Προσωπική Εμπειρία

Χρειάστηκε να χειρουργηθεί η γυναίκα μου. Πήγαμε σε κρατικό νοσοκομείο. Οι γιατροί αποδείχθηκαν εξαίρετοι. Οι νοσηλεύτριες έτρεχαν να προλάβουν, αλλά γενικά χαμογελούσαν. Οι υπάλληλοι φέρονταν φιλικά. Οι συνοδοί των ασθενών περιμένοντας στην ουρά μπροστά από τα γκισέ ήταν οι μόνοι εκνευρισμένοι. «Μα δεν καταλαβαίνετε;» έντονα φώναζε κάποια νεαρή κυριούλα. «Ο πατέρας μου είναι άρρωστος, σας λέω». Λες και οι υπόλοιποι περίμεναν στην ουρά να πάρουν σουβλάκι. Βέβαια, να πούμε του στραβού του δίκιο, δεν είχαν άδικο να μιλούν με υψηλά ντεσιμπέλ.

Την είχε δει τη γυναίκα μου ο χειρουργός μας και είπε να πάμε στις 5. Απευθυνθήκαμε στην προϊσταμένη. «Ήλθαμε για εισαγωγή». «Πού είναι το χαρτί;» «Ποιο χαρτί;» «Πρέπει να περάσετε από το Γραφείο κινήσεως». Το νοσοκομείο είναι μεγάλο, λαβύρινθος, ρωτώντας όμως βρήκα το Γραφείο κινήσεως. Ουρά, καμιά εικοσαριά άτομα. Ήλθε τέλος η σειρά μου. «Α, πρέπει να περάσετε πρώτα για να ετοιμαστεί η καρτέλα. Διπλανό γραφείο.» Άλλη ουρά. Ήλθε όμως η σειρά μου. «Πού είναι το χαρτί του γιατρού;» «Δεν μου έχει δώσει.» «Πηγαίνετε να πάρετε». «Πού θα τον βρω;» «Δεν ξέρω, δοκιμάστε στα εξωτερικά ιατρεία». Στα εξωτερικά ιατρεία κυριαρχούσαν γιατροί. Χρησιμοποιώντας την ιατρική μου ιδιότητα, δεν περίμενα πολύ. «Είναι εδώ ο κ. Τάδε;» «Ανήκει στη Β΄ Κλινική. Σήμερα εφημερεύει η Α΄. Λυπάμαι, δεν ξέρω, κ. συνάδελφε». Πίσω στον 5ο όροφο, στην προϊσταμένη. Της είπα το πρόβλημα. «Α, δεν πειράζει, θα σας δώσει το χαρτί ο εφημερεύων». «Πού είναι;» «Κάνει επίσκεψη. Περιμένετε. Καθίστε να μη στέκεστε.» Δεν περίμενα πολύ. Στο μεταξύ, με πολλή φροντίδα, η προϊσταμένη εγκαθιστούσε τη γυναίκα μου στο κρεβάτι της. Ο εφημερεύων ήλθε. Αυτή τη φορά ήμουν τυχερός: «Κύριε καθηγητά, ήμουν φοιτητής σας. Πώς μπορώ να σας εξυπηρετήσω;» Του είπα το πρόβλημα. Μου έδωσε το απαραίτητο χαρτί. «Πού θα το πάω;» «Στο Πρωτόκολλο». Αυτή τη φορά δεν περίμενα στην ουρά. Την παρέκαμψα ζητώντας συγγνώμη. «Πού είναι το Πρωτόκολλο;» ρώτησα στο Γραφείο κινήσεως που είχα ξαναπάει. «Το Πρωτόκολλο είναι κλειστό! Εργάζεται μόνο τις πρωινές ώρες. Θα περιμένετε αύριο.» Τόμπολα! Πίσω στον πρώην φοιτητή μου. Το ασανσέρ είχε πολλή κίνηση. «Κύριε καθηγητά, τώρα με κόψατε! Σας είπα Πρωτόκολλο, αλλά εννοούσα Γραφείο κινήσεως.» Ξανά Γραφείο κινήσεως. Πάλι ουρά. Ούτε συζήτηση να την παρακάμψω. «Καρτέλα στο διπλανό γραφείο». Πάλι ουρά. Αυτή τη φορά στέκονταν μόνο 3 άτομα. Η καρτέλα ετοιμάστηκε. «Στο Λογιστήριο τώρα. Διπλανή πόρτα». Κι εκεί μικρή η ουρά. «Ταυτότητα της συζύγου, παρακαλώ». «Δεν την έχω». «Δεν πειράζει, τη φέρνετε αύριο. Οπωσδήποτε, πριν από το εξιτήριο». Πίσω στο Γραφείο κινήσεως, χωρίς ουρά αυτή τη φορά. Μου έδωσαν το χαρτί για την προϊσταμένη.

Στον όροφο συνάντησα κι άλλον γνωστό. Ένας Αλβανός είχε φέρει την κόρη του, 14 ετών να τη χειρουργήσει ο δικός μου χειρουργός. «Να του δώσω 3000 € είναι αρκετά;», με ρώτησε. «Δεν ξέρω. Γιατί δεν τον ρωτάς;» Ξανασυναντηθήκαμε αρκετές φορές. «Κάθε φορά που πάω να τον πλησιάσω, με ενημερώνει βιαστικά για την κόρη μου κι ύστερα με διώχνει. Δεν μ΄ αφήνει να τον πλησιάσω. Τι να κάνω;» Τώρα δεν ήξερα τι να του απαντήσω.

