ΠΟΙΑΚΡΑΤΙΑ

Δημοκρατία δεν έχομε. Αρκεί να σκεφθούμε ότι μας κυβερνά το 19% των ψηφοφόρων. Το πρώτο κόμμα πήρε 35% από το 55% που ψήφισαν. Αλλά είχαμε ποτέ;
Αφότου ελευθερωθήκαμε από τους Τούρκους το 1821, μας κυβερνούν κάποιοι κρατούντες, διαμέσου υποτελών τους. Στην αρχή ήταν ανοιχτά οι ξένοι. Ήταν ένα από τα τρία κόμματα: Αγγλικό, Γαλλικό ή Ρωσικό: Ξενοκρατία. Καταλύθηκε από το στρατό: στρατοκρατία. Την έφερε ο Βενιζέλος και τέλειωσε με τον Παπαδόπουλο/Ιωαννίδη. Κυβερνούσε ο στρατός είτε, άμεσα (Πάγκαλος, Κονδύλης, Μεταξάς, Παπαδόπουλος κλπ) είτε έμμεσα με επίφαση δημοκρατίας (Παπάγος, Πλαστήρας κλπ). Η στρατοκρατία κατάφερε να μειώσει αρχικά την επιρροή των ξένων, όπως στους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους χωρίς να την καταργήσει. Και ούτε ήταν δυνατό. Η τρίτη φάση, που συνεχίζεται ως τώρα, είναι η κομματοκρατία. Την έφερε ο Α. Παπανδρέου. Οργάνωσε το κόμμα του έτσι που να αποκλείει, όσο γίνεται, την επαναφορά της στρατοκρατίας. Η οργάνωσή του ήταν άψογη και την αντέγραψε επιτυχώς η Νέα Δημοκρατία και στη συνέχεια όλα τα κόμματα. Από τότε μας κυβερνούν τα κόμματα, με χαρακτηριστικές πολιτικές προσωπικότητες που κύριο μέλημά τους είναι πώς θα ανατρέψουν την εκάστοτε κυβέρνηση που είναι η κύρια αιτία της κακοδαιμονίας μας για να έλθουν αυτές, οι θαυματοποιές προσωπικότητες, στην εξουσία και τότε – έ, αυτοί γνωρίζουν πώς θα μας σώσουν. Εμείς δεν χρειάζεται να ξέρουμε. Απλώς θα πληρώνουμε τα σπασμένα.
Κι ο λαός πότε κυβέρνησε τη χώρα; Η δημοκρατία επινοήθηκε στην αρχαία Αθήνα. Κυριότερο χαρακτηριστικό της ήταν ότι η βουλή αποτελούνταν από βουλευτές που επιλέγονταν με επιστημονική τυχαιότητα, με κλήρο, από το σύνολο των πολιτών και εξέφραζαν έτσι αξιόπιστα τη βούληση του λαού. Είχε θεμελιώδη μειονεκτήματα, όπως τον αποκλεισμό γυναικών, μετοίκων και δούλων και την ταύτιση νομοθετικής με δικαστική εξουσία. Οι βουλευτές ήταν και ένορκοι.
Η αρχαία Ρώμη εφάρμοσε τη res publica. Κυρίαρχο σώμα ήταν η σύγκλητος (senatus). Τα μέλη της προέρχονταν από την παραδοσιακή αριστοκρατία και εξέλεγε τους υπάτους. Οι λαϊκές συνελεύσεις ελέγχονταν από την αριστοκρατία, εξαιτίας αφενός του τρόπου στάθμισης των ψήφων, (η ψήφος των πλουσίων είχε πολλαπλάσιο βάρος από εκείνη των φτωχότερων) και αφετέρου των δικτύων πατρωνίας, μέσω των οποίων οι πλούσιοι λειτουργούσαν ως προστάτες των οικονομικά ασθενέστερων με αντάλλαγμα την εξαγορά ψήφων.
Μετά τη Γαλλική Επανάσταση, επικράτησε η res publica στη δύση (π.χ. République, όχι  Démocratie, Française). Την εξουσία την είχε η εκάστοτε επικρατούσα τάξη, η αστική στη Γαλλική ρεπούμπλικα, όχι ο δήμος, ο λαός. Στην Ελλάδα, όποτε δεν είχαμε ανοικτή τυραννία, για να είμαστε εκσυγχρονισμένοι με τις απαιτήσεις της φωτισμένης Δύσης, μεταφέρθηκε η ρεπούμπλικα, που ονομάσθηκε «δημοκρατία», προκαλώντας σύγχυση.
Το κοινό στα πολιτεύματα που βιώσαμε είναι τούτο: Ο λαός δεν εξέλεγε τους εκπροσώπους του. Μόνο διάλεγε ανάμεσα σε υποψηφίους που του επέβαλλαν οι όποιοι εκάστοτε κρατούντες. Γι΄ αυτό είναι άδικο να φορτώνουμε τις ευθύνες της τύχης του λαού στον ίδιο υποστηρίζοντας πως κάθε λαός έχει ηγέτες εκείνους που του ταιριάζουν. Ο λαός και οι ηγέτες αλληλεξαρτώνται. Όταν πέφτει η στέγη, φταίει η στέγη ή οι τοίχοι που τη στηρίζουν; Συνήθως ούτε το ένα ούτε το άλλο. Φταίει το αρχιτεκτονικό/μηχανικό σχέδιο της οικοδομής.  Στην πολιτική φταίει το σύστημα. Πρώτιστα υπεύθυνοι είναι βέβαια οι ηγέτες. Αν οι αποφάσεις τους ευοδωθούν, θα απολαύσουν την τιμή που τους ανήκει. Αν όμως καταβαραθρωθούν, θα πληρώσει ο λαός. Ο λαός ποτέ δεν κυβέρνησε. Ποτέ δεν είχαμε δημοκρατία, όπως την ονειρεύθηκαν και την υλοποίησαν οι πρόγονοί μας συνδυάζοντάς την με τον υψηλότερο πολιτισμό που εμφανίσθηκε ποτέ στη γη.
