Πυροσβέστες: Η σκληρή πραγματικότητα πίσω από τα φώτα της επικαιρότητας

Ανακοίνωση της Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης Πυροσβεστών για τις συνθήκες εργασίας. 

Η ανακοίνωση

Τις προηγούμενες ημέρες με αφορμή τις καταστροφικές, φονικές σεισμικές δονήσεις σε Συρία και Τουρκία, αξιοποιήθηκε κατά το δοκούν τόσο από Μ.Μ.Ε. όσο και από κυβερνητικούς παράγοντες η σημαντική συμβολή των συναδέλφων μας της Ε.Μ.Α.Κ. στην διάσωση εγκλωβισμένων ανθρώπων από τα ερείπια των σεισμόπληκτων περιοχών της Τουρκίας.

Εμείς όμως οι πυροσβέστες βρισκόμαστε για ακόμη μία φορά αντιμέτωποι με την υπέρμετρη υποκρισία ενός ολοκλήρου προπαγανδιστικού μηχανισμού, που ενώ τα χρόνια εργασιακά μας προβλήματα τα έχει πάντα στο σκοτάδι και παραμένουν ανικανοποίητα με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, όταν υπάρχουν αντίστοιχα γεγονότα ή ακόμη και θάνατοι συναδέλφων μας εν ώρα υπηρεσίας, προτάσσουν την ανέξοδη φρασεολογία περί ηρώων και υπερανθρώπων, με στόχο:

• Την διαχρονική προβολή ενός ανύπαρκτου κυβερνητικού έργου στην πολιτική προστασία, αλλά και ως εξισορροπητικό αντιστάθμισμα των καταστροφικών συνεπειών που βιώνει δεκαετίες τώρα κάθε αντιπυρική περίοδο όχι μόνο η χώρα αλλά και ο λαός μας.

• Να χαδεύει τα αυτιά όλων εμάς στο Πυροσβεστικό Σώμα που ενώ είμαστε σκληρά εργαζόμενοι και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες σηκώνουμε στις πλάτες μας το βάρος της προστασίας δημοσίων υποδομών, περιουσιών, οικοσυστημάτων και ανθρώπινων ζωών από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές, μένουμε απροστάτευτοι, χωρίς στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα και χωρίς την αναγνώριση του επαγγέλματός μας ως Βαρύ, Ανθυγιεινό και Επικίνδυνο!

Να λοιπόν ποια θα ήταν η πραγματική και έμπρακτη αναγνώριση της προσφοράς των πυροσβεστών όχι μόνο των υπηρετούντων στις Ε.Μ.Α.Κ. αλλά σε όλο το Π.Σ.!

Η άμεση ένταξη μας στα Β.Α.Ε. και ότι απορρέει από αυτό (ασφαλιστικό καθεστώς, μέτρα προστασίας, ωράριο, άδειες, επιδόματα κ.λπ.)!

Όλα τα ανέξοδα λόγια για ηρωισμούς κ.λπ. είναι στάχτη στα μάτια και «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε»!

Όμως αυτή η σκόπιμη τακτική μέσα από τον επιλεκτικό διαχωρισμό και την κατηγοριοποίηση των εργαζόμενων του Π.Σ. ως προς την σπουδαιότητα της προσφοράς τους, που ενώ έχουν όλοι την ίδια αποστολή και αντιμετωπίζουν τις ίδιες εργασιακές συνθήκες, πέρα από το καθαρά επικοινωνιακό σκέλος, αποσκοπεί και στο να περιορίζει το εύρος των όποιων επιδοματικών παροχών σε ολιγάριθμες ομάδες εργαζομένων του Π.Σ. όπως έχει γίνει με το επίδομα της Ε.Μ.Α.Κ. και αυτό που πρόσφατα ανήγγειλε ως επικίνδυνο η κυβέρνηση για περιορισμένη κατηγορία εργαζομένων του Π.Σ..

