ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ

Πανέμορφη, μεγαλομάτα, η μικρούλα Ευρώπη, έπαιζε κάπου στη Συρία. Κόρη του Αγήνορα. Την κιαλάρισε ο γνωστός Μπερμπάντης και μεταμορφώνεται σε γοητευτικό ταυράκι. Η Ευρώπη πλησιάζει, γονατίζει το ταυράκι, χαϊδεύει εκείνη το σκληρό, στητό κέρατό του, καβαλάει…κι από δω πάν΄ κι άλλοι,τόσκασε για Κρήτη.

Οι Κρητικοί κάνουν αγώνες,ταυροκαθαψίες. Ο Μίνωας, φοράει περικεφαλαία το ταυρίσιο κεφάλι και με τη φοβερή όψη του Μινώταυρου, επιβάλλεται στον κόσμο. Ώσπου ένας γόης Αθηναίος τα φτιάχνει με την κορούλα του την Αριάδνη κι αυτός σκοτώνει το μπαμπά της. Την παρατάει στη Νάξο, αφού τάφτιαξε με την αδελφή της, τη Φαίδρα, που κι εκείνη ξελόγιασε το γιο του τον Ιππόλυτο. Μεγάλο μπλέξιμο.

Στο μεταξύ ο Αγήνορας, έξω φρενών,φωνάζει τα παιδιά του. «Σκορπιστείτε στα πέρατα της γης. Φέρετε την Ευρώπη. Αλλιώς μην ξαναπατήσετε». Ο γιός του ο Κάδμος φθάνει στην Ελλάδα, απευθύνεται στο μαντείο κι αυτό του υποδεικνύει:«Να πάψει να ζητά την αδελφή του, την έχει ο Δίας!και να χτίσει πόλη εκεί όπου κατεβαίνοντας στην πεδιάδα θα συναντήσει μια αγελάδα». Έτσι κι έγινε. Οι Θήβες!

Ο Μεγάλος Πατριάρχης μας, ο Προμηθέας, άφησε κληρονομιά, μεταξύ άλλων, και τη γνώση τωνγραμμάτων. Πώς ήταν, δεν ξέρομε ακριβώς. Οι Αιγύπτιοι είχαν γραπτά σύμβολα εννοιών. Όποιος τα ήξερε καταλάβαινε τι σημαίνουν, όποια γλώσσα κι αν μιλούσε. Το ιδεόγραμμα «4» παριστάνεισήμερα την τετράδα, αλλά εμείς το προφέρομε «τέσσερα», οι Ιταλοί «κουάτρο», οι Γάλλοι «κατρ» οι Εγγλέζοι «φόορ», οι Γερμανοί «φίιρ», οι Τούρκοι «ντόρτ» κλπ. Ηγραφή αναλύθηκε από τον Παλαμήδη σε φωνητικά γράμματα. Άλλη ιστορία και τούτη.Ο Παλαμήδης ήταν ήρωας του Τρωικού πολέμου. Πανέξυπνος, επινόησε μηχανές για ποικίλους, ιδίως ναυτικούς, σκοπούς. Έπιαναν τα χέρια του, οι παλάμες του – εξ ου και Παλαμήδης. Πήγε στην Ιθάκη να ξεσηκώσει τον πολυμήχανο Οδυσσέα, αλλ΄ αυτός δεν είχε όρεξη να παρατήσει τη γυναικούλα του και το νεογέννητο αγοράκι τους, όμως δεν μπορούσε και να φανεί δειλός. Παράστησε τον τρελό. Ο ευφυής Παλαμήδης όμως αποκάλυψε την απάτη. Δεν τον συγχώρεσε ο πανούργος. Είχαν κι άλλη σύγκρουση. Με μηχανορραφίες πέτυχε την εκτέλεσή του στην Τροία. Κι ο συνθέτης της Ιλιάδας δε λέει λέξη για τον Παλαμήδη. Από άλλες πηγές τον γνωρίζομε. Και η μεγάλη επινόησή του με τα γράμματα έμεινε στην αφάνεια. Στο μεταξύ ο Κάδμος είχε φέρει έτοιμο το φοινικικό αλφάβητο από την πατρίδα του.

«Λ΄Φ΄» σημαίνει μεγάλο ζώο: «εΛέΦας», «εΛάΦι». Στα φοινικικά «άΛεΦ» σημαίνει βόδι και στα σύγχρονα εβραϊκά «αΛούΦ» σημαίνει τον Πρώτο. Έτσι «ΆλεΦ» ή «ΆλΦα» είναι το Πρώτο από μια σειρά συμβόλων που παριστάνουν όχι έννοιες, αλλά φθόγγους. Από δυο μεριές, λοιπόν, Κρήτη και Θήβα, οι μετανάστες από τη Συρία μας έφεραν την κτηνοτροφία των βοοειδών. Ως τότε μόνο τις αίγες ξέραμε οι Έλληνες κι όποιο μέρος κι όποιος είχε πολλές έπαιρναν απ΄ αυτές το όνομά τους: Αίγιο, Αιγός Ποταμοί, Αιγέας κλπ. Και μαζί μ΄ αυτά, έφεραν και το αΛΦάβητο.

