ΥΒΡΙΣ

Νεαρός ειδικευόμενος διάβαζα με τα φτωχά Αγγλικά μου μια Θεραπευτική γραμμένη από ένα καθηγητή στο Κέμπριτζ. Έγραφε: «ΤopilePelionuponOssa». Τι τάχα να σήμαινε. Τα λεξικά που διέθετα τότε δεν βοηθούσαν. Μου φάνηκε σα να απευθυνόταν στους Έλληνες η φράση: «Να σωρεύσεις το Πήλιο πάνω στην Όσσα». Το νόημα ήταν να σωριάζεις τη μια συμφορά πάνω στην άλλη. Κι όταν μερικά χρόνια αργότερα βρέθηκα μετεκπαιδευόμενος στην Αγγλία, ρώτησα Άγγλους συναδέλφους μου σχετικά. Είχαν βαθιά μεσάνυχτα. Εγώ τουλάχιστον ήξερα τα δυο βουνά. Πέρασαν δεκαετίες ώσπου τυχαία βρέθηκα μπροστά στην απάντηση.Ο Ώτος και ο Εφιάλτης ήταν δίδυμοι γίγαντες, παιδιά του Ποσειδώνα. Θέλησαν να τα βάλουν με τους Ολύμπιους θεούς. Πώς να φθάσουν όμως στον ψηλό Όλυμπο; Σωριάσανε λοιπόν το Πήλιο πάνω στην Όσσα για να φθάσουν ψηλά ως τους θεούς. Τους περίμεναν φυσικά κεραυνοί, αστραπές, βροντές, υποδοχή του Δία. Η κατάληξη ήταν τραγική. Λέγεται πως άθελά τους αλληλοεξουδετερώθηκαν. Με δόλωμα βέβαια. Η Άρτεμη μεταμορφώθηκε σε ζαρκάδι, αυτοί το τόξεψαν από δυο αντίθετες πλευρές και τα βέλη τους καρφώθηκαν του ενός στο σώμα του άλλου. Η ύβρη, η αλαζονεία τους, τιμωρήθηκε σκληρά.

Η κατάρα συνεχίσθηκε στην παράδοση των Ελλήνων. Νομίζομε πως είμαστε έξυπνοι, ο ευφυέστερος λαός στη γη. Απόδειξη πως φτιάξαμε το μεγαλύτερο πολιτισμό. Ο κόσμος μας φθονεί. Εμείς λοιπόν πρέπει να τον φθάσουμε, να τον κατακτήσουμε. Κι εκεί είναι που αλληλοεξουδετερωνόμαστε. Τελευταία φορά, νομίσαμε πως είμαστε οι ήρωες. «Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες», βαυκαλιζόμαστε πως έλεγε ο Τσόρτσιλ. Και αλληλοεξουδετερωθήκαμε μεταξύ μας στον εμφύλιο. Βέβαια υπήρξε δόλωμααπό τους διεθνείς θεούς, όταν μας παρουσίασαν τον παράδεισο στους μισούς σαν επικράτηση της δεξιάς και στους άλλους μισούς σαν επικράτηση της αριστεράς. Αλλά η ευθύνη είναι δική μας: Η ύβρη μας.Και οι μεν και οι δε πιστεύαμε πως εμείς είμαστε οι Άγγελοι και οι άλλοι οι Διάβολοι.

Ας μη γίνομαι όμως αλαζόνας, υβριστής, νομίζοντας πως είμαστε οι μόνοι. Οι Εβραίοι θεωρούν πως αυτοί είναι ο περιούσιος λαός, οι εκλεκτοί του Θεού. Ο βασιλιάς Νιμρόδ θέλησε να φθάσει το Θεό που βρισκόταν ψηλά στον ουρανό. Είχε (νόμιζε) τα μέσα. Άρχισε λοιπόν να χτίζει ένα πύργο, ολοένα ψηλότερο, σαν να επισώρευε το Πήλιο πάνω στην Όσσα, για να φθάσει στο στόχο του. Εκεί, στη Βαβέλ. Λογάριαζε όμως χωρίς τον ξενοδόχο. Δεν χρειάστηκε ο Θεός να ρίξει κατακλυσμό όπως τον καιρό του Νώε ή φωτιά, όπως στα Σόδομα. Απλούστατα, τους αλληλοεξουδετέρωσε κάνοντας τους να μην καταλαβαίνουν ο ένας τι έλεγε ο άλλος. Ύβρη!

Κι οι Άγγλοι θεωρούν ότι είναι ο σπουδαιότερος λαός. Απόδειξη, είχαν γίνει κοσμοκράτορες. Κι αφού έγιναν κοσμοκράτορες, είναι ο σπουδαιότερος λαός και δικαιούνται, άρα, να άρχουν πάνω στους άλλους λαούς. Τώρα η κοσμοκρατορία τους έχει λήξει. Και οι ίδιοι αυτοαποπέμφθηκαν από τη μεγάλη Ευρωπαϊκή οικογένεια. Και τόχουν, λέγεται, μετανιώσει. Είναι όμως αργά.

