Σε διαβούλευση το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Αντιπάρου

Έτοιμο προς υλοποίηση, φαίνεται, να είναι το «Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων του Δήμου Αντιπάρου», καθώς όπως μετέφερε, στην “Κοινή Γνώμη” ο αντιδήμαρχος του νησιού, Τριαντάφυλλος Αρτέμης, απομένουν τα τυπικά για την επικαιροποίηση της μελέτης, για την οποία αυτές τις ημέρες πραγματοποιείται διαβούλευση. 

Το σχέδιο αυτό, στοχεύει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Αντιπάρου το οποίο περιλαμβάνει την εφαρμογή προγραμμάτων για τη βελτιστοποίηση του συστήματος συλλογής, τον περιορισμό της παραγωγής αποβλήτων, την διαλογή στην πηγή,  την ανακύκλωση των διαχωρισθέντων υλικών, την εφαρμογή συστημάτων μεταφόρτωσης για την αύξηση  της οικονομικής αποδοτικότητας του συστήματος, τη χρήση μεθόδων επεξεργασίας με στόχο την αξιοποίηση ή την επαναχρησιμοποίηση των υλικών, τη διάθεση του τελικού υπολείμματος σε χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤ) Πάρου και τέλος στοχευμένες δράσεις ευαισθητοποίησης των πολιτών.

Τι περιέχει ένα τοπικό σχέδιο

Τα Τοπικά Σχέδια Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΤΟ.Σ.Δ.Α.) των  Δήμων  εντάσσονται στην νέα πολιτική διαχείρισης αποβλήτων που υλοποιείται τόσο σε Εθνικό όσο και σε Περιφερειακό επίπεδο. Με αυτό, προωθείται η εφαρμογή ενός νέου μοντέλου διαχείρισης στερεών αποβλήτων, που αφορά στη διαχείριση με έμφαση στην προδιαλογή των υλικών. Η σύγχρονη τάση στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αφορά στη μετατροπή της σε βιώσιμη διαχείριση υλικών μέσω της μετάβασης στην Κυκλική  Οικονομία. Στην κατεύθυνση  αυτή,  τον  Ιούνιο του  2018 εκδόθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση νέες Οδηγίες με τις οποίες ενισχύονται τόσο οι στόχοι μείωσης, όσο και οι περιορισμοί για την τελική διάθεση των στερεών αποβλήτων. Οι στόχοι που τίθενται για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων συνδέονται άμεσα με τη χωριστή συλλογή, ενώ η ανάμιξη αποβλήτων με διαφορετικές  ιδιότητες πρέπει να αποφεύγεται.

Ο ρόλος των Δήμων στην υλοποίηση του σχεδίου

Ο ρόλος των Δήμων είναι ιδιαίτερα σημαντικός καθώς το πρώτο βήμα μετάβασης στην κυκλική οικονομία είναι η σύνδεση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης στερεών αποβλήτων με τις αρχές και τις κατευθύνσεις του εκάστοτε Δήμου, με στόχο την βιώσιμη επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης και ανάκτησης. Θα πρέπει λοιπόν να δοθεί έμφαση στην εφαρμογή δράσεων διαλογής στη πηγή διακριτών  ρευμάτων αποβλήτων και στο σχεδιασμό των σημείων συγκέντρωσης αυτών των υλικών, είτε για προώθηση στην αγορά (ανακυκλώσιμα), είτε για περαιτέρω επεξεργασία (βιοαπόβλητα),  προκειμένου  να επιτευχθούν οι στόχοι του νέου θεσμικού πλαισίου της Ε.Ε. για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων. 

Σκοπός του παρόντος Σχεδίου είναι να αξιολογήσει το υφιστάμενο πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων του Δήμου Αντιπάρου, καθώς και να προτείνει πρακτικές και ενέργειες βελτίωσης στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης οικονομικών, φυσικών πόρων και του επαναπροσδιορισμού της ιεράρχησης στη διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με τις νομικές  επιταγές  της  Ευρωπαϊκής  Ένωσης και τις νέες πολιτικές τάσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα Τοπικό Σχέδιο Δράσης για τη  διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων που παράγονται στα όρια του Δήμου Αντιπάρου, με συγκεκριμένους στόχους και  δράσεις  για  τα  επόμενα  5  έτη  (2023-2027),  το  οποίο  βασίζεται  σε ένα νέο, πιο αποκεντρωμένο μοντέλο διαχείρισης που δίνει έμφαση σε συνδυασμένες δράσεις  του Δήμου και της Περιφέρειας. Το μοντέλο αυτό αποσκοπεί στην επίτευξη κοινωνιών που κάνουν αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων, κοινωνιών «μηδενικών αποβλήτων». 