Η αδυσώπητη πραγματικότητα όμως είναι ότι όλο το μάχιμο προσωπικό του Π.Σ., μόνιμοι και συμβασιούχοι, δίνουν καθημερινά τη μάχη σε όλα τα συμβάντα που καλείται να αντιμετωπίσει και διακινδυνεύει την σωματική του ακεραιότητα, επιτυγχάνοντας με πολύ αποτελεσματικό τρόπο να διασώσει δεκάδες ζωές συνανθρώπων μας από τροχαία ατυχήματα, αστικές πυρκαγιές, ορειβατικές αποστολές, σεισμούς και όπου αλλού κινδυνεύει ανθρώπινη ζωή.

Η μακάβρια στατιστική των θανατηφόρων ατυχημάτων στο Π.Σ. είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας. Από τους 54 πυροσβέστες που χάθηκαν εν ώρα υπηρεσίας (μόνιμους , εποχικούς και δασοκομάντος) από το 1987 που ιδρύθηκε η 1η Ε.Μ.Α.Κ. μέχρι και σήμερα, οι 53 υπηρετούσαν σε διάφορες πυροσβεστικές υπηρεσίες του Π.Σ. και τη δασική υπηρεσία.

Στους μεγάλους σεισμούς του Αιγίου και της Αθήνας αλλά και σε άλλα πολυάριθμα τροχαία δυστυχήματα όπως για παράδειγμα των Τεμπών κ.λπ., μαζί με τους άνδρες της Ε.Μ.Α.Κ. επιχείρησαν δεκάδες πυροσβέστες που υπηρετούσαν σε διάφορες υπηρεσίες. Όλοι αυτοί οι συνάδελφοι όμως δεν «προνόησαν» σεβόμενοι το λειτούργημα που υπηρετούσαν, όπως κάποιοι άλλοι ευτυχώς ελάχιστοι, να εκμεταλλευτούν τις τραγικές, μα και μεγαλειώδεις συνάμα στιγμές διασώσεων ανθρώπινων ζωών, για να δημιουργήσουν προσωπικό προφίλ «ήρωα» μέσα από τις τηλεοπτικές κάμερες με την αγαστή πάντα βοήθεια διαφόρων Μ.Μ.Ε. και να το εξαργυρώσουν στη συνέχεια στο χρηματιστήριο της εσωκομματικής και υπηρεσιακής τους ανέλιξης!

«Οι πυροσβέστες των Ε.Μ.Α.Κ. αντιμέτωποι με τις παθογένειες του Πυρ/κού Σώματος»

Η ίδρυση των 8 Ε.Μ.Α.Κ. ξεκίνησε μετά το σεισμό του 1986 στην Καλαμάτα. Έτσι με τα Π.Δ. 96/1987, 347/1994, 266/2000 ιδρύθηκαν η 1η, 2η και οι υπόλοιπες έξι μονάδες αντίστοιχα.

Κύριο και διαχρονικό πρόβλημα όμως παραμένει η υποστελέχωση των μονάδων αυτών. Έτσι η 1η Ε.Μ.Α.Κ. Αττικής πάσχει από έλλειψη προσωπικού που αγγίζει το 40%. Αντίστοιχα η 2η Ε.Μ.Α.Κ. Κεντρικής Μακεδονίας κυμαίνεται στο 8% αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σε αντίθεση με κάθε λογική μιας ειδικής μονάδας, της έχει ανατεθεί και δικός της αποκλειστικός τομέας ευθύνης για μη ειδικά συμβάντα στους δήμους Θέρμης και Θερμαϊκού, όπως ένας συνηθισμένος πυροσβεστικός σταθμός λόγω της παντελούς απουσίας πυροσβεστικών σταθμών στους δήμους Καλαμαριάς, Θέρμης, Θερμαϊκού και Πυλαίας Χορτιάτη που αποτελούν την Ανατολική Θεσσαλονίκη! Το γεγονός αυτό αυξάνει τις απαιτήσεις και ουσιαστικά το πραγματικό ποσοστό της υποστελέχωσης.

