Σύρος-Ερμούπολη: Ημερολόγιο Καλοκαιριού

Τριήμερο αργίας του Αγίου Πνεύματος και αποφασίζω να επισκεφθώ για πρώτη φορά το νησί της Σύρου. Το λιμάνι που ως τότε το έβλεπα μόνο από το πλοίο, κυρίως το Νεώριο και τις γερανογέφυρές του, συνεχίζοντας για τον επόμενο προορισμό στις Κυκλάδες. Σάββατο πρωί φθάνω στο λιμάνι της Ερμούπολης με πολύ ζέστη και αφού αφήνω τα πράγματα στο ξενοδοχείο μπροστά στο λιμάνι κατευθύνομαι προς την οδό Ερμού, με τα πλακόστρωτα στενά γύρω γύρω. Ήδη από τον παραλιακό δρόμο ξεχωρίζει το επιβλητικό Δημαρχείο της πόλης, έργο του Ερν. Τσίλερ, που θεωρείται ένα από τα ωραιότερα κτίρια της χώρας, που το περιβάλλουν ολόγυρα μεγάλοι φοίνικες. Λίγο πιο μπροστά, το άγαλμα του Μιαούλη με τα κανόνια του και γύρω, παλαιά κτίρια μιας άλλης εποχής, που συνδέονται με τη σημερινή πραγματικότητα με εικόνες, όπως τα κοινόχρηστα ποδήλατα μπροστά στην Πλατεία Μιαούλη και οι κατασκευές για τα τραπεζοκαθίσματα που ίσως χαλάνε την ιδεατή αρχιτεκτονική εικόνα που έχει αυτή η πλατεία, με το κτίριο του ΟΤΕ δίπλα, αλλά και το υπέροχο Ελληνικό Καφενείο. Κατεβαίνω τον εμπορικό δρόμο της Πρωτοπαπαδάκη με τα μαγαζιά και κάθομαι για καφέ στο Μέγαρον, ένα παλαιό καφέ στο ισόγειο ενός εντυπωσιακού τριώροφου νεοκλασικού, που συχνάζουν οι ντόπιοι, με έπιπλα και καθρέφτες της παλιάς εποχής, ενώ διαβάζω το τοπικό περιοδικό, το Πανόραμα Σύρου, με συνεντεύξεις ανθρώπων του πολιτισμού για τη Σύρο. Φεύγω από το Μέγαρον και πάω προς το Δημαρχείο, λίγο πριν τις δύο το μεσημέρι, προτού κλείσουν οι πόρτες και χάνομαι στην αρχιτεκτονική γοητεία του Τσίλερ. Ανεβαίνω τα σκαλιά και ανοίγω την κεντρική βαριά πόρτα, βλέποντας τον παλιό δήμαρχο Σύρου, τον Δ. Βαφιαδάκη, να κάθεται στην καρέκλα του, ένα κομψό άγαλμα και συνεχίζω να ανακαλύπτω τους διαδρόμους του δημαρχείου. Τις καρέκλες του καφενείου στην εσωτερική αυλή στα μαυρόασπρα πλακάκια, που είναι σαν σκάκι, το γλυπτό με το παιδί και το δελφίνι, τις ξύλινες πόρτες στα γραφεία που συστεγάζονται τα δικαστήρια, την γυάλινη οροφή που αφήνει να μπαίνει το φως του ήλιου απλόχερα και μέσα από το τζάμι, την εντυπωσιακή αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου, με τους πίνακες και τις προσωπογραφίες στους τοίχους, ενώ λίγο πριν φύγω, θαυμάζω την παλιά άμαξα της πριγκίπισσας Σίσσυ στο ισόγειο του κτιρίου. Φεύγοντας από το δημαρχείο, μεσημέρι με πολύ ζέστη και θέλοντας να κάνω την πρώτη βουτιά, ανεβαίνω δεξιά προς τη θάλασσα και διακρίνω στο βάθος τα δύο καμπαναριά του Αγίου Νικολάου με τον γαλάζιο τρούλο και μπαίνω στην αριστοκρατική συνοικία της Ερμούπολης, τα Βαπόρια. Παλιά αρχοντικά που πολλά είναι ανακαινισμένα και άλλα περιμένουν να γίνουν, με φοίνικες στους κήπους και άλλα με φανάρια στους τοίχους τους και καλαίσθητα κάγκελα στις αυλές, πεντάστερα μικρά ξενοδοχεία. Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, το Μέγαρο Πετριτζή, η παλιά Νομαρχία Κυκλάδων με τους φοίνικες μπροστά, το πεντάστερο Πλόες με την αυλή του και τις μπουκαμβίλιες, με τη θέα στον Αγ. Νικόλαο και τα αρχοντικά καπετανόσπιτα στα βράχια, όπως το Σύρου Μέλαθρον, στη μοναδική εφοπλιστική συνοικία, τα Βαπόρια. Κάνοντας βουτιά στα πεντακάθαρα νερά από την τσιμεντένια προβλήτα με τις σκάλες στην άκρη της θάλασσας, δίπλα από τα Αστέρια και με θέα τα αρχοντικά πάνω στους βράχους, φεύγω για το κέντρο περνώντας τον θεατρικό όμιλο Σουρή, την πλατεία Βαρδάκα, το θέατρο Απόλλωνα με τις τρεις πόρτες και παρακολουθώ την εκκίνηση των δρομέων του αγώνα δρόμου, στην οδό Ερμού . Βράδυ στην πλατεία του Θεάτρου Απόλλωνα και φαγητό στο Όνειρο και την ονειρική του αυλή, μετά βόλτα στο φωτισμένο Θέατρο Απόλλωνα και τον Άγιο Νικόλαο, ενώ με τα πόδια αργά το βράδυ ανεβαίνω τα σκαλιά, έχοντας παντού γύρω μου αρχοντικά προς τον λόφο και την κορυφή του, με την Εκκλησία της Αναστάσεως και θέα όλη την Ερμούπολη και την Άνω Σύρο. Κατέβασμα και βραδινό ποτό στην πλατεία Κουτσοδόντη και στο Ελληνικόν Καφενείον με θέα το φωτισμένο δημαρχείο. Επόμενο πρωί, επίσκεψη στο Θέατρο Απόλλωνα, με τις υπέροχες ζωγραφιές στην οροφή του, τα τετραώροφα θεωρεία του, τη σκηνή και τα κόκκινα καθίσματα, σε ένα από τα εντυπωσιακότερα θέατρα στην Ελλάδα. Και έπειτα πάνω στο Μουσείο του, βλέποντας αφίσες και αντικείμενα παλαιών παραστάσεων. Με τη ζέστη, φεύγω προς Επισκοπειό για να θαυμάσω τα αρχοντικά με τις μεγάλες αυλές και τα δέντρα, το ερειπωμένο σπίτι του Καραγάτση, τις βίλες στην Ντελαγκράτσια ή Ποσειδωνία, όπως αυτή της έπαυλης Τσιροπινά, το παλαιό δημαρχείο.
 Ίσως την περιοχή με τα περισσότερα και τα ωραιότερα αρχοντικά στη χώρα. Περιήγηση στον αρχιτεκτονικό παράδεισο. Παίρνουμε σκάφος από τον Φοίνικα και συναντώ το εκκλησάκι του Αγίου Στεφάνου μέσα στο βράχο και μετά τον Γαλησσά, το Κίνι και την ξακουστή παραλία Δελφίνι , κολυμπώ στις σχεδόν απάτητες παραλίες Βαρβαρούσα και Γράμματα, με την τελευταία να έχει σήμανση αρχαιολογικού χώρου από ευρήματα Κυκλαδικής εποχής. Η παραλία του Αμερικάνου με λίγα πεύκα και πιο πάνω το σπήλαιο της Γριάς. Οι βουτιές αξέχαστες και αφού δω και τη Βάρη και πάλι πίσω. Βράδυ, αφού πρώτα προσκυνήσω την αυθεντική εικόνα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco) στο κέντρο της Ερμούπολης, κατευθύνομαι προς την Άνω Σύρο, μπαίνω από την Καμάρα, ανεβαίνω τα σκαλιά προς τον Αη Νικόλα και τον Σαν Τζώρτζη στην κορυφή, ενώ μπαίνω στην υπόγα του Λιλή, εκεί όπου τραγουδούσε ο μεγάλος ρεμπέτης Μάρκος Βαμβακάρης, βλέπω το πορτραίτο του δίπλα από το μπαλκόνι, λίγο πιο πάνω, μπουκαμβίλιες στα στενά δρομάκια και το Μουσείο με το όνομά του και η ομώνυμη πλατεία με την προτομή του Μάρκου Βαμβακάρη, τον μπαγλαμά του και στους τοίχους οι στίχοι της Φραγκοσυριανής. Κατεβαίνοντας στα σκαλοπάτια από την Άνω Σύρο, περνώ από τους Ταξιάρχες και μετά πάω για ποτό στο Barola στο λιμάνι, ενώ επόμενο πρωί, μετά τη Λέσχη Ελλάς και το προσκύνημα στον Άγιο Νικόλαο, με το εντυπωσιακό τέμπλο και τον γαλάζιο τρούλο, πίνω καφέ στο μπαλκόνι του Πλόες, έχοντας θέα όλα τα Βαπόρια δίπλα στους βράχους και μεσημέρι καθώς αναχωρώ για το λιμάνι, αγοράζοντας παραδοσιακά λουκούμια Σύρου, τριαντάφυλλο και μαστίχα, βλέπω την τελευταία εικόνα της Ερμούπολης και της Άνω Σύρου από το πλοίο, έχοντας τις καλύτερες εντυπώσεις από την Αρχόντισσα των Κυκλάδων, την Αρχοντική σε όλα της Σύρο.
*Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι Οικονομολόγος, Κοινωνιολόγος, Δημοτικός Σύμβουλος Παλλήνης