Πάντως έπρεπε να πάω στην Τράπεζα. Οι αρρώστιες έχουν έξοδα. Ιδιωτικός τομέας τώρα. Εδώ υπήρχαν χαρτάκια προτεραιότητας. Ήλθε κάποτε η σειρά μου να πάω στον Ταμία. «Υπογραφή από τον προϊστάμενο». Πάλι ουρά χωρίς χαρτάκι προτεραιότητας. «Υπογραφή και από το Διευθυντή!». Επανέκαμψα στον Ταμία. Σκεφτόμουν πως ήθελα να του πω: «Εγώ ήλθα σε σένα για να με εξυπηρετήσεις. Το χαρτί από τον Προϊστάμενο και από το Διευθυντή το ήθελες εσύ, όχι εγώ. Επομένως εσύ έπρεπε να πας στον Προϊστάμενο και στο Διευθυντή, όχι εγώ». Ήθελα, αλλά δεν τα είπα. Θα καθυστερούσα κι άλλο και – ποιος ξέρει – μπορεί και να έβρισκα απροθυμία να εξυπηρετηθώ. Τα ίδια ακριβώς ήθελα να πω και στην προϊσταμένη στο νοσοκομείο. Ήξερα όμως, πώς στην απίθανη περίπτωση που θα την έπειθα, θα παρατούσε τη γυναίκα μου στο διάδρομο, αντί να τη βάλει να ξαπλώσει στο κρεβάτι που στρώθηκε γι΄ αυτήν.

Γραφειοκρατία! Σε άλλα θέματα, λιγότερο επείγοντα από τα ιατρικά, η γραφειοκρατία είναι πολύ μεγαλύτερη. Κάφκα!

Μα χρειάζεται; Αναμφίβολα χρειάζεται! Αλλιώς θα έκανε οποιοσδήποτε ισχυρός ό,τι θέλει. Πριν από το Σόλωνα, οι διαφορές για δάνεια με υποθήκες τα χωραφάκια, πήγαιναν στο δικαστή. Αυτός έκρινε ανάλογα με το «φακελάκι» που εισέπραττε. Η ταρίφα ήταν το δέκατο της αξίας του χωραφιού. Οι δικαστές που δεν έπαιρναν το δέκατο, οι «αδέκαστοι», ήταν πολύ σπάνιοι. Η γραφειοκρατία επιτρέπει τον έλεγχο.

Ναι, μα τόση πολλή; Αναμφίβολα όχι! Αν χρειάζεται να πάρω 20 υπογραφές για να χτίσω μια παράγκα, όλο και κάποιο δωράκι πρέπει να δώσω σε καθένα υπάλληλο που υπογράφει. Αλλιώς, η υπόθεσή μου θα πάει στις καλένδες. Στο μεταξύ τρέχουν οι δόσεις για το δάνειο που έχω πάρει για να χτίσω. Το κράτος λοιπόν εγκαθιστά μια υπηρεσία από «αδιάφθορους» υπαλλήλους, για να ελέγχουν τη διαφθορά. Τώρα όμως πρέπει να δώσω ένα πολύ μεγαλύτερο δωράκι στον «αδιάφθορο» υπάλληλο για να κάνω τη δουλειά μου. Η Φινλανδία, λέγεται, είναι η χώρα με τη μικρότερη γραφειοκρατία στον κόσμο. Και είναι η χώρα με τη μικρότερη διαφθορά στον κόσμο.

Καλά, σήμερα, με όλα τα μέσα που υπάρχουν, γιατί έπρεπε να τρέχω εδώ και κει στο νοσοκομείο; Ας πούμε πως όλα τα χαρτιά πραγματικά χρειάζονται. Θα μπορούσε η προϊσταμένη να γράψει όλα τα στοιχεία της άρρωστης στον κομπιούτορά της περνώντας ηλεκτρονικά από όλες τις υπηρεσίες που χρειαζόταν για οποιονδήποτε έλεγχο.

Και τότε τι θα κάνουν όλοι αυτοί οι υπάλληλοι που δουλεύουν στα γραφεία και υφίστανται τις διαμαρτυρίες των συνοδών; Κι εδώ αρχίζει η ανίερη συμμαχία. Οι υπάλληλοι θα πρέπει να απολυθούν, για να εξυπηρετούνται πιο αποτελεσματικά οι πολίτες. Δεν θέλουν να μείνουν άνεργοι. Οι πολίτες απαιτούν περισσότερους υπαλλήλους για να γίνεται πιο γρήγορα η δουλειά. Και οι πολιτικοί βέβαια δεν θέλουν ανέργους, διότι τότε πώς θα ψηφισθούν στις εκλογές; Μήπως θα έπρεπε, λέω, αντί να απολυθούν οι εργαζόμενοι, να επεκτείνει το κράτος τις δραστηριότητές του όπου υστερεί και εκεί να μεταθέσει, αντί να απολύσει, τους αχρείαστους υπαλλήλους; Και μήπως θα έπρεπε ο ιδιωτικός τομέας να αναπτυχθεί έτσι που να μην υπάρχει πια ανεργία; Χρειάζονται τόσα πολλά να γίνουν στον τόπο! Γιατί να μην τα κάνουμε είτε σαν ιδιώτες είτε σαν κράτος;