Κοσμοπολίτικη αίγλη με φόντο τον πολιτισμό

Την ελίτ του επιχειρηματικού και ναυτιλιακού γίγνεσθαι της χώρας, προσέλκυσε για ακόμη μία φορά το νησί της Σύρου, με «μαγνήτη» και προμετωπίδα τον πολιτισμό, αλλά και με τη συμβολή και τίμηση σπουδαίων, για το νησί και τη χώρα, προσωπικοτήτων.

Με πολυτελείς θαλαμηγούς, γέμισε ξανά το λιμάνι της Ερμούπολης, αφού το νησί, τόσο με τα εγκαίνια της έκθεσης του διεθνούς φήμης και καταξιωμένου Έλληνα εικαστικού δημιουργού, κ. Κώστα Βαρώτσου, αλλά και την απόδοση τιμής στο πρόσωπο του εφοπλιστή, κ. Αντώνη Κομνηνού, με το πλούσιο πολιτιστικό και φιλανθρωπικό έργο, όσο και με τη διοργάνωση σημαντικών εκδηλώσεων, που κατάφεραν να στρέψουν και πάλι την προσοχή της αριστοκρατίας του πνεύματος και της επιχειρηματικότητας, στην Αρχόντισσα των Κυκλάδων.

Ύψιστη τιμή στον ευεργέτη και «συμπολίτη» Α. Κομνηνό

Σημαντικότερη εκδήλωση του κοσμοπολίτικου τριημέρου, υπήρξαν τα εγκαίνια της έκθεσης του γλύπτη Κώστα Βαρώτσου, που στήθηκε στους χώρους της Πινακοθήκης Κυκλάδων. Κύριο χαρακτηριστικό της εντυπωσιακής έναρξης της έκθεσης του μεγάλου Έλληνα καλλιτέχνη, υπήρξε η αθρόα προσέλευση, τόσο των επιφανών επισκεπτών, όσο και από την πλευρά των εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας, όπως ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, αιρετοί από όλα τα στρώματα της αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι φορέων και τοπικοί επιχειρηματίες.

Στο πλαίσιο των εγκαινίων, έλαβε χώρα και η απόδοση της ύψιστης τιμής, εκ μέρους του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, προς το πρόσωπο του φιλάνθρωπου και φιλότεχνου εφοπλιστή, κ. Αντώνιου Κομνηνού, με την ανακήρυξή του ως Επίτιμου Δημότη.

Αφού ανεγνώσθη η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου από τον Πρόεδρό του, ο Δήμαρχος έλαβε το λόγο και ευχαρίστησε τον εφοπλιστή για την πολυσχιδή προσφορά του, όλα αυτά τα χρόνια σε όλα τα επίπεδα της ζωής του νησιού.

Τονίζοντας ότι «νιώθουμε ιδιαίτερα τυχεροί που η Σύρος κατάφερε να “κλέψει” την καρδιά σας», ο Δήμαρχος μίλησε για την προσωπικότητα, το φιλανθρωπικό, κοινωνικό και πολιτιστικό έργο του κ. Κομνηνού, ενώ επεσήμανε, πως «η καθοριστική συμβολή της προσφοράς σας, στον εξωραϊσμό κτιριακών πολιτιστικών υποδομών, η διοργάνωση σπουδαίων εικαστικών εκθέσεων σε συνεργασία με την Εθνική Πινακοθήκη αλλά και άλλους σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως ο Κώστας Βαρώτσος, η πραγματοποίηση θεατρικών παραστάσεων με φιλανθρωπικό και κοινωνικό χαρακτήρα, η οικονομική συνδρομή σας σε ευαγή ιδρύματα και συλλόγους, καθώς και η συμβολή σας στην προβολή και εξωστρέφεια του νησιού μας, αποτελούν ένα κομμάτι της ανιδιοτελούς προσφοράς σας και γενναιοδωρίας σας, μεγάλο μέρος της οποίας μάλιστα, κατόπιν επιθυμίας σας, δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας. Σας ευχαριστούμε για τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλετε, ώστε το νησί μας να αναδειχθεί σε έναν κόμβο πολιτισμού, όπου ανταμώνουν κορυφαίοι καλλιτέχνες, μεταδίδοντας, όχι μόνο τις ευγενείς αξίες της τέχνης, αλλά και κοινωνικά μηνύματα αλληλεγγύης και αγάπης προς το συνάνθρωπο. Για αυτούς τους λόγους, πιστεύοντας ακράδαντα, ότι η αγάπη σας για τη Σύρο είναι απροσχημάτιστη και πηγαία, σας παρακαλούμε να αποδεχτείτε την ειλικρινή έκφραση του σεβασμού, της εκτίμησης και των ευχαριστιών μας, όπως αυτή διατυπώνεται στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Σύρου – Ερμόυπολης, σύμφωνα με την οποία, σας ανακηρύττουμε, ως ελάχιστο οφειλόμενο χρέος, επίτιμο δημότη Σύρου – Ερμούπολης».

