Το κύμα «καταπίνει» μια περιοχή στη Μονεμβασία

Στη νοτιοανατολική Λακωνία, μέσα σε ένα φυσικό κόλπο με όμορφες παραλίες, βρίσκεται ο Ξιφιάς, ένα ήσυχο και φιλόξενο ψαροχώρι. Γραφικοί κολπίσκοι και πεντακάθαρα γαλανά νερά προσφέρουν στον επισκέπτη μοναδικές στιγμές απόλαυσης. O Ξιφιάς είναι ένας μικρός οικισμός, που απέχει πέντε χιλιόμετρα μακριά από τη Μονεμβασιά και τη Γέφυρα, με χαρακτηριστικό την υπέροχη θέα προς τον βράχο της καστροπολιτείας.

Η παραλία του Ξιφιά είναι μια από τις λίγες -πιο κοντινές στο κάστρο και τη Γέφυρα-   παραλίες της ανατολικής ακτής του Δ. Μονεμβασίας. Είναι γνωστή για τη φυσική της ομορφιά, που σε συνδυασμό με το όμορφο λιμανάκι και τους γύρωθεν τουριστικούς προορισμούς του δήμου, αποτελεί επιλογή των επισκεπτών και λουομένων.

Περιγραφή του προβλήματος

Όπως τονίζει η Κίνηση Πολιτών Δ. Μονεμβασίας-Δημοτικό Διαμέρισμα Νομίων, σήμερα κατά μήκος της ακτής στον Ξιφιά παρατηρούνται σημαντικά φαινόμενα διάβρωσης. Το εύρος του αιγιαλού έχει μηδενιστεί και η ήρεμη θάλασσα ταυτίζεται με την οριακή γραμμή αιγιαλού που ορίστηκε με ΦΕΚ το 1995, ενώ κανονικά εκεί θα έπρεπε να φτάνουν οριακά «οι μεγαλύτερες αναβάσεις των κυμάτων». Το φαινόμενο αυτό είναι πιο έντονο ανατολικά/ βόρεια, αρχίζοντας από το λιμανάκι και τον κοινοτικό δρόμο και συνέχεια στις παρακείμενες ιδιοκτησίες.

Σύμφωνα με τους κατοίκους, «η κατάσταση αυτή έγινε για πρώτη φορά απολύτως αντιληπτή από τους παραθεριστές και λουόμενους της παραλίας το καλοκαίρι 2017, όταν δεν υπήρχε παραλία και πρόσβαση σε αυτήν για μπάνιο, λόγω υψομετρικής διαφοράς. Αυτό ήταν συνέπεια της θεομηνίας του Δεκεμβρίου 2016. Η πρώτη αντίδραση της πλειονότητας των πολιτών ήταν η συλλογή υπογραφών με το αίτημα προς τον Δήμο Μονεμβασίας να αποκατασταθεί η παραλία».

Ακολούθησαν πολλές αυτοψίες από διάφορες αρμόδιες υπηρεσίες του νομού. Λακωνίας από το 2017. Όπως υπογραμμίζει η Κίνηση Πολιτών, «ενδεικτικό της ταχύτητας της εξέλιξης της διάβρωσης έκτοτε και μέχρι σήμερα είναι αποσπάσματα από εκθέσεις αυτοψίας που αφορούν ένα σημείο του μετώπου διάβρωσης: την κοινοτική δίοδο πρόσβασης στη θάλασσα με τσιμεντένια σκαλοπάτια. Οι αυτοψίες έγιναν στις 22/9/17, τις 12/12/17 και τις 8/8/18. Σήμερα η διάβρωση της διόδου αυτής από τη θάλασσα έχει φτάσει περίπου τα 8 μέτρα και το τσιμέντο έχει σπάσει και κατακρημνιστεί σε πολλά σημεία».

Τεχνική έκθεση

Σύμφωνα με τους πολίτες της περιοχής, «προκειμένου να τεκμηριωθεί τεχνικά το πασιφανές φαινόμενο της εκτεταμένης διάβρωσης σε όλο το μέτωπο της ακτής της παραλίας του Ξιφιά, ανατέθηκε  σχετική μελέτη στον αγρ. τοπογράφο μηχανικό ΕΜΠ Αθανάσιο Σολωμό. Η μελέτη συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 και ενδεικτικά στη σελ. 6 της μελέτης αναφέρεται: «…Οπότε από 25 μέτρα πλάτος ακτής το 1945 έχουμε 10 μέτρα ακτής το 2007-2009, 5 μέτρα ακτής το 2015-2016 και μηδέν μέτρα πλάτος ακτής το 2018.»