Για τις υπόλοιπες Ε.Μ.Α.Κ. αν και φαινομενικά είναι πλήρεις, η δύναμή τους είναι μικρότερη ακόμα και από αρκετά πυροσβεστικά κλιμάκια κωμοπόλεων της επαρχίας. Δηλαδή οι υπάλληλοι που συγκροτούν την κάθε βάρδια είναι μετρημένοι στα δάχτυλα ενός χεριού. Μια πρώτη λοιπόν επισήμανση είναι ότι οι ειδικές εκπαιδεύσεις των υπαλλήλων της Ε.Μ.Α.Κ. προσφέρουν επαγγελματική εξειδίκευση και όχι υπεράνθρωπες δυνάμεις!

Αυτό το γεγονός όλες οι μέχρι τώρα πολιτικές ηγεσίες προσπαθούν να αγνοήσουν, όπως καταγράφηκε και από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην 1η Ε.Μ.Α.Κ., προσδίδοντας στο προσωπικό της Ε.Μ.Α.Κ. υπέρμετρες ικανότητες βάζοντας εμμέσως πλην σαφώς διαχωριστική γραμμή με όλο το υπόλοιπο προσωπικό του Π.Σ. που σε καθημερινή βάση σημειώνει τους μικρούς και μεγάλους άθλους του σώζοντας περιουσίες, δημόσιο πλούτο και ανθρώπινες ζωές μακριά όμως από τα φώτα της δημοσιότητας!

Επιβαρυντικά στο παραπάνω πρόβλημα λειτουργεί και ο μέσος όρος ηλικίας των υπαλλήλων. Παρόλο που το άρθρο 161 του ν.4662/2020 δίνει το στίγμα των αναγκών για νεαρής ηλικίας προσωπικό, προβλέποντας τα τριάντα πέντε (35) έτη ως ανώτατο όριο για μετακινήσεις προς τις Ε.Μ.Α.Κ. από το βαθμό του πυρονόμου και κάτω, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική.

Έτσι παρατηρείται αυξημένος ηλικιακός μέσος όρος που ξεκινά για την 1η Ε.Μ.Α.Κ. Αττικής λίγο πάνω από τα 40 έτη και καταλήγει στην 5η Ε.Μ.Α.Κ. Ηπείρου και την 8η Ε.Μ.Α.Κ. Θεσσαλίας σε πάνω από 45 έτη. Ίσως οι Ε.Μ.Α.Κ. να είναι η μεγαλύτερη επιβεβαίωση για τις θέσεις της Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης Πυροσβεστών (βλ. σχετική πρόταση eakp.gr από 2/2/2023) όπου διεκδικούμε οποιαδήποτε πρόσληψη στο επιχειρησιακό σκέλος να αφορά μόνιμο προσωπικό και να γίνεται αποκλειστικά μέσω πανελληνίων εξετάσεων ώστε να υπάρχει σταθερή και σχεδιασμένη εισροή ατόμων νεαρής ηλικίας σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Το πρόβλημα όμως της έλλειψης προσωπικού δημιουργεί και άλλα επιπρόσθετα. Αυτός είναι ο λόγος που η 1η Ε.Μ.Α.Κ. φαίνεται να κατέχει ακόμα μια αρνητική πρωτιά σε θέματα προσωπικού, με οφειλόμενα κατά μέσο όρο διακόσια (200) 8ωρα ημερησίων αναπαύσεων σε κάθε υπάλληλο που δίνονται ως «αμοιβή» για τις απλήρωτες υπερωρίες!