Ανάμεσα από θερμά χειροκροτήματα, ο κ. Κομνηνός ευχαρίστησε το Δημοτικό Συμβούλιο, καθώς και «όλους εσάς που ήρθατε στο νησί, ώστε να παραβρεθείτε σε αυτό το φιλανθρωπικό γεγονός, το οποίο πραγματοποιούμε κάθε δύο χρόνια και είναι πολύτιμο μέρος του Ιδρύματός μας. Ελπίζω, κάνοντας μία ευχή, η κόρη μου και η εγγονή μου να συνεχίσουν αυτή την παράδοση».

«Η τέχνη μπορεί να ενώσει»

Κατόπιν της ανάγνωσης σύντομου χαιρετισμού, εκ μέρους του Χωρικού Αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων, ο οποίος λόγω της προγραμματισμένης παρουσίας του στην εκδήλωση για τον εορτασμό των Κατακομβών της Μήλου, δεν μπόρεσε να παραστεί στην εκδήλωση, το λόγο πήρε η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, κ. Θωμαή Μενδρινού, η οποία αναφέρθηκε στην εξαιρετικής σημασίας και ανεκτίμητης αξίας, για το νησί και για τον πολιτισμό της Σύρου, έκθεση του κ. Κώστα Βαρώτσου, «η πραγματοποίηση της οποίας δεν θα ήταν δυνατή, χωρίς την πολύτιμη συμβολή και προσφορά του Ιδρύματος του κ. Αντωνίου Κομνηνού και του ιδίου, όπως επίσης και του κ. Στέλιου Νιώτη», όπως τόνισε.

«Θα ήθελα να σταθώ σε ένα σημείο. Έπειτα από την τοποθέτηση του εξαιρετικού γλυπτού στο λιμάνι της Ερμούπολης, αδιαμφισβήτητα, η δύναμη της τέχνης και του πολιτισμού άγγιξε τη Συριανή κοινωνία και αποτέλεσε το εφαλτήριο για τη διαπλάτυνση των δικών μας κοινωνικών, ηθικών και συναισθηματικών οριζόντων», υπογράμμισε η Αντιδήμαρχος, ενώ διεμήνυσε, πως «διά μέσω του πολιτισμού εξομαλύνονται οι αντιθέσεις και δημιουργούνται πρόσφορες συνθήκες για γόνιμο διάλογο και ομοψυχία. Η τέχνη, σε κάθε γνήσια και ανόθευτη μορφή της, μπορεί να ενώσει. Οι Συριανοί, μάς το απέδειξαν περίτρανα. Κύριε Κώστα Βαρώτσο, σας ευχαριστούμε για άλλη μία φορά, για αυτή τη μοναδική στιγμή πολιτισμού και αυτό το ανεκτίμητο συναίσθημα, που έχουμε αισθανθεί».

Μνημεία από γυαλί σπασμένο αλλά ισχυρό

Το λόγο πήρε και η Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, κ. Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα, η οποία βρέθηκε στο νησί, συνοδευόμενη από τον Πρόεδρο της Εθνικής Πινακοθήκης, και αναφέρθηκε αρχικά στην προσφορά του εφοπλιστή, κ. Κομνηνού προς την Εθνική Πινακοθήκη, μιλώντας, για την «τελευταία μεγάλη δωρεά που έκανε στην ΕΠ και η οποία απλώς θα μας επιτρέψει η Πινακοθήκη να αποκτήσει στο καινούριο κτίριο εξοπλισμούς που χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσε να εγκαινιαστεί».

Στη συνέχεια, όσον αφορά στο έργο του καλλιτέχνη, η κ. Λαμπράκη-Πλάκα σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως «ο Κώστας Βαρώτσος διάλεξε ένα υλικό που μοιάζει εύθραυστο. Διάλεξε το γυαλί. […] Το γυαλί είναι ένα υλικό που μπορεί να ενταχθεί στο περιβάλλον και να μοιάζει ότι είναι ένα κομμάτι ουρανού, ή ατμόσφαιρας και μαζί να είναι μνημείο, να είναι ισχυρό. Δεν αψήφησε λοιπόν αυτό το υλικό και το χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη για τα μνημεία του, αλλά πήγε ένα βήμα ακόμη πιο πέρα, διότι καθώς είναι εύθραυστο, θα σκεφτόταν κανείς, ότι με αυτό θα μπορούσε να κάνει μικρά πράγματα, μπιμπελό. Κι όμως, […] πήρε το γυαλί, το οποίο επίσης χρησιμοποίησε σε μία μορφή φθοράς, δηλαδή σπασμένο και από αυτό έφτιαξε μνημεία».

Τέλος, η Διευθύντρια της Ε.Π. συνεχάρη τους κ.κ. Βαρώτσο, Κομνηνό και Νιώτη, οι οποίοι υπήρξαν οι άξονες, για την πραγματοποίηση της μεγαλοπρεπούς αυτής πολιτιστικής εκδήλωσης για το νησί.

