«Δεν λείπει η πληροφόρηση, αλλά η λογική»

Πολύ κοντά στη δημιουργία ενός σταθμού συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων στο αλιευτικό καταφύγιο στο Καρνάγιο βρίσκεται η περιβαλλοντική οργάνωση «Aegean Rebreath» που για δεύτερη φορά υλοποίησε δράσεις καθαρισμού στο νησί της Σύρου.

Στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο Animasyros 12, ο φορέας διοργάνωσε από κοινού με το Διεθνές Φεστιβάλ, εργαστήριο για μαθητές γυμνασίου με τίτλο «Το ταξίδι των μικροπλαστικών» και πραγματοποίησε ανοιχτή εκπαιδευτική ομιλία και προβολή σχετικού video για σχολεία, σχετικά με τις επιπτώσεις του τρόπου ζωής του ανθρώπου στο περιβάλλον, στα οικοσυστήματα, το κλίμα, την οικονομία και την κοινωνία. Παράλληλα, προχώρησε σε υποβρύχιο καθαρισμό, σε συνέχεια των δράσεων που ξεκίνησε πριν από έναν περίπου χρόνο στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων.

Στη σύμπραξή του με τους φορείς της Σύρου, αλλά και στις συντονισμένες προσπάθειες της Aegean Rebreath και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων, αναφέρθηκε σε συνέντευξή του στην «Κοινή Γνώμη», ο ιδρυτής της οργάνωσης, Γιώργος Σαρελάκος.

Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων «Animasyros» και ποια τα μελλοντικά κοινά βήματά σας;

«Τους προηγούμενες μήνες, το Animasyros μας προσέγγισε στο πλαίσιο της αειφορίας που ήθελε να προβάλει φέτος ως θεματική. Συζητήσαμε διάφορες πρακτικές που θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε στη φετινή διοργάνωση. Προχωρήσαμε στη δημιουργία ενός μικρού μήκους animation, το οποίο περνάει ένα μήνυμα σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά προχωρήσαμε και σε δράσεις καθαρισμού στο λιμάνι. Δυστυχώς ο καιρός δεν μας επέτρεψε να μεταβούμε σε υφάλους για μετακίνηση εγκαταλειμμένων διχτυών, ωστόσο θεωρούμε ότι η συνεργασία μας δεν τελειώνει εδώ. Έχουμε ήδη συμφωνήσει με τον πρόεδρο του Φεστιβάλ, Βασίλη Καραμητσάνη το ενδεχόμενο πραγματοποίησης κι άλλων κοινών δράσεων, τις οποίες θα αναπτύξουμε το προσεχές διάστημα».

Στην τοπική κοινωνία της Σύρου συστηθήκατε τον Νοέμβριο του 2018, ωστόσο το έργο σας σε άλλα νησιά των Κυκλάδων έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα.

