Νεώριο: όχι σε πόλωση και χαρακτηρισμούς

Η πόλωση που τείνει να δημιουργηθεί στο θέμα της περιβαλλοντικής λειτουργίας του Νεωρίου δεν θα ωφελήσει ούτε το νησί, ούτε το ναυπηγείο. Το έχουμε ζήσει ξανά σε άλλο πεδίο («ναυπηγείο vs τουρισμού») και καλό είναι να μην επαναλάβουμε τα ίδια.

Για τη λειτουργία του Νεωρίου έχω κατ' επανάληψη τοποθετηθεί δημόσια, ως δημοτικός σύμβουλος και πολίτης. Εκλογές έρχονται, ο καθένας πρέπει να ξέρει τι πιστεύει κάθε υποψήφιος, οπότε θυμίζω και ταυτόχρονα παίρνω θέση. Θεωρώ το ναυπηγείο κομμάτι του νησιού μας και παράλληλα μέρος της προσπάθειας να αποκτήσει ξανά η χώρα βιομηχανία, με όρους καλύτερους από ό,τι στο παρελθόν. Ειδικά για τη Σύρο μια και μόνη πηγή πλούτου και εργασίας δεν αρκεί.

Πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να προβλέψει τη μελλοντική πορεία ενός κλάδου. Οι προσδοκίες, ακόμα και οι ειλικρινείς διακηρύξεις, δεν εξασφαλίζουν τίποτα. Για παράδειγμα το καζίνο δεν «έδωσε» ποτέ στο νησί αυτά που αρχικώς υποσχόταν και ας ήταν απολύτως βέβαιοι οι περισσότεροι για «ακριβούς» επισκέπτες από το εξωτερικό, εκατοντάδες εργαζόμενους κλπ. Ούτε ο τουρισμός -φυσικά- αρκεί, οι συνθήκες αλλάζουν με απρόβλεπτο τρόπο, μια διεθνής ή εθνική κρίση μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω. Το ζήσαμε το 2008 στην Ευρώπη και μετά το 2010 στην Ελλάδα. Για αυτό είναι απαραίτητο -ειδικά σε ένα νησί- να στηρίζουν οι αρχές πολλές πλευρές της οικονομίας.

Πίστευα επίσης πάντα ότι το Νεώριο δεν είναι εμπόδιο για την ανάπτυξη του τουρισμού. Ότι το «Νεώριο διώχνει τους τουρίστες» δεν εδραζόταν ποτέ σε γεγονότα. Είδαμε αντίθετα από τη δεκαετία του ‘90 και μετά τον τουρισμό να αναπτύσσεται ραγδαία με το Νεώριο σε λειτουργία και μάλιστα όχι με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Τώρα: Περιβαλλοντικά ζητήματα προκύπτουν στη λειτουργία κάθε βιομηχανικής μονάδας. Όσοι δεν έχουν ζήσει σε μεγαλύτερες πόλεις, ίσως νομίζουν ότι υπάρχουν άγιες και παρθένες βιομηχανίες. Δεν είναι έτσι. Για να αναφέρω ένα μόνο παράδειγμα, στην Ήπειρο οι αθώες (στο μάτι) γαλακτοβιομηχανίες προκαλούν σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον, για την αντιμετώπιση των οποίων απαιτείται υψηλό κόστος. Το ίδιο και εδώ. Υπάρχουν δυνατότητες το Νεώριο να μην προκαλεί ρύπανση και να μην απειλεί την υγεία κανενός -πρώτα από όλα, λόγω εγγύτητας, την υγεία των ίδιων των εργαζομένων του.

Είναι λοιπόν καταρχάς ευχάριστο ότι το ναυπηγείο επενδύει και κινείται σε αυτή την κατεύθυνση. Σχετική ενημέρωση είχαμε σε πρόσφατη επίσκεψη εργασίας στο ναυπηγείο. Χρειάζεται βέβαια ακόμα δουλειά για να ολοκληρωθούν οι επενδύσεις, αλλά είναι σε ένα δρόμο. Από κει και πέρα, για το επιθυμητό αποτέλεσμα δεν μένει κανείς στα λόγια, υπάρχουν υπηρεσίες που έχουν καθήκον να παρακολουθούν και επιστημονικές έρευνες να επιβεβαιώνουν. Ιδίως επιδημιολογικές που όμως δεν έχουν γίνει, ίσως γιατί είναι ακριβές και παίρνουν χρόνια. Αλλά τα χρειαζόμαστε όλα αυτά: λειτουργία, νέες δραστηριότητες, επενδύσεις σε σύγχρονες, πιο καθαρές τεχνολογίες, περιβαλλοντική παρακολούθηση, επιδημιολογικές έρευνες.

Από την άλλη ο κόσμος έχει δικαίωμα να γνωρίζει και να αισθάνεται ασφαλής. Κανείς δεν μπορεί να μεμφθεί όποιον ανησυχεί για τον ίδιο και τους ανθρώπους του. Πολύ καλά κάνει. Το αντίθετο μάλιστα, θα ήταν ανεύθυνος αν αδιαφορούσε. Μεγάλο μέρος των κατοίκων, η πλειοψηφία πιστεύω, έχει ανοιχτά τα αυτιά του και ζητά ενημέρωση, προσήλωση στους κανόνες, διαρκή επαγρύπνηση. Δεν είναι εχθρός του νησιού, της ανάπτυξης ή της εργασίας ενός τρίτου όποιος ζητάει να τηρούνται οι κανόνες από το Νεώριο ή το λατομείο ή το ξενοδοχείο ή την επιχείρηση στην παραλία ή οτιδήποτε άλλο. Φίλος του νησιού είναι. Να το χωνέψουμε αυτό δια παντός, για να μην επανέρχεται: Ένας τόπος που λειτουργεί με κανόνες έχει μακροπρόθεσμα κέρδη, στην ποιότητα ζωής αλλά ΚΑΙ στην οικονομία.

Πρέπει λοιπόν να αποφεύγουμε υψηλούς τόνους -η γνώση είναι που μετράει, η γνώση είναι που πείθει. Με τα στοιχεία και τον έλεγχο θα πειστεί κάποιος, όχι με χαρακτηρισμούς που θα τον κάνουν να νιώσει «απέναντι» και να στυλώσει τα πόδια.

Για αυτό ξεκίνησα γράφοντας ότι δεν ωφελείται το Νεώριο με τους υψηλούς τόνους. Ούτε ο συμπολίτης θα «ταυτιστεί» με το ναυπηγείο όταν ακούει εκφράσεις που δεν έχουν ακουστεί ξανά στο δημόσιο βίο, ούτε ο επισκέπτης θα διαλέξει τη Σύρο για τις διακοπές του. Γιατί από μακριά, από απόσταση, μέσα από τον συχνά παραμορφωτικό αχό των social media, δεν πρόκειται να σκύψει στη λεπτομέρεια, δεν θα μελετήσει χημικές αναλύσεις. Θα σκεφτεί απλώς ότι «όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά». Και αυτό δεν είναι κάτι που θέλουμε.

Εν κατακλείδι. Ας πέσουν οι τόνοι. Και ας δουλέψουμε συλλογικά για να είναι το Νεώριο, που θεωρώ σταθερό τμήμα της οικονομίας μας, μοντέρνο, παραγωγικό και φιλικό στο περιβάλλον. Πιστεύω ότι είναι εφικτό.

Σημείωση: Τράβηξα τη φωτογραφία στο Νεώριο, με τον εργάτη να δουλεύει στα ύφαλα πλοίου, πριν λίγες μέρες.