Αντίστοιχα παρατηρείται μια οφειλή περίπου δεκαπέντε (15) ημερών κανονικής άδειας από παρελθόντα έτη σε κάθε υπάλληλο κατά μέσο όρο. Φυσικά στις υπόλοιπες δε σημαίνει ότι η κατάσταση προδιαθέτει πανηγυρισμούς και εφησυχασμό. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι συνάδελφοι που χρειάστηκε να μεταβούν στην Τουρκία, την προηγούμενη ημέρα εμπλέκονταν στην αντιμετώπιση της κακοκαιρίας «Μπάρμπαρα».

Να γιατί η Ε.Α.Κ.Π. διεκδικεί τη χρηματική αποζημίωση της υπερωριακής εργασίας όπως ισχύει για όλο τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα, αλλά και τη θέσπιση ανώτατου ορίου υπερωριών κόντρα σε κάθε διάταξη (βλ. Ωράριο - Επιφυλακή eakp.gr) που προβλέπει τη συγκέντρωση ημερησίων αναπαύσεων.

Στο πλαίσιο του προσωπικού θα πρέπει να ενταχθεί και το θέμα των μεταθέσεων. Είναι αυτονόητο ότι για να μπορέσει πραγματικά ένας πυροσβέστης να ενταχθεί και να λειτουργήσει στα πλαίσια μιας ειδικής μονάδας απαιτούνται συστηματικές μετεκπαιδεύσεις που κοστίζουν σε χρόνο και χρήμα. Τόσο για τον ίδιο όσο και για το Πυροσβεστικό Σώμα.

Επομένως θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχη διασφάλιση, κίνητρα και αντικίνητρα, ώστε μετά την παρακολούθηση συγκεκριμένου προγράμματος εκπαιδεύσεων και τη συμπλήρωση ορισμένου χρόνου υπηρεσίας, ο υπάλληλος της Ε.Μ.Α.Κ., με αίτησή του, να χαρακτηρίζεται όχι μόνο από αμετάθετο αλλά ακόμα και αμετακίνητο σε άλλη υπηρεσία εντός του ίδιου νομού.

Η Ε.Α.Κ.Π. και σε αυτό έχει αποδειχθεί ο μοναδικός πόλος που μπορεί να αποτελέσει στήριγμα των συναδέλφων αφού σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες παρατάξεις του κυβερνητικού συνδικαλισμού αντιπάλεψε και συνεχίζει να αγωνίζεται μόνη της για την κατάργηση του αμετάθετου που επέφερε ο ν. 4662/2020.

Επιπλέον δεν πρέπει να θεωρούνται ασήμαντα τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον εξοπλισμό. Μέριμνα λοιπόν θα πρέπει να υπάρξει για την επαρκή προστασία από καιρικές συνθήκες και τη στέγαση όλων των οχημάτων σε όσες Ε.Μ.Α.Κ. αυτό απαιτείται, όπως 2η Ε.Μ.Α.Κ. Κεντρικής Μακεδονίας, 7η Ε.Μ.Α.Κ. Στερεάς Ελλάδας κ.λπ., ή ακόμα και για την πλήρη ή μερική μετεγκατάσταση όπως συζητείται για την 5η Ε.Μ.Α.Κ. Ηπείρου. Ούτε θα πρέπει να ξεχνά κανείς τις κατά καιρούς διατυπωμένες μέσα από σχετικά πορίσματα προτάσεις από το 2012, απόψεις για κατάργηση και συγχωνεύσεις 45 συνολικά πυροσβεστικών υπηρεσιών και ορισμένων Ε.Μ.Α.Κ. όπως για παράδειγμα της 4ης Ε.Μ.Α.Κ. στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, της 7ης Ε.Μ.Α.Κ. στη Στερεά Ελλάδα αλλά και της 8ης Ε.Μ.Α.Κ. στη Θεσσαλία. Σχεδιασμοί που αποκαλύφθηκαν έγκαιρα από την Ε.Α.Κ.Π. και έδωσε τη μάχη μαζί με κοινωνικούς φορείς από τις εν λόγω τοπικές κοινωνίες για την αποτροπή τους.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω ως Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση Πυροσβεστών νιώθουμε την ανάγκη να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε κάθε συνάδελφο στις Ε.Μ.Α.Κ. τόσο αυτούς που μετέβησαν στην Τουρκία όσο και εκείνους που έμειναν πίσω και επωμίστηκαν για λίγο, μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης ώστε να καλύπτουν τις υπηρεσιακές ανάγκες στην περιοχή ευθύνης τους. Ωστόσο καλούμε παράλληλα, όχι μόνο αυτούς αλλά και κάθε άλλο πυροσβέστη, να πάρει μια ξεκάθαρη θέση απέναντι στη στάση απαξίωσης που όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις έχουν επιδείξει.

