Μηνάς και Νικόλαος Ρεθύμνης

Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια από την άφιξη, στα ναυπηγεία της Σύρου, της Πλωτής Δεξαμενής των αδελφών Ρεθύμνη.

Μιας δεξαμενής που έμελε να «ξαναφέρει την ελπίδα στη Σύρο, η οποία επρώτευσε κατά την εποχή της ακμής της, ως πρώτο λιμάνι, κοιτίδα του εμπορίου και της βιομηχανίας της νεότερης Ελλάδας», όπως έγραφε εφημερίδα της εποχής.

Οι Αθηναϊκές εφημερίδες αλλά και τα Επίκαιρα της εποχής κατέγραφαν το γεγονός

(ντοκουμέντο η αναχώρηση της δεξαμενής για τον Τάραντα της Ιταλίας

http://mam.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp?get_ac_id=2751&thid=11500

[1]).

Το ναυπηγείο ως γνωστόν δημιουργήθηκε στη θέση του παλαιού λοιμοκαθαρτηρίου,

με την επίβλεψη του Ρ. Sampo. Ιδρύθηκε από την πρώτη Ατμοπλοϊκή Εταιρεία που

διηύθυνε επί χρόνια ο Ηλίας Κεχαγιάς. Η πρώτη ξύλινη αναβάθρα για την ανέλκυση

των πλοίων κατασκευάστηκε το 1857 από τον Χιώτη ναυπηγό Νικόλαο Παγίδα. Αρχικά, το εργοστάσιο κατασκεύαζε μικρές ατμομηχανές, αντλίες, λέβητες,

πιεστήρια, ακόμα και μικρά ραβδωτά κανόνια κατά την Κρητική Επανάσταση. Τη

δεύτερη αναβάθρα κατασκεύασε η γαλλική εταιρεία Compagnie des Forges et Chantiers στα 1883-1885. Το πρώτο μεταλλικό εμπορικό πλοίο στην Ελλάδα ναυπηγήθηκε στο Νεώριο το 1892 και το δεύτερο στα 1903-1904, με σχέδια του

Ερμουπολίτη ναυπηγού Αλέξανδρου Κρυστάλλη.

Λίγους μήνες μετά την άφιξη της Δεξαμενής από τον Τάραντα, στις 23 Ιουλίου 1955 επισκέπτεται το ναυπηγείο ο τότε υπουργός Δημοσίων Εργων Κων. Καραμανλής.

Η Εφημερίδα «Θάρρος» έγραφε : «Επί της αποβάθρας, η οποία είχε διακοσμηθεί και φωταγωγηθεί από τη λιμενική αρχή, υποδέχθηκαν τον κ. υπουργό οι αρχές της πόλης και πλήθος λαού...Ο κ. υπουργός φιλοξενήθηκε στο σπίτι του βουλευτή κ. Πάρρη, στα Χρούσσα…».

Στη μακρόχρονη ιστορία του το ναυπηγείο άλλαξε πολλά χέρια και πέρασε από διαδοχικές φάσεις ακμής και παρακμής. Τα πρώτα χρόνια την τεχνική διεύθυνση είχαν Άγγλοι και Γάλλοι μηχανικοί (D. Smith, D. Thomas, Ed. Eyssartier), ενώ οι

σημαντικότεροι Ερμουπολίτες διατέλεσαν μέτοχοι, σύμβουλοι, αλλά και δανειστές ή προμηθευτές της εταιρείας, που πτώχευσε το 1893. Τον έλεγχο του ναυπηγείου απέκτησε το 1925 ο Κασσιώτης εφοπλιστής Μηνάς Διακάκης ενώ το 1950 αναλαμβάνουν την επιχείρηση οι αδελφοί Ρεθύμνη.

Η ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΡΕΘΥΜΝΗ ΣΤΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΣΥΡΟΥ

Ο Νικ. Ρεθύμνης ενημερώνει, με επιστολή που εστάλει από το γραφείο του στη Νέα

Υόρκη, τη Λιμενική Επιτροπή της Σύρου για τις προθέσεις του να συμμετάσχει στο συμβούλιο της νεοιδρυθείσας εταιρείας «Ναυπηγεία Σύρου Α.Ε.» για το καλό της εταιρείας αλλά και για το καλό της Σύρου και του κόσμου, ο οποίος θα εργάζονταν σ΄ αυτήν. Η είδηση χαιρετήθηκε από το Συριανό λαό.