«Είμαι στο όριο της πολιτικής καταγγελίας»

Τέλος, το λόγο έλαβε ο ίδιος ο καλλιτέχνης, ο οποίος άνοιξε το χαιρετισμό του, λέγοντας, πως «έχω την αίσθηση, ότι αυτά είναι από τα ωραιότερα εγκαίνια που έχω κάνει ποτέ».

«Πάντα λαμβάνω υπόψιν μου, όταν πηγαίνω σε ένα μέρος, το χώρο και την ιστορική διαστρωμάτωση του χώρου. Προσπαθώ να διηγηθώ και να προσεγγίσω, αυτή την ενέργεια που έχει ο χώρος, η οποία προέρχεται, όχι μόνο από τις φορμαλιστικές εκφράσεις της ίδιας της πόλης, αλλά επίσης από την ενέργεια που ο ίδιος ο κόσμος εκπέμπει», ανέφερε, συνεχίζοντας πως «δε σας κρύβω, ότι από την πρώτη στιγμή που ήρθα στη Σύρο, ένιωσα μία αύρα θετικότητας και μία πολιτισμική δύναμη, η οποία ξεχειλίζει μέσα στο νησί και διαχέεται στους δρόμους και δουλεύοντας με τους ανθρώπους το βλέπεις ακόμη πιο δυνατά. Αυτή την ενέργεια και αυτή τη θετική αγκαλιά που μου έδωσε η Σύρος, προσπάθησα να τη χρησιμοποιήσω, για να περάσω κάποια μηνύματα».

Ο κ. Βαρώτσος μίλησε για την τολμηρή απόφαση να τοποθετήσει ένα έργο σε εξωτερικό χώρο, μέσα στην πόλη, η οποία ωστόσο ανταμείφθηκε με την απόλυτα θετική αντιμετώπιση και την απλόχερη αγάπη του κόσμου, όπως επίσης και για το έργο του, με θέμα την πολυεπίπεδη διάλυση, μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Δεν σας κρύβω, ότι όταν τις έσπαγα (σ.σ. τις σημαίες), είχα συνειδητοποιήσει, ότι κάθε σημαία που έσπαγα, αντιπροσώπευε ένα λαό, έναν πολιτισμό. Αυτός ο πολιτισμός, που αντιπροσωπεύει κάθε κράτος, είναι που με ενδιέφερε. Και τον βλέπω θρυμματισμένο, από αυτές τις φυγοκεντρικές δυνάμεις, που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και λειτουργούν διαλυτικά, διαλύοντας τον πολιτισμό και τις αξίες του, στις οποίες βασίστηκε η Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή, είμαι στο όριο της πολιτικής καταγγελίας. Στόχος μου όμως, ήταν να κάνω έργο. Στόχος μου, είναι όταν μπαίνει κάποιος στην αίθουσα να αντιμετωπίζει ένα δυνατό έργο. Να ξεπερνά η ομορφιά την καταγγελία, γιατί η πολιτική θέση, είναι μία πρόθεση, μία κινητήριος δύναμη, που αποκαλύπτω, σαφώς, αλλά ο σκοπός, είναι να κάνω ένα δυνατό έργο που να ταρακουνήσει και να δημιουργήσει ενέργεια και σκέψη», σημείωσε, κλείνοντας με την παράκληση, «να χαρείτε τα έργα μου, να τα αγαπάτε και να τα προσέχετε».

Μουσικές παραθαλάσσιες διαδρομές με τον Σ. Ξαρχάκο

Το «παρών» στη Σύρο, έδωσε, όπως ανά τακτά διαστήματα, τα τελευταία χρόνια συνηθίζει να κάνει και ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης, κ. Σταύρος Ξαρχάκος, ο οποίος, πέρα από την παρουσία του στη σχολική εκδήλωση προς τιμήν του, βρέθηκε, τόσο στα εγκαίνια της έκθεσης του Κώστα Βαρώτσου και τη βράβευση του εφοπλιστή Αντώνη Κομνηνού, όσο και στο φιλανθρωπικό δείπνο “μετά μουσικής”, που διοργάνωσε ο πιστός φίλος της Σύρου, κ. Στέλιος Νιώτης, όπου επίσης παρίστατο σημαντικές προσωπικότητες της μουσικής, των εικαστικών, του επιχειρείν, αλλά και της ελληνικής ναυσιπλοΐας, καθώς και αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Προς τιμήν του κ. Ξαρχάκου ακούστηκαν μελωδίες από τα τραγούδια του, ενώ το μικρόφωνο πήρε, τόσο η σύζυγός του και γνωστή καλλιτέχνης, Ηρώ Σαΐα, όσο και ο ίδιος, σε μία μαγευτική βραδιά, δίπλα στο κύμα, σε εστιατόριο στην παραλία Αχλάδι. Στην ορχήστρα, ο μεγάλος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Μανώλης Πάππος, αλλά και ο καταξιωμένος μουσικός Αρίστος Βαμβακούσης, ταξίδεψαν τους υψηλούς προσκεκλημένους στο πεντάγραμμο του Ξαρχάκου, σε μία γιορτή, που κράτησε έως και τις πρώτες πρωινές ώρες.