Το καταραμένο Περιδέραιο

Η Ελλάδα ήταν γεμάτη γίδια  Όπου βρίσκονταν πολλά έδιναν το όνομά τους σε τόπους και κτήτορες: Αίγιο, Αίγινα, Αιγάλεω, Αιγός Ποταμοί, Αιγέας, Αίγισθος. Και ήλθαν μετανάστες από τη Συρία. Ο βασιλιάς Αγήνορας είχε μια πανέμορφη μεγαλομάτα κόρη, την Ευρώπη. Την είδε ο ερωτιάρης Δίας και, για να την πλησιάσει, μεταμορφώθηκε σε πανέμορφο ταυράκι. Η Ευρώπη πλησίασε, χάιδεψε το στητό, σκληρό κέρατό του, γονάτισε ο ταύρος, τον καβάλησε η Ευρώπη κι αυτός άρχισε να τρέχει πάνω από θάλασσες, σε φουσκωτό, φθάνοντας στην Κρήτη. Εκεί άρχισε να λατρεύεται ο ταύρος, δηλαδή άρχισε να εκτρέφεται το πιο σημαντικό γαλακτοφόρο ζώο. Στο μεταξύ, ο Αγήνορας φώναξε τα τρία αγόρια του: «Τσακιστείτε στα πέρατα του κόσμου να φέρετε την αδελφή σας. Αν δεν τη βρείτε, μην ξαναπατήσετε το πόδι σας εδώ». Ο Κάδμος γύρισε τον κόσμο ψάχνοντας, κατέφυγε στο μαντείο των Δελφών και κει πήρε την εντολή: «Να πάψει να αναζητεί την αδελφή του, την έχει ο Δίας. Μόνο, όπου βρει μια αγελάδα να χτίσει πόλη». Βρήκε αγελάδα, έχτισε τη Θήβα, άλλη μια μυθολογική ένδειξη για τη φοινικική προέλευση της εκτροφής των βοοειδών. Το βόδι λεγόταν «άΛεΦ» (ή «άΛΦα») που σημαίνει μεγάλο ζώο (εΛάΦι, εΛέΦας). Η γραπτή απεικόνιση της γλώσσας μας ξεκίνησε μυθικά από τον Προμηθέα. Ο Κάδμος έφερε τα φοινικικά ονόματα των γραπτών συμβόλων. Οι Φοίνικες δεν χρειάζονταν σύμβολα για φωνήεντα. Ο αδικοσκοτωμένος στην Τροία Παλαμήδης ανέλυσε τα γραπτά σύμβολα της συλλαβογραφίας σε γράμματα, σύμβολα συμφώνων και φωνηέντων. Πέρασαν αιώνες από τον Τρωικό πόλεμο. Τελικά, το μοναδικό Ελληνικό αλφάβητο, (ένα γράμμα για κάθε φθόγγο και ένας φθόγγος για κάθε γράμμα) ήταν η προϋπόθεση για να γίνουν πρώτοι όλοι οι Έλληνες εγγράμματοι. Έτσι πέτυχαν ισηγορία, απαραίτητη για τη δημοκρατία και τον Ελληνικό, αλλά και παγκόσμιο, πολιτισμό. Ο Κάδμος παντρεύτηκε την Αρμονία, κάνοντας τον πιο πολυτελή γάμο στην ιστορία, πιο πολυτελή και από εκείνο Έλληνα υπουργού που φιλοξενείται στη φυλακή. Ήλθαν προσκεκλημένοι όλοι οι θεοί και γλέντησαν με ορχήστρα την πιο διάσημη στον κόσμο, τις εννέα Μούσες από τον Κιθαιρώνα. Πανάκριβα τα δώρα. Το πιο ακριβό ήταν ένα ολόχρυσο περιδέραιο, που όμως ήταν καταραμένο. Η κατοχή του περιζήτητη, αλλά και αιτία συμφορών. Η περηφάνια του Κάδμου έφερε την ύβρη που μεταφέρθηκε στους απογόνους του. Πασίγνωστη η ιστορία του Οιδίποδα που, στην άγνοιά του, σκότωσε τον πατέρα του και παντρεύτηκε τη μητέρα του. Ακολούθησε η τραγωδία των παιδιών του, όπου τα δυο αδέλφια, Ετεοκλής και Πολυνείκης, τσακώθηκαν για το θρόνο. Ο Πολυνείκης έφυγε ξεκινώντας μια εκστρατεία κατά της πατρίδας του. Επτά πύλες είχε η πόλη, άρχισε να μαζεύει επτά αντίστοιχα παλικάρια, για την εκπόρθηση. Για να δελεάσει το σοφό Αμφιάραο που πρόβλεπε τον όλεθρο και κρύφτηκε, χάρισε το καταραμένο περιδέραιο στη γυναίκα του. Κι εκείνη, θαμπωμένη, του υπέδειξε την κρυψώνα του άντρα της. Οι «επτά επί Θήβας» κατέληξαν σε καταστροφή, με αμοιβαίο σκοτωμό του Ετεοκλή και Πολυνείκη και θανάτωση όλων σχεδόν των στρατηγών. Το σοφό Αμφιάραο τον «έσωσαν» οι θεοί από τους εχθρούς που τον κυνηγούσαν ανοίγοντας τη γη που τον κατάπιε. Όποιος αμφιβάλλει, ας επισκεφθεί το Αμφιαράειο στα σύνορα Αττικοβοιωτίας. Εκεί θα δει τον τόπο όπου έρχονταν να θεραπευθούν από τον Αμφιάραο με υπνοθεραπεία και ψυχανάλυση όσοι έπασχαν από ψυχικά νοσήματα. Το καταραμένο περιδέραιο είναι άγνωστο τι απέγινε.

