“Ένας Δάσκαλος με Δ κεφαλαίο”

Μέσα σε ένα άκρως συγκινητικό κλίμα, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 29 Μαρτίου, στην αίθουσα “Δελασάλ” των ομώνυμων εκπαιδευτηρίων, τιμητική εκδήλωση για την πολυετή προσφορά του αδελφού Φραγκίσκου Βαρθαλίτη, έπειτα από πρωτοβουλία του Συλλόγου Αποφοίτων & Φίλων των εκπαιδευτηρίων “Δελασάλ”. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη από ανθρώπους, που υπήρξαν, είτε μαθητές είτε συνεργάτες του αδελφού Φραγκίσκου και όλοι είχαν να περιγράψουν όμορφες αναμνήσεις από τον ίδιο. Αρχικά τον λόγο πήρε ο πρόεδρος του Συλλόγου, Γιώργος Βακόνδιος, ο οποίος μίλησε για την σημερινή αισιόδοξη εικόνα των εκπαιδευτηρίων, αναφερόμενος παράλληλα στα χρόνια που βρίσκονταν στο “τιμόνι” των εκπαιδευτηρίων, ο αδελφός Φραγκίσκος. Στη συνέχεια, μίλησαν, ο καθολικός επίσκοπος, π. Πέτρος Στεφάνου, ο γενικός διευθυντής των εκπαιδευτηρίων Δελασάλ Σύρου, Διονύσης Μεσσάρης, καθηγητές του σχολείου, ενώ η χορωδία των εκπαιδευτηρίων ερμήνευσε 2 ξεχωριστά τραγούδια. Στο κλείσιμο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε τιμητική βράβευση του αδελφού Φραγκίσκου Βαρθαλίτη, ενώ ο ίδιος με την ομιλία του, συγκίνησε άπαντες στην αίθουσα.

Ποιος είναι ο Αδελφός Φραγκίσκος Βαρθαλίτης

Ο Αδελφός Φραγκίσκος γεννήθηκε στη Βάρη Σύρου το 1948 και έβγαλε τις τρεις πρώτες τάξεις στο Δημοτικό σχολείο Βάρης και τις άλλες τρεις στον «Άγιο Γεώργιο», στο σχολείο των «Φρέρ» ή  «Φρέρηδων», όπως το λέγανε τότε, δηλαδή στα σημερινά «Εκπαιδευτήρια Δελασάλ». Σε ηλικία 12 ετών μετέβη στη Θεσσαλονίκη, στο Προ-δοκίμιο των Φρερ, και παρακολούθησε τις δυο πρώτες τάξεις του Γυμνασίου στο Κολέγιο «Δελασάλ» ενώ για τη συνέχιση των σπουδών του, στάλθηκε στη Γαλλία, στο Saint-Maurice l’Exil (Σάν Μορίζ ε λ εξίλ),  όπου για τρία χρόνια ακολούθησε το γαλλικό πρόγραμμα σπουδών μέχρι την τότε Ε΄ Γυμνασίου. Έπειτα από σπουδές στο εξωτρικό, επέστρεψε στην Ελλάδα και τελείωσε την τότε ΣΤ΄ Γυμνασίου στο Κολέγιο «Δελασάλ» της Θεσσαλονίκης.  

Στις πανελλήνιες εξετάσεις πέτυχε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης. Εκεί, για δυο χρόνια, συνεργάστηκε στενά με τον τότε Μητροπολίτη και Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο. Μετά την απόκτηση του πτυχίου του, από το 1972 διορίστηκε δάσκαλος στο Σχολείο «Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ» και προσέφερε τις υπηρεσίες του. Από το 1988 και σε ηλικία μόλις 40 ετών ανέλαβε Δ/ντής του Δημοτικού σχολείου, σημειώνουμε ότι τις χρονιές εκείνες η δυναμικότητα του σχολείου αγγίζει τη μέγιστη τιμή της, τα 197 παιδιά (μόνο στο δημοτικό). Μετά από 3 σχεδόν δεκαετίες στη Σύρο, το 2000 πήρε μετάθεση για τη Θεσσαλονίκη και διορίστηκε  Διευθυντής  στο νεοϊδρυθέν τότε, Δημοτικό Σχολείο του Κολεγίου «Δελασάλ». Η επιτυχία του Δημοτικού «Δελασάλ», υπό τη Δ/νση του Αδελφού Φραγκίσκου, ήταν άνευ προηγουμένου: 1ο έτος: 165 μαθητές. 2ο έτος 270 και το 3ο έτος πάνω από 360 μαθητές. Στη Θεσσαλονίκη, ο Αδ. Φραγκίσκος παρέμεινε μέχρι το 2007. 