Τα χειροκροτήματα και οι ευχαριστίες είναι απολύτως ευπρόσδεκτα από όποιο μέρος του λαού θέλει να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του με αυτόν τον τρόπο. Όμως δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές οι φιλοφρονήσεις, οι έπαινοι και τα φιλικά χτυπήματα στην πλάτη από όλους όσοι είχαν διαχρονικά την κυβερνητική ευθύνη και δεν έδωσαν τις απαραίτητες λύσεις στα χρονίζοντα προβλήματα τόσο των Ε.Μ.Α.Κ. όσο και γενικότερα του Π.Σ.

Η όποια υψηλή εξειδίκευση και η επέμβαση στα συμβάντα με επαγγελματισμό και υπευθυνότητα ας μη συγχέεται σκοπίμως με δήθεν υπεράνθρωπες δυνάμεις ή ιδεολογήματα περί ελίτ μειοψηφίας. Οι πυροσβέστες είναι «κοινοί θνητοί», με ανάγκες, οικογένειες και καθημερινές υποχρεώσεις. Η πρόσφατη συνδρομή στο λαό της Τουρκίας θέλουμε να γίνει μήνυμα φιλίας των λαών και όχι εργαλείο σε κάποια μελλοντική πολεμική σκακιέρα λόγω των «γεωπολιτικά δύσκολων συνθηκών».

Όσο για τις εξαγγελίες περί ενός «κεντρικού σχεδιασμού ο οποίος θα αναβαθμίζει συνέχεια την Πολιτική Προστασία», τόσο η παρούσα κυβέρνηση όσο και οι προηγούμενες έχουν συμβάλει δραστήρια ώστε να αποδυναμώνεται συνεχώς ο όποιος κεντρικός σχεδιασμός, αναθέτοντας μέρος των ευθυνών του κράτους για την Πολιτική Προστασία σε Ο.Τ.Α., Ιδιώτες, Εθελοντικές οργανώσεις και Μ.Κ.Ο..

Για αυτό κάθε λόγος περί κτηριακών εγκαταστάσεων και μετεγκαταστάσεων προσκρούει πλέον σε Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια όπως στην Ήπειρο πριν δυο εβδομάδες σχετικά με το Ε.Κ.Α.Β. και την 5η Ε.Μ.Α.Κ.. Αντίστοιχα δηλαδή με τα προβλήματα που πρόσφατα κατήγγειλε η Ε.Α.Κ.Π. για τα Πυροσβεστικά Κλιμάκια Αργυράδων και Πλωμαρίου (βλ. Σχετικές παρεμβάσεις eakp.gr από 9/2/2023 και 17/2/2023 αντίστοιχα).

Η πολιτική ηγεσία καλείτε να αποδείξει με έμπρακτο και ουσιαστικό τρόπο για την επίλυση όλων των χρόνιων προβλημάτων των εργαζομένων του Π.Σ., αν πραγματικά θέλει να αναγνωρίσει την προσφορά των πυροσβεστών.

Ο ελληνικός λαός και οι πυροσβέστες επιβάλλεται να πιέσουν προς αυτή την κατεύθυνση με οργανωμένο και μαζικό τρόπο.