Οι Γερμανοί, ανήκουν στην εκλεκτή Άρια φυλή. Είναι τόσο ψηλά η φυλή τους που έχουν υποχρέωση να αφανίσουν κατώτερες φυλές, Εβραίους, τσιγγάνους, κομμουνιστές, για μη μιανθούν. Πλήρωσαν ακριβά την ύβρη τους με τις καταστροφές που υπόστηκαν χάνοντας τον πόλεμο. Όχι αρκετά όμως, διότι τους γλίτωσε ένας άλλος πρωτεργάτης της ύβρης, οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Αφού απόκτησαν οι Αμερικανοί την ατομική βόμβα, ήταν οι μόνοι κυρίαρχοι πάνω στη γη μετά τον πόλεμο. Φάνηκαν μια στιγμή συγκρατημένοι, σώφρονες. Μπορούσαν να ρίξουν τη φωτιά πάνω στη Σοβιετική Ένωση, που ακόμα δεν είχε το μεγάλο όπλο. Όλος ο κόσμος ήξερε όμως πως είχε σωθεί από το μεγάλο όλεθρο του ναζισμού πρώτιστα χάρη στους Σοβιετικούς. Δεν το έκαναν. Πώς θα αντιμετώπιζαν οι Αμερικανοί ιθύνοντες το λαό τους στον οποίον οι Σοβιετικοί είχαν παρουσιασθεί από τους ίδιους σα μυθικοί ήρωες; Εξάλλου, ό,τι κι αν γινόταν, αυτοί ήταν οι ισχυρότεροι πάνω στη γη. Αντί λοιπόν να κάψουν τους Ρώσους, χάιδεψαν τους Γερμανούς. Τους χάρισαν αφειδώς χρήματα, εμπόδισαν τους άλλους λαούς να ζητήσουν αποζημιώσεις και τους άφησαν, χωρίς αμυντικές δαπάνες, να επιτύχουν το οικονομικό τους θαύμα. Κι αργότερα, ως ύπατοι δικαστές, αποφάσισαν πως οι Αφροασιάτες δικτάτορες, που οι ίδιοι είχαν επιβάλει ως αντικομμουνιστές, τους ήταν πια άχρηστοι και απαράδεκτοι, οπότε οργάνωσαν την εξόντωσή τους. Τώρα τους είχαν κάτω από τον έλεγχό τους. Μόνο που οι ανατροπείς, τους οποίους εξέθρεψαν και όπλισαν, τάβαλαν με τους Δίδυμους Πύργους και με ποικίλα Αμερικανικά συμφέροντα. Και τώρα; Τι γίνεται; Πώς θα τα βγάλει πέρα η Μεγαλοδύναμη Αμερική με την ύβρη και τη νέα κυβέρνησή της;

Δυστυχώς η Ύβρη με τις συντρόφισσές της, την Άτη και τη Νέμεση, δεν περιορίζεται, αλλά μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Ο Τάνταλος, που, για να δοκιμάσει τους θεούς τούς έκανε το τραπέζι και τους πρόσφερε μαγειρεμένο το γιο του, τον Πέλοπα, δεν συγχωρέθηκε ποτέ. Επιπλέον, η κατάρα μεταφέρθηκε στον Πέλοπα, που, υβριστής ο ίδιος, στην Πελοπόννησο γέννησε τον Ατρέα, άλλον υβριστή, κι αυτός τον αρχιστράτηγο Αγαμέμνονα κι από κείνον φύτρωσε ο Ορέστης, το πιο τραγικό πρόσωπο της οικογένειας. Και η ύβρη όμως κάποτε τελειώνει. Ο φόβος για το θείο, την υπερανθρώπινη Νέμεση, κι ο έλεος για το θύμα των θεών και των περιστάσεων,θα βρουν την κάθαρση, προσφεύγοντας στη λαϊκή κρίση: Ο Ορέστης κατέφυγε στην ανθρώπινη δικαιοσύνη. Με ισοψηφία, αλλά με τη μεροληψία της Αθηνάς αθωώνεται στον Άρειο Πάγο, από τους κληρωμένους ενόρκους.

Τελικά, μόνο από τον ίδιο, τον ανώνυμο λαό, μπορεί να αναμένεται η κάθαρση της ύβρης, ανάμεσα στο φόβο και στον έλεο. Μόνο αν αποδεχθούμε πως οι σοφοί του Χάρβαρντ ή του MIT μπορεί να ξέρουν πολύ περισσότερα, αλλά έχουν την ίδια βούληση και τα ίδια ακριβώς δικαιώματα όπως οι Παπούα της Αφρικής, πως οι επιστήμονες και καλά εκπαιδευμένοι μπορεί να υπερέχουν γνωστικά, αλλά έχουν τα ίδια δικαιώματα όπως και οι αγράμματοι χωριάτες για να παίρνουν αποφάσεις για το σύνολο, μόνο κληρωμένοι Δικαστές από όλο τον πλανήτη μπορούν να γλιτώσουν την ανθρωπότητα από την Ύβρη.

Οι πρόγονοί μας το είχαν καταλάβει και το είχαν εφαρμόσει στη Δημοκρατία τους, όπου δέχονταν πως «πάντων χρημάτων μέτρονἂνθρωπος» (Πρωταγόρας). Και δέχονταν ότι για τις θέσεις πολιτικής εξουσίας (βουλευτές) και απόδοσης δικαιοσύνης όλοι οι πολίτες είχαν ίσα δικαιώματα. Επιλέγονταν με κλήρο. Εξαιρούνταν, φυσικά, οι θέσεις που απαιτούσαν ειδικές γνώσεις, όπως εκείνες των «Στρατηγών» (Κυβέρνησης)και κάποιων σημαντικών, αλλά λιγοστών, άλλων.