Με την επάνοδό του στη Σύρο, συνταξιούχος πλέον, ως Ηγούμενος της Κοινότητας των Φρερ, ασχολήθηκε με τους ηλικιωμένους συναδέλφους του, τους οποίους φρόντισε με μεγάλη αγάπη και συμπόνοια. Παράλληλα, συνέχισε να εμψυχώνει τους θεσμούς της Καθολικής Εκκλησίας στη Σύρο. Το 2016 έλειψε πάλι για λίγο από το νησί μας και  πήρε μετάθεση για τη Θεσσαλονίκη ως Φρέρ. Από το 2018 βρίσκεται και πάλι κοντά μας, και μας μεταδίδει ακόμα και σε μια τυχαία συνάντηση, την καλοσύνη, την αισιοδοξία του και την ηρεμία του. Εδώ και μια τετραετία, φιλοξενείται στο Ησυχαστήριο των Αδελφών του Ελέους στην Ερμούπολη.

Γ. Βακόνδιος: “Τα εκπαιδευτήρια Δελασάλ Σύρου βρίσκονται σήμερα στην πληρέστερη και ποιοτικότερη μορφή τους”

Την τιμητική εκδήλωση για τον αδελφό Φραγκίσκο, “άνοιξε” ο πρόεδρος του ΔΣ του Συλλόγου Αποφοίτων & Φίλων των εκπαιδευτηρίων “Δελασάλ”, Γιώργος Βακόνδιος, ο οποίος στον χαιρετισμό του, τόνισε πως "από την ίδρυση του, το 2010 ο Σύλλογος μας, είχε ως πρωταρχικό στόχο, την στήριξη της λειτουργίας του Δημοτικού σχολείου Άγιος Γεώργιος, το οποίο διένυε δύσκολα χρόνια οικονομικής επιβίωσης, με άμεσο κίνδυνο την αναστολή της λειτουργίας του. Αυτή η καταστροφική για την παιδεία του νησιού μας εξέλιξη απεφεύχθη, μετά από επίπονη συλλογική προσπάθεια, αρκετών μελών του συλλόγου μας, με διαφορετική ιδιότητα και αρμοδιότητες, με ανατρεπτικές επιλογές, αλλά με επιμονή και ανιδιοτέλεια.” Την ίδια στιγμή μίλησε για το αισιόδοξο σήμερα των εκπαιδευτηρίων, “Τα εκπαιδευτήρια Δελασάλ Σύρου σήμερα, με 316 μαθητές, βρίσκονται αναμφισβήτητα, στην πληρέστερη και ποιοτικότερη μορφή τους από την έναρξη λειτουργίας τους, πριν από 109 χρόνια. Υπήρξε όμως περίοδος, τη δεκαετία του ’80 και ’90, κατά την οποία, το αμιγώς δημοτικό σχολείο Άγιος Γεώργιος, άγγιζε τους 200 μαθητές. Αυτή ήταν η περίοδος δράσης στο σχολείο μας, του τιμώμενου σήμερα αδ. Φραγκίσκου.".

Κ. Φρέρη: “Έγινε γέφυρα για να περάσουμε απέναντι και μας ενθάρρυνε να φτιάξουμε δικές μας γέφυρες”

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε εκ μέρους του Συλλόγου φίλων και αποφοίτων των εκπαιδευτηρίων Δελασάλ, η Κατιάνα Φρέρη, η οποία μίλησε με συγκινητικά λόγια για τον αδελφό Φραγκίσκο, “Ο αδελφός μας Φραγκίσκος είναι ένας από αυτούς, τους Φρερ, που βρίσκονται δίπλα μας. Ένας άνθρωπος που εργάστηκε όλη του τη ζωή με τα παιδιά και για τα παιδιά. Έδωσε όλο του το είναι στο να προσφέρει. Με την εργασία του, το μεράκι του και την προσευχή του, χάρισε σε όλους μας υπέροχες αναμνήσεις ως δάσκαλος, διευθυντής, συνοδός στις εκδρομές μας ή και ακόμα ως  μαέστρος της χορωδίας μας, που με τα τραγούδια που μας μάθαινε ευφραίνονταν η ψυχή μας. Η ηρεμία του και το χαμόγελό του πάντα άφθονα. Έγινε γέφυρα για να περάσουμε απέναντι και μας ενθάρρυνε να φτιάξουμε δικές μας γέφυρες. Άλλωστε χρειάζεται μεγάλη καρδία για να διδάξεις πολλές μαζί.”