Οι πολλαπλοί στόχοι και τα οφέλη

Το Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, έχει πολλαπλά οφέλη και συνεπάγεται κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό κέρδος για το Δήμο και λειτουργεί προς τις κάτωθι κατευθύνσεις και στόχους:

    • Να ενσωματώσει τις νέες απαιτήσεις και στόχους τόσο της Εθνικής όσο και της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, 

    • Να ικανοποιήσει αλλά και να υπερβεί τους στόχους του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α), Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α) και του Εθνικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων

    • Να μειώσει το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων

    • Να αυξήσει την απασχόληση και την κοινωνική επιχειρηματικότητα

    • Να  αναπτύξει  νέες  δράσεις,  στην  βάση  ενός  συνολικού  σχεδίου  και  όχι αποσπασματικά,  στην  κατεύθυνση  των  τριών  βασικών  προτεραιοτήτων  της ιεράρχησης (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση-κομποστοποίηση)

    • Να καθορίζει τους στόχους που υιοθετεί ο Δήμος Αντιπάρου,

    • Να βελτιώσει τις υπηρεσίες του Δήμου ως προς τους πολίτες σε σχέση με την καθαριότητα και τη διαχείριση των αποβλήτων.

    • Να αναδείξει τα απαιτούμενα έργα και δράσεις (πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, διαλογής στη πηγή και ανακύκλωσης, όσο και τη μείωση των απορριμμάτων προς ταφή) καθώς και τις υποδομές που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων,

    • Να αναδείξει το σημαντικό ρόλο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών για την επιτυχία των προτεινομένων δράσεων και της μεγίστης κοινωνικής συμμετοχής,

    • Να    τροφοδοτήσει    στοιχεία/προτάσεις    την    διαδικασία    αναθεώρησης    του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α), και τέλος

    • Να εκτιμήσει τον απαιτούμενο προϋπολογισμό αναφορικά με το επενδυτικό κόστος υλοποίησης των προτεινόμενων έργων και δράσεων.

Άμεσα εξυπηρετούμενος πληθυσμός από την επικαιροποίηση του Τοπικού  Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων αποτελούν στο σύνολό τους οι κάτοικοι του Δήμου Αντιπάρου (1.264 μόνιμοι  κάτοικοι, απογραφή  2022).  Ωφελούμενος πληθυσμός αποτελεί και ο εποχιακός πληθυσμός του Δήμου, ο οποίος αυξάνεται την τουριστική περίοδο καθώς ο Δήμος έχει σημαντική άφιξη επισκεπτών την καλοκαιρινή περίοδο. 

Ο τρόπος υλοποίησης του σχεδίου

Για  την  υλοποίηση  του Σχεδίου ο ανάδοχος όρισε Ομάδα Έργου η οποία αποτελείται  από  έναν  επικεφαλής  και  μέλη,  με  στόχο  τη  βέλτιστη  οργάνωση  και  την επίτευξη των στόχων του έργου.  Επίσης, στο πλαίσιο της αποτελεσματικής εκτέλεσης του έργου ορίστηκε από το Δήμο 

υπεύθυνος επικοινωνίας. Αυτός ήταν αρμόδιος για την επίτευξη της επικοινωνίας της Ομάδας Έργου με τους αρμοδίους παράγοντες του Δήμου και υπαλλήλους καθώς και την παροχή των απαραίτητων πληροφοριών και στοιχείων. Η προσέγγιση για την υλοποίηση του  παρόντος  Σχεδίου βασίστηκε στην αναλυτική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στο Δήμο, στη βάση  των στοιχείων που παρείχαν οι αρμόδιοι Πολιτικοί Προϊστάμενοι αυτών.

Τα στοιχεία που κατέγραψε η ομάδα έργου

Πραγματοποιήθηκε η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης με στοιχεία που ζητήθηκαν 

από την ομάδα έργου και αφορά τα ακόλουθα:

    • Ποσότητες των αποβλήτων και κατηγορίες που διαχειρίζεται ως διακριτές ροές ο Δήμος Αντιπάρου μέχρι τώρα,

    • Εξοπλισμό του Δήμου που είναι διαθέσιμος και λειτουργικός (οχήματα, μηχανήματα, μέσα συλλογής), 

    • Προσωπικό που απασχολείται για τις εργασίες που σχετίζονται με τη διαχείριση των αποβλήτων,

    • Δράσεις  που  έχει  αναλάβει  ο  Δήμος  για  την  περιβαλλοντική  διαχείριση  στην παρούσα φάση,

    • Προβλήματα και ζητήματα που αντιμετωπίζει ο Δήμος και που καθορίζουν τους άξονες των ενεργειών και των δράσεων βελτίωσης,

    • Το υφιστάμενο κόστος των εργασιών καθαριότητας – διαχείρισης αποβλήτων.