Τι θα πει αυτό; Τα έχω ξαναγράψει. Για το ενιαίο κράτος μας, καθώς δεν είναι δυνατό να μετέχουν 10 εκατομμύρια πολίτες στη λήψη αποφάσεων, είναι αναγκαία μια εκπροσώπηση, που η άριστη δυνατή μορφή της είναι με περιοδική κλήρωση μεταξύ του συνόλου των πολιτών (νομοθετική εξουσία). Αυτοί θα εκλέγουν τους ειδήμονες που κρίνουν «αρίστους» και θα μας κυβερνούν (εκτελεστική εξουσία που θα εισηγείται νόμους και θα τους υλοποιεί)· αυτοί θα εγκρίνουν τους προτεινόμενους από την κυβέρνηση νόμους· αυτοί θα την ελέγχουν για την εφαρμογή τους. Έτσι υλοποιείται η ισοπολιτεία. Η δικαστική εξουσία εξυπηρετείται καλύτερα με κλήρωση, ορκωτά δικαστήρια (ισονομία), που ισχύουν σε πολλές χώρες και, μερικώς, σε μας. Απαραίτητοι είναι βέβαια οι ειδήμονες (δικαστές, εισαγγελείς, συνήγοροι) για την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, αλλά δεν μετέχουν στη λήψη απόφασης. Παράλληλα σώματα (π.χ. ex officio γερουσία) μπορούν να αναχαιτίζουν επιπόλαιες αποφάσεις της κληρωμένης βουλής. Για την ισηγορία απαιτείται πλούσιο λεξιλόγιο, με εκπαίδευση σε όλο το φάσμα της Ελληνικής γλώσσας, μαζί με γραφή που όσο γίνεται απλούστερα εξεικονίζει τη γλώσσα.
Η δημοκρατία στην πατρίδα μας, με τη μεγάλη γεωγραφική ασυνέχειά της, στηρίζεται παραδοσιακά στην τοπική κοινωνία. Εύλογος συμβιβασμός είναι εκλογή δημάρχου ή συνδικαλιστικού ηγέτη με εκλογές και του αντίστοιχου  συμβουλίου με κλήρωση.  Η φορολόγηση των συμπολιτών επιτρέπει την υλοποίηση των λαμβανόμενων αποφάσεων, αφού έχουν εγκριθεί άμεσα από τους ίδιους και αυτοί θα ωφεληθούν. Και οι μεγαλουπόλεις; Ποτέ στην ιστορία της δεν υπήρξε μία Αθήνα: Υπήρξαν Αθήνες. Και σήμερα, υπάρχουν πολλοί δήμοι. Οι ανάγκες των κατοίκων του Αγίου Παντελεήμονα δεν συμπίπτουν με εκείνες των βορείων προαστίων. Αντίστοιχα, υπήρξαν Πάτρες, Θήβες κλπ. Ας πάρουμε για πρότυπα τόσο την επιτυχημένη Αθηναϊκή αρχαιότητα, όσο και εξίσου επιτυχημένες σύγχρονες χώρες, όπως είναι η Ελβετία. Κι ας εφαρμόσουμε τις αρχές τους – όχι να τους αντιγράψουμε, διότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει.
Άδικα, λοιπόν, κατηγορούμε το λαό μας για ανωριμότητα και του φορτώνομε τις ευθύνες για την κατάντια του. Ωστόσο, ας μην κατηγορήσουμε άδικα και τους ηγέτες μας. Σημασία έχει σε ποιον λογοδοτούν. Αν όχι στο λαό, θα λογοδοτήσουν σε συμφέροντα κάποιου άλλου, είτε ξένα είτε ντόπια. Για να διατηρούνται στην εξουσία, πρέπει να εκτελούν τις εντολές τους. Λογοδοτώντας όμως σε μια βουλή που έχει κληρωθεί, αντί να εκλεγεί, ελέγχονται από το λαό. Δεν μπορούν να υπάρξουν πελατειακές σχέσεις, όπου με ρουσφέτια σε εργαζομένους που δεν εργάζονται και επιδοτήσεις σε επενδυτές που δεν επενδύουν,  εξαγοράζονται ψήφοι για αμοιβαία συμφέρουσα διατήρηση της εξουσίας. Η άμεση δημοκρατία σε επιμέρους κοινότητες (δήμοι, συνδικαλισμός κλπ) εξασφαλίζει περαιτέρω την υλοποίηση της βούλησης του λαού και την πολιτική ωρίμανσή του, αφού θα πληρώσει αυτός αν αποτύχει, όταν αναγκάζεται να μετέχει στη λήψη αποφάσεων για την τύχη του και περιορίζει τις συνέπειες κακών επιλογών της κεντρικής κρατικής εξουσίας.