Καθολικός Επίσκοπος, π. Πέτρος Στεφάνου: “Άφησε τη σφραγίδα του, στην ιστορία του σχολείου”

Ο καθολικός επίσκοπος, π. Πέτρος Στεφάνου αναφέρθηκε με θερμά λόγια για τον αδελφό Φραγκίσκο, επισημαίνοντας πως “σήμερα βρισκόμαστε εδώ για να τιμήσουμε τον τελευταίο εκπαιδευτικό μοναχό, αδερφό των χριστιανικών σχολείων, που υπηρέτησε στο σχολείο “Άγιος Γεώργιος” στη Σύρο, τον αγαπημένο μας αδερφό, Φραγκίσκο Βαρθαλίτη.  Μπορούμε άφοβα να πούμε για εκείνον, ότι άφησε τη σφραγίδα του, στην ιστορία του σχολείου, το οποίο υπηρέτησε για πολλά χρόνια, διαθέτοντας με αγάπη και αφοσίωση τα πλούσια ταλέντα του,  στην υπηρεσία των μαθητών, των οικογενειών τους, των συναδέλφων του εκπαιδευτικών και των συνεργατών του. Επιτρέψτε μου, να κάνω μία ελάχιστη αναφορά, στο έργο που ως μοναχός,  επιτέλεσε όλα τα χρόνια της ενεργούς δράσης του,  στον τομέα της κατήχησης των παιδιών και των νέων.” Κλείνοντας τον λόγο του και απευθυνόμενος στον αδελφό Φραγκίσκο, είπε, “ Αδελφέ μου σας ευχαριστώ, για την διαθεσιμότητα σας, για τη γενναιόδωρη προσφορά αγάπη σας, και σας παρακαλώ να συνεχίσετε να προσεύχεστε για τις ανάγκες της τοπικής μας εκκλησίας.” 

Διονύσης Μεσσάρης: “Ένας Δάσκαλος με Δ κεφαλαίο”

Έπειτα τον λόγο πήρε ο γενικός διευθυντής των εκπαιδευτηρίων Δελασάλ Σύρου, Διονύσης Μεσσάρης, και αρχικά μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο “συναντά” καθημερινά τον αδελφό Φραγκίσκο, “Τον συναντώ καθημερινά στη Σύρο από την εποχή που ήμουν περιφερειακός διευθυντής. Τον συναντώ μέσα από τις αφηγήσεις και τις μνήμες των μαθητών και μαθητριών του, που μου εξιστορούν με υγρά μάτια τη ζωντάνια του, την αγάπη του για τα παιδιά, τις θαυμάσιες δραστηριότητες, τη στήριξη και την εμψύχωση των οικογενειών τους. Ένας Δάσκαλος με Δ κεφαλαίο που αφιέρωσε τη ζωή του στην εκπαίδευση ως μοναχός του χριστιανικού τάγματος των αδελφών Δελασάλ. Ήταν σημαντικό το έργο του Αδελφού Φραγκίσκου στο Σχολείο ΜΑΣ της Σύρου αλλά και στην παιδεία και τον πολιτισμό του νησιού για σχεδόν 30 χρόνια (1970-2000).  Όλοι εμείς τον ευγνωμονούμε για το παιδαγωγικό του έργο και την κληρονομιά που μας άφησε, σε συνεργασία με όλους τους θαυμάσιους Αδελφούς του Χριστιανικού τάγματος Δελασάλ. Αδελφέ Φραγκίσκο ένα μεγάλο ευχαριστώ από τους 50 εργαζόμενους στο σχολείο μας και από τα 320 παιδιά που φοιτούν σήμερα εδώ.”

Μεγάλες αλλαγές και “κοσμογονία” στα εκπαιδευτήρια Δελασάλ

Ο κ. Μεσσάρης αναφέρθηκε την ίδια στιγμή στην μεγάλη εξέλιξη που μπορεί να διακρίνει κάποιος στα εκπαιδευτήρια Δελασάλ, τα τελευταία χρόνια, “Τα τελευταία 4 χρόνια στα Εκπαιδευτήρια Δελασάλ Σύρου έχει γίνει μια πραγματική κοσμογονία ποιότητας και ανάπτυξης. Μέσα στη δύσκολη περίοδο του Κορωνοϊού αποκτήσαμε, καινούριο Γυμνάσιο, νέο Λύκειο, Κέντρο Ξένων Γλωσσών για τα παιδιά όλου του νησιού, Φροντιστηριακή δομή για τη στήριξη των μαθητών όλου του νησιού, Κέντρο Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού προσανατολισμού. Παράλληλα προχωρήσαμε σε αναβάθμιση των προγραμμάτων και των μεθόδων του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού καθώς και του παιδικού σταθμού μας ο οποίος έγινε βρεφονηπιακός (1882) Φωλιά. Επίσης δημιουργήσαμε, θερινό Σχολείο για ολόκληρο το καλοκαίρι, υπηρεσίες Ψυχολόγου ενώ χτίσαμε διασυνδέσεις και κοινά προγράμματα με άλλα σχολεία και σχολεία της Ευρώπης.”

