκτη απόρριψη αποτσίγαρων, που πιθανόν να μοιάζει ως αμελητέα κίνηση συνεπάγεται ωστόσο σημαντικά αρνητικές συνέπειες για το θαλάσσιο περιβάλλον.

Η επόμενη δράση περιελάμβανε την τοποθέτηση ειδικών συλλεκτήρων και ενημερωτικών πινακίδων σε καίρια σημεία της περιοχής. πιο συγκεκριμένα, δρομολογήθηκε η εγκατάσταση 20 συλλεκτήρων συλλογής αποτσίγαρων κατά μήκος του λιμένα καθώς επίσης και σε κεντρικά σημεία της πόλης όπως πλατείες, πάρκα, στάσεις λεωφορείου και παραλίες. Παράλληλα, οι ενημερωτικές πινακίδες που τοποθετήθηκαν είχαν ως στόχο την παροχή πληροφοριών σχετικά με το πρόβλημα των αποτσίγαρων αλλά και την προβολή μηνυμάτων ευαισθητοποίησης. Οι πρώτες μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν για την αποτελεσματικότητα της εγκατάστασης των συλλεκτήρων κρίθηκαν ενθαρρυντικές δεδομένου ότι 17.231 αποτσίγαρα συλλέχθηκαν κατά την περίοδο 11.2021-05.2022.

Τα αποτελέσματα και οι διακρίσεις

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με την υλοποίηση ποιοτικής έρευνας που προέβλεπε την καταγραφή των απόψεων των κατοίκων σχετικά με τον αντίκτυπο του προγράμματος. Στόχος της συγκεκριμένης έρευνας αποτέλεσε η εξαγωγή δεδομένων και η στοχευμένη αξιοποίηση τους στο πλαίσιο αξιολόγησης των δράσεων του προγράμματος. Τα συμπέρασματα που προέκυψαν παρείχαν κατευθύνσεις στους συνεργαζόμενους φορείς για τις ανάγκες του προγράμματος.

Είναι, παράλληλα, ενδεικτικό ότι κατά την εφαρμογή του προγράμματος στη Ραφήνα συλλέχθηκαν συνολικά 63.000 αποτσίγαρα, συντελώντας έτσι στη μείωση-ρεκόρ κατά 62% στον αριθμό των αποτσίγαρων που βρέθηκαν στο έδαφος της περιοχής μέσω της χρήσης υψηλής τεχνολογίας με δορυφορικά συστήματα και αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης. Είναι σημαντικό ότι το πρόγραμμα έχει αποσπάσει 5 σημαντικές διακρίσεις, τρία χρυσά βραβεία στα Hellenic Responsible Business Awards 2022, βραβείο για την προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο των Green Awards, αλλά και βραβείο Περιβαλλοντικής Αριστείας στα Environmental Awards 2022.

Δήμαρχος Νάξου: «Είναι χαρά μας να υποδεχτούμε το πρωτοποριακό πρόγραμμα στο νησί μας»

Ο Δήμαρχος Νάξου, κ. Δημήτρης Λιανός, δήλωσε: «Είναι χαρά μας να υποδεχτούμε το συγκεκριμένο, εξαιρετικά επιτυχημένο, πρωτοποριακό πρόγραμμα στο νησί μας, καθώς θα συνεισφέρει στις πολιτικές προφύλαξης και βελτίωσης του φυσικού περιβάλλοντος της Νάξου».

Η αντιπρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Νάξου κα. Καλλιόπη Βιτζηλαίου πρόσθεσε «Το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Νάξου υποδέχεται το πρόγραμμα «Μικρές Πράξεις, Μεγάλα Εγκλήματα» στους χώρους ευθύνης του και καλούμε τους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού να στηρίξουν αυτήν την προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος. Πρόκειται για ένα καινοτόμο πρόγραμμα, που ελπίζουμε να αγκαλιαστεί από την κοινωνία και που θα συμβάλει στην βελτίωση της εικόνας του περιβάλλοντός μας».

Υφυπουργός Περιβάλλοντος: «Η προστασία του περιβάλλοντος οφείλει να θεωρείται αυτονόητη πράξη»

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Γιώργος Αμυράς, τόνισε: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στηρίζει έμπρακτα πρωτοβουλίες όπως το πρότυπο πρόγραμμα «Μικρές Πράξεις, Μεγάλα Εγκλήματα», το οποίο αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα συνέργειας μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η προστασία του περιβάλλοντος οφείλει να θεωρείται αυτονόητη πράξη και τέτοιου είδους πρωτοβουλίες επιβεβαιώνουν αυτή την πεποίθηση, προάγοντας τη διαφύλαξη του φυσικού πλούτου της χώρας».

Ο Πρόεδρος της Aegean Rebreath, κ. Γιώργος Σαρελάκος, σημείωσε: «Το πρόγραμμα «Μικρές Πράξεις, Μεγάλα Εγκλήματα», δομημένο σε ένα εμπλουτισμένο πλέγμα δράσεων που στόχο έχει την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και τη διαμόρφωση και προώθηση στοιχειοθετημένων περιβαλλοντικών πολιτικών έχει φέρει εξαιρετικά αποτελέσματα στο πεδίο αντιμετώπισης των αποτσίγαρων. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την υποστήριξη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μας οδήγησε στην απόφαση να επεκτείνουμε τη δράση μας και στη νησιωτική Ελλάδα με σκοπό να συνδράμουμε στην αντιμετώπιση ενός σύνθετου προβλήματος σε ένα ακόμα μέλος του Δικτύου Μπλε Δήμων. Στόχος μας είναι η συγκεκριμένη πρακτική να αποτελέσει μοντέλο και για την υπόλοιπη Ελλάδα».

Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της BAT Hellas, κ. Vitalii Kochenko, ανέφερε: «Είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι για το πρόγραμμα «Μικρές Πράξεις, Μεγάλα Εγκλήματα», καθώς αποτελεί έμπρακτο παράδειγμα βιωσιμότητας, αφού έχει καταφέρει με την εφαρμογή του να δημιουργήσει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και ταυτόχρονα με αυτό τον τρόπο να συμβάλει στο όραμα της ΒΑΤ Hellas για ένα Καλύτερο Αύριο».