Αντιδράσεις για τις “υπόγειες” ιδιωτικοποιήσεις

Να μην “ανοίξει” ο δρόμος για την ιδιωτικοποίηση του νερού, αλλά και για την περαιτέρω προώθηση της διαχείρισης των αποβλήτων από ιδιώτες ζητούν οι Δήμοι της χώρας, με φόντο τις συνέπειες που θα προκύψουν για τους πολίτες, εξ αφορμής της κατεύθυνσης που δίνει το τελευταίο νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και το οποίο τελικώς θα συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή.

Οι σχετικές αντιδράσεις και ο προβληματισμός καταγράφεται γενικότερα και στα νησιά, αλλά και σε τοπικό επίπεδο από διάφορες πλευρές, αφού η πρόσβαση στο βασικό δημόσιο αγαθό όπως είναι το νερό και η μέριμνα για να απολαμβάνουν οι πολίτες ποιοτικές υπηρεσίες σχετικά με το περιβάλλον, θεωρούνται “κεκτημένα”.

Ειδικότερα, αναστάτωση έχει προκληθεί από την πρόθεση του Υπουργείου Περιβάλλοντος να μετονομάσει τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, αφού “ελλοχεύει” ο κίνδυνος να ανοίξει ο δρόμος για ιδιωτικοποίηση, ενώ σε νησιωτικό επίπεδο, ο όποιος ανταγωνισμός, θα μπορούσε να φέρει μειώσεις στο κομμάτι των επιδοτήσεων, με ό,τι αυτό θα σήμαινε για τους πολίτες. Παρομοίως, ανησυχία υπάρχει και στις τάξεις των ΦΟΔΣΑ, για τους οποίους ο έλεγχος προβλέπεται να εστιάζεται στην τιμολογιακή πολιτική, την ίδια στιγμή που όπως επισημαίνει με ανακοίνωσή του, το πανελλαδικό Δίκτυό τους, αυτός είναι ένας τομέας που “δεν συνιστά αγορά”.

Επί των ανωτέρω προέβη σε δηλώσεις ο αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, Γιάννης Πιταούλης.

Αξίζει να αναφερθεί πως η ΚΕΔΕ αντέδρασε έντονα στο νομοσχέδιο, δίνοντας έμφαση στο κομμάτι του νερού, ενώ παρομοίως εντονότατη διαφωνία υπήρξε από το Δίκτυο των ΦΟΔΣΑ.

Νομοσχέδιο με βιασύνη

Τον τρόπο με τον οποίον ήρθε το νομοσχέδιο προς συζήτηση στη Βουλή, σχολίασε αρχικά ο Γιάννης Πιταούλης, υπενθυμίζοντας πως το περιεχόμενό του έμεινε αρχικά σε διαβούλευση μόλις τέσσερις ημέρες. “Έχουμε ένα μεγάλο νομοσχέδιο, νομοσχέδιο “σκούπα” κατά κάποιο τρόπο χαρακτηρίζεται, το οποίο όμως πηγαίνει στη Βουλή με την ελάχιστη δυνατή διαβούλευση και εν μέσω μίας εθνικής τραγωδίας. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι αρκετοί φορείς με αφορμή διάφορα ζητήματα εκφράζουν την αντίθεσή τους και την αντίθεσή της έχει εκφράσει και η ΚΕΔΕ στο κομμάτι που αφορά το κύριο θέμα του νομοσχεδίου, τη διαχείριση του νερού”.

Σύμφωνα με όσα πρόσθεσε, ο ίδιος, “εκεί, δημιουργείται μια Ρυθμιστική Αρχή σε ένα δημόσιο αγαθό και είναι εκτός ανταγωνισμού και το γεγονός ότι πάμε να επιβάλλουμε μία Αρχή σε αυτό, φαίνεται να δείχνει ότι στη συνέχεια θα πάμε να ελέγξουμε και κάποιους όρους όσον αφορά τον ανταγωνισμό της αγοράς”. Εξήγησε μάλιστα πως, “αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις έως τώρα αποφάσεις του ΣτΕ”, ενώ επεσήμανε πως, “ομοίως κι εκεί εκφράζεται και η αντίθεση του Δικτύου των ΦΟΔΣΑ. Αντίστοιχη λογική υπάρχει και στο κομμάτι της διαχείρισης των ΧΥΤΑ και των απορριμμάτων”.

Έλεγχος, νερό και επιδοτήσεις ΔΕΥΑ και ιδιωτών

Ειδικότερα, το τί μπορεί να σημάνει για τους νησιώτες μία εξέλιξη προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης του νερού, ο αντιδήμαρχος υπήρξε σαφής. “Στο κομμάτι που αφορά και το νησί μας – παρότι οι διατάξεις έρχονται για όλη την Ελλάδα -, και φαίνεται να μας δημιουργεί εντονότερη ανησυχία είναι στη διαχείριση του νερού. Από τη στιγμή που θα μπούμε σε ένα καθεστώς που θα ελέγχεται αυστηρότερα η τιμολόγησή του, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ένα τέτοιο καθεστώς, θα μπορούσε να δημιουργήσει και ζητήματα ενδεχομένως για την επιδότηση που δίνεται για την παραγωγή του νερού, όπως συμβαίνει σε νησιά και τη Σύρο”.

Σύμφωνα με τον ίδιο, “αυτά όλα είναι πολύ σημαντικά προβλήματα και ζητήματα που δεν πρέπει να μπαίνουν βιαστικά και σε ακατάλληλο χρόνο”.

