Η ισότητα των φύλων μέσα από τα λαϊκά παραμύθια

Το ιδιαίτερα δραστήριο και ευαισθητοποιημένο σχετικά με περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία Σύρου –Ερμούπολης , συμμετέχει σε μία σημαντική και ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία για εκπαιδευτικούς που ανέλαβαν και υλοποιούν η Διεύθυνση Πρωτοβάθμια Εκπαίδευσης Κυκλάδων, διά της Υπεύθυνης Σχολικών Δραστηριοτήτων, σε συνεργασία με το Κ.Π.Ε./Κ.Ε.ΠΕ.Α. Δραπετσώνας.

Το εξ αποστάσεως επιμορφωτικό πρόγραμμα «17 Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης και Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά: η περίπτωση της ισότητας των φύλων μέσα από τα λαϊκά παραμύθια» που θα πραγματοποιηθεί από τις 23 Φεβρουαρίου έως τις 6 Απριλίου του 2023, επαναφέρει τα λαϊκά παραμύθια στα σχολεία, σε μία προσπάθεια εξάλειψης των ανισοτήτων και ανάδειξης της θέσης της γυναίκας στη σύγχρονη εποχή.

Ο ρόλος του σχολείου στη διαμόρφωση αντιλήψεων

Ενώ είναι αναμφισβήτητη η πρόοδος που έχει σημειωθεί παγκόσμια ως προς την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών (συμπεριλαμβανομένης της ίσης πρόσβασης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση μεταξύ αγοριών και κοριτσιών) και αδιαφιλονίκητη η κατοχύρωσή της ως θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος, οι γυναίκες και τα κορίτσια εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και βία σε κάθε μέρος του κόσμου, αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο.

Από τη σκοπιά αυτή, η ισότητα των φύλων αναδεικνύεται σε κρίσιμο ζήτημα για ένα βιώσιμο μέλλον και εντάσσεται στην Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ, ως ένας από τους 17 Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης μαζί με την μείωση των ανισοτήτων, την αξιοπρεπή εργασία, τους ισχυρούς θεσμούς, την ποιοτική εκπαίδευση, τη μηδενική φτώχεια και πείνα κλπ.

Αν και η διαμόρφωση των αντιλήψεων για το ρόλο των φύλων συνήθως έχει αφετηρία μέσα στη δομή της οικογένειας, το σχολικό περιβάλλον τις ενισχύει, είτε θετικά είτε αρνητικά, ανάλογα με το ήδη υπάρχον υπόβαθρο. Παρόλο που το σχολείο στοχεύει στην καλλιέργεια γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων και τη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων και ενεργών πολιτών, οι έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και σήμερα λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαραγωγής των στερεοτύπων. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης, αποτελεί χρέος της πολιτείας και της εκπαιδευτικής κοινότητας, προκειμένου να επιτευχθεί μία συντονισμένη προσπάθεια εξάλειψης του φαινομένου.

“Πιστεύω μόνο παραμύθια λαϊκά”

Ένα εξαιρετικά χρήσιμο διδακτικό εργαλείο για την προώθηση της ισότητας των δύο φύλων και της ενδυνάμωσης των γυναικών είναι το λαϊκό παραμύθι. Η συλλογική σοφία, που το περιβάλλει, ο συμβολικός του λόγος το φανταστικό του υπόβαθρο, η ανατρεπτική και αντισυμβατική δομή του, το καθιστά ένα σημαντικό διδακτικό εργαλείο για την ανάπτυξη της φαντασίας, την ενίσχυση του προφορικού και γραπτού λόγου, την καλλιέργεια της δημιουργικής και κριτικής σκέψης. Μέσα από τη μορφή των «δυνατών γυναικών», που συνεργάζονται και τα καταφέρνουν, οι μαθητές/τριες έρχονται σε επαφή με αξίες όπως αυτές του αλληλοσεβασμού, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της μείωσης των ανισοτήτων, της συνεργασίας και της κοινής ευθύνης. Το παραμύθι στο σχολείο μπορεί να μελετηθεί διαθεματικά-διεπιστημονικά μέσω σχεδίων εργασίας , να αξιοποιηθεί ως εργαλείο διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, αλλά και να αποτελέσει ένα εξαιρετικά ελκυστικό πεδίο, για την κατανόηση του σύνθετου χαρακτήρα των ζητημάτων της αειφορίας και των 17 Στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε.

Το περιεχόμενο των συναντήσεων

Το εν λόγω επιμορφωτικό πρόγραμμα, συνολικής διάρκειας 7 εβδομάδων (20 διδακτικών ωρών) ξεκινάει τη Πέμπτη 23/02/2023 και αναμένεται να ολοκληρωθεί την Πέμπτη 6/4/2023.

1η συνάντηση: Εισαγωγή στη στοχοθεσία του επιμορφωτικού προγράμματος. Κριτήρια επιλογής θέματος (Βιώσιμη ανάπτυξη και ισότητα των φύλων, Ισότητα των Φύλων και λαϊκά παραμύθια). Άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

2η συνάντηση: Αξιοποίηση λαϊκού πολιτισμού στην εκπαίδευση. Είδη προφορικής λαϊκής λογοτεχνίας.

3η συνάντηση: Λαϊκά παραμύθια που αίρουν τα έμφυλα στερεότυπα: οι δεξιότητες του δημοκρατικού πολίτη.

4η συνάντηση: Λαϊκά παραμύθια που αίρουν τα έμφυλα στερεότυπα: Ψηφιακές Δεξιότητες (ψηφιακό παιχνίδι/ψηφιακές εφαρμογές).

5η συνάντηση: Λαϊκά παραμύθια που αίρουν τα έμφυλα στερεότυπα: οι δυνατές γυναίκες στην Ιστορία.

6η συνάντηση: Λαϊκά παραμύθια που αίρουν τα έμφυλα στερεότυπα: η ανάδειξη των αλληλεπιδράσεων των 17 Στόχων της Β.Α. του Ο.Η.Ε. μέσα από την ισότητα των φύλων.

7η συνάντηση: Ανακεφαλαίωση/Ανατροφοδότηση

Σημειώνεται πως οι αιτήσεις για το σεμινάριο έχουν ήδη υπερκαλύψει τον αριθμό των προβλεπόμενων θέσεων καθώς πάνω από 300 εκπαιδευτικοί δήλωσαν ότι θα το παρακολουθήσουν.

Διοργανωτές και συμμετέχοντες

Το πρόγραμμα διοργανώνεται από την παιδαγωγική ομάδα του ΚΕΠΕΑ Δραπετσώνας και υλοποιείται σε συνεργασία με το Εργαστήριο Κοινωνικών Επιστημών ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ, το Κ.Ε.ΠΕ.Α Σύρου-Ερμούπολης, το Κ.Ε.ΠΕ.Α Κορθίου Άνδρου, το ΚΠΕ/Κ.Ε.ΠΕ.Α Πεταλούδων Ρόδου , τις Δ/νσεις Αθμιας εκπ/σης Ανατολικής Αττικής, τη Δ/νση Βθμιας εκπ/σης Ανατολικής Αττικής, τη Δ/νση Αθμιας εκπ/σης Δυτικής Αττικής, τη Δ/νση Βθμιας εκπ/σης Δυτικής Αττικής , τις Δ/νσεις Αθμιας εκπ/σης Κυκλάδων, τη Δ/νση Βθμιας εκπ/σης Κυκλάδων, τη Δ/νση Αθμιας εκπ/σης Δωδεκανήσου και τη Δ/νση Βθμιας εκπ/σης Δωδεκανήσου.