Απογραφή

Για τη γέννηση του Χριστού δεν έχομε πολλά ιστορικά δεδομένα. Ό,τι ξέρομε είναι από δύο αυτόπτες μάρτυρες, τον Ματθαίο και τον Ιωάννη, που, εκτός από ευαγγελιστές, ήταν και μαθητές Του. Οι άλλοι δυο ευαγγελιστές, ο Μάρκος και ο Λουκάς, ήταν μαθητές μαθητών Του. Από τους δύο αυτόπτες, μόνον ο Ματθαίος αναφέρεται στη γέννησή Του. Όμως ο ίδιος, δεν ξέρω τι ηλικίας ήταν, πάντως μάλλον μικρότερος από τον Ιησού και, έστω και μεγαλύτερος, ήταν πολύ μικρός για να θυμάται τι συνέβηκε. Τα κείμενά τους δεν τα έχομε στο πρωτότυπο, αλλά αντίγραφά τους και, μάλιστα, του Ματθαίου ήταν το μόνο Ευαγγέλιο που είχε γραφτεί στα Εβραϊκά, έτσι που ό,τι έχει φθάσει ως εμάς είναι αντίγραφο αντιγράφων της μετάφρασης του Ευαγγελίου του. Τον Ιησού τον αποκαλούσαν Ναζωραίο ή Γαλιλαίο, καθώς η Ναζαρέτ ήταν πόλη της Γαλιλαίας, ενώ το Ευαγγέλιο λέει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ, στην Ιουδαία. Ένα αρκετά ιστορικό γεγονός είναι ότι εκείνη την εποχή έγινε μια απογραφή από τον αυτοκράτορα Αύγουστο.

Απογραφή του πληθυσμού είναι αναγκαία για δύο κυρίως λόγους: Ένας είναι η υποχρεωτική θητεία για την άμυνα του τόπου και ο άλλος η φορολόγηση, για την οικονομία του. Η άμυνα και η οικονομία είναι οι πυλώνες κάθε πολιτείας. Η Ελληνική μυθολογία λέει ότι περίπου 1,5 χιλιάδες χρόνια προ Χριστού, ο πρώτος βασιλιάς των Αθηνών, ο Κέκροπας, έκανε την πρώτη απογραφή. Ως τότε κανένας δεν ήξερε ούτε πόσος ήταν ο λαός που κυβερνούσε ούτε ποιος ήταν ο πατέρας του. Μόνο τη μητέρα τους γνώριζαν. Έριξαν λοιπόν όλοι μια πέτρα σε ένα σωρό και ύστερα μέτρησαν τις πέτρες. Συγχρόνως επέβαλε τη μονογαμία, για να γνωρίζουν όλοι ποιος είναι ο πατέρας τους. Ο Χριστός γεννήθηκε, κατά το Λουκά, στη διάρκεια της απογραφής που έκανε ο Αύγουστος, η οποία όμως ιστορικά έγινε σχεδόν 10 χρόνια μετά την αναφερόμενη γέννηση του Κυρίου. Πάντως τα ιστορικά στοιχεία ελάχιστα ενδιαφέρουν τον πιστό και εκείνο που έχει σημασία είναι τι πιστεύει η κοινότητα των πιστών, που αποτελούν πάνω από το ένα τρίτο της ανθρωπότητας.

Πιστεύομε ότι ο Ιησούς ήταν (είναι) Υιός Θεού. Φυσικά, δεν έχομε καμιά απόδειξη γι΄ αυτό, καθώς ο Θεός βρίσκεται στη σφαίρα της μεταφυσικής και κανένας δεν Τον έχει δει ποτέ (Ιωάννης). Από την παράδοση, όταν ρωτήθηκε στην ανάκριση από τους αρχιερείς, "...εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ;", Εκείνος δεν απάντησε με ένα "ναι" ή ένα "όχι", αλλά με το διφορούμενο "σὺ εἶπας". Ήταν εύκολο να απαντήσει ναι, αφού δημόσια είχε διακηρύξει ότι όλοι είμαστε παιδιά του Θεού, και προέτρεπε να Τον επικαλούμαστε "Πάτερ ημών". Ένας ευρύς πέπλος ιστορικής θολότητας περιβάλλει την ιστορικότητα του Κυρίου.

Αν μπορούν όμως να αμφισβητούνται τα ιστορικά και τα δογματικά στοιχεία της πίστης μας, πολύ πιο δύσκολα αμφισβητούνται τα ηθικά στοιχεία της. Όλη η ηθική του Χριστιανισμού περιστρέφεται γύρω από δύο εντολές: "Αγαπάτε αλλήλους" και "Ειρήνη υμίν". Και οι δύο εντολές λένε το ίδιο περίπου πράγμα, αλλά η πρώτη επικεντρώνεται στις σχέσεις μεταξύ δύο ατόμων, ενώ η δεύτερη μεταξύ δύο ομάδων, όπως είναι τα κράτη.