Συμπλήρωσε μάλιστα πως, “η κύρια κριτική που δέχεται το νομοσχέδιο είναι ότι δημιουργώντας την αντίστοιχη Ρυθμιστική Αρχή που θα αφορά το νερό και τα απορρίμματα, θα δημιουργηθεί το πλαίσιο για να υπάρξει ένας έλεγχος του ανταγωνισμού στην αγορά σε ένα κομμάτι που επί της ουσίας είναι δημόσιο αγαθό”.

Ωστόσο, ο ίδιος παρατήρησε πως, “δημιουργώντας αυτό το πλαίσιο, ένα εμπορικό μοντέλο δεν θα είναι βιώσιμο στα νησιά, αφού εδώ υπάρχει η ανάγκη να επιδοτείται η παραγωγή του νερού, όμως ενδεχομένως αυτό το μοντέλο να είναι βιώσιμο στα μεγάλα αστικά κέντρα και εκεί να είναι η κύρια στόχευση. Από την άλλη, θα μπορούσε να δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου το πρόβλημα, γιατί επιδοτείται μία δημόσια ΔΕΥΑ που είναι στον έλεγχο του Δήμου και δεν επιδοτείται ένας ιδιώτης”. Βάσει του σχολιασμού του, “εκεί θα μπορούσαν να ανακύψουν διάφορα ζητήματα και με αυτόν τον τρόπο να επηρεάσει και τον κάτοικο της Σύρου”.

ΦΟΔΣΑ και εποπτεία

Σαφής υπήρξε και ως προς το κομμάτι των ΦΟΔΣΑ και του ελέγχου που θα έχει η συγκεκριμένη Ρυθμιστική Αρχή. “Όμοια το ίδιο πρόβλημα θα δημιουργηθεί και στο κομμάτι της διαχείρισης των απορριμμάτων και των ΦΟΔΣΑ όπου όμως ομολογουμένως από τα προηγούμενα χρόνια, το γεγονός ότι οι ΦΟΔΣΑ δεν είχαν τη δυνατότητα να προσλάβουν προσωπικό και επί της ουσίας αναγκάζονταν στο σύνολό τους να πηγαίνουν στη διαχείριση των ΧΥΤΑ μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες, μοιραία αυτό οδήγησε στο να υπάρχουν προβλήματα στο μεγαλύτερο κομμάτι όσον αφορά τη λειτουργία τους, αλλά και πολλές φορές η αγορά να μην λειτουργεί ικανοποιητικά”, ανέφερε ο αντιδήμαρχος, εξηγώντας παρακάτω πως, “αν ένα κομμάτι της λειτουργίας τους είχε μόνιμο προσωπικό και κατά κάποιο τρόπο κάλυπτε μόνιμες και διαρκείς ανάγκες, θα μπορούσαν οι ΦΟΔΣΑ να λειτουργήσουν αυτόνομα”. Ωστόσο, ο ίδιος επεσήμανε πως, χρήσιμο είναι οι ΦΟΔΣΑ “να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν είτε να προσλάβουν προσωπικό, είτε να αναθέσουν ένα κομμάτι της εργασίας που έχουν σε ιδιώτες”.

“Πρέπει να έχουμε πάντοτε και τις δύο λύσεις ανοικτές”, υποστήριξε κατηγορηματικά ο Γιάννης Πιταούλης.

Τέλος, ερωτηθείς αν η ΡΑΕ μπορούσε να θέσει τέλος με τον έλεγχό της στο κομμάτι των χρεώσεων που δέχονται οι Δήμοι για τη διαχείριση των ΧΥΤΑ, υπήρξε συγκεκριμένος. “Δεν νομίζω ότι μπορεί να δώσει κάποια λύση εκεί. Με τη δημιουργία του περιφερειακού Φορέα επί της ουσίας η αρμοδιότητα της διαχείρισης του ΧΥΤΑ έφυγε από τους Δήμους και πήγε στον περιφερειακό ΦΟΔΣΑ. Μοιραία κάποιες αποφάσεις που λάμβανε το Δημοτικό Συμβούλιο όσον αφορά το πώς θα διαχειριστούμε τον ΧΥΤΑ και ποιες επιλογές έχουμε και σε ποιο κόστος θα διαχειριστούμε τον ΧΥΤΑ, αυτό πλέον δεν είναι μία απόφαση που λαμβάνει το Δημοτικό Συμβούλιο. Είναι μία απόφαση που λαμβάνει ο περιφερειακός ΦΟΔΣΑ. Αυτό συμβαίνει στην Αττική, στο Ιόνιο και στο Ν. Αιγαίο. Σε άλλα μέρη της χώρας υπάρχει μία διαφορετική αντιμετώπιση του νομοθέτη. Αυτό είναι προβληματικό με την έννοια ότι ενδεχομένως υπάρχουν πράγματα στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε και παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, υπάρχουν όμως και κομμάτια που θα πρέπει να προσαρμοζόμαστε αντίστοιχα και έχει να κάνει και με το κόστος διαχείρισης. Αυτές πλέον δεν είναι επιλογές του Δημοτικού Συμβουλίου είναι επιλογές που λαμβάνονται από αλλού”, δήλωσε, λέγοντας τέλος πως, “με το νομοσχέδιο δεν βελτιώνεται κάτι”.