Ο πιο δυνατός

Θυμάμαι το παραμύθι που διάβαζα πολύ μικρός. Η Ποντικίνα ήθελε να παντρέψει την κορούλα της με τον πιο δυνατό γαμπρό. Απευθύνθηκε λοιπόν στον αναμφισβήτητο βασιλιά, τον Ήλιο. "Εγώ ο πιο δυνατός; Έρχεται εκείνο το σύννεφο, με σκεπάζει και πάει περίπατο η δύναμή μου". Δεν απελπίστηκε η Ποντικίνα. Πάει γραμμή στο Σύννεφο και του λέει το σκοπό της επίσκεψής της. "Εγώ ο πιο δυνατός; για κοίτα το Βοριά πώς έρχεται και με σκορπίζει". Ίσα στο Βοριά η Ποντικίνα. "Μα τι λες; δες εκείνο τον Πύργο. Χρόνια τώρα λυσσομανώ να τον ρίξω. Μα αυτός δεν παίρνει χαμπάρι". Στον Πύργο η ακάματη φιλόδοξη Ποντικίνα. "Τι μου τσαμπουνάς ότι είμαι ακατάβλητος; Τα θεμέλια μου έχουν ξύλινα στηρίγματα, έρχονται τα ποντίκια και τα τρώνε. Ετοιμόρροπος είμαι!". Κι η Ποντικίνα γύρισε στην κοινωνία της των ποντικών για να βρει γαμπρό να του δώσει νύφη τη χαριτωμένη Ποντικίδα της.

Η Αίγυπτος, με τον πλούτο που της έφερνε ο Νείλος ήταν μεγαλοδύναμη. Την υπέταξαν οι Πέρσες που είχαν ήδη κυριεύσει τεράστιες εκτάσεις. Θέλησαν να επεκταθούν και στην Ελλάδα και εκεί έφαγαν τα μούτρα τους από τους Έλληνες, ιδίως τους Αθηναίους και τους Σπαρτιάτες. Συγκρούστηκαν οι μεγάλες δυνάμεις και νίκησαν οι Λακεδαιμόνιοι. Ψέματα. Στην πράξη σε κάθε πόλεμο όλοι τελικά είναι ηττημένοι. Και οι δυο δυνάμεις εξαντλήθηκαν τόσο πολύ από το μακροχρόνιο πόλεμο που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στους Μακεδόνες με το μεγαλύτερο στρατηλάτη και πολιτικό όλων των εποχών. Αφομοιώθηκαν μ΄ αυτόν και υπέταξαν τους Πέρσες. Πάλι τσακώθηκαν μεταξύ τους και ήλθαν οι Ρωμαίοι και τους κατέκτησαν. Αυτοί, η δυτική Ρώμη δηλαδή, με τη σειρά της ηττήθηκε από τους Γερμανούς (Γότθους). Αυτοί αντιστάθηκαν δυτικά στους Άραβες ενώ η Ανατολική Ρωμαϊκή (Ελληνική) αυτοκρατορία εμπόδιζε τους Άβαρους να μπουν στην Ευρώπη από ανατολικά. Τα θεμέλια του Βυζαντίου ροκανίστηκαν από τις αντιπαραθέσεις μεταξύ των αρχόντων και υπέκυψαν πρώτα στους Φράγκους κι έπειτα στους Οθωμανούς. Στην εποχή μας η τρομακτική σιδερόφραχτη δύναμη της Γερμανίας και της Ιαπωνίας υπέκυψε στη συμμαχία όλων των υπόλοιπων λαών. Από τους νικητές, η Βρετανία έχασε τις κτήσεις της και η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε και μάλιστα χωρίς βία. Δεν υπάρχει ένας απόλυτος αήττητος βασιλιάς. Ούτε αήττητος Πλανητάρχης.

Κι όμως από τις ήττες επιβιώνει πάντα κάτι. Από την πτώση των Ελληνικών πόλεων έμεινε ο Ελληνικός πολιτισμός που γεννήθηκε σ΄ αυτό τον τόπο, μετά τους Μηδικούς πολέμους. Αν δεν είχαν νικήσει οι Έλληνες στη Σαλαμίνα, αυτός ο πολιτισμός δεν θα είχε γεννηθεί. Να σημειώσουμε πως κι αυτός ο πολιτισμός φύτρωσε με τα σπέρματα που είχαν πάρει οι Έλληνες σοφοί από τους Αιγυπτίους, τους Πέρσες, τους Ασσυρίους κλπ. Αυτός ο πολιτισμός δεν ισχύει με βία. Στη βία πάντα υπάρχει βία ανώτερη να την καταβάλει. Παραμένει όμως ως σήμερα αήττητος, απλωμένος στο χρόνο για 2,5 χιλιετίες και σε όλο τον πλανήτη. Το κυριότερο στοιχείο του ήταν ότι ήταν μια αρμονική ανάπτυξη των τριών στοιχείων του, του γνωστικού, με τις φυσικές επιστήμες, του συναισθηματικού, με την Τέχνη, και του ηθικού, Δίκαιο και Πολιτική. Από τους Ελληνιστικούς χρόνους κι έπειτα όμως, η πολιτιστική πορεία πήρε λάθος πορεία. Δόθηκε υπερβολική έμφαση στην τεχνολογία και τις φυσικές επιστήμες. Ο τεχνολογικός πολιτισμός με δόλωμα καλύτερη ικανοποίηση των φυσικών αναγκών του αισθητού Εγώ, δεν είναι καλός ή κακός, δεν έχει ηθικό πρόσημο. Η διάσπαση του ατόμου, τεράστια πρόοδος, ευεργέτησε την ανθρωπότητα, όπως με τις ραδιοθεραπείες καρκίνων, την παροχή ενέργειας κλπ, όμως σκότωσε μυριάδες αμάχων μέσα σε κλάσμα του δευτερολέπτου. Το αν ικανοποιεί ηθικά η τεχνολογική πρόοδος αντανακλάται στις Καλές Τέχνες, εικαστικές και παραστατικές, ως τραγωδία, μουσική, χορός κλπ.