«Η πρώτη μας επίσκεψη στη Σύρο πριν από περίπου ένα χρόνο μας έδωσε τη δυνατότητα να γνωριστούμε με την τοπική κοινωνία. Συνολικά στο Αιγαίο έχουμε αναπτύξουμε πάρα πολλές δραστηριότητες ερευνητικές, εκπαιδευτικές, ενημερωτικές και δράσεις καθαρισμού σε συνεργασία με διάφορους δήμους, στο πλαίσιο της εγκατάστασης σταθμών συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων. Ήδη σε γειτονικά νησιά, στην Πάρο και την Αντίπαρο έχουμε δύο σταθμούς. Ετοιμαζόμαστε για έναν ακόμη, στην Πάρο. Τα καλά νέα για τη Σύρο είναι ότι είμαστε πολύ κοντά στη δημιουργία ενός σταθμού και στο νησί σας και συγκεκριμένα στο αλιευτικό καταφύγιο στο Καρνάγιο. Είχαμε διευρυμένες συζητήσεις με την πρόεδρο των αλιέων κ. Μαρία Μπουντούρη, τον Δήμο και το Λιμενικό Ταμείο. Συμφωνήσαμε όλοι να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας ώστε μέσα στους επόμενους δύο μήνες να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση του σταθμού. Να θυμίσω ότι υπάρχει μνημόνιο που έχουμε υπογράψει με το Λιμενικό Ταμείο και τον Ναυτικό Όμιλο Σύρου. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι κουβέντες που έγιναν –θεωρούμε- ότι θα καρποφορήσουν. Να τονίσω ότι παρά τις προσπάθειές μας να γίνει αυτή η δράση σε συντονισμό με τον Δήμο και άλλους φορείς, δυστυχώς αναγκαστήκαμε να έρθουμε στο νησί μόνοι μας. Όπως και την προηγούμενη φορά, έτσι και τώρα είχαμε καλέσει διεθνή κανάλια. Τελικά, με τις καθυστερήσεις που προέκυψαν, δεν καταφέραμε να τα φέρουμε και τελικώς, αυτά θα μας ακολουθήσουν σε άλλα νησιά. Αυτή τη φορά, ήταν πάρα πολύ δύσκολο για εμάς να έρθουμε, αλλά μετά τις συναντήσεις μας με τον Δήμο καταλαβαίνουμε ότι υπήρξαν προβλήματα λόγω των αλλαγών στην τοπική αυτοδιοίκηση και της ανακατανομής των αρμοδιοτήτων. Κατανοούμε ότι αυτό δημιούργησε ένα σημαντικό πρόβλημα και θεωρώ ότι μετά την επαφή μας αρχικά με τα υπηρεσιακά στελέχη του Δήμου θα προχωρήσουμε στον κοινό μας στόχο».

Η συνένωση όλων των δυνάμεων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων σας;

«Μπορώ να πω ότι είμαι εντυπωσιασμένος από την ανταπόκριση της αλιευτικής κοινότητας και σε δεύτερο χρόνο με τις συζητήσεις με το Λιμενικό Ταμείο και τα υπηρεσιακά στελέχη του Δήμου. Θεωρώ ότι θα καταφέρουμε να φτιάξουμε έναν σταθμό, ο οποίος θα επιφέρει σημαντικά οφέλη για την τοπική κοινωνία. Επιπλέον, στο πλαίσιο της δράσης μας γυρίσαμε και με δείγμα από το ίζημα του βυθού το οποίο ήδη έχουμε παραδώσει σε αρμόδιους οργανισμούς για να δούμε πιθανόν επιβάρυνση από βαρέα μέταλλα. Σίγουρα θα επικοινωνήσουμε τα αποτελέσματα και στην τοπική κοινωνία, καθώς γνωρίζουμε ότι το συγκεκριμένο θέμα απασχολεί πάρα πολύ σοβαρά τους τοπικούς φορείς».

Ποιες είναι οι κυριότερες ανάγκες στα νησιά, που εντάσσονται στο πεδίο δράσεις σας;

«Να θυμίσω ότι πρόσφατα αναδείχθηκε από τον φορέα μας το θέμα της Άνδρου (συλλογή μεγάλου όγκου απορριμμάτων από τον βυθό -σχετικό βίντεο κοινοποίησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ηθοποιός Λεονάρντο Ντι Κάπριο). Οι αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας για το έργο μας ήταν άκρως θετικές και αυτή τη στιγμή επεξεργαζόμαστε τρόπους για την επίλυση του προβλήματος. Έχουμε εικόνα για συγκεκριμένα προβλήματα σε νησιά, αλλά και γενικότερα, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το πρόβλημα των παράνομων χωματερών. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι οι περισσότερες χωματερές είναι πάνω από τη θάλασσα. Είναι προβλήματα πολύ σημαντικά και αναρωτιόμαστε αν οι τοπικές κοινωνίες έχουν καταλάβει το μέγεθός τους. Θεωρώ πως δεν το έχουν συνειδητοποιήσει. Σίγουρα υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα. Ο τρόπος που κινούμαστε και οι δράσεις καθαρισμού έχουν ξεκάθαρα να κάνουν με τη διασφάλιση των πηγών των προβλημάτων. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της δράσης που πραγματοποιήθηκε το περασμένο σαββατοκύριακο στη Σύρο, είδαμε για δεύτερη φορά πόσο επιβαρυμένο είναι το λιμάνι του Φοίνικα. Μαζεύουμε δεδομένα, ταξινομούμε τα υλικά που βρίσκουμε, εμπλουτίζουμε τη βάση δεδομένων μας με σκοπό να εξασφαλίσουμε ότι οι προτάσεις που καταθέτουμε στηρίζονται και σε σαφείς ενδείξεις. Είδαμε τη σημαντική επιβάρυνση που προέρχεται από την αλιευτική κοινότητα. Άρα ξέρουμε ότι πρέπει να σταθούμε προς τους αλιείς και ξέρουμε ότι ο σταθμός συλλογής που θέλουμε να εγκαταστήσουμε θα λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Σε άλλα λιμάνια είναι έντονη η παρουσία πλαστικών μίας χρήσης. Ξέρουμε κι εκεί πού να στραφούμε, στην τοπική κοινωνία, στα μαγαζιά. Άρα, το έργο μας πάντοτε καθοδηγείται από την ανάγκη ύπαρξης συγκεκριμένων συμπερασμάτων για τις πηγές των προβλημάτων που διαπιστώνουμε».

