Διεθνής απειλή

Νόμος της Τουρκίας: Αν υπάρξει μονομερής ελληνική επέκταση, αυτή αποτελεί casus belli, αφορμή πολέμου. Σαφής απειλή. Δεδομένο δεν είναι ότι έχομε ειρήνη, όπως πρόβλεπαν οι συμφωνίες μεταξύ Κεμάλ (Kemal Aratürk) και Ελευθερίου Βενιζέλου στη Λοζάνη, αλλά ο νεότερος νόμος του casus belli. Οι Ρώσοι νιώθουν την απειλή από τη Δύση που είχε συμφωνήσει τον καιρό που διαλύθηκε η ΕΣΣΔ ότι δεν θα επεκταθεί ούτε μία ίντσα το ΝΑΤΟ, αλλά αυτό επεκτάθηκε σε πολλές χώρες προς Ανατολάς. Η Ουκρανία δεν αντιμετωπίζει απλώς απειλή, αλλά επίθεση της Ρωσίας εναντίον της. Το "βαθύ κράτος" των ΗΠΑ νιώθει απειλή από την Κίνα και τη Ρωσία, και συγχρόνως παίρνει αμυντικά/επιθετικά μέτρα έχοντας πολιορκήσει αυτές τις χώρες με στρατιωτικές βάσεις. Και πολλές άλλες απειλές που τις περισσότερες φορές είναι αμοιβαίες. Με την ανάπτυξη της επιστήμης, κάθε κράτος προσπαθεί να μην υποκύψει στις απειλές εναντίον του. Ακόμη κι αν, αντί των λίγων παραδειγμάτων που ανέφερα, είχα κάνει λεπτομερή κατάλογο των απειλών που υπάρχουν αυτή τη στιγμή μεταξύ κρατών, θα είχα παραλείψει τις πραγματικά μεγάλες (έσχατες;) απειλές που στρέφονται εναντίον όλων.

Πυρηνικά αποθέματα. Είναι τόσα που αρκούν για να αφανίσουν τον πλανήτη μας. Οι προσπάθειες να τεθούν κάτω από έλεγχο είναι, ως τώρα, αλυσιτελείς. Εξάλλου, κράτη που δεν έχουν υπογράψει τέτοιες συμφωνίες δεν δεσμεύονται. Τι θα γίνει αν συμφωνήσουν οι "μεγάλες δυνάμεις" σε διεθνή έλεγχο, αλλά δεν συμφωνήσει π.χ. η Βόρεια Κορέα; Οι απειλές που νιώθουν τα κράτη το ένα από το άλλο είναι τόσες, που εμποδίζουν την επίτευξη ενός διεθνή ελέγχου. Ό,τι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει, λέει ο νόμος Μέρφι (Murphy). Η πυρηνική απειλή δεν αφορά μόνο τα κράτη χωρίς πυρηνικά όπλα, αλλά περισσότερο αυτά που έχουν, και μαζί τους όλα τα έθνη, όλη την ανθρωπότητα, όλη τη ζωή πάνω στον υπέροχο, ίσως μοναδικό, πλανήτη Γη.

Κλιματική αλλαγή. Δεν είναι θεωρητική. Τη βλέπομε ήδη. Βέβαια είναι τόσο βραδεία για τα ανθρώπινα μέτρα, που δίνει τη δυνατότητα σε όσους έχουν αντίθετα συμφέροντα να την αμφισβητούν. Όπως όταν κοιτάζουμε συνεχώς τον ωροδείκτη στο ρολόι δεν τον βλέπομε να κινείται, αλλά σε μια ώρα, έχει μετακινηθεί κατά το 1/12 του κύκλου που αυτό είναι σαφώς αντιληπτό. Τη βλέπομε κοιτάζοντας τους πάγους στους πόλους που λιώνουν, στις πυρκαγιές που, πότε λιγότερες πότε περισσότερες, διαρκώς, με τα χρόνια, κατά μέσον όρο αυξάνονται. Και σε όλα τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ξηρασίες, πλημμύρες, τυφώνες κλπ που χρόνο με το χρόνο, πότε λιγότερο, πότε περισσότερο, γίνονται συχνότερα. Πρέπει να κάνουμε συγκρίσεις με την κατάσταση πριν από πολλές δεκαετίες για να την κάνουμε πιο αισθητή. Είναι αναμενόμενο ότι με πιθανότατες >99%, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, σε μια εκατονταετία, όταν θα ζουν(;) τα εγγόνια μας, η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης θα είναι 10Cο βαθμούς υψηλότερη και αυτή η θερμοκρασία δεν είναι συμβατή με την επιβίωση του ανθρώπου. Δεν είναι απολύτως βέβαιο πως η θέρμανση του πλανήτη είναι αποτέλεσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, είναι όμως απόλυτα βέβαιο πως αυτές συμβάλλουν σε μέγιστο βαθμό. Μυριάδες ειδών του ζωικού και φυτικού βασιλείου έχουν ήδη εξαφανιστεί. Τα άμεσα μέτρα που πρέπει να ληφθούν συγκρούονται με ασύλληπτα συμφέροντα. Κυριότερο είναι η μείωση της καύσης άνθρακα. Πέρα από τα κολοσσιαία ιδιωτικά συμφέροντα που έτσι θίγονται και πληρώνουν απίθανα ποσά για να μην εφαρμοσθούν τέτοια μέτρα, συγκρούονται και με τα συμφέροντα απέραντων ανθρώπινων μαζών. Η ανθρωπότητα έχει προοδεύσει (επέκταση προσδόκιμου επιβίωσης, μείωση θανάτων από λοιμώδη νοσήματα, αγραμματοσύνη κλπ) χάρη στην ανάπτυξη που ως σήμερα στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην καύση του άνθρακα. Αυτές τις μάζες κινητοποιούν τα συμφέροντα δαπανώντας τεράστιες περιουσίες για την προπαγάνδα τους.