Με τις παραπάνω σκέψεις αναρωτιέμαι τι θα έπρεπε να κάνει ένας Πλανητάρχης. Πρώτα, πρέπει βέβαια να κάνει ό,τι μπορεί για να σταματήσουν οι πόλεμοι πάνω στη γη. Όμως το κριτήριο δεν μπορεί να είναι αφήνω τον πιο δυνατό να κάνει κουμάντο, χωρίς να βοηθώ τον αδύναμο (που - ποιος ξέρει - μπορεί αυτός να αδικεί κι ας είναι ασθενέστερος). Το κριτήριο οφείλει να είναι η παγκόσμια ηθική, ένα διεθνές δικαστήριο με ενόρκους, κληρωμένους από το συνολικό πληθυσμό της γης. Και τότε να διαθέσει τις δυνάμεις του για να καταπολεμήσει αυτόν που αδικεί, όχι αυτόν που δεν μπορεί να αμυνθεί. Ούτε καν να τιμωρεί τον αδικούντα. Μην ξεχνάμε, η εκτέλεση του φονιά, όχι μόνο δεν ανασταίνει το θύμα, αλλά και είναι ένας δεύτερος φόνος. Σκοπός δεν είναι η εκδίκηση, αλλά ο σωφρονισμός. Και αυτός επιτυγχάνεται με επιβολή ποικίλων μέτρων, π.χ. η απομόνωση, όπως στις πολιτείες το εμπάργκο, η διακοπή διπλωματικών σχέσεων, δασμοί στις ανταλλαγές προϊόντων κι ένα σωρό άλλα που τα ξέρουν καλύτερα από εμένα οι πολιτικοί και οι νομικοί.

Κυριότερο εμπόδιο στα παραπάνω είναι ότι δεν θεωρούμε ότι όλοι οι άνθρωποι πάνω στη γη έχουν ισοδύναμη βούληση. Κι αυτοί που ξέρουν κι αυτοί που δεν ξέρουν· και οι πλούσιοι και οι πένητες· και οι βασιλιάδες και οι στρατιώτες· και οι δίκαιοι και οι αμαρτωλοί. Αναρωτηθείτε βαθιά μέσα σας: Μπορεί ο αγράμματος σκουπιδιάρης να έχει βούληση ίσης δύναμης με σας, που, αν μη τι άλλο, ξέρετε να διαβάζετε αφού διαβάζετε αυτό το κείμενο; Πέρα από το ότι κάποιος άλλος θα είναι καλύτερος γνώστης από εμένα, κι από αυτόν κάποιος άλλος, και τελικά εγώ θα είμαι καλύτερος από τον τελευταίο αυτής της αλυσίδας σε ένα τομέα, ξέρομε τη λύση. Όταν ένα πλήθος διαβουλεύεται, συζητούν μεταξύ τους, η ενιαία τελικά βούλησή τους είναι είτε καλύτερη ή όχι χειρότερη από του καθενός "Ἓκαστος μὲν χείρων κριτὴς τῶν εἰδότων, ἃπαντες δὲ συνελθόντες ἢ βελτίους ἢ οὐ χείρους." (Αριστοτέλης). Προσοχή, μη γίνει σύγχυση. Στο γνωστικό τομέα κάποιος μπορεί να είναι καλύτερος ειδήμονας από όλους μαζί. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως η βούλησή του είναι ανώτερη από των άλλων.

Η ανθρωπότητα έχει αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να αυτοκτονήσει με πυρηνικό όλεθρο ή αλλαγή κλίματος, που προξενεί πρωτοφανείς πυρκαγιές στο Los Angeles ή στον Έβρο και πλημμύρες, όπως στη Θεσσαλία ή χιόνια, όπως στη Florida, κοντά στον Ισημερινό. Και οι πανδημίες καραδοκούν. Αυτά πρέπει να γνοιαστεί ένας Πλανητάρχης. Απ΄ αυτά τελικά θα κριθεί μέσα στην τετραετία, αν δεν γίνει πρόξενος τόσης βίας που θα καθιστά αδύνατες τις επόμενες εκλογές στον τόπο του και μείνει Ανώτατος Άρχοντας όσο του επιτρέψει ο Κύριος.