Νέα ξενικά είδη στη Σαντορίνη

Τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αποτελέσματα της καταγραφής της θαλάσσιας περιοχής της Καλντέρας της Σαντορίνης για το πρώτο τρίμηνο του 2020, δημοσίευσε η Περιβαλλοντική Οργάνωση “Santorini Dive In Action”.

Μια σημαντική καταγραφή στα νερά της Καλντέρας της Σαντορίνης πραγματοποιήθηκε κατά την πρώτη περίοδο των παρατηρήσεων για το 2020 τις προηγούμενες μέρες. Το σιφωνοφόρο του Γένους Apolemia (πιθανόν πρόκειται για το είδος Apolemia uvaria), το λεγόμενο επιπελαγικό γιγαντιαίο διαφανές ασπόνδυλο έκανε την εμφάνιση του στα ρηχά της Νότιας Σαντορίνης.

Την παρατήρηση κατά τη διάρκεια των εαρινών καταγραφών έκαναν οι Λάζαρος Αναστασιάδης και Δημήτρης Καμπανός, της περιβαλλοντικής οργάνωσης Dive In Action, ενώ τις πληροφορίες για το είδος που εντοπίστηκε στην καλντέρα, παραχώρησε ο Γιώργος Αποστολόπουλος, υδροβιολόγος και επίσης μέλος της οργάνωσης.

Το είδος αυτό μπορεί να ξεπεράσει σε μήκος τα 30 μέτρα, και το δηλητήριό του μπορεί να σκοτώσει μεγάλα ψάρια! Παρ' όλα αυτά, δεν πρόκειται για ένα μόνο ζώο, αλλά για πολύμορφη αποικία από μικρά συνδεδεμένα "ζωϊδια" (πολύποδα - μικρές μέδουσες) με διακριτούς ρόλους (πέψη, κίνηση, πλεύση, θήρευση, κ.ά.).

Αν και πελαγικό ζώο, η αποικία είναι εύθραυστη και συχνά κομμάτια της παρασύρονται ελεύθερα και ίσως καταλήξουν σε κάποιο παράκτιο μέρος σαν αυτό που παρατηρήθηκε στην Καλντέρα (4 μέτρα βάθος, παραλία Αποθήκες, Ν. Σαντορίνη). Το είδος είναι κοινό στη Μεσόγειο και σε σύνολο συνδέονται κυρίως με τα ωκεάνια οικοσυστήματα. Ωστόσο, έχουν βρεθεί σε ρηχά παράκτια ενδιαιτήματα. Έχουν βρεθεί στην επιφάνεια αλλά και σε βάθη άνω των 1000 μέτρων.

Όπως σημειώνεται από την οργάνωση, σε πρόσφατα δημοσιεύματα επιστήμονες παρατήρησαν στα ανοιχτά της ακτής της δυτικής Αυστραλίας το μακρύτερο διαφανές ασπόνδυλο πλάσμα με μήκος μεγαλύτερο από 120 μέτρα. Η ανακάλυψη του νέου κατόχου του ρεκόρ, του γιγάντιου σιφωνοφόρου του γένους Apolemia, έγινε από το τηλεχειριζόμενο ρομποτικό υποβρύχιο σκάφος (ROV) του ερευνητικού σκάφους Falkor του ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Schmidt Ocean Institute, το οποίο ελάμβανε δείγματα από περιοχές του βυθού που δεν είχαν εξερευνηθεί μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό "Science" όπου δημοσιεύθηκε το σχετικό υλικό, τον Απρίλιο του 2020.

Σχετικά με την καλντέρα, σε παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 10 Μαΐου επίσης έγιναν νέες καταγραφές ξενικών ειδών από τον συνεργάτη της Dive In Action Βαγγέλη Σιδέρη. Παρατηρήθηκαν, ένα νεαρό Pterois Miles γνωστό ως λεονταρόψαρο και δυο άτομα του είδους Diadema Setosum.

Το φωτογραφικό υλικό των ειδών που παρατηρήθηκαν στην περιοχή προέρχεται από τις επιτόπιες πρόσφατες καταγραφές και αποτελεί υλικό στη βάση δεδομένων της οργάνωσης Dive In Action για το πρόγραμμα "Insight Sea".

Σύμφωνα με την ενημέρωση της Dive In Action, σύντομα θα ολοκληρωθεί η πρώτη περίοδος των παρατηρήσεων για το έτος, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται η πρώτη φάση υλοποίησης του προγράμματος EnviNet 2020 η οποία αναβλήθηκε λόγω των περιοριστικών μέτρων, λόγω κορωνοϊού.

Τέλος προχωρά η διαμόρφωση της πρότασης ενός 18μηνου περιβαλλοντικού προγράμματος που θα υλοποιηθεί σε τρεις περιόδους και αφορά σε καθαρισμούς, ενημέρωση, παρατηρήσεις και καταγραφές σε 7 νησιά των Κυκλάδων.

Περιβαλλοντική δράση μέσω του… citizen science

Υπενθυμίζεται, πως η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία "Dive In Action" είναι μια Περιβαλλοντική Οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και δραστηριοποιείται επίσημα από το Φεβρουάριο του 2019 με έδρα τη Σαντορίνη με κύριο σκοπό την προστασία και διατήρηση του φυσικού υποθαλάσσιου τοπίου της επαρχίας Θήρας, και ιδιαίτερα των μουσειακών ευαίσθητων σχηματισμών της Ηφαιστειακής Καλντέρας, ως φυσικής πολιτιστικής κληρονομιάς και πολύτιμου φυσικού πόρου της θαλάσσιας περιοχής που διακρίνεται για την μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και παιδαγωγική αξία σε παγκόσμιο επίπεδο.

Χρησιμοποιώντας ως εργαλεία την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, την έρευνα, καταγραφή κι επεξεργασία στοιχείων από την συστηματική, παρακολούθηση της θαλάσσιας και υποθαλάσσιας περιοχής, το "Dive In Action" στοχεύει στην προστασία και διατήρηση του φυσικού τοπίου, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και τη βιώσιμη ανάπτυξη για την επίτευξη της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας. Παράλληλα ερευνά προτάσεις λύσεων σε περιβαλλοντικά ζητήματα της περιοχής.

Στο πλαίσιο της δράσης της οργάνωσης, βασικοί πυλώνες στόχευσης είναι τα θαλάσσια και υποθαλάσσια απορρίμματα και η σχέση του ανθρώπου με την προστασία του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος, παρατηρήσεις για τη βιοποικιλότητα και καταγραφές με τη προσέγγιση citizen science.