Η μεγάλη έκταση που έλαβε το θέμα της Άνδρου καθόρισε σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο θα ενεργήσουν από δω και στο εξής οι τοπικοί φορείς;

«Η τοπική κοινωνία ήταν άκρως ενθαρρυντική σε αυτό που κάναμε. Ας μη γελιόμαστε, είχε καταρρεύσει μία χωματερή το 2011. Ο Δήμαρχος, όπως δήλωσε, δε γνώριζε την επιβάρυνση στον βυθό, παρόλο που η χωματερή είχε αδειάσει μέσα στο βυθό. Επομένως, ακούσαμε διάφορες, κατά τη γνώμη μου, αστείες δικαιολογίες. Το θέμα είναι ότι πέρασαν οχτώ χρόνια και έπρεπε ένας φορέας σαν κι εμάς που δεν έχουμε και κανένα σημαντικό οικονομικό μέγεθος, να πάει και να ανακαλύψει κάτι το οποίο θεωρητικά παρέμενε άγνωστο για 8 χρόνια. Δυσκολεύομαι να το πιστέψω. Μάλλον έχουμε να κάνουμε με σαφείς ενδείξεις αδιαφορίες και αυτό συμβαίνει και σε άλλα νησιά, που είναι εν δυνάμει «βόμβες», οπότε καταλαβαίνω ότι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε. Την ερχόμενη εβδομάδα θα βγάλουμε ένα καινούριο βίντεο από τη ζημιά της Άνδρου, το οποίο είναι συγκλονιστικό, γιατί πήγαμε για δεύτερη φορά για αυτοψία. Όλη η κοινωνία ενδιαφέρεται για το πώς θα λυθεί το πρόβλημα, είμαστε ήδη σε συζητήσεις με τοπικούς φορείς και τον τοπικό ναυτιλιακό σύνδεσμο, με τους οποίους εξετάζουμε μαζί τρόπους. Το ενδιαφέρον τους είναι πραγματικά συγκινητικό».

Ποια είναι η λύση για την αντιμετώπιση προβλημάτων τα οποία παραμένουν στάσιμα και διαιωνίζονται;

«Πρέπει να δούμε τι μπορεί τι κάνει ο κάθε ιδιώτης και να σταματήσουμε να κατηγορούμε δεξιά-αριστερά άλλους. Όλοι θέλουν οι χωματερές να είναι μακριά από το σπίτι τους και στην άκρη του νησιού πάνω από τις θάλασσες, όλοι βλέπουν επί χρόνια τις σακούλες να πετάνε στον αέρα και όλοι αδιαφορούν. Δεν λείπει η πληροφορία, λείπει η λογική. Θεωρώ ότι για ένα νησί σαν τη Σύρο, θα πρέπει να δούμε λίγο πιο σοβαρά τα προβλήματα που υπάρχουν».