Παράλληλα προχωρούσε το κτηματολογικό σχεδιάγραμμα της περιοχής όπου θα

γίνονταν οι απαλλοτριώσεις για την εγκατάσταση των ναυπηγείων.

Οι υπάλληλοι της τεχνικής υπηρεσίας της Νομαρχίας Κυκλάδων κ.κ. Π. Κουλουμπής,

Δ. Λαμπρίδης και Ν. Παπανικολάου μέσα σε 35 μέρες κατάφεραν να στείλουν το

σχετικό φάκελο στην Αθήνα. Σύμφωνα με το κτηματολόγιο η περιοχή περιελάμβανε

64.000 μ2.

Εντωμεταξύ μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον γερμανικών ναυπηγείων που ζητούσαν να συμμετέχουν στα ναυπηγεία της Σύρου, καθώς εθεωρείτο ότι η Σύρος θα καταστεί το μοναδικό στη νότια Μεσόγειο κέντρο επισκευής πλοίων, μετά το Παλέρμο της Ιταλίας.

Ο ΝΙΚΟΛΑΣ ΡΕΘΥΜΝΗΣ γεννήθηκε στο χωριό Παναγία της Κάσου, το 1886.

Ο πατέρας του Βασίλης ήταν κι αυτός καπετάνιος στα δικά του ιστιοφόρα και ατμόπλοια.

Όταν η οικογένειά του εγκαταστάθηκε μόνιμα πια στην Ερμούπολη της Σύρου, ο μικρός Νικόλας ήταν περίπου 10 χρονών.

Μεγαλώνοντας μέσα σε ναυτική

ατμόσφαιρα θα τελειώσει το γυμνάσιο εκεί, και στη συνέχεια θα μεταβεί στο ναυτικό κολέγιο του «Worcester» για να σπουδάσει.

Αποφοιτώντας με άριστα από το αγγλικό κολέγιο, μπάρκαρε για πρώτη φορά ως ναύτης με πλοίο του πατέρα του.

Το 1926 θα εγκατασταθεί μόνιμα στο Λονδίνο, όπου μαζί με τον αδελφό Μηνά και τα εξαδέλφια του, Μιχάλη Πνευματικό και Στάθη Γιανναγά θα ιδρύσουν την «Ατμοπλοΐα Κάσου Α.Ε.» με έδρα τη Σύρο.

Στη συνέχεια, πάλι με τον αδελφό του Μηνά, θα συνεργαστεί το 1927, με άλλα εξαδέλφια του, τους: Μανώλη, Γιώργο, Νικόλα, Γιάννη και Μιχάλη Κουλουκουντή και θα δημιουργήσουν το διεθνούς κύρους εφοπλιστικό οίκο: «Ρεθύμνης-Κουλουκουντής».

Το 1940 ο Ν. Ρεθύμνης θα παντρευτεί την Ουρανία Ν. Κουλουκουντή και θα εγκατασταθούν πια μόνιμα στη Νέα Υόρκη.

Κατά το Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, αμέσως μετά την ιταλική εισβολή στα Δωδεκάνησα, ο καπετάν Νικόλας Ρεθύμνης, έτσι όπως όλοι τον προσφωνούσαν, μαζί με τους συνεταίρους του, της «Ατμοπλοΐας Κάσου», θα διαθέσουν όλα τα εμπορικά σκάφη τους, 14 Λύμπερτις, στην υπηρεσία της Ελλάδας.

Ακολούθως τα ελάχιστα σκάφη που θα διασωθούν από τα γερμανικά υποβρύχια, θα τεθούν στην υπηρεσία του συμμαχικού αγώνα, και οι ναύλοι τους θα εκχωρηθούν στην εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση του Καΐρου για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες του αγώνα.