Και στα συμπεράσματα της μελέτης (σελ.11): «….Οι διαβρώσεις που επέρχονται καθημερινά από τη θάλασσα στο γειτνιάζον με αυτήν περιβάλλον είναι τόσο σημαντικές που ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για τους επισκέπτες του χώρου αλλά και για τις τεχνικές κατασκευές  που βρίσκονται πέριξ…. Κρίνονται επείγουσες οι ενέργειες όλων των φορέων έτσι ώστε να συνταχθεί μια εδαφοτεχνική μελέτη για την ενίσχυση της ακτογραμμής στη συγκεκριμένη παραλία...».

Η επιτροπή της Κίνησης Πολιτών αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα σε μελέτες και έργα:

- Αποκατάστασης της παραλίας του Ξιφιά

- Προστασίας της διαβρούμενης ακτής

- Προκειμένου να προστατευθούν οι τεχνικές κατασκευές και υποδομές του οικισμού και οι μελλοντικές επενδύσεις, όπως:

• η παλαιά παραλιακή οδός, που αποτελεί τη μοναδική πρόσβαση των κατοίκων στις οικίες τους και των επισκεπτών στα ενοικιαζόμενα δωμάτια,

•  κατοικίες,

•  επιχειρήσεις ,

• αγροτικά ακίνητα των οποίων η ευστάθεια τίθεται σε κίνδυνο, λόγω της ραγδαία επιταχυνόμενης διάβρωσης.

Το αίτημα

Τα μέλη της Επιτροπής αιτούνται την εκπόνηση ακτομηχανικής μελέτης έργων προστασίας και ανάπλασης διαβρούμενης ακτής της παραλίας Ξιφιάς ΔΔ Νομίων του Δ. Μονεμβασίας για τους κάτωθι  λόγους: 1) την αποκατάσταση, διατήρηση και θωράκιση της παραλίας του Ξιφιά του ΔΔ Νομίων του Δήμου Μονεμβασίας, 2) την ενίσχυση των συνθηκών πολιτικής προστασίας, 3) την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας.

Κρητικός: «Άμεσες ενέργειες για την παραλία του Ξιφιά»

Επίσκεψη στην παραλία του Ξιφιά πραγματοποίησε το προηγούμενο διάστημα ο βουλευτής Λακωνίας της ΝΔ κ. Νεοκλής Κρητικός. Στην αυτοψία που ακολούθησε, διαπίστωσε ότι το φαινόμενο είναι σε εξέλιξη και είναι απαραίτητο να γίνουν γρήγορες ενέργειες από κάθε εμπλεκόμενο φορέα. Μετά την ενημέρωση που είχε από τους κατοίκους της περιοχής και συγκεκριμένα από εκπροσώπους της «Κίνησης Πολιτών» του Δήμου Μονεμβασίας του Δημοτικού Διαμερίσματος Νομίων, και μετά από έρευνα για την απαιτούμενη διαδικασία κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή προς τα Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θέτοντας ουσιαστικά το ζήτημα σε προτεραιότητα για να υπάρξει πρόοδος στις ενέργειες που απαιτούνται.

Μεταξύ άλλων, αναφέρει στην ερώτηση του ο κ. Κρητικός: «Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές αυτοψίες από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Π.Ε. Λακωνίας από το 2017. Όμως η ταχύτητα εξέλιξης είναι τέτοια ώστε να παρουσιάζεται πλέον κατάρρευση του τσιμέντου το οποίο είναι στρωμένο αρκετά μέτρα από την οριακή γραμμή αιγιαλού.

Σύμφωνα με την τεχνική έκθεση του αγρονόμου τοπογράφου κ. Αθανασίου Σολωμού: «Οι διαβρώσεις που επέρχονται καθημερινά από τη θάλασσα στο γειτνιάζον με αυτήν περιβάλλον είναι τόσο σημαντικές που ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για τους επισκέπτες του χώρου,  αλλά και για τις τεχνικές κατασκευές που βρίσκονται πέριξ. Κρίνονται επείγουσες οι ενέργειες όλων των φορέων έτσι ώστε να συνταχθεί μια εδαφοτεχνική μελέτη για την ενίσχυση της ακτογραμμής στη συγκεκριμένη παραλία».