«Μ» δεν σημαίνει τίποτε, συμβολίζει μόνο τον ήχο «Μ», που ακούεται όταν εκπνέουμε αέρα με κλειστό στόμα. Τώρα, με καμιά εικοσαριά τέτοια σύμβολα μπορούσαν να παρασταθούν το σύμπαν των ανθρώπινων λέξεων και εννοιών.Το σπίτι λεγόταν Beth (Βήτα),η γκαμήλα gimel, (Γάμμα). Dalet (Δέλτα) σήμαινε θύρα, πέρασμα, το πέρασμα των ποταμών στη θάλασσα, που μοιάζει με τρίγωνο, το «Δ», σαν το Δέλτα του Νείλου ή του Φαλήρου κλπ. Τα σύμβολα έπρεπε να ιεραρχηθούν, διότι παρίσταναν και αριθμούς, όχι μόνο φωνήματα.

Η παράσταση του πλούτου των εννοιών με 20 σύμβολα περίπου διαμέσου της ανθρώπινης λαλιάς ήταν ποιοτικό άλμα. Οι (λογικές) έννοιες μπορούσαν να συμβολισθούν με σύμβολαμόνο συμφώνων, όπως στη στενογραφία. Οι Έλληνες όμως ήταν περίεργα όντα: Ποιητές! Και ο ποιητικός λόγος έχει μουσικότητα. Και η μουσικότητα αποδίδεται με τα φωνήεντα, όχι με τα σύμφωνα. Από τα σύμφωνα άλλα προφέρονται ψιθυριστά (χωρίς το λάρυγγα) και άλλα υποχρεωτικά με τη χρήση του λάρυγγα. Τα φωνήεντα όμως προφέρονται και με τον ένα και με τον άλλο τρόπο: Τονίζονται ή όχι, όπως απαιτεί η μουσικότητα. Έτσι, στο φοινικικό αλφάβητο, όπου τα ονόματα των γραμμάτων ήλθαν φοινικικά με τον Κάδμο, προστέθηκαν σύμβολα των φωνηέντων με ελληνικά ονόματα: «Ε-ψιλόν», «Υ-ψιλόν», «Ο-μικρόν», «Ω-μέγα». Τα σύγχρονα γράμματα φωνηέντων «άλφα», «ιώτα» και «ήτα» δεν ήταν αρχικά φωνήεντα και είχαν πολλές περιπέτειες τα καϋμένα. «Άλφα» ήταν ο πιο ευκολοπρόφερτος άναρθρος ήχος. Το «Ιώτα» προφερόταν «Γιούτα». Το «ω» εξελίχθηκε (και όχι μόνο σε μας) σε «ου», όπως ο «κώνωψ» έγινε «κουνούπι», ο «κώδων» «κουδούνι», ο «ρώθων» «ρουθούνι» και το«BOOK»«ΜΠΟΥΚ». Το «Ι» προφερόταν «Γι» όπως ο «ιατρός» προφέρεται «Γιατρός». Το «Ιώτα» λοιπόν προφερόταν «Γιούτα» και σήμαινε βέβαια «Ιούδας». Ήταν το απλούστερο γράμμα – μια γραμμίτσα μόνο – που συμβόλιζε όχι μόνον έναν ήχο, αλλά και το άρρεν στοιχείο, πάνω στο οποίο στηριζόταν όλο το πατριαρχικό δίκαιο: Ιάκωβος, Ιωάννης, Ιερεμίας, Ιωνάς κλπ, όλοι άντρες.Το όνομα του Θεού ήταν «ΙΕΒΕ» (ΙΕχωΒάς) συμβολίζοντας την ένωση του άρρενος «Ι» με το θηλυκό (Εύα) «ΕΒΕ». Σήμαινε δηλαδή «Ανδρόγυνο». Το ανδρόγυνο έχει μια ικανότητα που δεν την έχουν ένας άντρας και μια γυναίκα αν δεν είναι ζευγάρι: Δημιουργεί! Τόση σημασία για μια γραμμίτσα, που «ἕωςἂνπαρέλθῃ ὁ οὐρανὸςκαὶ ἡ γῆ, ἰῶταἓν ἢ μία κεραία οὐμὴπαρέλθῃἀπὸτοῦ νόμου ἕωςἂν πάντα γένηται» (Ματθ. 5,18)». Και το « Ήτα» είχε περιπέτεια. Οι Έλληνες δεν είχαν φθόγγο που να αντιστοιχεί στο γράμμα «Η». Είχαν όμως φθόγγους χωρίς σύμβολο στο φοινικικό αλφάβητο. Οι Αθηναίοι λοιπόν συμβόλισαν με το «Η» το μακρό φθόγγο «Εε». Οι Ευβοείς όμως συμβόλισαν μ΄ αυτό το γράμμα μια πνοή, ένα «πνεύμα». Μια Χαλκιδαία αποικία στην Ιταλία μετέφερε αυτή την παράδοση κι από τότε οι Δυτικοί λαοί συμβολίζουν με το «Η» κάτι σαν απαλό «χ», όπως στη λέξη HERO (=ήρωας) που προφέρεται κάπως σαν «Χ-ήρο». Οι Αλεξανδρινοί έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους χωρίζοντας το ├┤σε├ (δασεία προσωδία) που προφερόταν σαν το λατινικό «Η» και σε ┤(ψιλή προσωδία) που ήταν άφωνο. Μάταιος κόπος. Οι αγράμματοι δεν μπορούσαν να επωφεληθούν, ακριβώς επειδή ήταν αγράμματοι. Έτσι, ξεκινώντας από το πιο λογικό αλφάβητο, φθάσαμε στη σύγχρονηπαράλογη γραφή. Το θέμα όμως απαιτεί μακρότερη συζήτηση και θα συνεχίσω, ελπίζω, με επόμενη επιφυλλίδα. Ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη αν πω στην άλλη επιφυλλίδα πράγματα που μοιάζουν εξωφρενικά.