Σημεία - επισημάνσεις για το Αναπτυξιακό Συνέδριο στη Σύρο

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου λόγω του τρόπου κατανομής των πόρων την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, όπου κύριο κριτήριο αποτελούσε το κατά κεφαλήν εισόδημα, έχει στην διάθεσή της περιορισμένους πόρους.

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την πρότασή της για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027, όπου οι πόροι για την Ελλάδα είναι αυξημένοι, αν και οι συνολικοί που θα διατεθούν στα κράτη – μέλη από τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία είναι λιγότεροι.

Η προσπάθεια της Περιφέρειάς μας, αλλά κυρίως της Ελληνικής Κυβέρνησης πρέπει να είναι προς την κατεύθυνση οι πόροι αυτοί να διατεθούν στις Περιφέρειες της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη και άλλα κριτήρια εκτός από το κατακεφαλήν εισόδημα, όπως η εποχική ανεργία, η νησιωτικότητα, η περιοδική αύξηση του πληθυσμού και η ανάγκη σχεδιασμού υποδομών για την ικανοποίηση των αυξημένων αναγκών, κλπ.

Στόχος επίσης για τη νέα προγραμματική περίοδο θα πρέπει να είναι η απλούστευση των διαδικασιών εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Η ανάγκη αυτή έχει διαπιστωθεί και στο παρελθόν και αποτελεί ζητούμενο και για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, όμως τελικά οι κανονισμοί που εγκρίθηκαν και ισχύουν έχουν κάνει πολύπλοκη την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Θέματα που σχετίζονται π.χ. με τις κρατικές ενισχύσεις, τα δημόσια έργα που παράγουν έσοδα, το πλαίσιο επίδοσης, κ.α. θα πρέπει να απλουστευθούν.

Επίσης η Ελληνική Κυβέρνηση θα πρέπει να εμπιστευθεί τις περιφέρειες περισσότερο, διαθέτοντας σε αυτές προς διαχείριση περισσότερους πόρους απ΄ ότι την τρέχουσα περίοδο.

Καλό παράδειγμα για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο αποτελεί η διαχείριση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, όπου περισσότερο από το 30% των πόρων εκχωρήθηκαν προς διαχείριση στις περιφέρειες. Ενώ αντίθετα οι περισσότεροι πόροι που προορίζονται για έργα διαχείρισης λυμάτων και απορριμμάτων διαχειρίζονται από το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Ένα χρόνιο πρόβλημα που συνεχώς αναδεικνύεται αλλά δεν έχει μέχρι σήμερα αντιμετωπιστεί είναι η ύπαρξη πολλών αδύναμων δικαιούχων (Δήμων, Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων, ΔΕΥΑ, κλπ). Αποτέλεσμα του προβλήματος αυτού είναι οι φορείς αυτοί να μην μπορούν να αξιοποιήσουν τους διαθέσιμους πόρους ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους κυρίως σε έργα υποδομής. Η αδυναμία τους να ωριμάσουν και να υλοποιήσουν έργα στερούν από τις περιοχές αυτές τις αναγκαίες υποδομές σε κρίσιμους τομείς όπως το περιβάλλον, η εκπαίδευση, οι μεταφορές. Πρόταση / λύση στο πρόβλημα αυτό θα αποτελούσε η ενίσχυση του ρόλου των τεχνικών υπηρεσιών της Περιφέρειας, οι οποίες αν και προβλέπεται από το νόμο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» να παρέχουν υποστήριξη ειδικά στους μικρούς δήμους, αδυνατούν σχεδόν να το πράξουν λόγω της υποστελέχωσής τους. Η δημιουργία τμήματος τεχνικών υπηρεσιών μικρών δήμων με την αντίστοιχη πρόσληψη των απαραίτητων στελεχών είναι μια λύση.

Κλείνοντας πρέπει όλοι να αποδεχτούμε ότι βιώσιμη ανάπτυξη είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων μας, φυσικά μέσα στα πλαίσια της φέρουσας ικανότητας των υποστηρικτικών οικοσυστημάτων. Όπως και βιώσιμη είναι η κοινωνία που μπορεί να υπάρχει για γενεές και γενεές, που μπορεί να βλέπει αρκετά μακριά, που είναι αρκετά ευέλικτη και σοφή, ώστε να μην υπονομεύει ούτε τα φυσικά, ούτε τα κοινωνικά υποστηρικτικά συστήματά της.