Κάτοικοι της περιοχής έχουν συστήσει την «Κίνηση Πολιτών» με σκοπό την ανάσχεση των επιπτώσεων από την εν εξελίξει της διάβρωσης του υπεδάφους. Για αυτό και εναγωνίως ζητούν να γίνουν μελέτες και έργα για την αποκατάσταση της παραλίας και την προστασία της διαβρούμενης ακτής με σκοπό την προστασία της παλαιάς παραλιακής οδού, η οποία αποτελεί τη μοναδική πρόσβαση των κατοίκων στις οικίες τους και των επισκεπτών στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, την προστασία των κατοικιών, των επιχειρήσεων, και των αγροτικών ακινήτων που κινδυνεύουν.

Για να κατασκευαστεί το έργο αποκατάστασης θα πρέπει ο Φορέας κατασκευής του έργου (Δήμος ή Περιφέρεια ή Ιδιώτης) να καταθέσει φάκελο στην Κτηματική Υπηρεσία του Ν. Λακωνίας. (άρθρο 12, Ν. 2971/2001 όπως έχει τροποποιηθεί).

Ο Φάκελος του έργου θα πρέπει να περιλαμβάνει την Μελέτη Κατασκευής του Έργου, την Τεχνική Έκθεση και τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την έγκριση του Έργου είναι ο έλεγχος της ακτογραμμής. Πόσο έχει μετακινηθεί η ακτογραμμή, πόση είναι η διάβρωση και σε ποιο βαθμό κινδυνεύουν οι παρακείμενες ιδιοκτησίες.

Ο χρόνος έγκρισης της Μελέτης αποκατάστασης εξαρτάται από το πότε η Επιτροπή καθορισμού αιγιαλού και παραλίας (άρθρο 3, Ν. 2971/2001 πολλές φορές έχει τροποποιηθεί)  θα συγκληθεί για να εξετάσει το θέμα.

Την κατασκευή του έργου την επιβλέπει η Κτηματική Υπηρεσία (πολλές φορές σε συνεργασία με την Περιφέρεια).

Με βάση τα παραπάνω ερωτάσθε κύριοι Υπουργοί:

Με δεδομένο ότι πρέπει να μεριμνήσουμε για την αποκατάσταση, διατήρηση και θωράκιση της παραλίας του Ξιφιά του Δ.Δ. Νομίων του  Δήμου Μονεμβασίας, για την ενίσχυση των συνθηκών πολιτικής προστασίας και τελικώς για την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας σε τί ενέργειες μπορούν να προχωρήσουν τα Υπουργεία σας για αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα;»

Αραχωβίτης: «Προσοχή: Μια περιοχή εξαφανίζεται!»

Συνάντηση με κατοίκους του Ξιφιά για τη διάβρωση της παραλίας είχε, προ μηνός, και ο βουλευτής Λακωνίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κ. Σταύρος Αραχωβίτης. Ύστερα από γνωστοποίηση του προβλήματος από τους κατοίκους και κατόπιν καλέσματός τους, ο βουλευτής βρέθηκε στη Μονεμβασιά προκειμένου να δει ιδίοις όμμασι την κατάσταση. Αυτό που διαπίστωσε, ήταν «η τεράστια διάβρωση και η πλήρης αλλαγή του τοπίου, σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες», όπως δήλωσε. «Είναι απαραίτητο να γίνει άμεσα, ειδική ακτομηχανική μελέτη και στη συνέχεια παρεμβάσεις, προκειμένου να σταματήσει η επέκταση της διάβρωσης και να μην εξαφανιστεί ολόκληρη η περιοχή. Το θέμα θα αναδειχθεί και θα σηκωθεί όσο πιο ψηλά γίνεται, γιατί αυτό που συντελείται εδώ, είναι απτό δείγμα της αλλαγής που συντελείται γύρω μας και με ταχύτατους ρυθμούς», υπογράμμισε ο κ. Αραχωβίτης.