Νικήτας Σταματελόπουλος

Διαβητικός, τυφλός, φτωχός, άστεγος, ζητιανεύει. Ζήτησε βοήθεια και ύστερα από μερικούς γραφειοκρατικούς μήνες του δόθηκε η άδεια επαιτείας μπροστά από το Δημαρχείο του Πειραιά κάθε Παρασκευή. Λεγόταν Νικήτας Σταματελόπουλος. Είχε πάρει μέρος σε πολλές μάχες. Στην άλωση της Τροπολιτσάς και σε πολλές άλλες μάχες αρνήθηκε να πάρει λάφυρα από σφαγμένους Τούρκους. Στη μάχη στα Δερβενάκια σκότωσε πολλούς Τούρκους, τόσους που πήρε το ψευδώνυμο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος. Φεύγοντας από τη μάχη έπεσε πάνω σε ένα βαριά πληγωμένο Τουρκαλβανό. Τον πήρε στον ώμο του να τον μεταφέρει στο στρατόπεδο, όπου θα μπορούσε να του προσφερθεί κάποια βοήθεια. Στη διαδρομή αντιλήφθηκε πως ο Αλβανός είχε βγάλει το μαχαίρι του. "Τι μπέσα είναι αυτά, ωρέ; Εγώ σε κουβαλάω στον ώμο μου να σε σώσω κι εσύ προσπαθείς να μου πάρεις το κεφάλι;" "Θέλω να κρατήσω μια τούφα από τα μαλλιά σου για να σε θυμάμαι όσο θα ζω!", απάντησε ο τραυματίας και του έδειξε τα μαλλιά που είχε ήδη κόψει. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849.

Ο υποδειγματικά έντιμος αυτός αγωνιστής κατηγορήθηκε για συνωμοσία κατά του βασιλιά Όθωνα. Δεν αποδείχτηκε. Φυλακίστηκε, ωστόσο, για πάνω από 1 χρόνο. Τελικά ελευθερώθηκε. Ήταν πια ράκος από τις κακουχίες της φυλάκισής του. Είχε δανείσει αρκετά χρήματα στο κράτος. Δεν τα πήρε ποτέ πίσω. Ούτε οι κληρονόμοι του. Ο ζητιάνος. Τιμές πήρε. Έγινε υποστράτηγος και πρόεδρος της Βουλής. Ο συνωμότης.

Εντάξει, δεν είναι ίδια η κατάσταση σήμερα. Πόσο διαφορετική είναι όμως; Μήπως δεν έχετε περπατήσει σε κεντρικούς δρόμους, στην οδό Σταδίου π.χ., και δεν έχετε δει άστεγους να κείτονται ή να κοιμούνται σε ένα κουρελιασμένο στρώμα; Πώς είναι δυνατό σήμερα, μετά από 200 ετών "ελευθερία" να βλέπουμε τέτοια πράγματα; Απλώς οι ζητιάνοι δεν είναι ήρωες. Πολλές φορές οι ήρωες έχουν δολοφονηθεί. Όπως τότε, τον καιρό του Ανδρούτσου, του Καραϊσκάκη και πολλών άλλων, γνήσιων, αγνών αγωνιστών.

Κάπου στις ΗΠΑ διάβασα, αντιμετώπισαν δραστικά το πρόβλημα. Επέβαλαν βαριές ποινές σε όποιον ζητιάνευε, άστεγος, στο δρόμο. Να κάνουμε κι εμείς το ίδιο; Υπάρχει πολύ δραστικός τρόπος. Επαναφορά της θανατικής ποινής και εκτέλεση κάθε ζητιάνου! Μα γι΄ αυτό έχομε πολεμήσει; Γι΄ αυτό πολέμησε ο Νικηταράς;

