Σε εφαρμογή μπαίνει το σύστημα παρακολούθησης της Γυάρου

Ένα βήμα πιο κοντά, στην οριστική λειτουργία του συστήματος παρακολούθησης της Γυάρου, πραγματοποιήθηκε με την επίσημη παράδοση του συγκεκριμένου συστήματος, την Πέμπτη 11/5 στη Γυάρο, από στελέχη του WWF Ελλάς παρουσία του Διευθύνοντα Συμβούλου, Κώστα Τριάντη, και του Γενικού Διευθυντή του ΟΦΥΠΕΚΑ, Γιάννη Μητσόπουλου. Η τελική παραλαβή θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης των στελεχών της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικού Αιγαίου του ΟΦΥΠΕΚΑ στην επιχειρησιακή του χρήση.

Σ. Κοτομάτας: “Η επίσκεψη της ηγεσίας του ΟΦΥΠΕΚΑ δίνει την έναρξη της διαδικασίας”

Ο υπεύθυνος των δράσεων του WWF Ελλάς στη Γυάρο, Δρ. Σπύρος Κοτομάτας, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” για την επίσημη παράδοση του συστήματος και φάνηκε αρκετά χαρούμενος από τη συγκεκριμένη εξέλιξη, τονίζοντας πως, “η εξέλιξη είναι πως έχει ενεργοποιηθεί η μονάδα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών για τις Κυκλάδες. Ήταν να δημιουργηθεί,  πλέον δημιουργήθηκε, και στελεχώνεται, οπότε και η επίσκεψη της ηγεσίας του ΟΦΥΠΕΚΑ, επί της ουσίας δίνει την έναρξη της διαδικασίας παράδοσης. Αυτό που πλέον μένει είναι ο χρόνος της εκπαίδευσης των στελεχών, και με το που ολοκληρωθεί αυτή, από το WWF, θα προχωρήσουμε και στην οριστική και τελική παράδοση. Έπειτα θα αναλάβει την ευθύνη και πρακτικά και επιχειρησιακά ο ΟΦΥΠΕΚΑ, σε συνεργασία με το λιμενικό σώμα.”

Σε παλαιότερη επικοινωνία που είχαμε, ο κ. Κοτομάτας, τόνιζε σχετικά με τα οφέλη αυτού του νέου συστήματος: “Το σύστημα αυτό όπως απέδειξε η εμπειρία των προηγούμενων ετών, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στο να μπορεί κανείς να παρακολουθεί την περιοχή χωρίς να πρέπει να βρίσκεται συνεχώς εκεί. Επομένως οι οποιεσδήποτε ύποπτες ενέργειες υπάρξουν στην περιοχή, από την άποψη της μη τήρησης των κανόνων, να μπορεί να τις παρακολουθεί κανείς από μακριά και να παρεμβαίνει όποτε χρειάζεται. Άρα είναι πολύ πιο αποτελεσματικό, από πλευράς κόστους, ανθρώπινου δυναμικού και φάνηκε ότι περιόρισε σε πολύ μεγάλο βαθμό τις δραστηριότητες στο παρελθόν και αυτό θα βοηθήσει τον ΟΦΥΠΕΚΑ όχι μόνο για την Γυάρο αλλά και για αλλά στο σύνολο των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, ώστε να δει πως θα μπορεί να στήσει αντίστοιχα συστήματα.”

Η επίσημη παράδοση του συστήματος

H παράδοση του συστήματος έγινε επισήμως την Πέμπτη 11/5 στη Γυάρο από στελέχη του WWF Ελλάς και κατά την παραλαβή του, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ, Κώστας Τριάντης, ανέφερε, “η επιχειρησιακή λειτουργία του συστήματος απομακρυσμένης επιτήρησης από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, καθώς και η συνεργασία με όλους του συναρμόδιους φορείς θα συνεισφέρει ουσιαστικά στην επόπτευση και φύλαξη της προστατευόμενης θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου συμβάλλοντας έτσι στην αποτελεσματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας”. Την ίδια στιγμή και στο περιθώριο της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στη Γυάρο, συζητήθηκαν επίσης θέματα όπως οι δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν για τη διαχείριση του πληθυσμού των αδέσποτων χοίρων στο νησί της Γυάρου, η εγκατάσταση και λειτουργία ειδικών ναυδέτων για την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας στη θαλάσσια περιοχή, όπως επίσης και η συνεργασία για το σχεδιασμό ήπιων τουριστικών δραστηριοτήτων στη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή (ΘΠΠ) της Γυάρου.

