Η σχέση των Ελλήνων με τις περιοχές Natura

Πόσο καλά ενημερωμένοι είναι οι Έλληνες για το δίκτυο των περιοχών Natura της χώρας; Πόσοι γνωρίζουν πού βρίσκονται οι 446 περιοχές που ανήκουν στο δίκτυο και τι προστατεύουν; Από πού ενημερώνονται οι Έλληνες πολίτες για τα περιβαλλοντικά θέματα και πόσοι πιστεύουν ότι μπορούν να συμβάλουν ενεργά στην προστασία της φύσης;

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που κλήθηκε να διερευνήσει η δεύτερη πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε για λογαριασμό του WWF Ελλάς η εταιρεία Metron Analysis στο πλαίσιο του έργου LIFE-IP 4 Natura και της εκστρατείας ευαισθητοποίησης «Natura 2000- Εδώ ζούμε».

Σκοπός της δημοσκόπησης ήταν να καταγράψει τις απόψεις των Ελλήνων πολιτών σχετικά με θέματα που αφορούν στην προστασία της φύσης, με έμφαση στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, οι οποίες βρίσκονται στο επίκεντρο των δράσεων του συγκεκριμένου έργου.

Συγκριτικά με την αντίστοιχη έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2018, τα αποτελέσματα καταδεικνύουν την πιθανή αλλαγή στην γνώση των πολιτών σε σχέση με το δίκτυο Natura, αλλά και τη στάση τους απέναντι στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Η καταγραφή των απόψεων αυτών αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την διαμόρφωση πολιτικών, αλλά και δράσεων ενημέρωσης του κοινού για τις προστατευόμενες περιοχές στη χώρα μας.

Σημαντική αύξηση στο ποσοστό των πολιτών που γνωρίζουν για τις περιοχές Natura – «Πίσω», ωστόσο παραμένουν οι νέοι

Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι το ποσοστό των ερωτώμενων που έχουν ακούσει για τις περιοχές Natura αυξήθηκε σε σχέση με το 2018 (πλέον 8 στους 10 Έλληνες), αλλά μόνο οι μισοί από αυτούς δηλώνουν καλά ενημερωμένοι. Επιπλέον, 5 στους 10 Έλληνες θεωρούν ότι οι περιοχές αυτές προστατεύουν τόσο γεωγραφικές ενότητες, όσο και είδη της πανίδας και της χλωρίδας. Ανησυχητικό, ωστόσο παραμένει ότι το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν πως γνωρίζουν για τις περιοχές Natura είναι ακόμα πολύ χαμηλό στους νέους ηλικίας από 18 έως 24 ετών (μόνο 4 στους 10).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της δημοσκόπησης, μόνο 1 στους 4 ερωτώμενους που έχουν ακούσει τον όρο Natura, δεν μπορεί να θυμηθεί αυθόρμητα μια περιοχή, ενώ 4 στους 10 πιστεύουν ότι υπάρχει μια τέτοια προστατευόμενη περιοχή στην περιφέρεια τους. Οι πρώτες αυθόρμητες αναφορές συνολικά είναι ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου και οι Πρέσπες σε ποσοστό 6% και 5% αντίστοιχα.

Αντίστοιχα, από τους ερωτώμενους που έχουν ακούσει τον όρο Natura, οι μισοί γνωρίζουν ότι υπάρχουν κρατικές χρηματοδοτήσεις για ενίσχυση οικονομικών δραστηριοτήτων σε τέτοιες περιοχές, ποσοστό αντίστοιχο με αυτό του 2018. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 67% στην ηλικιακά σημαντική από άποψη παραγωγικότητας ομάδα πολιτών, ηλικίας 25-34 ετών.

Θετική η ύπαρξη των περιοχών Natura για τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της δημοσκόπησης είναι πως 9 στους 10 Έλληνες θεωρούν ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική η προστασία της φύσης, ενώ 6 στους 10 θεωρούν τους εαυτούς τους πολύ/αρκετά ενημερωμένους για θέματα που αφορούν στη νομοθεσία για την προστασία της φύσης στη χώρα μας. Μάλιστα, η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών αυτών πιστεύει πως θα πρέπει η νομοθεσία για την προστασία της φύσης να γίνει πιο αυστηρή. Η γνώμη αυτή ισχύει χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις σε όλες τις δημογραφικές ομάδες και εμφανίζεται πιο ενισχυμένη σε σχέση με την απάντηση στην αντίστοιχη έρευνα του 2018 (88% των ερωτώμενων τώρα, έναντι 82% των ερωτώμενων τότε).

Εντυπωσιακή είναι και η αύξηση που σημειώνεται στους πολίτες που επιλέγουν να ενημερωθούν για περιβαλλοντικά θέματα από περιβαλλοντικές οργανώσεις (35%), αν και τα ψηφιακά μέσα παραμένουν σταθερά πρώτα στη λίστα (59%). Η έρευνα κατέδειξε επίσης ότι, για σκοπούς ενημέρωσης, είναι σημαντικός ο ρόλος και των αρμόδιων δημοσίων αρχών και φορέων (π.χ. υπουργεία, δασαρχεία, τοπικοί φορείς διαχείρισης), κάτι ιδιαίτερα σημαντικό.

Η συντριπτική πλειονότητα των ερωτώμενων που έχει ακούσει τον όρο Natura θεωρεί την ύπαρξη περιοχών θετική για τις τοπικές κοινωνίες σε ποσοστό 97%, έναντι 93% το 2018.

Όσον αφορά στη συνεισφορά των πολιτών στην προστασία της φύσης μέσω των περιοχών Natura, οι ερωτώμενοι σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό απαντούν θετικά (70% σε σχέση με 50% που ήταν το 2018). Ο εθελοντισμός είναι μακράν ο προτιμητέος τρόπος συνδρομής, ενώ ακολουθούν η υιοθέτηση οικολογικής συνείδησης, η οικονομική συνεισφορά, η ενημέρωση των συμπολιτών και γενικότερα η περιβαλλοντικά υπεύθυνη συμπεριφορά.

Συνολικά, και πέρα από τα επιμέρους σημαντικά ευρήματά της, η πρόσφατη έρευνα επιβεβαιώνει τη μεγάλη σημασία που έχει για το ευρύ κοινό η προστασία της φύσης. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον πρωταγωνιστικό θεσμό των περιοχών Natura, το γεγονός ότι αυτές αναγνωρίζονται ως κάτι θετικό θα πρέπει να τύχει αξιοποίησης από όλους τους εμπλεκομένους στην προστασία και διαχείρισή τους. Το θετικό κοινωνικό πρόσημο των προστατευόμενων περιοχών θα πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για ενίσχυση τόσο της ίδιας της προστασίας που αυτές παρέχουν για την πολύτιμη ελληνική φύση, όσο και της πολύπλευρης διασύνδεσής τους με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.