Ενσωμάτωση μειονοτήτων

Πώς μπορούμε να απαλλαχθούμε από τους ανεπιθυμήτους; Το νοσοκομείο ήταν γεμάτο αρρώστους. Ανέλαβε ο Ναστραντίν Χότζας να λύσει το πρόβλημα. Γέμισε ένα μεγάλο καζάνι με λάδι, τόβαλε στη φωτιά να βράσει. Είπε στους αρρώστους πως η σύγχρονη θεραπευτική απαιτούσε να κάνουν λουτρό μέσα στο βραστό λάδι. Όλοι τότε δήλωσαν πως είναι υγιείς, υπέγραψαν, βγήκαν από το νοσοκομείο και το πρόβλημα λύθηκε.Βολεύει να είμαστε όλοι περίπου ίδιοι. Μακάριοι. Χωρίς εκπλήξεις από τη συμπεριφορά των άλλων. Η μονοτονία, όμως, τόσο για τα άτομα, όσο και για τις κοινωνίες οδηγεί σε εκφύλιση. Η επαφή με ξένους είναι συχνά ενοχλητική, αλλά μας ανανεώνει. Καθένας συμβάλλει με τα δικά του ήθη και έθιμα και το κράμα που προκύπτει είναι πιο ζωντανό να συνεχίσει το ρόλο του.Η γεωγραφία της πατρίδας μας ασκεί ισχυρή επίδραση στη διάπλαση του χαρακτήρα μας. Σε πολύ στενή γεωγραφική επιφάνεια υπάρχει μέγιστη ποικιλία, με ψηλά βουνά, πεδιάδες, νησιά κλπ. Η διαμόρφωση του εδάφους επιβάλλει συγκεκριμένες επαγγελματικές ενασχολήσεις και αυτές με τη σειρά τους διαφορετικές συνήθειες στους κατοίκους τους. Καθώς οι αποστάσεις είναι πολύ μικρές και η γλώσσα ίδια, οι εμπειρίες διαφορετικών ανθρώπων ανταλλάσσονται άλλοτε συμπληρωματικά (π.χ. εμπόριο) άλλοτε μιμητικά και άλλοτε ανταγωνιστικά (πόλεμοι μεταξύ τους). Επιπλέον η χώρα μας, στη διασταύρωση των τριών αρχαίων Ηπείρων, ήταν ο τόπος όπου συναντιόνταν οι ταξιδευτές τους, όπου κι αν πήγαιναν. Πολλοί εγκαθίστανταν στο έδαφός μας μεταφέροντας τα έθιμά τους και διαδίδοντάς τα σε μας, ενώ υιοθετούσαν κι αυτοί τα δικά μας. Γινόταν η αρτίωση, η όσμωση. Φοίνικες, Ρωμαίοι, Αλβανοί, Σλάβοι, Τούρκοι, Εβραίοι και πολλοί άλλοι εγκαταστάθηκαν μόνιμα στον τόπο μας και αναμίχθηκαν μαζί μας. Όλων αυτών προϊόντα είμαστε εμείς.Μειονότητες όμως υπάρχουν πάντα και εξακολουθούν να δημιουργούνται. Ενοχλούν. Πώς αντιμετωπίζονται; Ένας τρόπος είναι η εξουδετέρωσή τους, με γενοκτονία, εθνοκάθαρση, γκετοποίηση. Άλλος τρόπος είναι η ενσωμάτωσή τους. Τον περασμένο αιώνα, Τσάμηδες, Αλβανοί στη Θεπρωτία, εκμεταλλεύτηκαν την ξένη κατοχή και προσπάθησαν να αποσπάσουν την περιοχή τους από τον Ελληνικό κορμό. Επενέβηκε ο Ζέρβας, δεν ξέρει κανένας ακριβώς με ποια μέσα, πάντως όχι με την αγιαστούρα, και τους έδιωξε. Η Ελληνική δικαιοσύνη τους έκρινε εγκληματίες πολέμου. Όλους, άντρες, γέρους, γυναίκες, παιδιά. Η παρουσία τους στην Αλβανία είναι η κύρια αιτία που έχομε σήμερα προβλήματα με τη γείτονα χώρα κι όχι πια το κομμουνιστικό παρελθόν της. Κάποιοι Βλάχοι, στην κατοχή πάλι, προσπάθησαν να δημιουργήσουν ανεξάρτητο κράτος στην περιοχή τους. Αυτή τη φορά έδρασε ο Βελουχιώτης και τους εξουδετέρωσε, όχι βέβαια με την αγιαστούρα. Η λύση δόθηκε με αντίθετο τρόπο. Ο Αβέρωφ, σημαντικός πολιτικός, για ψηφοθηρία κυρίως υποθέτω, έδωσε ποικίλα προνόμια σε πολλούς από αυτούς. Σήμερα δεν έχομε προβλήματα μαζί τους, που αυτοπροσδιορίζονται Βλάχοι-Έλληνες. Σλαβόφωνοι Μακεδόνες βρήκαν την ευκαιρία του εμφυλίου για να αποσπάσουν τη Μακεδονία από τον Ελληνικό κορμό. Ηττήθηκαν και δεν τους επιτρέψαμε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, εκεί όπου γεννήθηκαν αυτοί και οι πρόγονοί τους. Αυτή είναι η πραγματική αιτία, όχι το όνομα, για την οποία έχομε προβλήματα με τη γείτονα. Με τους Τούρκους έγινε αμοιβαία συμφωνία μεταξύ δύο μεγάλων πολιτικών, Βενιζέλου