Ο Ν. Ρεθύμνης θα χρηματίσει Αντιπρόεδρος του Αγγλοαμερικανικού ελληνικού γραφείου μορφώσεως και με την ιδιότητά του αυτή θα βοηθήσει πολλούς Έλληνες σπουδαστές να φοιτήσουν σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Τον πλούτο τον οποίο απέκτησε ο Νικόλας Ρεθύμνης, διέθεσε αθόρυβα για την ανακαίνιση Ναών της Σύρου και της Κάσου, την ενίσχυση πασχόντων και απόρων, τις σπουδές νέων για επαγγελματική αποκατάσταση, και την ενίσχυση της «Κασιακής Αδελφότητας Αμερικής», στην οποία πρόσφερε το ποσό των 30.000 δολαρίων, για την αγορά κτιρίου στη Νέα Υόρκη με σκοπό να στεγάσει τη λέσχης της.

Τρία χρόνια πριν από το θάνατό του, ο Ν. Ρεθύμνης, μαζί με τη σύζυγο του αείμνηστου αδελφού του Μηνά Ρεθύμνη, θα συνεχίσει το κοινωφελές έργο του, ιδρύοντας το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα που φέρει με μετριοφροσύνη την ονομασία:

Φιλανθρωπικό Ίδρυμα «Η Αδελφότης Κασίων», προσφέροντας ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη σε Νοσοκομεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, σε ασθενείς και πάσχοντες Κασιώτες και Συριανούς των αγαπημένων του νησιών. Ο Νικόλας Ρεθύμνης πέθανε το 1981 και τάφηκε στη Σύρο.

Ο ΜΗΝΆΣ Β. ΡΕΘΎΜΝΗΣ, γεννήθηκε το 1892 στην Παναγιά της Κάσου. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στη Σύρο και στη συνέχεια μετέβη στην Αγγλία για να

σπουδάσει στην ανώτατη σχολή πλοιάρχων.

Κατά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, στέλνοντας στην εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση, αντίγραφα των γερμανικών ναρκοπεδίων στην Ελλάδα, καθώς και τις θέσεις των πυροβολείων του λιμανιού της Γένοβας, τα σχέδια των οποίων βοήθησαν για να βομβαρδιστεί από τους συμμάχους το ιταλικό λιμάνι.

Ο Ελληνο-Ιταλικός Πόλεμος και η κατοχή, βρίσκουν το Μηνά Β. Ρεθύμνη στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Πειραιά, απ’ όπου θα συνεχίσει τον αντιστασιακό

αγώνα του, στέλνοντας πάλι πληροφορίες στους συμμάχους, επίσης διοργανώνοντας

σαμποτάζ στο επιβατηγό πλοίο «Έλση Τόγια» που ήταν επιταγμένο για να μεταφέρει ανθρώπους και εμπορεύματα για λογαριασμό των Γερμανών κατακτητών.

Μαζί με άλλα χρηματοδότησε τη διαφυγή Άγγλων και Ελλήνων αξιωματικών στη Μέση Ανατολή.

Για την αντιστασιακή δράση του στην αγωνιζομένη πατρίδα η Πολιτεία του απένειμε τιμητική διάκριση.

Ο καπετάν Μηνάς Β. Ρεθύμνης διακρινόταν για την πραότητα, την καλοσύνη και την αμεσότητα του χαρακτήρα του, και τα φιλανθρωπικά αισθήματά του. Αθόρυβα βοήθησε οικονομικά τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, τους πτωχούς και τους νέους για να σπουδάσουν.

Ο Μηνάς Ρεθύμνης πέθανε και τάφηκε στη Σύρο, το 1977.

Υ.Γ.

1. Οι πληροφορίες για τους αδελφούς Ν. και Μ. Ρεθύμνη προέρχονται από τη διαδικτυακή εφημερίδα Νέα »Φωνή της Κάσου» τη δημοσίευση των οποίων μας

επέτρεψε ο Αιγυπτιώτης συγγραφέας-ερευνητής κ. Μιχάλης Σκουλιός.

2. Απόσπασμα από το ραδιόφωνο της Ι.Μ.Σύρου

Με εκτίμηση

Υποπλοίαρχος(ε.α.)

Ουρανία Πανταζή Π.Ν.