Οι πανδημίες είναι άλλη απειλή. Η πανδημία με τον COVID, που τα τελευταία 3 χρόνια στοίχισε τη ζωή σε μερικά εκατομμύρια ψυχές, δεν έχει εκλείψει, απλώς έχει μεταβληθεί σε λιγότερο επικίνδυνη ενδημική απειλή, χάρη στην τεχνολογική πρόοδο. Ένα φάρμακο, για να βγει στην κοινή χρήση απαιτεί 5-10 χρόνια δοκιμών για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα και ασφάλειά του. Τα αντι-κοβιντικά εμβόλια δημιουργήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν διεθνώς σε λιγότερο από ένα έτος. Ωστόσο, οι πανδημίες όχι μόνο δεν πρόκειται να λείψουν, αλλά και αναμένεται να γίνουν πιο απειλητικές. Δεν είναι μόνο που τα αντιβιοτικά και αντιιικά φάρμακα γίνονται διαρκώς λιγότερο αποτελεσματικά, καθώς τα μικρόβια και οι ιοί γίνονται ανθεκτικά με ρυθμό ταχύτερο από εκείνο που δημιουργούνται νέα φάρμακα. Είναι ότι η κυριότερη απειλή για τις πανδημίες είναι ο συγχρωτισμός πολλών ανθρώπων σε στενό χώρο. Αυτός ευνοεί την οικονομία, καθώς η συγκέντρωση π.χ. 10000 εργαζομένων σε ένα εργοστάσιο αυξάνει τεράστια την παραγωγή. Είναι όπως στο ζωικό και φυτικό βασίλειο. Τα λοιμώδη νοσήματα υπάρχουν και στα άγρια ζώα και φυτά. Επιδημίες όμως απαντούν μόνο στα εκτρεφόμενα από τους ανθρώπους. Όταν ένα ζώο ή ένα φυτό ζει δίπλα σε ένα όμοιό του, η γονιμοποίησή τους είναι πιο εύκολη, καθώς τα σπέρματα και η γύρη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να συναντήσουν ωάρια και ύπερους αντίστοιχα. Συγχρόνως όμως ένα μικρόβιο ή ένας ιός έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να μεταβιβασθούν από τον ένα ζωντανό οργανισμό στο διπλανό του.

Για την αντιμετώπιση όλων των παραπάνω απειλών έχομε αναπτύξει την επιστήμη και την τεχνολογία. Οι διεθνείς κίνδυνοι μεγαλώνουν βαθμιαία και όταν φθάσουν σε μια κρίσιμη τιμή, τον ουδό (=κατώφλι) γίνονται ενεργές επιθέσεις με φαύλο κύκλο εξέλιξης. Μόνο τότε τους συνειδητοποιεί η κρίσιμη μάζα ανθρώπων που χρειάζεται. Τότε οι αντιδράσεις πρέπει να είναι αστραπιαίες. Τόσο ταχείες αντιδράσεις οι άνθρωποι δεν μπορούν να επιτύχουν, οπότε η τεχνολογία με τη ρομποτεχνητή "νοημοσύνη" έχει ήδη εφοδιαστεί με αυτοματισμούς. Είναι τόσο ταχείς οι αυτοματισμοί που δεν είναι δυνατό να τεθούν κάτω από τον έλεγχο των αφεντικών της που είναι οι ολοένα λιγότεροι, ολοένα πλουσιότεροι πολίτες στον κόσμο. Παράλληλα η εμπιστοσύνη σ΄ αυτούς της απέραντα μεγαλύτερης μεγεθυνόμενης μάζας των φτωχότερων πολιτών καταρρέει. Τελικά, όπως η κοινωνία, δημιούργημα του ανθρώπου, έγινε αφεντικό και πια δεν μπορεί κανένας να ζήσει έξω από αυτήν, έτσι και η τεχνολογία, δημιούργημα του ανθρώπου, γίνεται το αφεντικό και κανένας δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτήν. Η μόνη νοητή λύση για να μείνει η τεχνολογία υπηρέτης του ανθρώπου είναι να γίνει εξουσία όλου του κόσμου όλος ο κόσμος, με ίση εκπροσώπηση των καθηγητών του Harvard και των ιθαγενών του Αμαζονίου ή του Κογκό.