Προγράμματα και δράσεις για το περιβάλλον (Μέρος 2)

Μόνο τα φυσικά πρόσωπα δεν είναι επιλέξιμα, ενώ όλες οι νομικές οντότητες της ΕΕ και πολλών τρίτων χωρών μπορούν να χρηματοδοτηθούν. Το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (LIFE) μεταφράζεται σε τέσσερις δράσεις που αφορούν: 1. Φύση και βιοποικιλότητα, 2. Κυκλική οικονομία και ποιότητα ζωής, 3. Μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογή σε αυτή, και 4. Μετάβαση στην καθαρή ενέργεια. Οι δράσεις αυτές εμπεριέχουν σειρά ενεργειών που αφορούν ολόκληρη τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Δυο ενέργειες διαβάζουμε στα δελτία τύπου της Κομισιόν φαίνονται μόνο το τελευταίο 10ήμερο. Η μια αφορά την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία όπου η Κομισιόν προτείνει στόχο μηδενικών εκπομπών για τα νέα αστικά λεωφορεία έως το 2030 και μείωση εκπομπών κατά 90 % για τα νέα φορτηγά έως το 2040 και η άλλη καλεί την Ελλάδα να συμμορφωθεί με το ενωσιακό δίκαιο κατά τον σχεδιασμό έργων αιολικών πάρκων, για την προστασία της φύσης.

Το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (LIFE) αναλύεται στον πίνακα που ακολουθεί. Το πρόγραμμα αυτό έχει δώσει σοβαρές επενδύσεις και στη χώρα μας, τόσο στον τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο και στους ιδιώτες επενδυτές που εφαρμόζουν, ως οφείλουν, το σύνολο μιας δύσκολης νομοθεσίας. Και απομένει ακόμη πολύς δρόμος για να είμαστε όλοι ικανοποιημένοι, τόσο οι επενδυτές, όσο και οι ίδιοι οι πολίτες της ΕΕ που πληρώνουν τα σπασμένα από ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Οι πιστώσεις στο πλαίσιο του πίνακα αυτού προορίζονται να καλύψουν δράσεις που συμβάλλουν στη στροφή προς μια καθαρή, κυκλική και ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή οικονομία με υψηλή ενεργειακή απόδοση και χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, μεταξύ άλλων μέσω της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας. Επίσης, συμβάλλουν στην προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας, προκειμένου να συνεισφέρει στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Το πρόγραμμα LIFE μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση σε οποιαδήποτε από τις μορφές που ορίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό, ιδίως επιδοτήσεις, βραβεία και δημόσιες συμβάσεις. Μπορεί επίσης να παρέχει χρηματοδότηση με τη μορφή χρηματοοικονομικών μέσων στο πλαίσιο συνδυαστικών πράξεων, οι οποίες υλοποιούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523.

Η βασική δράση για το πρόγραμμα αυτό αναλύεται με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/783, και αφορά τη θέσπιση Προγράμματος για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα (LIFE).

Φύση και βιοποικιλότητα

Για τον προϋπολογισμό 2023 οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονται σε275 εκ. €, ποσόν που προορίζεται να καλύψει τις δαπάνες που σχετίζονται με την υλοποίηση του ειδικού υποπρογράμματος για τη φύση και τη βιοποικιλότητα του Προγράμματος LIFE.

Περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων και η χρηματοδότηση καινοτόμων τεχνικών, μεθόδων και προσεγγίσεων, η βελτίωση της διακυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα μέσω της ενίσχυσης των ικανοτήτων των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στη χάραξη της πολιτικής σχετικά με τη φύση και τη βιοποικιλότητα,

Κυκλική οικονομία και ποιότητα ζωής

Για τον προϋπολογισμό 2023 οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονται σε περίπου 174 εκ. €, που προορίζεται να καλύψει τις δαπάνες που σχετίζονται με την υλοποίηση του ειδικού υποπρογράμματος για την κυκλική οικονομία και ποιότητα ζωής του Προγράμματος LIFE.

Το υποπρόγραμμα αποσκοπεί στη διευκόλυνση της μετάβασης προς μια βιώσιμη, κυκλική, ενεργειακά αποδοτική και ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή οικονομία, καθώς και στην προστασία, την αποκατάσταση και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος.

Στηρίζει έργα που εστιάζονται στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογή σε αυτή

Για τον προϋπολογισμό 2023 οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονται σε περίπου 122 εκατ. € που προορίζεται να καλύψει το ειδικό υποπρόγραμμα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή του Προγράμματος LIFE.

Στηρίζει δράσεις που εστιάζουν στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στους τομείς του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής (μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου), της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (ένταση των προσπαθειών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή, την οικοδόμηση ανθεκτικότητας, την πρόληψη και την ετοιμότητα), καθώς και της προώθησης της χρηστής κλιματικής διακυβέρνησης.

Μετάβαση στην καθαρή ενέργεια

Για τον προϋπολογισμό 2023 οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανέρχονται σε περίπου 131 εκατ. € που προορίζεται να καλύψει το ειδικό υποπρόγραμμα για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE.

Όσον αφορά τη σχέση ου προγράμματος αυτού με άλλους τομείς, είναι προφανές ότι σειρά δράσεων αλληλεπικαλύπτονται. Και έτσι, υπάρχει σχετική αναφορά για να γίνεται καλύτερη χρήση των πόρων. Στη 17η εκτίμηση του κανονισμού αναφέρεται: «Στο πλαίσιο του δικού τους στρατηγικού σχεδίου για την κοινή γεωργική πολιτική, θα πρέπει να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν ένα ορισμένο μερίδιο των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου για την Αγροτική Ανάπτυξη, προκειμένου να προσελκύσουν υποστήριξη για δράσεις που συμπληρώνουν στρατηγικά έργα για τη φύση, όπως ορίζεται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.»

Τέλος, σημειώνεται ότι η υποβολή ενός σχεδίου ακολουθεί μια πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Στο άρθρο 16, για Σωρευτική και εναλλακτική χρηματοδότηση, σημειώνεται ότι μια δράση η οποία έχει λάβει ενίσχυση από άλλο ενωσιακό πρόγραμμα μπορεί να λάβει ενίσχυση και από το πρόγραμμα LIFE, υπό τον όρο ότι οι ενισχύσεις δεν καλύπτουν τις ίδιες δαπάνες και ότι η δράση αποσκοπεί στους περιβαλλοντικούς ή κλιματικούς στόχους που ορίζονται στο άρθρο 3 και δεν υπονομεύει κανέναν από τους στόχους αυτούς.