Έχω γράψει δυο φορές για το θέμα της στέγασης (dimitrissideris.wordpress.com) Πρώτη κατοικία, Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα 21/7/22 και Δανειστές και δανειολήπτες, Πρωινός Λόγος, Τρίκαλα, 23.2.23. Βασική θέση μου είναι ότι η κοινωνία έχει υποχρέωση απέναντι στον πολίτη της να του εξασφαλίζει δυνατότητες διατροφής και στέγης. Έτσι, χωρίς ανταπόδοση. Όπως κάνομε στα κατοικίδιά μας. Κι αυτά το καταλαβαίνουν με πολλές εκδηλώσεις αγάπης. Η ανταπόδοση στους ανθρώπους έχει ήδη δοθεί, όταν όλοι έχουν υπηρετήσει δωρεάν μια εθνική θητεία. Μπορεί το κράτος να χτίζει σπίτια και να τα παραχωρεί στους κατοίκους του έναντι ενός ευτελούς ενοικίου. Μ΄ αυτό το ενοίκιο γίνεται η συντήρηση των κτηρίων. Έτσι γινόταν κάποτε στα σοσιαλιστικά κράτη, αλλά αυτά τα σπίτια δεν ταίριαζαν αναγκαστικά στις ανάγκες του καθενός. Ήταν σπίτια μαζικής παραγωγής, χωρίς τις στοιχειώδεις πολυτέλειες που έχουν τα διαμερίσματά μας. Εναλλακτικά μπορεί καθένας να χτίζει όπως θέλει το δικό του σπίτι είτε με τις οικονομίες που έχει κάνει είτε δανειζόμενος από μια τράπεζα. Θα κατοικήσει σ΄ αυτό ή θα το πουλήσει ή θα το νοικιάσει ή θα το κληροδοτήσει στους απογόνους του, όπως επιθυμεί. Δικό του είναι. Προφανώς, μ΄ αυτή τη λογική ο ΕΝΦΙΑ είναι παράλογος. Δεν βοήθησε το κράτος να έχω στέγη. Γιατί τη φορολογεί; Αν δεν μπορεί να εξυπηρετεί το χρέος του ο πολίτης στην τράπεζα, θα πρέπει να το αποπληρώσει η πολιτεία. Σ΄ αυτή την περίπτωση, το σπίτι ανήκει στο κράτος (ή στο δήμο). Ο κάτοικός του μπορεί να μένει μέσα δωρεάν, αλλά δεν του επιτρέπεται να το πουλήσει, νοικιάσει, κληροδοτήσει. Μετά το θάνατό του το σπίτι ανήκει στην πολιτεία (κράτος ή δήμο) που θα το πουλήσει σε άλλον. Προφανώς όλα αυτά ισχύουν για την πρώτη κατοικία και όχι για δεύτερη που υπάρχει ως εξοχική ή για εκμετάλλευση. Αν υπάρχει δεύτερη κατοικία αυτή θα πρέπει πρώτα να πουληθεί για να αποπληρωθεί το χρέος της πρώτης. Η δεύτερη δεν υπηρετεί ανάγκες στέγασης.

Αντί όλων αυτών, το κράτος μας, διαδοχικές κυβερνήσεις, με τη συνδρομή ανώτατου δικαστηρίου, αποποιείται τη στοιχειώδη αυτή ευθύνη του. Η τράπεζα που έχει δανείσει και δεν παίρνει πίσω τα χρήματά της, αντί να ξοδεύει τεράστια ποσά για να τα πάρει από κάποιον που δεν έχει, πουλά το δάνειο που έχει κάνει σε μια ξένη εταιρεία. Έχει να πάρει, ας πούμε, 50 000 € και το πουλά π.χ. στο δέκατο της τιμής. Η εταιρεία που το αγόρασε, τα Funds (Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων), μετέρχεται κάθε είδους μέσο για να πάρει τα λεφτά της από το χρεώστη. Έσχατο μέσο είναι ο πλειστηριασμός του σπιτιού και ο ένοικός του μεταμορφώνεται σε άστεγο. Κι ας είναι γέρος, άρρωστος, ανάπηρος. Τα λεφτά να μη χαθούν.

Δυστυχώς, πάντα, όσο μας φτάνει η ιστορία, ανταμείβονταν οι ήρωες όπως ο Νικηταράς. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο, μετά τη ναυμαχία των Αργινουσών, όπου νίκησαν οι Αθηναίοι τους Σπαρτιάτες, ο Αθηναϊκός στόλος δεν μπόρεσε να σώσει ναυαγούς και να περισυλλέξει τα πτώματα των πνιγμένων, λόγω μεγάλης θαλασσοταραχής, ενώ έπρεπε να έχει το νου του και στο Σπαρτιατικό στόλο. Αντί λοιπόν να τους δεχτούν με δάφνες οι Αθηναίοι, παρακινημένοι από αντίπαλες πολιτικές ομάδες, τους δίκασαν, τους καταδίκασαν και τους εκτέλεσαν. Αυτούς, τους ήρωες, τους νικητές. Να σημειώσουμε εδώ ότι στο πλήρωμα των νικητών υπήρχαν και μέτοικοι και δούλοι, τους οποίους οι Αθηναίοι είχαν κάνει συμπολίτες τους.

Σ΄ αυτό το σημείο, επιτρέψτε μου μια παρένθεση. Επικρατεί συχνά η άποψη ότι η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν υπερβολική, εκτράπηκε σε οχλοκρατία και γι΄ αυτό κατέρρευσε. Ασφαλώς έπαιξε ρόλο. Όμως, θεωρώ πως πιο σημαντικό ήταν ότι η Αθηναϊκή δημοκρατία δεν προχώρησε να κάνει πολίτες της όλους τους κατοίκους, γυναίκες, μετοίκους και δούλους, δηλαδή 90% του πληθυσμού της. Έτσι όμως ήταν υποχρεωμένη να απασχολεί στρατό για να μην επαναστατήσουν οι δούλοι, όπως έγινε στο Λαύριο, ενώ στερούνταν πολύτιμους στρατιώτες σε καιρό πολέμου. Η δημοκρατία κατέρρευσε στην Αθήνα, ισχυρίζομαι, όχι διότι ήταν πολλή, αλλά διότι ήταν λίγη, βασικά διότι η δημοκρατία είναι ζωντανή και εξελίσσεται. Σαν το ποδήλατο, στέκεται όρθια μόνον όσο προχωρεί.

Αιωνία σου η μνήμη Νικήτα. Οι Έλληνες θα σε ευγνωμονούμε πάντα.