Ιστορικό της σύμβασης για την προστασία της Γυάρου

Μέσα στο Γενάρη του 2023, είχε υπογραφή Μνημόνιο Συνεργασίας για την αποτελεσματική φύλαξη της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής (ΘΠΠ) Γυάρου, μέσω ενός πρωτοποριακού συστήματος επιτήρησης, μεταξύ των Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΠΑΝΠ)/Λιμενικού Σώματος, Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), και WWF Ελλάς. Με το Μνημόνιο Συνεργασίας, σκόπευε να παραδοθεί προς αξιοποίηση στον ΟΦΥΠΕΚΑ ένα ολοκληρωμένο σύστημα απομακρυσμένης επιτήρησης της ΘΠΠ Γυάρου. Το σύστημα αυτό έχει εγκατασταθεί στη Γυάρο από το WWF Ελλάς το 2015, στο πλαίσιο ενός αρχικού Μνημονίου Συνεργασίας που είχε συναφθεί μεταξύ του ΥΠΕΝ, του ΥΝΑΝΠ/ Λιμενικού Σώματος και της οργάνωσης, συμβάλλοντας σημαντικά στη βελτίωση των συνθηκών, αλλά και των πρακτικών φύλαξης της περιοχής, με τη χρήση καινοτόμων και τελευταίας τεχνολογίας μέσων (ραντάρ, υπέρυθρη κάμερα, drone).

Κατά το διάστημα 2015-2022, η λειτουργία αυτού του συστήματος απομακρυσμένης εποπτείας σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθόδους επιτήρησης της περιοχής μέσω περιπολιών με σκάφος, από το WWF Ελλάς, σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ και τις κατά τόπους αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΝΑΝΠ, έφερε απτά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, συνέβαλε καθοριστικά στο να αποτραπούν και να μειωθούν σημαντικά τα περιστατικά παράνομης αλιείας. Ενδεικτικά, το διάστημα αυτό, τα παράνομα περιστατικά που αφορούν στην επαγγελματική αλιεία μειώθηκαν κατά 85%, ενώ αυτά που αφορούν την ερασιτεχνική αλιεία κατά 56%. Τα αποτελέσματα αυτά ήρθαν μετά από πολύ προσπάθεια και συνεχή παρουσία στη θάλασσα της ομάδας πεδίου του WWF Ελλάς, καθώς την περίοδο των 7 αυτών χρόνων διενεργήθηκαν πάνω από 540 περιπολίες στη ΘΠΠ Γυάρου, με τα μέλη της ομάδας να βρίσκονται εν πλω για πάνω από 24.000 ώρες, καλύπτοντας πάνω από 22.500 ναυτικά μίλια.

Τα οφέλη του νέου συστήματος

Με την παράδοση και αξιοποίηση του συστήματος επιτήρησης από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας, τα συμβαλλόμενα μέρη θα συνεισφέρουν ώστε να επιτευχθεί η συνέχιση της αποτελεσματικής φύλαξης της ΘΠΠ Γυάρου. Το Μνημόνιο προβλέπει τη στενή συνεργασία, αλλά και την εκτέλεση κοινών περιπολιών του ΟΦΥΠΕΚΑ και των Λιμενικών Αρχών, προκειμένου να αποτραπούν αποτελεσματικά οι παράνομες  δραστηριότητες. Παράλληλα, με βάση το σχέδιο φύλαξης που θα εκπονηθεί από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία, και με τη χρήση αυτού του καινοτόμου συστήματος απομακρυσμένης εποπτείας, θα παρέχεται η δυνατότητα στις τοπικές Λιμενικές Αρχές να διεξάγουν, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, στοχευμένους ελέγχους σε σκάφη. Το σύστημα αυτό μπορεί επιπλέον, να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της χώρας, ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματική διαχείριση και η συνολική βελτίωση της προστασίας τους.  

Η Γυάρος παρουσιάζει ιδιαίτερο επιστημονικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Η γεωγραφική θέση της, η μορφολογία και η απομόνωση της περιοχής, την καθιστούν ιδανικό καταφύγιο για πολλά απειλούμενα είδη της χερσαίας και θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας. Μεταξύ άλλων, πρόκειται για έναν από τους πιο σημαντικούς βιότοπους για τη μεσογειακή φώκια, αφού εδώ ζει και αναπαράγεται ο μεγαλύτερος πληθυσμός του απειλούμενου αυτού είδους στη Μεσόγειο. Στη Γυάρο εντοπίζονται επίσης, σημαντικοί θαλάσσιοι οικότοποι, όπως τα υποθαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας.