Ταφικά μνημεία Ερμούπολης: Και εγένετο ΦΩΣ

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, αναστήθηκε σε τρείς ημέρες. Η Χριστιανική Εκκλησία, η Εκκλησία μας, ανασύρει τους νεκρούς της από την τελευταία τους κατοικία, στα τρία χρόνια. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου μας χρειάστηκε τριάντα ολόκληρα χρόνια για να ανασύρει και να εγκρίνει μελέτη που αφορά την αποκατάσταση και ανάδειξη των ταφικών μνημείων, που βρίσκονται στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου!!!

Και πότε; Ένα μήνα πριν τις επερχόμενες Δημοτικές εκλογές.

Παρασκευή 18 Μαΐου 2012. Ανακοίνωση Δήμου Πειραιά.

Η ανάδειξη των μοναδικών ταφικών μνημείων του νεκροταφείου της Ανάστασης, βρίσκεται στο επίκεντρο των διήμερων εκδηλώσεων, που διοργανώνει στις 18 και 19 Μαΐου, ο Δήμος Πειραιά, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας των Μουσείων.

Οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία του Δημάρχου Πειραιά και του Προέδρου Οργανισμού Πολιτισμού, Άθλησης και Νεολαίας, διοργανώνονται σε συνεργασία με το ιστορικό Αρχείο του Δήμου Πειραιά και το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος.

Πρόγραμμα εκδηλώσεων.

Παρασκευή 18 Μαΐου 2012

Πειραιάς - Νεκροταφείο της Ανάστασης. Ένα ανοιχτό Μουσείο.

Θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση από την ιστορικό κα Ευαγγελία Μπαφούνη, στα ταφικά μνημεία της Ανάστασης, την ιστορία των οικογενειών, των ανθρώπων, της πόλης.

Σημείο συνάντησης. Είσοδος Νεκροταφείου της Ανάστασης, ώρα 18:00.

Μαρτυρία επισκέπτη στη Σύρο.

«Η σημερινή ανάρτηση, έχει να κάνει με ένα σπουδαίο μνημείο σε ένα εξαιρετικό από πλευράς γλυπτών αναθημάτων νεκροταφείο, αυτό του Αγίου Γεωργίου στην Ερμούπολη της Σύρου, που βρίσκεται σε χείριστη κατάσταση. Σε εκδρομή που κάναμε με το σχολείο στη Σύρο, πήγα για άλλη μια φορά να δω τα μνημεία αυτά και συγκεκριμένα το ταφικό της οικογένειας Πετροκόκκινου, που αποτελεί επιτύμβια παραλλαγή του μνημείου του Λυσιστράτη. Πριν από τρία χρόνια βάνδαλοι έκαναν ζημιές, γκρεμίζοντας τη μεγάλη λουτροφόρο που βρισκότανε στο εσωτερικό του μνημείου, ξεσηκώνοντας την κοινή γνώμη. Ήλπιζα οι ζημιές να είχαν αποκατασταθεί αφού πολλές ήταν οι φωνές των ευαίσθητων Συριανών και όχι μόνον.

Ε, λοιπόν η λουτροφόρος είναι γκρεμισμένη ακόμη, παρά τις υποσχέσεις του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης».

Δύο χαρακτηριστικά γεγονότα.

Το πρώτο, πως μπορεί να γίνει η προβολή ενός μνημείου, (η μόνη κίνηση από πλευράς Δήμου, είναι η έκδοση Ημερολογίου αφιερωμένη σε αυτά), το δεύτερο, την κατάσταση που επικρατεί σε έναν από τους θησαυρούς του τόπου μας.

Αγαπητέ επισκέπτη, και σήμερα αν επιλέξεις τη Σύρο για τις διακοπές σου, την ίδια κατάσταση θα συναντήσεις, που πιθανότατα να είναι και χειρότερη.

Το 1989 τα παλαιότερα τμήματα του Νεκροταφείου Ερμούπολης, χαρακτηρίστηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία «διότι αποτελούν αξιόλογα γλυπτικά έργα και μοναδικά δείγματα ταφικής αρχιτεκτονικής του περασμένου αιώνα στον Ελλαδικό χώρο καθώς και αναφορά στις ιστορικές, πολιτικές και οικοδομικές δομές της Ερμούπολης του 19ου αιώνα». Τον Ιούνιο του 2001 πραγματοποιήθηκε αυτοψία από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής, κατά την οποία εντοπίστηκαν τα σημαντικότερα δομικά προβλήματα των ταφικών μνημείων, προκειμένου να προταθούν οι απαραίτητες ενέργειες και επεμβάσεις για την αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξή τους.

Όπως εξηγεί ο Προϊστάμενος της Εφορείας Ορέστης Βαβατσιούλας, ορισμένα από τα μνημεία εμφανίζουν δομοστατικά προβλήματα, σεισμική καταπόνηση, διαβρώσεις και οξειδώσεις μετάλλων και θραύσεις μελών, ενώ όσο προχωράει ο χρόνος το πρόβλημα επιδεινώνεται. Η εφορεία προχώρησε στη σύνταξη μελέτης συντήρησης και αποκατάστασης των μνημείων, έργο που θα γίνει για πρώτη φορά στο Νεκροταφείο της Σύρου. Για να ολοκληρωθεί το έργο (σε τρία χρόνια υπολογίζεται η διάρκειά του) ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης αναζητά χρηματοδότηση από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.

Πόσες φορές αλήθεια, την τελευταία τουλάχιστον 20ετία, δεν ακούσαμε και δεν διαβάσαμε εξαγγελίες του Δήμου για την αποκατάσταση των ταφικών μνημείων. Πόσες φορές μας έδωσαν φρούδες ελπίδες, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, αλλά ακόμα και σήμερα, ένα μήνα πριν τις Δημοτικές εκλογές, για την συντήρηση αυτών των θησαυρών.

Αλλά τι λέω. Μάλλον ήμουν και είμαι ονειροπόλος, επειδή όλες τις φορές που το άκουσα, πίστεψα στην ευαισθησία όλων αυτών που μας διοικούν. Πίστεψα ότι ένας από τους στόχους τους ήταν η ανάδειξη των μνημείων, που θα απέφερε ποικίλα οφέλη για το νησί μας.

Και άντε να καταλάβω τη δυσκολία του εγχειρήματος.

Αυτό όμως που δεν κατάλαβα ούτε πρόκειται να καταλάβω ποτέ είναι η καθαριότητα του χώρου. Πόσο δύσκολη είναι η απομάκρυνση των χόρτων, που και αυτά ευλαβικά περικλείουν τα ταφικά μνημεία, συντελώντας στην καταστροφή των μαρμάρων και συγχρόνως δυσχεραίνοντας την πρόσβαση στον επισκέπτη.

Πολλοί είμαστε υπερήφανοι για την καθαριότητα της πόλης μας. Την καθαριότητα που είναι καθήκον και χρέος της Δημοτικής αρχής απέναντι στον πολίτη και όχι ρουσφετολογική υπόθεση. Αλλά επιτρέψτε μου να μην είμαι καθόλου υπερήφανος γι΄ αυτό που τόσο εύκολα θα μπορούσε να γίνεται. Να είναι καθαρός και προσβάσιμος ο χώρος αυτός.

Προτείνατε άραγε ποτέ, κύριοι της εξουσίας, στα ΤΕΙ Αθηνών και Λαμίας όπου διδάσκεται η αποκατάσταση και η συντήρηση ανάλογων μνημείων, τη συντήρησή τους μέσα από την πρακτική άσκηση των φοιτητών και πάντα βέβαια με την επίβλεψη των αρμόδιων καθηγητών; Γιατί οι φοιτητές αυτών των δύο σχολών σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, συντήρησαν τα ταφικά μνημεία της Αλεξάνδρειας.

Το ότι υπάρχει μια ευρύτερη κοινωνική σήψη και όχι μόνον οικονομική, δεν μπορεί να μας αποθαρρύνει από το να βλέπουμε, να προβληματιζόμαστε και να διεκδικούμε την αποκατάσταση των κακώς κειμένων και την προβολή αυτού που λέμε «Ελληνικός Πολιτισμός».

Το μέλλον αν δεν αντικρύσει το παρελθόν, αν δεν ξέρει την ιστορία, δεν θα έχει μέλλον. Θα είναι μια μάζα, η οποία θα έχει το ίδιο χρώμα, την ίδια νοοτροπία, τον ίδιο φθαρμένο τρόπο σκέψης, που θα χειραγωγείται και θα κατευθύνεται πολύ εύκολα, σαν πρόβατα.

Για το τέλος, δανείζομαι απόσπασμα από το βιβλίο «Η Ερμούπολη σαν παραμύθι» του αείμνηστου Δημήτρη Χάλαρη.

«Σήμερα τα έργα τέχνης βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο για να γίνουν μπάζα. Η ντροπή στους άρχοντες έχει χαθεί μέσα στις φόδρες της άγνοιας, της σκοπιμότητας. Το νεκροταφείο αυτό είναι μια πανάκριβη γλυπτοθήκη, την οποία δεν σέβονται οι άρχοντες του τόπου και γίνονται πιο κοντοί, όταν συγκρίνεις τους χρόνους που οι άρχοντες τα δημιούργησαν και τους σημερινούς που αδιαφόρησαν και αδιαφορούν. Κρίμα».