Ως προς την αγάπη, μπορεί να λέμε σε αγαπώ "πολύ", αλλά πραγματικά ποσοτική μέτρησή της δεν υπάρχει. Βέβαια στοιχείο της εκτίμησης ενός μεγέθους είναι η ύπαρξη μιας μονάδας. Και "μονάδα μέτρησης" είναι ο ίδιος ο εαυτός μας. "ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν", γράφει ο Ματθαίος. Και συμπληρώνει ο Παύλος προς Εφεσίους: "οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν". Αγάπη σημαίνει ένωση δύο υπάρξεων, χωρίς η μία να καταργεί την ταυτότητα της άλλης. Πρότυπη τέτοια αγάπη είναι η ενότητα των τριών υποστάσεων του Εγώ μας, της αισθητής (σωματικής), νοητής και κοινωνικής. Διακρίνονται σαφώς μεταξύ τους, αφού αρχίζουν να υπάρχουν σε διαφορετική στιγμή η καθεμιά: Η αισθητή με τη σύλληψη, η νοητή με τη γέννηση και η κοινωνική με την είσοδο στην κοινωνία (π.χ. με τη βάπτιση, την εγγραφή στο ληξιαρχείο κλπ). Η ιδανική αγάπη του πλησίον σημαίνει ταύτιση μαζί του όπως ταυτίζονται σε μια ενιαία, αδιάσπαστη ενότητα οι τρεις υποστάσεις του εγώ μας.

Ως προς την ειρήνη, για την πίστη μας, τάγματα αγγέλων έψελναν στη γέννηση του Χριστού τον ύμνο: "καὶ ἐξαίφνης ἐγένετο σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου αἰνούντων τὸν Θεὸν καὶ λεγόντων Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία." (Λουκάς). Ο Ιησούς φθάνει στην ακραία εντολή: " Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καὶ διωκόντων ὑμᾶς". (Ματθαίος)

Έβαλα έναν όρο στην αγάπη ως ένωση δύο υπάρξεων, να μην καταργεί η μία την ταυτότητα της άλλης. Κι αυτό διότι αγαπώ τη μάνα μου, το παιδί μου, τη σύντροφό μου, το φίλο μου, αλλά αγαπώ και το αρνάκι που το σφάζω και το τρώω. Τρώγοντάς το ενώνονται οι δύο υπάρξεις μας σε μία, αλλά με κατάργηση της ταυτότητας του αρνιού. Επίσης, η χρησιμοποίηση του εαυτού ως πρότυπης μονάδας αγάπης έχει κι αυτή ένα περιορισμό. Όταν ο άλλος, ο "εχθρός", απειλεί την ύπαρξή μου, τότε κινδυνεύω να παύσω να υπάρχω και καταργείται η "μονάδα της αγάπης", η αγάπη του εαυτού. Επομένως, η αγάπη του εχθρού έχει σαν όριο την άμυνα. Στην άμυνα εφαρμόζεται βία για την αντιμετώπιση βίας παρούσας και άδικης. Αν δεν σκοτώσω αμυνόμενος αυτόν που με απειλεί, δεν αποσοβείται ο φόνος, απλώς αλλάζει το θύμα.

Ζούμε σε μια εποχή όπου μαίνονται οι πόλεμοι και επεκτείνονται σαν τον καρκίνο που απλώνεται σε όλο το σώμα. Περισσότερο παρά ποτέ έχομε ανάγκη να εφαρμόσουμε τις εντολές του Κυρίου που γιορτάζομε τη γέννα του. Αγάπη και ειρήνη. Δυστυχώς σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, και σήμερα ακόμη, βλέπομε τους ιεράρχες των θρησκειών, που όλες επαγγέλλονται την ειρήνη, αλλά ιδιαίτερα, απαράμιλλα, η Χριστιανική, όχι μόνο να μην καταδικάζουν τη βία, αλλά και να την προωθούν. Οι θρησκευτικοί ηγέτες των μουσουλμάνων πιέζουν τους πιστούς τους να αφανίζουν τους "απίστους". Οι Χριστιανοί εφαρμόσαμε τις σταυροφορίες, εκστρατεύοντας κατά των μουσουλμάνων, διότι ήταν άπιστοι. Και στα πλαίσια της ίδιας θρησκείας, είδαμε παρόμοια. Εικονομαχία, Νύχτα Αγίου Βαρθολομαίου, σιίτες εναντίον σουνιτών κλπ. Και βλέπομε ιεράρχες να ευλογούν τα όπλα των κρατών τους, όταν η απειλή των εχθρών δεν είναι παρούσα.