Εδώ τελειώνει η μυθολογία. Και, επιτρέψτε μου, παρεμβάλλω τη δική μου μυθοπλασία, όπως δεν την περιγράφουν Όμηρος, Ησίοδος, λοιποί ποιητές και καλλιτέχνες. Ισχυρίζομαι λοιπόν πως το καταραμένο περιδέραιο κατέληξε στα χέρια της Ευρώπης που ο Δίας την έκανε αθάνατη. Αυτή του έδωσε το όνομά της και μας το πρόσφερε. Εμείς, θαμπωμένοι από τη λάμψη του, πήραμε χαζοχαρούμενα το Ευρώ κι από τότε μας κατατρέχει η κατάρα που το συνοδεύει. Διαδοχικοί βασιλιάδες με παράξενα ονόματα, όπως Καραμανλής, Παπανδρέου, Σαμαράς, Τσίπρας, διαχειρίζονται το καταραμένο περιδέραιο-ευρώ κι εμείς υφιστάμεθα τη μήνι των θεών (εταίρων) για την ύβρη μας.

Πίσω στη μυθολογία και την ιστορία. Ο Θησέας ένωσε τους Αθηναίους ταξινομώντας τους σε τρεις τάξεις, ευγενείς, κτηματίες και δημιουργούς (χειρώνακτες, τεχνίτες). Από το Θησέα κι έπειτα ξεκίνησε ο βαθμιαίος εκδημοκρατισμός της πολιτείας, περνώντας από το φιλόπατρι Κόδρο, το Δράκοντα, Σόλωνα, Κλεισθένη, επεκτείνοντας σε κάθε σταθμό τις διαδικασίες που έδιναν άμεσα στο λαό ολοένα ευρύτερες εξουσίες. Αυτός λοιπόν ο γενναίος, πανέξυπνος, Θησέας, παππούς της δημοκρατίας, έδωσε την κάθαρση στους απογόνους του Κάδμου. Ο χρησμός έλεγε πως οι θεοί θα ευνοούσαν την πόλη όπου θα θαβόταν ο Οιδίποδας. Ο Θησέας δεν παρέδωσε τον πρόσφυγα στους Θηβαίους που επίμονα τον διεκδικούσαν κι ο δύσμοιρος Οιδίποδας ενταφιάστηκε τελικά σε άγνωστο σημείο στον Κολωνό. Υπήρξε λοιπόν με το Θησέα κάθαρση στην ύβρη της γενιάς του Κάδμου που κάθε φορά είχε διαφορετική αφορμή, έναν απατηλό χρησμό των θεών, διαρκώς όμως μια υποβόσκουσα αιτία, τον πόθο για την κατοχή τού, που έλαμπε, καταραμένου περιδέραιου, του Ευρώ μ΄ άλλα λόγια. Χάρη στη δημοκρατία που πέτυχαν και λάτρεψαν οι Αθηναίοι, ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν και τη ζωή τους γι΄ αυτήν. Κι όταν νίκησαν τους Πέρσες απαλλάσσοντας, «προμαχούντες», όλους τους Έλληνες από το βαρβαρικό κίνδυνο, ανέπτυξαν τον αξεπέραστο πολιτισμό τους.

Στη συνέχεια οι Αθηναίοι εμφάνισαν την ύβρη, την αλαζονεία κατά των θεών. Αντί να συνεχίσουν να επεκτείνουν τη δημοκρατία τους εντάσσοντας στους πολίτες γυναίκες, μετοίκους και δούλους, προτίμησαν να ηγεμονεύσουν στους Έλληνες. Βρήκαν φυσικά αντιμέτωπους τους Σπαρτιάτες, τους Θηβαίους αργότερα, τους Μακεδόνες τελικά.

 Κι εμείς; «Ο κοινός νους είναι ολιγότερον κοινός από όσον κοινώς νομίζεται» (Μέρμηγκας). Είναι το κοινό στοιχείο του νου ενός συνόλου. Αυτό το στοιχείο μπορεί να μην το έχει κανένας μόνος του. Ξεχάσαμε δημοκρατία και τις αρχές της γραφής των Προμηθέα-Κάδμου-Παλαμήδη. Η Ευρώπη έχει γίνει Κρητικιά και μας ετοιμάζει ένα γενναίο παλικάρι από καλή οικογένεια (όπως Καραμανλής και Παπανδρέου) για να μας σώσει από την κατάρα. Πώς; Σκοπός του σημερινού μύθου είναι να παροτρύνει τους αναγνώστες μου να αρχίσουν να σκέφτονται, όχι τόσο ποιος φταίει και πώς να τιμωρηθεί, όσο τι να κάνουμε. Να το συζητήσουν. Στο καφενείο, στο φέισμπουκ, σ΄ όλα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας για να αρχίσει να διαμορφώνεται ο κοινός νους, το όραμα, το σχέδιο. Και τότε ενεργητικά να το επιδιώξουν. Μόνον από την αδιάλειπτη, ακοίμητη, βούληση του λαού μας μπορεί να προκύψει η ποθητή κάθαρση.