Παράλληλα, συνέχισε τονίζοντας, ότι “τα Εκπαιδευτήρια Δελασάλ Σύρου έχουν εξελιχθεί σε εκπαιδευτικό κόσμημα του νησιού με θαυμάσιους σύγχρονους εκπαιδευτικούς χώρους, μοναδικές αθλητικές εγκαταστάσεις, εργαστήρια νέων τεχνολογιών, φυσικών επιστημών, εικαστικών, πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής και πλήθος καινοτομιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το σχολείο στηρίζεται σε βασικές παιδαγωγικές αρχές του Λασαλιανού σχεδίου εκπαίδευσης βάσει των οποίων δίνουμε μεγάλη έμφαση στις στάσεις και συμπεριφορές όλων των μελών της σχολικής κοινότητας με σκοπό τον σεβασμό της ανθρώπινης προσωπικότητας και της διαφορετικότητας, την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος, την αλληλεγγύη στους συνανθρώπους μας, την προετοιμασία των αυριανών πολιτών που θα ζήσουν με χριστιανικές αρχές.”

Νέο πρόγραμμα υποτροφιών για υποστήριξη μαθητών

Κλείνοντας, αναφέρθηκε, στις νέες σημαντικές πρωτοβουλίες του σχολείου, λέγοντας πως “έχουμε θέσει σε εφαρμογή ένα νέο πρόγραμμα υποτροφιών για την υποστήριξη παιδιών που παρουσιάζουν επιμέλεια στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανταποκριθούν στα δίδακτρά μας, τα οποία είναι χαμηλά για όλα τα παιδιά καθώς ο οργανισμός αποβλέπει στη βιωσιμότητα, στην ποιότητα και όχι στην οικονομική μεγέθυνση.

Με σωστή διαχείριση έχουμε κατορθώσει τα δίδακτρα των μαθητών να είναι χαμηλότερα από το μέσο κόστος ενός μαθητή στο δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης αλλά με αυξημένη ποιότητα και παροχές. Το σχολείο όπως γνωρίζετε είναι ότι σημαντικότερο σε μια κοινωνία και μάλιστα σε ένα μικρό νησί, αποτελεί τη σημαντικότερη επένδυση για ένα καλύτερο μέλλον. Η λειτουργία των Εκπαιδευτηρίων Δελασάλ, που είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, αποτελεί μια τεράστια προσφορά και παροχή για τα παιδιά του νησιού.”

Στη συνέχεια τον λόγο πήραν και συγκίνησαν με τις αναφορές τους, οι δύο καθηγητές των εκπαιδευτηρίων, Έλμα Ξανθάκη και Γιώργος Αλτουβάς, ενώ τα παιδιά της χορωδίας των εκπαιδευτηρίων, ερμήνευσαν δύο τραγούδια προς τιμήν του αδελφού Φραγκίσκου.

Αδελφός Φραγκίσκος: “Η μνήμη μου, η καρδιά μου, η θέλησή μου, είναι ζωντανά”

Στο κλείσιμο της εκδήλωσης και μετά την τιμητική του βράβευση,  ο αδερφός Φραγκίσκος Βαρθαλίτης, μίλησε σε όλους τους παρευρισκόμενους, εμφανώς συγκινημένος, λέγοντας πως “είναι πραγματικά τιμή μου μεγάλη, αυτό που οργανώσατε, και σας υπερευχαριστώ,  να είστε πάντοτε καλά, να έχετε καλές αναμνήσεις, από αυτά που πήρατε από το Δελασάλ και από αυτά που συνεχίζετε να ζείτε με το Δελασάλ.” Ολοκληρώνοντας τον λόγο του, ανέφερε: “Το μόνο που έχω να σας πω είναι ότι από το ησυχαστήριο όπου βρίσκομαι, σας έχω στο μυαλό μου, στην καρδιά μου και σας σκέφτομαι. Μπορεί να μην είμαι σωματικά παρών, μέσα στα σχολεία μας, αλλά η μνήμη μου, η καρδιά μου, η θέλησή μου, να είναι μαζί σας, συνεχίζουν να είναι ζωντανά, παρόντα, ανάμεσά μας, ανάμεσα σας, σας σκέφτομαι και σαν χριστιανοί που είμαστε, δεν σας ξεχνάω στην προσευχή μου. Για όσο καιρό ο Κύριος μας δώσει και τον έχουμε ηγέτη μας, να τον έχουμε στήριγμα μας, θα σας έχω πάντα μέσα στην προσευχή μου, μέσα στην καρδιά μου και θα εύχομαι πάντοτε να προχωράτε με την ευλογία του Κυρίου, με την ευλογία της Παναγίας και του Αγίου Ιωάννη βαπτιστή Δελασάλ. Σας υπερευχαριστώ”.