και Ατατούρκ. Σύγχρονο πρόβλημα εντωγεννάσθαι: Αφγανοί, Σύροι, Πακιστανοί κλπ. Τι κάνομε;Μειονότητες έχομε ακόμη στον τόπο μας. Ο τραγικός θάνατος ενός μαθητή από «αδέσποτη» σφαίρα και ο εξωφρενικός πολιτικός πόλεμος που ακολούθησε έφερε στην επικαιρότητα το θέμα. Ένα εκπληκτικό άρθρο της Χρύσας Καραμήτρου (Αττική οδός, έξοδος 7: Ο τόπος των Ρομά) μιλάει για το πρόβλημα. Η Καραμήτρου διετέλεσε δασκάλα για δύο χρόνια στο Ζεφύρι και γνωρίζει τα πράγματα από πρώτο χέρι. Συνιστώ στον καθένα να το διαβάσει. Τι πρέπει να κάνουμε όμως;Οι Ρομά δεν είχαν παραδοσιακά ακίνητη περιουσία. Ζούσαν σε οχήματα, αραμπάδες ή Datsun. Τους διατέθηκαν κάπου χώρια (γκέτο) σπίτια, που αυτοί δεν τα ζήτησαν. Κεφάλαιο, χωράφια ή κοπάδια δεν είχαν, ζούσαν από την τέχνη τους. Μεταλλουργοί, μουσικοί, και ευκαιριακοί εργάτες. Κι ακόμη, από τη «μαντεία», την πορνεία, την κλοπή. Τους απομονώσαμε κι εμποδίζομε την ενσωμάτωση στην κοινωνία μας, που κι αυτοί δεν φαίνεται να την επιζητούν. Αστυνομία εκεί δεν πάει. Οι πυροβολισμοί είναι καθημερινό γεγονός. Πώς θα τους ενσωματώσουμε; «Μα αξίζει τον κόπο; Στην ενσωμάτωση ανταλλάσσονται πολιτισμοί προς όφελος όλων. Αλλιώς, ο ένας αφανίζει τον άλλο. Τι πολιτισμό έχουν αυτοί οι γύφτοι να προσφέρουν; Και τι να κάνουμε εμείς, αφού αυτοί δεν θέλουν;» Δεν υπάρχει λαός χωρίς δικό του πολύτιμο πολιτισμό. Οι Τσιγγάνοι είναι οι φορείς της πλειονότητας της εθνικής μας μουσικής. Χατζής, Χαλκιάδες και τόσοι άλλοι, επώνυμοι και ανώνυμοι έχουν πολλά να μας διδάξουν. Σε άλλους τόπους, π.χ. Ρουμανία, Ουγγαρία, τα τσιγγάνικα βιολιά ενέπνευσαν τους μεγάλους λόγιους μουσουργούς τους. Εμείς; Ως μεταλλουργοί (κυρίως χαλκιάδες), παλιότερα έκαναν αριστουργήματα λαϊκής τέχνης. Τι κάναμε γι΄ αυτά; «Μα πώς θα τους προσεγγίσουμε;» Για να προσεγγίσεις κάποιον πρέπει να μιλήσεις πρώτα στο δικό του συναίσθημα και στη δικιά του γλώσσα. Εμείς προσπαθήσαμε να σφετεριστούμε τη δικιά τους τέχνη, αποσιωπώντας τους καλλιτέχνες και δεν φροντίσαμε να μάθουμε τη γλώσσα τους. Δύο αιώνες ελεύθερης ζωής, δεν έχομε καταφέρει να γράψουμε τη γλώσσα τους και να τη διδάσκουμε στα παιδιά τους, μαζί με τη δική μας. Και όμως, κάθε γλώσσα είναι φορέας πολιτισμού. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τους Ρομά, αλλά και για άλλες μειονότητες, όπως είναι οι Πομάκοι. Με τη συμπεριφορά μας και κρατώντας τους μακριά μας για να μη μας μολέψουν, τους κάναμε Τούρκους, που δεν ήταν, αφού οι γείτονές μας το κατάλαβαν και τους άνοιξαν την αγκαλιά τους. Γιατί δεν επινοήσαμε ως τώρα γραφή για τις τσιγγάνικες γλώσσες (που δεν είναι μόνο μία), τα πομάκικα, τα βλάχικα, τα αρβανίτικα, χρησιμοποιώντας μάλιστα το ελληνικό αλφάβητο, όπως ξεκίνησε να το κάνει ο Μάρκος Μπότσαρης; Αν δεν το κάνουμε εμείς, θα το κάνουν άλλοι, με ξένο αλφάβητο και με ξένη εθνική προπαγάνδα. Μαζί με τη γλώσσα τους έρχεται το συναίσθημα. Μικτά πανηγύρια, γιορτές, με μουσική και χορούς, που, χωρίς την επέμβαση της πολιτείας, έχουν γίνει κοινό κτήμα, είναι ίσως ο πιο σημαντικός τρόπος. Πότε οργάνωσε κάποιος επίσημος φορέας, κράτος ή τοπική αυτοδιοίκηση, μικτές γιορτές Ρωμιών με Ρομά ή με Πομάκους;Και, φυσικά, τα μεγάλα κοινωνικά αγαθά, η εκπαίδευση και η υγεία. Ιδίως η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και η πρωτοβάθμια υγεία. Πραγματικά δωρεάν. Χρειάζονται νους, δουλειά, θυσία, αφοσίωση. Αξίζει το αποτέλεσμα!