«Το εθνικό μας θαλάσσιο κτηματολόγιο»

Η δεύτερη συνεδρίαση της Επιτροπής Συνδιαχείρισης της Γυάρου, πραγματοποιήθηκε  τη Δευτέρα 11 Ιουλίου, στην αίθουσα του Ναυτικού Ομίλου Σύρου στην Ερμούπολη, με τις εισηγήσεις επιστημόνων και μελετητών, που ασχολούνται με τη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι επιστήμονες που μελέτησαν για πρώτη φορά το φυσικό περιβάλλον της Γυάρου, στο πλαίσιο του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, παρουσίασαν στα μέλη της Επιτροπής τα εντυπωσιακά ευρήματά τους για αυτό το νησί με την βαριά ιστορία αλλά και με τους καλά κρυμμένους θησαυρούς. Τα μέλη της Επιτροπής ενημερώθηκαν για την κατάσταση του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος του νησιού, έκαναν ερωτήσεις επί των παρουσιάσεων, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση σε ομάδες εργασίας.

Αναπόσπαστο στοιχείο της βιοποικιλότητας του Αιγαίου

Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο Δρ Πέτρος Λυμπεράκης από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Κρήτης παρουσίασε τα ευρήματα της χερσαίας χλωρίδας  και πανίδας του νησιού. Φρύγανα, 20 είδη σαλιγκαριών, δύο είδη αραχνών που δεν είχαν καταγραφεί ποτέ στον ελλαδικό χώρο, το φίδι της Γυάρου Hierophis vividiflavus που έχει επιλέξει για μοναδική του κατοικία στην Ελλάδα τη Γυάρο και λίγοι, αλλά σημαντικοί υγρότοποι, είναι μερικά μόνο από τα ευρήματα που φιλοξενεί η Γυάρος που αν και μικρή σε μέγεθος αποτελεί ένα αναπόσπαστο στοιχείο της βιοποικιλότητας του αρχιπελάγους των Κυκλάδων.

Εντυπωσιακότερα τα στοιχεία της ορνιθοπανίδας τα οποία παρουσίασε ο Δρ. Γιώργος Κατσαδωράκης, βιολόγος ορνιθολόγος ειδικός διαχείρισης και ερμηνείας περιβάλλοντος ο οποίος τόνισε ότι πρόκειται για ένα νησί γεμάτο εκπλήξεις! Αρκετά είδη αρπακτικών πουλιών όπως ο σπιζαετός Hieraaetus fasciatus φωλιάζουν στη νησί, αλλά και μία πολύ σημαντική αποικία ενός παγκοσμίως απειλούμενου θαλασσοπουλιού των Mύχων Puffinus puffinus, που έφεραν στο φως οι έρευνες του Δρ. Γιώργου Κατσαδωράκη, της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας και της εταιρίας μελετών NCC.

Στη Γυάρο άλλωστε ζει και αναπαράγεται το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού της απειλούμενης με εξαφάνιση Μεσογειακής φώκιας. Όπως τόνισε ο Δρ. Πάνος Δενδρινός της ΜΟm/Εταιρία για την Προστασία και τη Μελέτη της Μεσογειακής φώκιας, οι κάμερες έχουν καταγράψει κάτι μοναδικό: οι Μεσογειακές φώκιες στη Γυάρο, συμπεριφέρονται όπως περιγράφουν οι αρχαίοι συγγραφείς.

Για εθνική περιουσία μίλησε ο Δρ. Παπαθεοδώρου, υπεύθυνος της έρευνας που αφορούσε το υποθαλάσσιο περιβάλλον του νησιού και καθηγητής Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Η θαλάσσια ζώνη της Γυάρου είναι η καλύτερα χαρτογραφημένη περιοχή της Ελλάδας, πάνω από το 50% της οποίας καλύπτεται από λιβάδια ποσειδωνίας (τα οποία και βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση) και τραγάνες που σχηματίστηκαν πριν 12.000 χρόνια - το εθνικό μας θαλάσσιο κτηματολόγιο όπως είπε συγκεκριμένα ο Δρ. Παπαθεοδώρου, το οποίο και έχει μελετηθεί ελάχιστα στην Ανατολική Μεσόγειο σύμφωνα με τον Δρ. Βαγγέλη Τζανάτο.

Ο Δρ. Τζανάτος, καθηγητής βιολογίας από το Πανεπιστήμιο Πατρών παρουσίασε τα αποτελέσματα των ερευνών που αφορούν στην βιοκοινωνία των ψαριών στην τραγάνα της Γυάρου και κατέληξε ότι οι τραγάνες του νησιού κρύβουν μεγάλη βιοποικιλότητα κατανεμημένη ισάριθμα ανάμεσα στα είδη.

Ενδελεχής εξέταση ζητημάτων

Τα μέλη της Επιτροπής, που αποτελείται από ψαράδες, φορείς που εκπροσωπούν την τοπική αυτοδιοίκηση, την πολιτεία, ερευνητικά ινστιτούτα, αναπτυξιακούς φορείς, πανεπιστήμια και ΜΚΟ έκαναν ερωτήσεις, χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας και δούλεψαν πάνω σε αυτά που έμαθαν, εξέφρασαν απορίες, σημείωσαν αυτά που τους έκαναν εντύπωση και συζήτησαν πώς θα μπορούσαν όλα τα παραπάνω δεδομένα να συμβάλουν στην προστασία και διαχείριση του νησιού. Επακολούθησε παρουσίαση των αποτελεσμάτων των ομάδων εργασίας στην Ολομέλεια οπότε και οι ερευνητές απάντησαν στα ερωτήματα που είχαν προκύψει.

«Η παρουσίαση των σημαντικών επιστημονικών ευρημάτων για το φυσικό περιβάλλον, που για πρώτη φορά ήρθαν στο φως με το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, έδωσε στα μέλη της Επιτροπής μία ολοκληρωμένη εικόνα για το φυσικό πλούτο και τη σημασία της Γυάρου» δήλωσε ο συντονιστής του προγράμματος Δρ. Σπύρος Κοτομάτας, από το WWF Ελλάς. «Αυτά τα στοιχεία, μαζί με τις πληροφορίες που αφορούν στο ανθρωπογενές περιβάλλον του νησιού τα οποία θα παρουσιαστούν στην επόμενη συνάντηση της Επιτροπής, θα αποτελέσουν την πληροφορία βάσης, για τη συζήτηση επί των μέτρων προστασίας και διαχείρισης του νησιού» συμπλήρωσε.

Στόχος της Επιτροπής Συνδιαχείρισης Γυάρου, είναι τα μέλη της να συνδιαμορφώσουν και να συναποφασίσουν τα μέτρα που θα ισχύσουν στην περιοχή γύρω από τη Γυάρο λαμβάνοντας υπόψη τόσο την προστασία της φύσης και των θαλάσσιων πόρων όσο και τις ανθρώπινες δραστηριότητες που υπάρχουν στην περιοχή.